1891. No. 146.
Zaterdag 12 September.
Vijfde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Vrije vrouwen Vrije scholen.
V Progressieve rijks-inkomstenbelasting.
Rutgers en Rooseboom, twee leden der
oude Tweede Kamer, waren tegen een pro
gressieve rijks-inkomstenbelasting. Maar zij
behoorden ook tot de behoudende liberalen.
V Laf.
K.ERK- EN SCHOOLN1EUWS.
LANDBOUW.
terdam, 8 Sept. '91.
emngen.
vorig
2%
79%
79
3
93 V.
3% 101%
102%
3% 102%
101%
3% 100
00
5
857/g
851/8
5
951/2
96%
4
88%
4%
5
86%
86
iis 5
83%
83
5
90
1000 5
77%
77
5
77%
5
86%
4
771/4
77%
5
77%
4
94
844 4
88%
88%
8
38%
39
19 41/2
53%
643/4
0 5
73
5
108
>4 5
66%
68%
serie 5
631/2
64
1 5
65%
!5 Z.R. 4
92%
921/g
4
921/2
92%
>pe 4
93%
93
otsch. 4
93%
4
00
00
4
90%
>0 3
86
00
6
99%
99%
5
99%
4
67
67
5
777/g
77%
D.
A
18%
18%
Gl
4
96
4%
76%
4%
75%
4
71%
707/s
6
48%
43%
4%
25%
4
46%
46%
idelijke Leeningen.
3%
997/8
3%
997/8
iëele Ondernemingen.
1303/i 191
155
41/2 IO21/2 IOH/4
4 10ü7/s
2 507/g 503/4
4% - -
4
and. - 63% 631/a
41/3 1003/t -
4 101
31/2 98
41/3 101% 101%
5 102
107
90
4 IOOI/2
41/, 1017/,
72%
4
238
25
41/2 102
106%
25
102
5r.
3 821/2
5
4i/j 92% 931/4
t>bl. 7
leeningen.
and. 134
lig. 3 943/8
321/4
31/3100%
31/2 IO0I/2
132
31/o 100
1587/8
61%
3 52
3 56%
118%
146
5 1237/g
41/2 99
4 93
3 641/0
5 98%
41/2 96
100
f.
100%
103
102%
101%
1017/g
1021/2
777/g
71%
393/4
17%
5
5
5
5
3
5
4
v.O. 5
lig. 6 IO51/4
5 104
6 100
4 913/4
7 111%
- 291/g
104
4 943/g
- 781/2
-
52
6 1031/g
104
7 Uil/2
6 HOI/4
41%
105
1. A.
>bl.
6
5
134
951/2
321/4
IOOI/4
182
62
52%
56%
1201/2
1241/2
991/g
641/2
96
lOOl/s
1023/4
1017/g
1023/g
781/4
7 2%
89%
17%
32%
106
104
100%
OU/»
201/4
943/g
79%
2 7%
104i/g
111%
41%
atschappijen.
4
57
4
90
"4%
99%
-
eeningen
10 3
108
108%
00 3
106
3
103%
nd.
68
100 21/2
93
93
100 21/2
927/8
923/4
fl. 100
120
4
116
116%
5
117%
100
156
V 100
1631/2
131
R. 100
1451/4
100
145
'r. 100
441/4
441/4
400
163/8
16%
DE ZEEUW.
ëlken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prgs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95.
Enkele nummers/0.02s.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent. iedere regel
meer 10 cent.
Zij, die zich met 1 October a. s.
op dit blad wenschen te abonneeren,
ontvangen de tot dien datum verschij
nende nrs. GRATIS.
Jongstleden Zondag zijn in de Vrije
Vrouwenvereeniging te Amsterdam eenige
dames het met Domela Nieuwenhuis oneens
geweest.
