rwe
JnË
Parijs in 1871.
ars!
1891. No. 2.
Zaterdag 3 October.
ERIJ Dtë
DNGE
•es,
ki\
ïond
MHOIIT.
i week
LARÖCBE
ST JJz-,
Zesde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK. te Goes
F. P. DHUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
ONS SPOORWEGPERSONEEL.
CHINA.
Zelfmoord van Boulanger.
il
1
1
EGEN
>p
f 0,50 per
voor 2 Hec-
>f voor 11
oesche Zak.
N i s s e.
jl te CAM-
•ken, of een
omen.
en HooftJon-
DEKSEL.
er dezes te
NT, 'sGra-
>AS Jz., te
a ti d e.
[ROVE
Stukken a
ct. de 100
en op den
Cz., Goes.
tar bij
1,20.
naar Goes
idering van
veer
7,45 u.
1,—
5,— u.
r 9,17 u.
2,30 u.
6,45 u.
don worden.
veer
10,- u.
5,— u.
*3,30 u.
6,45 u.
veer
s 4,—.
Is 5,45.
•en rijdt niet
lende»,
rden reizigers
er beschik-
!T
TTERDAM.
gs van Vlis-
8,45, van
kleiburg.
uren
i,55, (Zeilm.)
2, 3,30, 5,
lagen), 10,—
8,45,10.15,
5, 7,15, 8,45,
11,— (alleen
DE ZEEIIW.
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prijs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95.
Enkele nummersƒ0.02».
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Bij dit nommer behoort een Bijvoegsel.
Dezer dagen vernamen wij uit enkele
bladen dat er onder de conducteurs en
arbeiders, enz. aan de Staatsspoorwegen
reeds minstens 3500 zijn, die tot de soci
aal-democraten behooren. Evenals de onder
wijzers zijn zij niet met name bekend;
doch hebben ieder een nommer, zoodat hunne
namen alleen bekend zijn hjj het hoofdbe
stuur der vereeuiging waarbij zij zich heb
ben aangesloten.
Indien de Nederlandsche natie van meet
af haar zucht naar genot en uitspanning
op den Dag des Heeren had weten te ver
loochenen en de spoorwegmaatschappijen
hare jacht op hooge dividenden hadden ge
breideld, zou althans éene aanleiding om
sociaal democraat te worden aan deze
spoorwegbeambten zijn onthouden. Want
de algemeene klacht onder hen en te
recht is dat zjj bij voorkeur op de
Zondagen het overdruk hebben en hun
zeer zelden de kans op een vrijen kalmen
rustdag in den huiselijken kring te beurt
valt.
Wij zeggen waarlijk geen kwaad van
onze goede «liberalen» dat op hen niet in de
eerste, dan toch zeker in de tweede plaats
de verantwoording komt van het schrikke
lijke feit dat het Nederlandsche volk den
spoorwegmaatschappijen en dus ook den
spoorwegbeambten geen rust gunt op den
rustdag.
Nu willen wij daarhg ook niet voorbij
zien het niet te loochenen feit dat de chris
telijke kerk in al hare indeelingen te wei
nig gedaan heeft om dit kwaad in beginsel
te bestrijden. De lieden die van de Zon
dagspleziertreinen gebruik makenzjjn toch
voor het meerendeel leden eener kerk,
waarin zij gedoopt en aangenomen zijn,
waarin zij belijdenis of communie deden.
Ook de kerk heeft dus schuld.
Maar de zucht tot uitgaan is door allerlei
autoriteiten in niet weinige gemeenten der-'
wjjjs gevoed, dat werkelijk in "Vele plaatsen
het joollustig publiek bij de bekende ver
makelijkheden van muziek en luchtballon en
tentoonstelling en wat niet meer, thans
geen bevrediging meer vindt, en naar nieuwe
genotmiddelen op den Dag des Heeren moet
worden uitgezien. Van daar die vele plezier
reisjes, in een dag heen en weer, waarvan
in grooten getale door «het volk» wordt
gebruik gemaakt. En men vergeet dat
het spoorwegpersoneel mokkend en zuch
tend zjjn verdubbelden arbeid doet. Men
maakt pret te zjjnen koste.
