ÈDES
fioven s
>ee&Zoon,
GOES.
j
LDER.
Parijs in 1871.
TUKKEN, n
iittalons,
- Amsterdam.
1891. No. 127.
Donderdag 30 Juli.
Vijfde Jaargang.
banden, zeer solide
londer lage p rij-
nder garantie,
ichtingen worden
NTERKLEE- if
sn, en om de
heden
jgeruirad.
^sterkende drank
rmen, Zwak-
ell enden.Aan-
alle geneeskun-
m.
IANDEL.'
VJAAL BEKROOND.
middelburg.
TRETTEN f2,50
-1,50
ie Koekbakkerij
J)
KERMIS groote keuze
Iburg en Zierikzee.
Van Zierikzee
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P, iyHUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
NIET ONTMOEDIGD
KERK- EN SCHOOJLNI EE WS.
GOES
ami
op teekening zonder
opers, daar elk Orgel
srugqenomen, dat niet
leschrijving voldoet.
iten van tevredenheid
Vraag de Catalogi.
Fransclie Kerk-Orgels,
rovincie leverden wij
die uitstekend blij-
DGRAAF
1. - In
standhoudende kleur.
i gesloten.
van
iper-, Sucade-, Parijze-,
en Kandqkoek 'n a"e
HONINGSMAAK.
JOOTDIENST
DDELB.-ROTTERDAM.
men Zondags van Vlis-
Middelburg 9,45, van
BOOTDIENST
3rikzee Spoorweg Goes.
-Augustus.
30
Dinsd. 28'smidd.l2,
Woen.29'smorg. 7,30
Dond. 30 6,—-
Vrijd. 31 6,30
Vrijd31 smidd. 3.$
Zat. 1 12/
Zond. 2 3> 6'
Maan. 3
Dinsd. 4
3.30
3.30
f
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prjjs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95.
Enkele nummersƒ0.02».
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent. iedere regel
meer 10 cent.
«Gelukkig is de School geen politieke
twistappel meer.»
Zoo spraken we in onze eerste circulaire
en schoon dit waar is, kan men de Augus
tus- of Unie-Collecte in zijn gedachten toch
geheel afscheiden van de politiek.
Immers de samenstelling der nieuwe Twee
de Kamer kan het optreden van een liber
aal Ministerie ten gevolge hebben en dat
verandert voor onze scholen den toestand
toch altijd eenigermate.
Nu hadden we een Ministerie dat de
School met den Bijbel genegen was.
Dan zal het zijn, een Ministerie dat het
beginsel van rechtsgelijkheid voor de scholen
met den Bijbel zal moeten eerbiedigen, om
dat en inzoover het in de wet belichaamd
is, maar dat persoonlijk voor die scholen
geen sympathie gevoelt.
Beseft men het onderscheid niet
Het scheelt zooveel of de Regeering een
zaak genegen is, dan of zij haar slechts
een wettelijke bescherming gunt.
Alleen dit laatste zal een liberaal bewind
ons kunnen schenken, en het zou onzerzijds
dwaas en verkeerd zijn, te eischen dat zulk
een Ministerie zijn sympathieën plotseling
van de neutrale zou overbrengen op Je
Christelijke school.
Onvruchtbare klachten over die veranderde
omstandigheden zullen ook niet baten. Het
eenige dat ons te doen staat is, in den
goeden zin van het woord, van den nood
een deugd maken en den nieuwen toe
stand aanvaarden gelijk hij is.
En dan betaamt het ons om ook door
deze overweging ons niet te laten storen
in het brengen van ons jaarlyksch olTer
voor de Scholen met den Bybel.
Wie gelooven, haasten niet. Dat moet ook
in dezen onze gedragslijn bepalen.
We moeten gelooven dat het Christelijk
Onderwjjg eene planting is van Gods hand,
en dat het daarom, afgezien van de wis
seling der omstandigheden, een toekomst
heeft.
Wat een toekomst heeft, weerstaat ook
de ongunst der tijden, omdat het van
tijden en stonden als zoodanig niet afhan
kelijk is.
