w
EEN TEEKEi\Ii\G VAN Or.
SCHAEPMAN.
REUHISZAKEA.
LANDBOUW.
Gemengde Berich ten.
-
"VI
S\
Hem verantwoord, indien zij hunne kin
deren in totale onwetendheid laten opgroeien.
De wet, waarvan thans de wijziging wordt
voorgesteld, dwingt hen om öf op de eene
óf op de andere wijze hun geweten te
verkrachten. Voegt zich nu hierbij de
overtuiging dat de aanwending van het
middel gevaarlijk kan zijn voor het kind,
dan wordt de moeilijkheid nog grooter. Hoe
bitter moet het zelfverwijt zijn van ouders,
die tegen hun eigen overtuiging in, zijde
lings door vreemden gedwongen, hun kind
de inenting hebben doen ondergaan, wanneer
later ten gevolge dier operatie het kind, ge
lijk toch meermalen is voorgekomen, sterft
of, wat vaak nog erger is, zijn leven lang
ziekelijk blijft.
Ziehier nu eens taal die het volk begrijpt
en de gedachten vei tolkt van duizenden in
den lande.
Die deze woorden van den minister der
koningin lezen, die voelen dat een hunner
broederen aan het woord is, die hunne be
zwaren begrijpt en hartelijk wenscht ze op
te heffen.
Natuuilijk komt, nu de stembus zulk een
voor ons schijnbaar noodlottige uitspraak
deed, van de behandeling der vaccine wet
niets. Voor het oogenblik is al 's ministers
werk vergeefsch geweest.
Vergeetsch Maar neen, dat zal het niet.
In de bijgevoegde nota zijn tal van bewij
zen aanwezig dat meer bevoegden dan hij
zich aan de zijde der verdrukten schaarden.
En al gaat straks alles in de snippermand,
zelfs de snippers zullen hunnen weg vinden.
Er staat nog wel een en ander in de
Nota dat het volk gaarne lezen en de on
voorwaardelijke voorstanders der vaccine
tot nadenken stemmen zal.
Driewerf jammer dat door thuis blijven
of door stemmen op den liberaal, zoo menig
christen die zegt God te vreezen en voor
Zijn Woord te beven het noodzakelijk ge
maakt heeft dat dit ministerie door een
«liberale» regeeririg zal worden vervangen.
Dan de Heere regeert, Wiens Raad
alleen bestaan zal I
De Amsterdammer die den beer Schaep-
man electoraal en (ten onrechte) ook mo
reel gevallen acht als leider der katholieke
partij, geeft van het als zoodanig optreden
van dezen «kranigen improvisator en dich
terlijke ziel» de volgende schets
«De heer Schaepman heeft, naar het
ons voorkomt, zich nimmer behoorlijk re
kenschap gegeven van hetgeen hij als leider
eener Katholieke-politieke partij zou hebben
te doen. Hij heeft verzuimd de positie,
waarin hij verkeerde, nauwkeurig op te
nemen; van de beginselen, die hij zou heb
ben toe te passen, de richting en de strek
king te bepalen; en indien hij zich al een
doel heeft gesteld, noch dat doel noch den
weg om het te bereiken, beschouwd heeft
in verband met de eigenaardigheden en de
vermogens van hen, die hij daarheen en
daarlangs zou moeten leiden.Het schijnt hem
voorden geest gezweefd te hebben van zijn
katholieken een soort van antirevolutionaire
partij te maken, gelijk zijn veel bekwamer
en ijveriger bondgenoot dr. Kuyper dit met
zooveel succes ten opzichte der calvinisten
had gedaan. Het voorbeeld was werkelijk
uitlokkend voor iemand die meer dichter
was dan staatsman. Hij had er slechts bij
vergeten, dat hij met katholieken te doen
had, om te gelooven, dat de bisschoppen
rustig de proefneming zouden aanzien en
er een andere katholieke politiek mogelijk
was, dan liet meest ongebreidelde opportu
nisme. Natuurlijk heeft dr. Schaepman nu
en dan de moeielijkheden gevoeld, en vooruit
gevoeld, maar ook in die oogenblikken heeft
hij het onmogelijke van zijn streven niet
ingezien. Daarvoor was hij iets te sterk en
iets te zwak. Te sterk in het zelfvertrouwen
grooten lichamen en grooten redenaars zoo
licht eigen, dat hem deed hopen, ik za! er
mij wel doorheenslaan, en iets te zwak in
het analyseeren, zoodat hij zich evenmin
behoorlijk rekenschap kon geven van den
waren aard dier moeielijkheden als van de
hooge en fijne denkkracht die noodig zoude
zijn om aan de te duchten bestrijding het
hoofd te bieden en te triomfeeren.»