Deze griet der spoorwegbeambten is alles-
20.)
FEUILLETON.
(Eene bladzijde uit de dagen der Com mune.)
Binnen Belleville hadden de opstandelingen
zich teruggetrokken en wachtten daar met
den moei dor wanhoop op den genadeslag
der overmacht. Zij nadden niet lang meer
te leven, dat wisten zij, doch duur, zeer
duur zouden zjj dat leven verkoopen.
Zooals men weet behoorde tot deze wjjk
ook het kerkhof Père Lachaise. Dit kerk
hof was het tooneel van de hevigste ge
vechten. Het was het laatste bolwerk der
opstandelingen. Zij hadden hunne kanonnen
eerst vóór de kapel geplaatstdoch op ver
zoek der belanghebbenden ze naar een
andere plek op het kerkhof overgebracht.
Een der grootste graftomben werd tot
kruitmagazijn ingericht. De staf vestigde
zich in een der piramiden die het graf
vormde van een der rijkste familiën der
stad. Van daar had zjj een onbelemmerd
uitzicht op de stad en op de wegen die
naar liet kerkhof geleidden. Een paar
kanonnen bestreken van daar de wegen.
Herhaaldelijk schoten de insurgenten, doch
het vuur werd niet beantwoorddaartoe
lag het kerkhof te hoog.
Hier hadden zich 6000 mannen verschanst,
bjjna allen deserteurs uit het leger van
Vinoy, die dus op niets anders dan op den
dood konden rekenen, ook al vielen zjj
levend in de handen der troepen.
Te midden van een hevigen stortregen
nam de laatste worsteling een aanvang.
Van eeo zijde, waar zjj de Versaillers
niet verwacht hadden, kwamen deze laatsten
op het kerkhof, eveneens zich van de graf
tomben als beschutting bedienende. Al
spoedig werd het een strjjd van man tegen
man en groot was de slachting die het
„eweervuuv onder deCommunardsaanrichtte.
b Tot zonsondergang streed men van beide
zjjden met ware doodsverachting.
zins rechtmatig, bet valt niet te ontkennen.
En het is zeer te betreuren dat de liberalen,
die plaatselijk en provinciaal en ook in de
hoogere regeering het gezag in handen heb
ben, aan dezen ontzaglijken socialen mis
stand door beperking van Zondagsdienst op
de spoorwegen geen einde hebben gemaakt.
Een antirevolutionair, de minister Have-
laar was hel die op dat punt de koe bjj
de horens greep, met het gevolg dat van
liberale zijde eene vereeniging werd in het
leven geroepen tot het tegengaan van over
dreven Zondagsrust.
Een radicaal, dhr. de Clercq uit Haarlem,
moet over deze quaestiën Zaterdagavond te
Middelburg spreken en wij verwachten dan
ook dat deze spreker niet in gebreke zal
blijven hierop te wjjzen.
Reizigers die zoo eens met onze spoor
wegconducteurs aan den praat raken, ver
nemen nog wel andere klachten van hen
op het gebied van het premiënstelsel
en het boetensysteem hebben zjj eveneens
hunne grieven, terwijl door anderen ook
over te lage loonen wordt geklaagd.
Zooals bekend is, heeft het Spoorwegperso
neel reeds een eigen krant, waarin zij hunne
grieven openbaren. Het is «De Seingever»,
een blad dat somwijlen in betrekking tot
het Gezag zich opmerkingen veroorlooft,
die in onze ooren walgelijk klinkenmaar
wat ons noch iemand ter wereld recht geeft
te meenen dat het altjjd slechts ongegronde
grieven ter sprake brengt.
En te meer niet, dewijl het blad de ge
gevens put uit het verslag der Enquête
commissie.
Lezenswaardig is dan ook wat «De Sein
gever» mededeelt uit het verhoor van den
heer ds. J. L. Heldring te Bussum. Deze
betrouwbare zegsman noemt als feit dat
in zijn omgeving de aan de wegen wer
kende arbeiders in den regel 18 uren daags
werken voor een loon van fl.10 daags,
waarvan fl,05 per v.eek afgaat voor huis-
huur en vwl uet uuuciötounn»6oft...