De heer Nieuwenhuis noemde het vrouwen
vraagstuk een onderdeel van net sociale,
en niet op te lossen binnen de grenzen der
hedendaagsche maatschappij. Daarom deze
eerst hervormd. De economische afhanke
lijkheid van de vrouw evenals die van den
arbeider moet worden opgeheven. Vandaar
dat het socialisme wilgelijk recht voor
man en vrouw, zooals op het laatste con
gres weer is bevestigd.
Maar juist dit laatste congres was het,
waarover de vrouwtjes een appeltje met
Domela wenschten te schillen. Toen hadden
immers Fortuin, c. s. mejuffrouw Drucker
uit de vergaderingen willen weren. Daar
stond mejuffrouw Cohen op om dit Domela
eens goed te zeggen. Zij noemde zich een
protelariërskind, dat wil zeggen een kind
uit de arbeidersklasse, en toonde uit de
geschiedenis en ook uit Fortuijns houding
op bedoeld congres aan dat de socialisten
geen geljjk recht voor man en vrouw willen.
Haar rede werd door geschreeuw haier
zusteren telkens onderbroken, en eindigde
met de woordenIk waarschuw alle vrou
wen voor de mannen, die met ons willen
strijden. Zij willen ons de kastanjes uit
liet vuur laten halen, om ze zelf op te eten.
(Rumoer, de spreekster kan niet voortgaan
daar het publiek telkens weer begint te
schreeuwen, als zij haar rede wil vervolgen.)
Een andere juffrouw, zekere juffr. Marlis
merkte spottend aan dat mejuffr. Drucker
geen fransch kent en dat daarom Fortuijn
bezwaar gemaakt had haar toe te laten.
Deze spreekster werd langdurig en daverend
toegejuicht.
Met haar hoed in de hand zoo zegt
het verslag komt jufïr. Cohen weer naar
voren en zegt: «Ik vraag wie er sluw is,
de man of de vrouw
Stemmen de vrouwde manhou
je bek!
Zekere mej. Biesing kon best begrijpen,
dat juffrouw Drucker lastig gevallen is. Zij
is eene vrouw, die gewoonlijk ongepaste taal
spreekt, kwetsend voor eene vrouw om aan
te hooren. Juffrouw Drucker werkt ook
niet vojr het algemeen belang. Zjj komt
slechts op voor den middenstand. Onlai gs
zei juffrouw Drucker nog, dat zij slechts
wilde spreken voor vrouwen met gegla
ceerde hand. (Gejuich).
Daarna trad de heer Nieuwenhuis op om
de handeli gen van Fortuijn, c. s. tegen
me;uffrouw Drucker te verdedigen. Hjj
zeide o. a. dat het laatste congres een
socialistisch arbeiderscongres was. Toen
de commissie aan juffr. Drucker vroeg
wordt gij door een socialistische of door een
arbeiders-\ereenig\ng afgevaardigdant
woordde zij neen Toen wilde men haar
weigeren, evenals men mevr. Rothschild
zou hebben gedaan, om de eenvoudige
reden dat zjj er niet hoorde, en niet omdat
zij een vrouw was. Ten slotte is zij toch
aangenomen omdat zij beloofde in het ver
volg niet meer tegen den man doch tegen
het kapitalisme te strijden. (Gelach).
Toen Nieuwenhuijs zijn rede geëindigd
had, zongen allen het Mariannelied, waar
van het eerste couplet luidt:
Ik ben Marianne, proletaren
Mijn naam is overal bekend.
'k Draag op mijn losgebonden haren
De roode muts der Vrijheidsbent.
'k Ben uit het ruwe volk geboren,
Den dag als 't uur der wrake slaat
Zal hij als man mij toebehooren,
Die 't moedigst aan mijn zijde gaat.
Men ziet het, ook aan wat deze «vrouwen»
ten beste gaven, dat de geest der Commune
niet is gedood, al heeft Thiers de com
munards als wilde dieren doen afmaken.