Afhankelijk zyn onze Scholen alleen van
Gods macht en genadeen heeft Hij ze
staande gehouden, toen de beginselen van
rechtsgelijkheid in de wet nog niet waren
opgenomen, dan zal Hjj het óók doen,
wanneer die beginselen door liberale han
den zullen moeten worden toegepast.
Er is geen toeval. De geschiedenis onzer
scholen predikt, het luide en zelfs het ver
loop onzer School-wetgeviug is daarvoor
een bewijs.
Zouden we dan den moed laten zinken
of onze kracht laten verslappen, nu zich
2-)
FEUILLETON.
{Eene bladzijde uit de dagen der Commune)
Reeds tijdens het beleg van Parijs wa
rén wq in de gelegenheid ons te verbazen
over de tegenwerking die de regeering der
stad van zekere zijde had te verduren.
Niet zoodra hadden de Pruisen na hun
intocht op den 1 Maart de stad verlaten,
ot de roerzieke menigte raakte los en trok
dreigend door de straten.
Bij den intocht der Pruisen had de re
geering het geschut laten staan op die
plaatsen, waar de vijand het terstond zien
kon. Hieruit maakte de achterdochtige
bevolking op dat dit opzettelijk geschied was
om deze vuurmonden door de Pruisen te
doen nemen en de bevolking te ontwape
nen. Men had ze daarom naar een ander
gedeelte der stad gebracht, in het park
Sint Michel en op de steile hoogte Mont-
martre, in een der volkrijkste buurten der
stad. Hier woonden de meeste werklieden,
en men wist zeker dat geen enkel Prui
sisch korps den moed zoude hebben tot
daar door te dringen.
Ir. den aanvang had men deze kanonnen
trouw bewaaktdoch ten laatste was men
daarmede opgehouden. Er kwam immers
toch niemand om ze op te eischen 1 Bo
vendien hadden de nationale gardes, die
voor de wacht zorgden, een steeds drei
gender houding aangenomen. Er viel een
gisting waar te nemen, waarvan jde gevol
gen niet waren te overzien.
Generaal Vinoy knoopte onderhandelin
gen met hen aan, en meenende hen vre
delievender te stemmen betaalde hij hun
dagelijks soldy uit juist als toen de oorlog
nog voortduurde. Doch hij miste zijn doel
Want de lui leefden er lui en lekker van
het vaandel niet meer fier voor de Chris
telijke School ontplooien kan
Neen en nogmaals neen. Victus yincam,
«schoon overwonnen, toch overwinnaar
zeggen we met Van Oosterzee, en gaan voort
of er niets veranderd ware.
Ook is er, welbezien, niets veranderd.
Het onderwijs is vrij. De wet beschermt
de School met den Bijbel evengoed als de
neutrale. Het hangt ook thans van onze
eigene offervaardigheid af, of het Christe
lijk Onderwijs zal bloeien. God van den
hernel zegent nog even rijk en mild die
Hem verbeiden, als voorheen.
Die gedachte vure ons aan tot bidden
en werken, tot offeren en bouwen.
Keurt God het in Zijne wijsheid beter
onze Scholen in tegenspoed, dan in den
zonneschijn van den voorspoed te laten
groeien, welnu, de tegenspoed staalt dik
werf veelmeer tot inspanning en arbeid,
dan de dagen, waarin alles voor den wind
gaat.
Vrienden van het Christelijk onderwijs,
legt dus bij deze Collecte ge.uigenis at van
uw geloof in het onverwinljjke van onze
zaak, en van de kracht die dat geloof u
instort, om ook den tegenspoed geduldig te
dragen.
Uit den smeltkroes der beproeving komt
het goud het zuiverst te voorschijn. En
dan verheerlijkt het zijn Maker het meest!
Parade op Zondag.
De 2e Augustus, waarop H. M. de
Koningin-Regentes verjaart, valt ditmaal op
een Zondag.
Wenschelijk zou het zijn indien de alge-
meene parade, die ongetwijfeld gecomman
deerd wordt, op Maandag daaraanvolgende
kon worden gehouden.