Vergoeding voor extra werk gedurende
den winter werd niet gegeven. Soms tot
3 uur, en in den laatsten tjjd tot 2 uur
in den nacht werd door sommigen gewerkt.
Velen durven niet klagen wjjl zij licht
konden weggejaagd worden.
De Raad van Administratie deelt onder
anderen zelf mede dat zij wachtsters in
plaats van wachters hebben aangesteld, ter
bezuiniging.
De heer v. Marken uit Delft, de bekende
industrieël, zei aan de Enguête-commissie
„In de onmiddellijke nabijheid van onze
fabriek is een wachthuisje waar ik geregeld
zie, dat de moeders uit haar gezin met
kleine kinderen moeten loopen om op haar
post te zjjn. Met hare beiden verdienen
Doch wat vermochten deze laatste dapperen
tegen de overmachtZjj lieten zich als
opgejaagde honden afmaken, of sneuvellen
met het zwaard in de vuist. En toen des
avonds te 8 uren de generaal Vinoy zich
van het gansche terrein meester maakte,
vond hjj 5000 lijken op het slagveld, dat
wel een slachtveld mocht heeten. De
overige duizend waren krijgsgevangenen,
die naar de naburige gevangenis in de rue
Roqette werden vervoerd, om daar hunne
terechtstelling af te wachten.
Nog enkele dagen daarna zag men op
eene afgezonderde plek van het kerkhof
de overblijfselen van hen die met de wapens
in de hand waren doodgeschoten. Er waren
er 498 van de 6000; nog anderen lagen
aan hunne wonden te bezwijken.
De 198 ljjken waren in eenzelfden kuil
geworpen en met ongebluschte kalk ge
dekt. Overal stonden onaanzienlijke houten
kruisen, de plek aanduidende, waar de ljjken
van gesneuvelden begraven, of liever in
den grond gestopt lagen. De kruisen waren
als zoovele herkenningsteekenen door familie
en vrienden der gesneuvelden daar geplant
als herinnering aan dien vreeseljjken 28sten
Meidag, die voor zoo menig knap werkman
het begin van den eeuwigen nacht was
geweest.
Nog was echter de overwinning niet vol
tooid. De generaal L'admirault zette den
ganschen nacht de vermeestering der wjjk1*
Villette voort, telkens de verslagenen als
hazen uit hunne schuilhoeken opjagende:*)
Den ganschen nacht duurden de vlucht en
de vervolging. Maar die vlucht was te-
geljjk eene brandstichting. De huizen, waarte
gen de barricaden waren gebouwd, werden bij
het verlaten van deze in brand gestoken
en de geheele straat werd in de asch gelegd.
De beschrijving van deze gruwelen geeft
een schrijver uit die dagen aldus
Een paar kerels drongen binnen, gevolgd
door eenige vrouwen met emmers en kwasten.
twee wachteressen 15 stuivers per dag de
eene vrouw bewaakt dan dien post des
morgens, de andere des middags, dat is dus
7 stuivers voor elk.
Dezen morgen, vóór ik hierheen ging
vroeg ik die vrouw of het niet lastig was
om dia. werkzaamheden waar te nemen.
„O mjjnheer," antwoordde zjj mjj, „ik
wilde zoo gaarne dat ik er af wasmaar
mjjn man verdient als spoorwegwerker
slechts 25 stuivers daags, dus moeten wjj
er bjj verdienen wat wjj kunnen."
Deze en dergeljjke feiten zijn een aan
klacht tegen alle partijen, die (tot nog toe
nalieten er tegen op te komen.
En zonder nu te wenschen dat van deze
zaak een politiek wapen worde gesmeed,
zjj het een ieder op het hart gebonden,
te overwegen wat ter noodzakelijke ver
betering dezer kranke toestanden kan ge
daan worden.
In den laatsten tijd kwamen treurige
tjjdingen uit het groote wereldrijk, door de
Chineezen bjj voorkeur «Het Hemelsche
Rjjk» genoemd. Europeanen en Amerika
nen worden er herhaaldelijk vervolgd en
uitgedreven. Het schijnt dat bet Chineesche
volk zich van allen Europeeschen en Ame-
rikaanschen invloed wil vrjj houden.