Na herinnerd te hebben dat men met
veelheid van woorden en eenige handigheden
Groen en Kuyper niet nadoet, en dat
Schaepman tot niets hoogers dan beide ge
noemde middelen kwam, vervolgt het blad
«Het is inderdaad schier niet te begrijpen,
hoe een priester katholieke politiek meent
te Kunnen drijven buiten de bisschoppen
om en tegen de bisschoppen in, en dat in
een land als het onze. Dit zou alleen
kunnen slagen, indien de man, die zich
daartoe verstoutte, tienmaal meer doorzicht
en beleid had dan zelfvertrouwen, en bij
gebruik kon maken van toevallige, buiten
gewoon ongunstige iOmstandigheden, b. v.
van een misslag, door de hoogere geeste
lijkheid begaan. Maar zelfs dan zou het
met kunnen gelukken, tenzij de priester
staatsman een bijzonderen eerbied wist te
wekken voor de hooge eigenschappen van
zijn persoon, vertrouwen inboezemde door
de duidelijkheid, redelijkheid en rechtvaar
digheid van zijn program, en indien hij
bovendien tegenover den openlijken of den
lieimelijken tegenstand der geestelijke macht
zich beroepen kon op invloed- ijke mannen
van even hoog gezag. Edoch een politiek
program, anders dan bij wijze van tijd
verdrijf samengesteld, had Schaepman niet
een groot leidend denkbeeld ontbrak hem
geheel. De legerwet was wel het dorste
en ondankbaarste, waarvoor hij zich kon
inspannen. Hij had die den anti-revolutio-
vervvarren en door te verzwakken. Die
legerwet, al schonk Dergansius het onechte
kind zijn naam, was hun fout. Zij toch
waren zoo kortzichtig geweest om deze
zaver militaristische denkbeelden van den
heer liooseboom i i te schrijven in hun
democratisch program.»
Het liberale blail beweert verder dat dr.
Scbaépman grooter zou geweest zijn zoo
bij voor zijn partij het vaandel had ontrold
van Manning en de hervorminggezinde bis
schoppen. Thans vallende b'j de verdedi
ging der legerwet is hij als een schut-
terofficier die o-ver zijn degen struikelt. En
op de vraag: «En nu de toekomst ant
woordt het blad:
«Dr. Schaepman heeft zijn krachten over
schat en zijn eigen partij niet genoeg ge
kend. Het paard, dat jaren lang iu den
molen van rechts naar links en van links
naar rechts heeft geloopen, maar geen en
kelen stap buiten hel vaste spoor bad gezet,
heeft hij in de manege onder den man
willen berijden en het de sporen in de len
denen gedrukt, helaas met het bekende
gevolg Men zal hem echter met zijn ros
sinant weer naar zijn oude werkplaats te
rugbrengen, en daar mag Dr. Schaepman
desnoods op den rug van den viervoeter
den cirkelgang op nieuw beginnen en voort
zetten. Schaepman wordt weder lid van de
Kamer en /.al daar het hoogste woord mo
gen voeren nu en daw een geweldige leider
zijn.... maar hjj zal in het vervolg niet
vergeten, dat hij de leider is van eene partij,
die nooit buiten den kringloop komt, en dat
de ruimte van dien kring niet door hem
maar door andere machten wordt bepaald.
In de politieke manege verongelukt, zal hij
toch altijd een groot man blijven in den
politieken molen.»