De hooge Regeering zou daardoor menig
schutter, Oranjelievend van hart, maar die
ongaarne zijn Zondagsrust opoffert voor
hetgeen evengoed op een werkdag kan ge
schieden, een grooten dienst bewijzen.
Omdat het ditmaal een nationaal feest
geldt, ware een algemeene maatregel thans
wenschelijk, en beter dan dat de schutters
elk voor zich zelt bezwaar inbrengen tegen
een dienst, dien ze anders gaarne zullen
verrichten.
Mocht de hooge autoriteit geen termen
vinden om aan dezen wensch van velen te
voldoen, dan herinneren we schutters die
bezwaar hebben tegen het paradeeren op
Zondag aan de aanschrijving indertijd van
den Minister Heemskerk aan de plaatselijke
commandanten gericht, dat schutters we
gens het genoemde bezwaar, wanneer dit
vooraf behoorlijk door hen ter kennis hunner
chefs is gebracht, kunnen worden vrijgesteld.
N. P. G. Crt.
en werden met den dag opgeblazener.
Daar men dus op die wijze niet vorderde,
droeg Thiers aan Vinoy op de kanonnen
der opstandelingen te gaan veroveren, een
taak die deze gaarne op zich narn, dewijl
hij de schande van zijn plichtverzuim bij
Sedan wilde uitwisschen.
Ook in andere wijken der stad kregen
de troepen bevel des morgens te 4 uren ter
plaatse aanwezig te zyn. Zoo vroeg moest
alles geschieden, dewijl daar ,alles nog in
de rust was en men zeker kon zijn dat alles
zonder bloedvergieten zou afloopen.
En zoo verrichtten de troepen van Ge
neraal Vinoy de heldendaad, in een tijd
van niet langer dan drie uren al de kanon
nen te nemen. Slechts enkele in een wijk
van Belleville waren blijven staan. Daar
toch hadden de soldaten, die het met de
bevolking eens waren, zoo lang getalmd en
gebreuzeld dat de rationale garden gelegen
heid hadden te ontwaken, te vernemen
wat er gaande was, zich te wapenen en
de verovering der kanonnen te voorkomen.
Opzettelijk zeiden wjj dat deze helden
daden verricht waren door de troepen van
Vinoy: Vinoy zelve toch had zich niet op
het terrein durven vertoonen. Toen de
poppen aan het dansen gingen, zat hy reeds
lang in het gebouw van Buitenlandsche
Zaken. En het was goed voor hem ook. Im
mers het verbitterde volk zocht hem, den
verrader van Sedan, die het ook .thans op
hunne vrijheid gemunt had.
Daar naderde generaal Susbielle. «Dat is
Vinoy», schreeuwden zy, en wierpen hem
met steenen. Eenigen zelfs schoten op hem,
meenende Vinoy voor zich te zien. Maar
Susbielle gaf last op hen te schieten.
De kapitein, die dit bevel overbracht,
stortte neder, door drie kogels doorboord,
terwijl hjj bezig was deze boodschap aan
de verschillende compagnieën over te bren
gen. Nog anderen werden gekwetst.
Een ridderorde.
Het heeft H. M. behaagd den geliefden
schrijver E. Gerdes, aan den avond zijns
levens, te verrassen met zijne benoeming
in de orde van den Nederlandschen Leeuw.
In een tijd, waarin het kruisen regent
voor de levenden en standbeelden voor de
dooden, is deze welverdiende attentie der
koningin en het christelijk ministerie, wel
waardig vermeld te worden.
De heer Gerdes heelt door zijn onver-
moeiden historisch letterkundigen arbeid
een groot aandeel gehad in de vorming
van het jong Nederland.
In een tyd toen getuigen voor de eere
Gods als dwaasheid werd uitgekreten, en
de natie onder den vloek der neutraliteit
hare heerlijke historie dreigde te verzaken,
heeft deze bescheiden zoon van het Reveil
het aangedurfd door zijne wij zouden
haast, zeggen ontelbare geschriften de
kinderen onzes volks tot betere paden terug
te roepen en het licht der waarheid, ook
in betrekking tot het roemrijkste tijdperk on
zer geschiedenis, in menig huis te ontsteken.