De Chinee=che muur is nog slechts voor
een klein gedeelte neergehaald. En nu
moge het waar zjjn dat de Zending nog
heel wat te doen heeft, eer China zich voor
het Evangelie en dies voor de ware bescha-
vir.g gewonnen geeft, toch is het niet min
der waar dat de Chinees niet meer het
onmondige kind van voor vjjf en twintig
jaren kan genoemd worden.
Toen was het nog mogelijk dat de reus
achtige stad Peking met hare honderd
duizenden inwoners door een Fransch
Eugelfch leger van tweeduizend soldaten
kon veroverd worden. Nu zou het moeite kos-
tfifl Hit lYlflf wal Jlliiilla maal rutnniai» larrat»
geiiaan te krijgen.
Men heeft thans te doen met een mach
tige nationale beweging, waartegen de re
geering van dit ontzaglijk rjjk niet veel
vermag, ja die zjj eenigszins zal hebben
te ontzien.
China is een werelddeel apart endeEu-
ropeesche vorsten zullen zich wel tweemaal
bedenken, alvorens met geweld van wape
nen deze vreeseljjke macht te keeren. Want
China heeft van Europa juist zooveel be
schaving overgenomen dar het een goed
geoefend leger van enkele millioenen sol
daten op de been kan brengen, soldaten
die als de beste Pruisische artillerist met
het Krupp-kanon kunnen omgaan.
Jammer dat de beschaving uit Europa
De muren werden met petroleum bestreken.
Eenige minuten later verscheen dan een
knaap of meisje met een lucifer en een in
petroleum gedoopten doek en weldra stegen
de vlammen ten hemel. Aan de bewoners
werd ternauwernood tjjd gegeven om zich
te redden. Wie niet bjj tjjds vluchtte werd
in de vlammen teruggedreven.
In een der woningen was een dame aan
gezegd geworden dat zjj zich met hare drie
kinderen bergen moest. Juist toen zjj op
den drempel stond, gereed om met hare
lievelingen het huis te verlaten, werd zjj
door eenige communards weder in huis ge-
stooten de vluchtelingen (want dit waren
zij) sloten zich met haar in de brandende
woning op, wjjl eenige soldaten der regeering
hun achterna zaten
«Maar het huis staat in brand!» kreet
de ongelukkige.
«Dan moeten wij er maar allemaal aan»,
luidde het barre antwoord der gejaagden.
En allen kwamen in de vlam
men om.
Wilt gij nog een staaltje uit honderd
Een schilder zag eenige petroleuses (vrouwen
met petroleumkannen) in zjjne kamers
komenhjj redde zich met zjjn vrouw in
den kelder, daar hjj zich niet meer buitens
huis wagen durfde. Beneden zijnde wilde
hjj nog een stuk van zjjn ouden meester
gaan redden, dat in zjjn atelier hing. Hjj
ging nogmaals naar bovenmaar reeds
'órandden de wanden en het houtwerk. Mat
verzengde kleederen en zwart gebrande
handen vlucht hjj weder in den kelder,
terwijl om hem henen de kogels fluiten.
Juist trekt hjj de deuren achter zich dicht,
toen de soldaten met gevelde bajonet bin
nenstormen en hem dien zjj hebben zien
vluchten, naar buiten sleuren om hem
te fusilleeren. Hjj wil zich verdedigen. De
schrik is op zijne stem geslagen. Hjj kan
geen woord uitbrengen. Reeds ligt hij ter
aardetoen zjjn vrouw, met haar jongste
kind op den arm, zich door de vlammen
over een deel van China verspreid het
grootste deel ligt nog braak zulk oen
eenzijdig karakter had.
Hadden de Christen natiën van Europa
het zendingswerk gesteund en de uitzen
ding van honderden zendelingen naar China
bevorderd, hoe geheel ar.ders zou het er
thans kunnen uitzien 1
Thans wordt door katholieke en protes-
tantsche zendelingen wel het zaad des evan
gelies met kwistige hand gestrooid, maar
de Chinees heeft sinds de vorige jaren reeds
zoovele schaduwzjjden van het Christendom
gezien, dat hjj zich nu geroepen acht, tegen
den voortgang van het evangelie op te
komen. Het Christendom aan te nemen
staat bjj hem gelijk met het prjjsgeven van
zjjne nationaliteit.