Wij voor ons leeren echter Schaepman
beter kennen uit wat hij aan Het Centrum
«chrjjft, naar aanleiding van haar zeggen
dat zij het haren katholieken geestverwan
ten niet vergeeft dat zij den liberalen de
meerderheid hebben bezorgd.
Hjj schreef nameljjk
«Ik hoop van harte, en ik weet zelfs
zeker, dat Gij dit uw voornemen niet ten
uitvoer brengen zult. Behoef ik U te zeg
gen dat U dit alles noch zou troosten, noch
zou versterken?
Maar laatonsdezaak eensernstiger bezien.
«Niet napleiten staat niet gelijk met ver
geten. Men kan, men mag niet altijd ver-
geten.Trouw jegens anderen, echt christelijk
eergevoel verbieden soms alles te vergeten.
Omdat men iemand niet steeds aan zijn
schuld herinneren wil, behoeft men den
kerfstok niet op den haard te werpen,
men zet hem uit het gezicht. Hij kan
altjjd nog dienst doenook als wapen te
gen den een of den anderen kinkel.
Laat ons elkander wel verstaan. Indien
ik met den «Tijd» zeg «niet napleiten,»
dan spreek ik daarmede geen veroordeeling
uit over hetgeen ik tot heden zeide of deed
In geenen deele. Hoe dikwijls en in hoeveel
ik hebbe gefaald, ik sta nog muurvast in
de overtuiging dat de weg door U en mij
gevolgd, zoo niet de eenig goede, dan toch
de betere weg was en is. Maar nog te
Beverwijk heb ik gezegd: indien wij on
der elkander strijden, laat ons dan zoo strij
den dat wjj ten minste weer vrienden
kunnen worden. Nu, nu is de toestand
anders. Nu is de toestand zoodanig dat
wij niet meer moeten, niet meer mogen
strijden, allerminst in in den vorm, die
«napleiten» heet. Wij staan nu tegen
over een macht, een vijandelijke macht.
De meerderheid, die nu spoedig de ver
antwoordelijke regeering op zich zal ne
men, is machtig door veelzijdig talent,
rijke ervaring en een ons ver over
treffende kennis van middelen en wegen,
Voorzeker, zij zal in den aanvang kalm
en gemoedelijk optreden, zij zal zich ont
houden van alles wat een vliegen onder da
wapenen rechtvaardigen kou. Juist om dit
alles is de hoogste krachtsinspanning noodig
en boven en vóór alles eendracht.
Hoe die eendracht zal komen is een vraag,
die ik hier niet kan of wil beantwoorden.
Maar dat zij komen moet behoort onze vaste
overtuiging te zijn. In die overtuiging
moeten wjj ons onthouden van «napleiten.»
Hoe bij menige herinnering onze recht
matige toorn ook moge ontwaken, zwijg n
is nu plicht, plicht naar eer eu geweten.
Gij herinnert u uit Flavius Josephus
den ma die in de laatste dagen voorde
verwoesting van Jeruzalem zijn «Wee,
wee!» deed hooren over de stad. Na de
verwoesting steeds dat «Wee» te herhalen
lacht mij weinig toe. Mij dunkt, gij en
ik, wij zullen te zamen het voorbeeld volgen
dier andere zonen van Juda, die naar de
getuigenis van Nehemia Jeruzalem her
bouwden, met de eene hand arbeidend, in
de andere houdende het zwaard.»
Vooral dit laatste maakt de opmerking
van het liberale blad te schand, als zou dr.
Schaepmans politiek ook maar even met het
werk van een-kunstjesmaker te vergelijken
zijn.
1 Juli 1891.
Kolijnsplaat. Gedurende de maand Juni
zijn door de telephoon alhier ontvangen 72
en verzonden 79 berichten.
De Statuten der vereeniging voor Chr.
verzorging van Krankzinnigen en Zenuw
lijders naar Gods Woord te Ede (G.) zjjn
goedgekeurd. Directeur rentmeester is de
heer N. Zerbst te Amsterdam. De in
richting wordt gevestigd op «Ederoord» thans
«Reehorst» genaamd, een landgoed van nr.