Ook Gerdes was een dier «letterkun
digen die, hulde doende aan het Bybelsch
realisme, ook in Romanvorm, zeggen knn
en dorst waar het op stond» en die boven
velen zich een plaats te veroveren wist in
de kinderkamer, en in het kinderhart, en
daardoor ook aan den huiselijken disch van
zoo menigeen, die zich om Kerk of Bijbel
of Christendom of Eeuwigheid volstrekt niet
bekommerde.
De schrijver van «In de Duinen» en «In
Utrecht», «Het huis Wijngaarde» en «In
Leiden en Vlaanderen», «Het geheim van
den Geus» en van honderden andere ver
halen, heeft velen den Cnristus gepredikt
en zijne prediking, zij het ook in den vorm
van het verdicht verhaal, is menigeen ten
zegen geweest. Weinigen zullen dit ver
geten, en den kinderschr jver de verrassing
benijden, die hem thans te beurt viel.
Hulde aan eene Regeering die niet min
der dan in den weisprekenden kanselrede
naar in den bescheiden kinderschrijver ware
verdienste weet te onderscheiden.
29 Juli 1891.
De officier van gezondheid 2e kl. C.
Vermaas van het 3e reg. int., gedetacheerd
in de legerplaats bij Oldebroek, komt den
1 Aug. uaar zijn garnizoen te Middelburg
terug.
De 2e luitenant Dorné gedetacheerd
te Terneuzen zal 1 Aug. met zijn detache
ment van daar terugkeeren.
Men schrijft ons:
In de liberale bladen doet een berichtje
de rondte dat een kiezer te Gorinchem
blijk van kiezerssnuggerheid kwam geven
Het eerste treffen had plaats gehad. Het
eerste burgerbloed was vergoten. De bur
geroorlog was begonnen. Parijs was be
gonnen het werk der verwoesting, de ont
zaglijke profetie van den ontslapen dichter
door ons genoemd, over zich te voltooien 1
II.
DOOD VAN LE COMTE.
Ook op den Montmartre was de uitvoe
ring van de bevelen der regeering mislukt.
Reeds waren de kanonnen bespannen en
na een arbeid van vier uren was men ge
reed den terugtocht aan te nemen.
De kalmte van den morgen scheen hunne
pogingen te begunstigen.
De schildwachten hadden zij onschadelijk
gemaakt, de straten afgezet en in de voor
naamste straat een twaalfponder geplaatst
om mogelijk verzet te keeren.
En toch mislukte de aanslag. Reeds wa
ren de paarden aangespannen, toen de
nationale garde van Montmartre te hoop
liep en den heuvel besteeg. Toen zy op
de kruin gekomen was, staken de soldaten
der regeering de kolven van het geweer in
de hoogte en weigerden te vechten. Gevolg
was datde kanonnen op hunne plaats bleven.
Nog op een andere plaats was het den
generaal Faron gelukt de kanonen te ne
men, doch toen zijne troepen onderweg
even stilhielden sneden de straatjongens de
touwen dooren eer de breuk hersteld
was, had het sterk aangegroeid publiek,
dat zelfs barricades had opgeworpen, zulk
een dreigende houding aangenomen, dat de
generaal wijselijk besloot terug te trekken.
Een anjer generaal, Le Comte, wilde
met geweld zijn doel bereiken. Wel had
hij in last niet op het volk te schieten,
doch nu zyn toestand zoo hachelijk was
geworden, achtte hjj, en terecht, het ne
men van forsche maatregelen, zonder na
der bevel, noodzakelijk. Door het talmen
door zijn stembiljet voor de kerk op het
stadhuis te komen bezorgen.
De verwondering van deze bladen over
dit feit is wel wat al te groot. Immers
het mag verwondering baren dat in de
laatste jaren, en ook nu, nog niet meerderen
met hun kerkelijk biljet bij de politieke
stembus zijn gekomen na de verschillende
verkiezingspamfletten van liberale vereeni-
gingen, die met allerlei spoken als dole
antie en Kuypers; en met lokaas aan de
kerk en den godsdienst ontleend de kiezers
hebben weten te bewerken.