En zoo zouden voor de Zending wel eens
bange jaren kunnen aanbreken in dit rijk
met zjjne bijna 400 miljoen inwoners
Toch heeft zjj daar een schoone toekomst.
«Het bloed der martelaren» zal ook daar
het «zaad der Kerk» zjjn; en wee dan de
volken van Europa, zoo van China uit eens
eene beweging ontstond om de geloofsver
volgingen der Russen te keeren.
Rusland met zijne vervolgingen van Jo
den en Stundisten, is bezig eene ontzagljjke
schuld op zich te laden. Zoo China voortgaat
met zich te organiseeren, zou het bjj den
voortgang van het werk der Zending, Rus
land nog wel eens tot betaling dier schuld
kunnen dwingen.
Een land met tweemaal zooveel inwoners
als geheel Europa, is niet altjjd voor kleine
dingen bestemd; maar zal eens van zich
doen spreken. Reeds heeft een Duitsch
zendeling voorspeld dat misschien de tijd
niet ver meer is dat China Engeland en
Rusland uit Azië terugdrjjft en zich als een
geesel op gost Europa werpt. En waarljjk,
Rusland met zjjn Jodenvervolging en Enge
land met zjjne opdringing van opium en
sterken drank aan de Oostersche bevolking
m'^cfiTdeêf"der1"wereld "ïfuBBêl*en"""trwaIrS
verdiend.
Maar zoo de kleine schaar j van zendelingen
stand houdt en het evangelie in China ge
lijk eens op de Sandwichs-eilanden wortel
schiet, dan zal men eens van China ook
goede dingen mogen tegemoet ziengroote
dingen, dewjjl zjj verband houden met de
komst van Gods Koninkrijk.
Doch op het oogenblik is de toestand
hachelijken de volken van Europa zullen
wel doen met de oogen niet te sluiten voor
den dreigenden vinger van de zonen van
bet Hemelsche Rijk.
Generaal Boulangeroud-minister van
een weg baant en zich voor haar echtge
noot in de bres stelt. Dit is zijn behoud.
De soldaten aarzelen en voeren den schilder
mede; uitstel reeds was redding.
Ook hij had er zjjn leven aan te danken,
want in de verwarring van een volgenden
aanval wist hij te ontsnappen en door de
brandende straten zijn weg te vinden naar
zijn huis dat in puin lag.
Zoo werden overal voorname straten huis
aan huis in de asch gelegd. Het spreekt
van zelf dat de brandstichters die op hee-
terdaad betrapt werden, terstond werden
doodgeschoten. Sommigen hunner waren
laaghartig genoeg zich te kleeden in de
liverei van pompiers of bezoldigde spuit
gasten, teneinde des te veiliger hun hel-
sche plannen te volvoeren.
Het was één onmetelijke vuurpoel, waar
in tal van menschenlevens verloren gingen,
lloevele, dit is niet juist op te gevendoch
hun aantal (bedraagt zeker enkele dui
zenden.
Zoo werd ook het schoone Raadhuis een
prooi van het vernielend element. Kunst
schatten van veel waarde gingen daarbjj
voor altijd verloren. Ook de bank van lee
ning, enkele ministriëele departementen,
verscheidene hotels en kazernes, de Tui-
leriën, do abattoirs (slachthuizen)het pa
leis van het Legioen van Eer dat
grootendeels stuk geschoten werd de
Rekenkamer met al hare archieven, het
paleis van den Raad van State. In eene
straat die aan alle zijden in brand gesto
ken was, kwamen de vrouwen en kinde
ren uit de huizen en verlangden de bran
dende straat te verlaten. Doch wat ant
woordden de gefedereerden «Het zal ons
een genot zjjn u te zien branden».
En met de kolven joegen zjj de ,veer-
loozen terug, die allen in de vlammen
omkwamen of in den rook verstikten.
Laatste bedrijf van den Reuzenstrjjff'
Wordt vervolgd.)