Wie het feuilleton in ons blad trouw
volgt, dien zal de overeenkomst tusschen
deze vrije vrouwen en de Parjjsche furiën
van 1871 opgevallen zijn.
Wat Groen onder de revolutie verstond,
men moet stekeblind zijn, om het niet op
te merken, het is niets anders dan een
omwendingeen onderst-boven-keeren
een uit zijn voegen lichten van het
door God vastgestelde, een ontwrichting
van alle gezag, een losrukking van alle
banden, een stelselmatige omkeering van
begrippen waardoor in plaats van de ordi
nantiën Gods, de willekeur en eigenwijsheid
des mensehen ten grondslag van Staat en
Maatschappij, van recht en waarheid ge
legd wordt.
De neutraliteit heeft vijandschap gebaard,
en de herleving dezer ontzettende begrippen
niet weinig bevorderd.
Neutraal onderwijs redt de natie niet
uit deze ellende. Daartoe wil de Heere
wel het Christelijk onderwijs, onderwijs tot
geloof in den levenden persoonlijken Christus,
gebruiken. En hoe harder nu deze «vrije
vrouwen» roepen om revolutie, hoe vuriger
wij streven om, kon het zijn, al de kinderen
onzes volks te vereenigen in de vrije chris
telijke school.
En dr. Poelman dan Dit lid der nieuwe
Tweede Kamer voor Veendam behoort tot de
vooruitstrevende liberalen, tot de kleine ra
dicale groep Kerdijk-Tjjdens. En zie, ook hij
schoon met eene inkomstenbelasting in
genomen, verwierp het denkbeeld van pro
gressie.
Hjj toch schreef niet lang geleden
„Wij mogen intusschen niet verzwijgen»
dat wij groote bezwaren hebben tegen de
wijze waarop de voorstellers het daardoor
geleden veriies der schatkist willen aanvul
len, namelijk tegen de progressieve inkom
stenbelasting. Onze gevoelens over dit on
derwerp zijn bekend. Wij zijn voorstanders
eener eenvoudige inkomstenbelasting, waarbij
ieder ingezeten hetzelfde procent van zijne
inkomsten betaalt. Wij beschouwen den staat
als eene gemeenschappelijke instelling, tot
wier instandhouding ieder moet bijdragen
naar gelang van de voorrechten, die hij van
en Staat geniet. Het voornaamste dier
voorrechten is rechtsveiligheid. Naar mate
het vermogen van den burger grooter is,
heeft hü meer beveilig'"B -
iiy Uuq x»oor boLctlüiij IH3-3.r IliGt piO-
gressief, want de tweede duizend gulden
vereischt geene meerdere beveiliging dan
de eerste.
Voorts is de belasting, door de heeren
van het initiatief voorgesteld, geene inkom
stenbelasting, maar eene belasting naar
de draagkracht. Daarbij wordt het in
komen als maatstaf gebruikt, en ieder, die
er een oogenblik over nadenkt, zal erkennen
dat het inkomen volstrekt geen betrouw
bare maatstaf is van de draagkracht. De
dagelijksche ervaring leert, dat de draag
kracht van iemand, die een inkomen heeft
van duizend gulden, veel grooter kan zijn
dan die van zijn buurman, die een inkomen
van tweeduizend gulden bezit.
Ook kan eene progressieve inkomstenbe
lasting nooit rechtvaardig zijn. Gaat men
consequent door, dan komt men ten laatste
tot eene belasting van honderd procent, het
geen alleen deor eene reductie met willekeu
rige cijfers kan vermeden worden, en in dit
laatste geval betalen de meest bemiddelden
weder te weinig."
Nu behooren de genoemde heeron wel
niet tot de financiëele specialiteiten toch is
daarmede niet bewezen dat zjj van de zaak
geen verstand zouden hebben.