G. W. graaf van Rechteren van Appell„rn.
koloniën, ontvangen telegram van den gou
verneur van Suriname, heeft de/e, na op
26 Juni j.l. te Paramaribo te zijn aange
komen, den volgenden dag het bestuur over de
kolonie aanvaard.
Op den len Juli 1863 werd aan on
geveer 60.000 slaven in Suriname, op Cu-
rapao, Aruba, Bonaire, St. Eustatius, Saba
en St. Martin de vrijheid geschonken. Dit
feit wordt lieden door de negers feestelijk
herdacht.
's Heer Aremlskerke. In de raadsvergade
ring van Zaterdag werd op zijn verzoek
ontslag verleend aan den veldwachter J. v.
der Steen aldaar tegen 1 Juli a. s.
BEVOLKING.
Nederland
Provinciën.
N. Brabant
Gelderland
Z. Holland
N. Holland
Zeeland
Utrecht
Friesland
Overijssel
Groningen
Drente
Limburg
telde 1
Mannen.
258,064
260,837
456,114
407,962
99,098
110,674
166,984
151,361
135,582
69,646
130,352
Januari 1891
Vrouwen.
256,011
255,101
501,885
430,525
101,694
113,327
168,840
146,092
139,774
62,849
126,785
Totaal.
514,075
515,938
966,999
844,488
200,792
223,001
335,824
297,452
275,356
132,495
257,144
Het Rijk 2,255,681 2,308,884 4,564,565
Sedert 1890 vermeerderde de bevolking
niet 50,000 ongeveer.
It£ïtlï- E\ SCHOOLNIKIJWS.
Ned. Herv. Kerk.
Op het twaalftal te Gouda staan o. a.
ds. Heldring van Middelburg, ds. Barger
van Vlaardingen, ds. P. J. v. Melle van
Nijkerk en ds. Meerburg te Ivethel.
Ned. Ger. Kerk.
Beroepen te Heiuenoord ds. H. W
J. Wolf te Axel.
Het 11e jaarverslag van de Vereeni
ging voor Hooger Onderwijs op gereformeer
den grondslag is verschenen. Het getal le
den bedraagt thans 584, dat der begunsti
gers 7644. In Zeeland, voornamelijk op Zuid-
Beveland vindt de vrije universiteit weinig
of geen steun. Buiten Goes vindt men on
der de contribuanten op Zuid-Beveland slechts
de namen van een te Kattendijke, een te
Kapelle, een te 's Gravenpolder en drie te
Wemeldinge, onder welke ook een invloed
rijk liberaal aldaar. Dat de Vrije Uni
versiteit niet vraagt naar het kerkgenootschap
waarvoor opleiding gewenscht wordt, is een
feit dat nog niet algemeen bekend schijnt.
Er zijn namelijk op de vrije universiteit,
chr. geref. ned. herv., ned.geref. en doops
gezinde leerlingen. De theologen door haar
opgeleid, kunnen examen doen en zich be
roepbaar stellen in de kerk die zij verkiezen.
De eerste leerling der vrije universiteit, die
nergens elders zijn opleiding erlangde, can-
didaats-examen in de ned. herv. kerk deed
en zich bij die kerk beroepbaar stelde is
de heer J. J. Schokking, die dezer dagen
promoveerde. Ook promoveerde met goed
gevolg te Utrecht in de rechten de heer
Okma, die eveneens uitsluitend aan de vrije
universiteit opleiding ontving.
De ontvangsten der Vereeniging beliepen
over 1890 een som van f 46,690, het batig
slot bedroeg ongeveer f 4000 waarvan
13500,op het Hospitium werden afge
schreven. Daarin wonen, volgens het ver
slag, 27 studenten. Hetgeheele aantal stu
denten bedroeg 83, verdeeld over de navol
gende faculteiten
56 in de Godgeleerdheid, 8 in de Godge
leerdheid en Rechtsgeleerdheid, 2 in de
Godgeleerdheid en Letteren, 6 in de Rechts
geleerdheid, 11 in de Letteren.
Arrondis. Rechtbank te Middelburg.