In Goes heeft thans alles goed gegaan
maar wie lacht nog niet bjj de herinnering
dat hij drie jaar geleden van de liberale
kiesvereeniging den raad kieeg om voor
ouderlingo neen voor lid der tweede
kamer te stemmen iemand van «doleert
niet maar bleef zijn kerk (getrouw»
Neen, die Gorinchemsche kiezer was nog
zoo dom niet. Hij nam een loopje met de
hoeren. Of anders, als hjj in de war is
geweest, aan wien dan de schuld?
De landmeter van het kadaster M. W
Hildernisse, te Middelburg, wordt met 1
Aug. ontheven van de tijdelijke waarneming
der kadastrale boekhouding aan de bewaring
aldaar en weder belast met den arabulanten
dienst aldaar. In zijne plaats wordt tijdelijk
voor genoemde waarneming aangewezen
de teekenaar van het kadaster J. van
Ouwerkerk, te Dordrecht. (N. v. d. D.)
Ylissingen, den 29 Juli 1891. In eene
heden namiddag gehouden zitting van den
gemeenteraad, werden na het lezen der
notulen van de vorige zitting, goedgekeurd
de rekeningen over 1890 van het gasthuis,
sluitende in ontvang met f 19998,05 in
uitgaaf f 14604,35, alzoo met een geed slot
van f 5393,70van het burgerweeshuis
met f 7215,475 in ontvang, f 6758,94 in
uitgaaf, alzoo met een goed slot van
f 456,536van de leenbank met f 3090,42
in ontvang en uitgaaf van de schutterij
met f 1839,50 in ontvang, f 1482,18 in uit
gaaf, alzoo met een goed slot van 1 357,32.
Overeenkomstig het voorstel van Burge
meester en wethouders wordt het slmten
eener overeenkomst met de Maatschappij
tot Exploitatie van gronden, in zake het
bouwen van drie villa's op het duin bjj de
badplaats goedgekeurd en verder besloten
tot aanschaffing van benoodigdheden voor
ziekenverpleging.
Oostburg. De verplaatsing van den heer
Glinderman als controleur van 's Rijks be
lastingen naar Roosendaal, gaat in den 15n.
Aug. a. s.
Ned. Herv. Kerk.
Viertal te Vlissingen di. J. W. Gunning
der troepen hadden de oproerige bewoners
van Montmartre gelegenheid gevonden zich
te vereenigenen duizenden verzamelden
zich nu om de troepen teneinde het plan
te verhinderen.
Doch Le Comte moest en zou de kanon
nen veroveren. Tot driemalen toe gaf hij
bevel tot schieten maar ook tot driemaal
toe weigerden zijne troepen het geweer op
te nemen. Wel een hachelijke positie,
omgeven te zjjn door onwillige vrienden
en woedende vijanden.
Zijne adjudanten smeekten hem dan ook
terug te keeren, doch de onversaagde krijgs
man wilde van geen wijken weten. Hjj
had er geen bevel toe bekomen, meende hjj.
Eindelijk, daar omringelde hem het volk,
dat hoofdzakelijk was te hoop geloopen,
dewijl het vernomen had, dat de Regeering
de kanonnen wilde terughalen, om ze de
monarchie in handen te spelen.
«Zjjt gjj republikein bulderden zjj hem
tegen.
«Leve de republiekantwoordde de ge
neraal. En als een woeste echo klonk het
hem uit duizenden kelen tegenLeve de
republiek
Toch was dit den belhamels der bewe
ging niet genoeg. De verwikkelingen van
dezen morgen hadden een zoenoffer nood
zakelijk gemaakt. Dat zoenoffer zou Le-
Comte zjjn.
In een naastbjjzjjnde straat was een
danshuis. Daar hield het comité der na
tionale verdediging, met andere woorden
het bestuur der commune, zitting. Daarheen,
meende de menigte, moest Le Comte zich
begeven teineinde zijne bekentenis van ge
hechtheid aan de republiek daar te her
halen en toe te lichten. De generaal had
geen bezwaar hen daarheen te vergezellen.
Wordt vervolgd.)