Aanvaardt men nu eene inkomstenbelas
ting, met inachtneming van de bepalingen
die haar van de scherpe kanten ontdoen;
dan moet worden uitgemaakt, welke maat
staf daarbij dient aangelegdproportie of pro
gressie.
Gaarne stellen wij onze kolommen be
schikbaar voor hen die van antirevolutionair
standpunt het voor en tegen van dit laatste
wenschen te bespreken, doch wijzen nu reeds
op het feit dat onder alle partijen voor- en
tegenstanders eener progressieve belasting
heffing gevonden worden; en dus deze quaes-
tie niet per se tot een partij-quaestie behoeft
gereduceerd.
Een Geldersch liberaal blad «De Graaf
schap- en Beakelbode» plaatste dezer dagen
weer eens een stukje dat bewijst hoe wei
nig in den grond orthodoxe predikanten bjj
zekere partij gezien zijn.
I let stuk slaat op het feit dat ds. Ulfers
te Zelhem, broeder van den Rotterdamschen
predikant van dien naam, voor een beroep
naar elders had bedankt, na door zjj ne ge
meenteleden tot blijven te zijn aangezocht.
Zij zijn gegaan.
Heel netjes aangedaan,
Met 't zondagspakje aan
ISaar Ulfilasjej
Uit den Achterhoekschen Koran
Capit tel II-
En de roepstemme uit het verre Westen
drong door tot het oor van velen, maar tot
het hart van weinigen. Slechts drie broe-
derkens en een zusterken werden door haar
tot in denieren beroerd en zjj scheurden
hunne kleeren en strooiden assche op hunne
hoofden, wanttJlfllas was zuiver in de leere
en in de lezinge. En het geschiedde, dat het
zusterken, wijl zjj zich 'zelve bewust was te
behooren tot dezulken, die men gewoonlijk
het zwakke en schoone geslacht gelieft te
noemen, haar wederhelft, Ter Mathëus ge
naamd, gebood als haar afgezant op kond
schap uit te gam. En hjj durft haar niet
wederstreven, want zfj had eene scherpe
tonge, die haar op velerhande, uitgezonderd
op vrouweljjk huishoudelijk gebied, de sporen
had doen verdienen, Ter Mathëus toog uit
en Vulkaanszoon, met zijnen dientknecht
toog uit en nog twee anderen togen uit en
zjj togen allen naar priester Ulfllas. Zjj kus
ten de zoomen van zijn kleed en verheer
lijkten hem; want Ulfllas was een goed
priester, die telken male als de klokken
hunne metalen stemmen verhieven op den
eersten dag der week de scharen voor vijf
bronzen penninkskens van de zuivere, on-
vervalschte leere opdischte. Ulfllas, diep
bewogen, verhoorde hun gebed en vrouwe
Ter Mathëus' dankbaar gemoed verheerlijkt
zijn persoonlijkheid, waar het lot haar ook
moge voeren, het zij ze op de lorre lort, het
zij ze de koeikens naar de grazige weiden of
stalwaarts voert, steeds weerklinkt een lof
psalm te zjjner eere in haar gemoed.
Het zij zoo. Mohammed II.
Het is inderdaad onbeseffelijk, hoe «ver
draagzame» mannen zoo uit hun «rol» kun-
ken vallen. Zie welk een haat tegen den
Bijbel er spreekt uit deze onkundige na
bootsing der Bjjbeltaal. En dat zjjn dan
menschen die bjj verkiezingen zoo hoog
opgeven van hunne «humane» bedoelingen 1
Aan
«Zoogenaamde wijzen zouden willen dat
men zekere quaesties onaangeroerd liet en
niet tegen den stroom van de denkbeelden
des tij'Is oproeide. Maar ik zeg dat men
nimmer aarzelen mag de dwaling aan te
wjjzen en te bestrjjden. Dit is het eenige
middel om de ware vrijheid te vestigen.»
n nnfrlan «tnn Pins 7,Y„
audiëntie van 9 Januari lö/u.
li September '91.