Dinsdag zijn veroordeeld wegens
mishandeling A. H. 21 j., landbouwers
knecht Terneuzen en J. L. 1). 20 j.,koop
man, lerseke, beiden tot m. gev. straf en
C. L. 23 j., arbeider Goes, tot f 8 b. s. 6 d. h.
vernielingP. H. 29 j., koopman Goes,
tot 3 d. gev. 'straf
beleedigingC. W. 51 j. hvr. van A.
L., werkvrouw Gjcs, tot tl b. s. 1 d. h.
diefstalC. B. 26 j., werkman Sluis, tot
2 m.M. Th. D. 13 j., zonder beroep St.
Jansteen, tot 14 d. en M. v. Z. 56 j.,
timmerman, zonder middelen van bestaan
en zonder vaste woonplaats, te Middelburg
gedetineerd, tot 29 d. gev., laatstgenoemde
met bevel tot zijne onmiddellijke invrij
heidstelling, terwijl deze is vrijgesproken
van de hem ten laste gelegde landlooperij.
Allen in de kosten.
Het 44e Landhuishoudkundig Congres te
Zwolle is gisteren geopend, door den bur
gemeester van Nahuys.
De voorzitter van het congres mr. Sloet
tot Oldhuis bedankte voor de betoonde be
langstelling. Tot voorzitter der le afdeeliug
werd gekozen de heer E. van den Bosch
uit Goes (de heer Cremer was afwezig).
Tot voorzitter der 2e afd. de heer D. Fonteijn
de Jong, van Murmerwoude.
In een huisgezin te 's Graven kage
woonden twee broeders, van welke een
plotseling overleden is, welk sterfgeval in
verband gebracht werd met eene vechtpartij'
tusscher» bedoelde broeders op Maandag
avond jl.
Een daarop gevolgd onderzoek bracht aan
het licht, dat de overledene door zijn broe
der tegen den buik was geschopt en van
dat oogenblik af niets anders gedaan heeft
als kermen, daarbij roepende «hij heeft
mij ongelukkig geschopt.» De dader werd
aangehouden eu in verhoor genomen, doch
kon zich niet herinneren zijn broeder ge
schopt te hebben. Hij had een borreltje
gedronken en was door drift vervoerd ge
worden, omdat z(jn broeder, die beschonken
was, ten zjjnent eene ruit had verbrijzeld.
Het woord taptoe is een zuiver Hol-
landsch woord. Het beteekent de aamna
ning aan herbergiers, enz. ten opzichte van
de militairen om den «tap» van het vat
«toe» te houden, hun niet meer te tappen
dus.
Te Kozendaol (N. B.) vertoeft sinds
eenige dagen een Engelsche dokter, die de
rheuinatieklijders in het openbaar en kosteloos
geneest. lederen avond laat de wondei
dekter zich iu zijn met vier schoone paarden
bespannen vergulden wagen met muziek
naar het marktplein brengen, waar hij de
zieken, die zelfs op een bed tot hem worden
gebracht, door wrijving met Sequah olie
dadelijk geneest. Des avonds is de ge
meente dan ook in rep en roer, om hein
tfe zien. De man verricht natuurlijk won
deren van genezing de geestdrift voor den
wonderdokter» is reeds zóo groot dat men
zijn vier paarden van den wagen heeft ge
spannen en het volk bijna vocht om te
mogen trekken.
Under hoera's bracht men hem naar het
hotel waar hij gelogeerd is.
Wat in openbare onderwijzers-verga
deringen ter sprake wordt gebracht
Volgens het Nieuwsblad Extra tijding
werd door een der jongere onderwijzers in
de vergadering te Schagen een redevoering
gehouden over het hypnotisme.
«Hij vertelde,» zegt het blad, «ten naasten
bij wat hypnotisme was, beschreef eenige
proeven, die men kon nemen, bestreed de
ongeloovigen aan spiritisme jen haalde eenige
voorbeelden aan van den hypnotischen in
vloed die sommigen konden en kunnen
uitoefenen. Van de levenden noemde hij
den welbekenden dr. A. Kuyper, van de
dooden Napoleon I en Jezus1»
Het Huisgezin meldt er met genoegen
bij dat dit jongmensch door een ouderen
collega op zijn plaats gezet werd.