Ambachtsonderwijs.
«Onze Gids, Weekblad voor de Behan
gers, Stoffeerders en Meubelfabrikanten»
(uitgever directeur du Four en Co., Am
sterdam) zet in haar nommer van 3 Se,it.
jl. hare critiek voort op de inzendingen der
verschillende Ambachtsscholen. Ook de
Goesche Ambachtsschool krijgt een beurt.
Zij schrjjft over haar
„Goes hadden wjj overgeslagen, maar het
zou ook niet zoo een groot kwaad zjjn ge
weest indien wjj het geheel vergeten had
den. Immers de inzending is maar klein
en het meubelvak er zeer slecht op ver
tegenwoordigd.
Het meeste is wel aardig knutselwerk,
doch niet wat men van een ambachtsschool
met recht verwachten kan. Het steekt erk
no. 69 en 70 is niet onverdienstelijk; de ge
draaide pooten no. 63, 66 en 67 hebben daar
entegen niet veel om het lijf; wjj gelooven
dat geen degelijk patroon met zulk werk
zou tevreden zijn".
Voor een technisch debat met een vak
blad is ons blad de plaats nietbovendien
ontbreekt ons daartoe de ken nis. Doch voor
het publiek dat de Goesche ambachtsschool
steunt of, naar wij hopen, zal gaan steu
neg, wenschen wij enkele opmerkingen te
gen de critiek van «Onze Gids» over te
stellen.
In de eerste plaats dat de beoordeeling
voorkomt in een vakblad voor meubelfabri
kanten, niet voor timmerlieden. De voor
werpen zijn dus bezien met het oog van
een stoffeerder, niet van een timmerman.
Nu wordt het meubelvak aan de Goesche
Ambachtsschool gansch niet onderwezen. Het
ingezondene, dus ook het draaiwerk, was
door timmerlieden ontworpen en vervaardigd
en had dus als zoodanig moeten worden
gekeurd.
Of de inzending luttel was, kunnen wjj
niet beoordeelenal beslaat het een heel
ljjstje. Wij noemen van het timmerwerk
onder anderen een Engelsche trap op keep-
boomen (1/3 der w. gr.); een lichtkozijn
met schuiframen, binnenbetimmering, draai-
blinden, enz.2 paneeldeuren, 2 hoeken
van gootlijsten, een schoolkasteen trapje
met 2 spillen; een heele spiltrap; scheluw-
trapje (alle op 1/3 der w. gr.) een groot
aantal houtverbindingen, deurtjes en kozjjn
tjes met toebehooren op verkleinde schaal
een annoncenbord, enz.en draaiwerk
waaronder een |balustertje voor eene trap
pooten eener vensterbankszitting, en een ta
felpoot.
Of tot het «knutselwerk» ook de school
kast behoort, die naar wjj meenen te weten
door den stads architect was ontworpen,
wordt door «Onze Gids» er niet bjj gezegd.
Doch indien bjj de beoordeeling der ge
draaide pooten meer op het werk dan op
de vormen ware gelet, zou de critiek die
van het standpunt van «De Gids» volko
men juist kan zjjn, misschien meer wel
willend zjjn geweest.
De voorstanders der Ambachtsschool die
een goeden naam heeft bij smeden en tim
merlieden, zullen met deze veronderstelling
wel rekening houden.
De 2e luitenant der infanterie M. J.
Kanaar te Viissingen heeft detacheering aan
gevraagd naar West-Iodië. (VI. Crt.)
De minister van Justitie, mr. Smidt,
moet verschillende wetsontwerpen, welke
door zijn ambtsvoorganger aanhangig waren
gemaakt, hebben ingetrokken.
Het spreekt van zelf dat ook de ontwer
pen der overige oud-ministers dien weg zullen
opgaan.
Er is een bond van directeuren van
ambachtsscholen opgericht, ten doel hebben
de eene onderlinge samenwerking en uitbrei
ding van het ambachts-onderwijs.