Te Meersen (L.) is iemand die een
buitengoed bewoont het slachtoffer geworden
van eene brutale aanranding en diefstal.
Drie zwart gemaakte personen drongen in
zijne slaapkamer en dwongen hem, met de
revolver op de borst, aanwijzing te doen
van alle door hem bezeten geldswaarden,
alsmede van alle andere zaken van waarde,
als goud, zilver en edelgesteenten. De kamers
der dienstboden waren allen afgesloten. De
dieven hebben zicli ongehinderd met den
buit veiwijderd.
Dezer dagen ontvingen de Haagsche
schutters de volgende aanschrijving
«De schutterwonende
wordt gekommandeerd te verschijnen in het
magazjjo der schutters aan de Groote, Maric
op Dinsdag 30 Juni 1891, des namiddags
van 69 uur, tot het tijdelijk afhalen van
een Beaumont geweer in burgerkleeding.»
Het bezoek van den Duitschen Keizer.
H. H. M. M. de koninginnen Emma en
Wilhelmina zijn te Amsterdam aangekomen,
waai de Keizer heden verwacht wordt.
Vele toebereidselen zijn reeds gemaakt.
Onder anderen dit.
De waarde aan goud- en zilverwerk thans
in het koninklijk paleis op den Dam aan
wezig, schat men op lVs miltioen gulden.
De toiletkamer van de gemalin van keizer
Wilhelm is ingericht met de zeer kostbare
meubelen, door koningin Anna Paulowna
gebruikto. a. trekt de aandacht een toilet
spiegel, gekroond met den dubbelen adelaar
in massief goud. Het waschtafel-garnituur
is van verguld zilver, 's Keizers toilet is van
zilver en zijn koffie-en theeservies van goud,
met kopjes en borden van Saksiscli porse
lein, waarvan slechts 48 stuks bestaan, (de
helft is eigendom van het Russische hof).
Het servies der keizerin is van zilver met
kopjes, waarin de tafereelen eener Holland-
sclie boerenkermis zijn gedreven. Het groote
zilveren tafelservies, uit niet minder dan
1200 stuks bestaande, is afkomstig van
Willem III, stadhouder en koning van En
geland. Het Engelsche wapen, op de (vel
schillende stukken, werd op last van 2. M.
wijlen onze Koning veranderd inhetNeder-
landsche wapen.
De nette witlinnen zomerbroek van
de rijksveldwachters is vervangen door een
van blauw linnen, in kleur gelijk aan de
werkkielen, thans bij de militairen in ge
bruik. Voor de huismoeders moge het een
uitkomst zijn, de mannen van de veldwacht
zijn er niet bizonder mede ingenomen, en
niemand zal dan ook beweren, dat de nieu
we kleedingstukken sierlijk staan.
Te Bennekom heeft een kind een ke'
tel kokende koffie van de tafel getrokken.
De inhoud kwam op het kind neer, dat
zulke brandwonden bekwam dat het aan
de gevolgen overleed. Te Rotterdam is
een man door een tram overreden en ge
dood.
De schrik van Whitechapel. Sedert
eenigen tijd heelt zich onder de bewoners
der beruchte Londensche wijk Whitecha
pel een vereeniging gevormd, die zich ten
doel stelt geregeld die wijk te bewaken,
zoowel des daags als des nachts, om zoo
doende Jack the Ripper eene herhaling zi;
ner bekende misdaden te beletten.
De voorzitter dezer vereeniging degtee.
Backert, ontving dezer dagen een jhoud:
kenden briet van den volgenderjhe(jell
«Binnenkort zal ik mijne werkza''g 0{ eei)
uwe wijk weer beginnen; int)''"hetwaagt
der leden uwer helsclie benj^F
mqn spoor te zoeken, dan j" m
V
stopte I
hem 1
zoek
den
terug
een fil
Eer
knaapl
schen
dat F|
tot b|
hem
welks I
hem li
hjj dl
meisje
gegrol
Eenig I
den h f
allerlei
lijk vl
men. I
cuural
en Vl
er ifl
«'I
is hl
1
de I
te z
naa^