Het bestuur van dien bond bestaat uit de
directeuren Adr. J. van Achterberg te Leiden,
F. Th. Bergsluis te Arnhem, E. Jelsma te Am-
sterd im en J. Lantingha te Rotterdam.
Middelburg. In de provinciale geldleening
van Zeeland ad f490,000, zjjn uitgelost de
volgende obligatiênad f1000: nommers 15,
64,60,120, 130, 153, 161, 179, 192, 224,
260, 262, 311,316,341,354, 365,388,396,
412, 412, 441. En van f 500 nommers 476a,
476b, 477a, 4776.
Middelburg. In het polderhuis in de Abdjj
alhier had door het polderbestuar van Wal
cheren de uitloting plaats van de volgende
obligatiën laste den polder Walcheren
a. acht stuks, elk van f 1000 volgens art.
7 van het conversieplan van 3 Maart 1856, de
nommers74. 760, 519,586, 226a—e, 9; 5
en 426; 6. vjjf stuks, elk van f1000, vol-
van f 300,000 van 28 Februari 1863, de nom
mers 128, 220, 50,187 en 48; c. vier stuks,
elk van f 100, volgens art. 9 van het plan
der geldleening van f 100,000 van 2 Maart
1875, de nommers15 en 10 van de eerste
serie, 83 en 75 van de tweede serie; en d.
vjjf stuks, elk van flQOO, volgens art. 10
van het plan der geldleening van t 165,000
van 22 September 1877, de nommers 121,
62, 33, 135 en 142. Deze obligatiën zullen
worden afgelost na 1 Januari 1892.
(Af. G.)
Voor het 3e gedeelte van het nota-
riëel examen slaagden ook de hh. W. Duym
te Tolen, J. M. J. v. Lis te Kortgene en
W. C. de Smidt te Hulst.
Pluimpjes. Het Handelsblad bevat
«een praatje over het landbouwcongres»
van een congres-lid, die enkele specialiteiten
de revue laat passeeren. Van den heer
E. v. d. Bosch zegt hjj dat hjj in hem een
faux air van een hooggeplaatst diplomaat
(welken weervindt. Een ander rentmees
ter van het Kroon-domein in het zuiden
trekt veel op den directeur del' Institut
vaccinal Suisse (Haccins) en de heer Vo
gelvanger pleitte, geheel in strjjd met zjjn
naam, voor volkomen vrjjheid voor de vogels
Dr. Mezger vertoeft op het oogenblik
te Domburg. Naar men meldt is hjj niet
voornemens in de eerste twee jaar Wiesbaden
te verlaten.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Vinkeveen ds. B. M. Mantz
te 's Heer Abtskerke.
Bedankt voor Zuidzande door ds. Scholte
te 's Gravenzande.
Tot de Evangeliebediening toegelaten
door het prov kerkbestuur van Groningen
de heer dr. P. de Buck te O. Souburg.
De collecte voor de christelijke scholen
heeft opgebracht te Kloetinge f49,655, te
Oosterland c. a. 122,39, Brouwershaven
(G. G. Kerk) f 11,25, Vrouwepolder f8,50,
Zeutelande c. a. f 19, Kruininge f75,10.
Op de landbouwtentoonstelling te Alkmaar
behaalde de firma v. d. Bosch Co. te Goes
een eervolle vermelding voor «Collectieve,
inzending van akkerbouwgewassen». En
de firma wed. J. C. Massee Zn. te Goes
een 2e prjjs voor wanmolenslen prjjs
voor graanzuiveringswerktuigen (trieurs);
den 2en prijs voor «verzameling werktui
gen voor den akkerbouw» als: ploegen, eggen,
zaai werktuigen, grasmaaiers, enz. len prjjs
voor «verzameling van werktuigen voor stal-
voedering» als stroosnjjders, haver-, gerst;