I]
1891. No. 103.
Donderdag 4 Juni.
Vijfde Jaargang.
mr C LUCASSE
N GLINDERMAN.
mr D P. D. FABIUS.
mr. L. W. C. KEUCHENIUS
Jhr. mr. J, J. POMPE VAN
MEERDERV00RT,
VERSCHIJNT
PRIJS DER ADVERTENTIES
G. M. KLEMKERS, te Goes
b
*2
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
KERK- ENSCHOOLNIECWS
Gemengde Berichten.
UITGAVE VAN
i elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Prjjs per drie maanden franco p. p.
ƒ0.95.
EN
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent. iedere regel
Enkele nummers
-k
O
meer 10 cent.
Voor de verkiezing op 9Jur.ia. s.
voor de Tweede Kamer, wordt door
ons, in aansluiting aan de keuze der
antirevolutionaire kiesvereenigingen
aanbevolen
Voor MIDDELBURG:
{aftredend, lid,)
Voor OOSTBURG:
(aftredend lid.)
Voor ZIERIKSEE
Voor GOES
(aftredend lid.)
Voor HONTENISSE:
(oud-lid der Kamer.)
Al deze candidaten betuigden hunne in
stemming met het program van actie der
antirevolutionaire partijzooals dit is
vastgesteld in de vergadering van Depu-
taten op 12 Mei jl.
YR
Wolfertsdijk Vrijdag 5 Juni, Heinkenszand,
ook voor 'sHeer Arendskerke 6 Juni en
Maandag 8 Juni voormidd.
's Heerenboek, ook voor Borsele en Nieuw-
dorp 8 Juni des namidd, en 9 Juni. Ovezand,
ook voor Nisse, Woensdag 10 JuniElle-
woutsdijk, ook voor Driewege 11 Juni,
V Baarland, ook voor Oudelande 12 Juni.
Wemeldinge.
Over de rede van mr. Smeenge en het
«debat» daarna, hopen wij spoedig een meer
uitgebreid verslag te geven.
Doch reeds nu mag geconstateerd dat dit
debat op niets is uitgeloopen.
De kiezers toch moesten van halt 7 tot
bijna halt 8 op de straat staan.
De spreker van dien avond had behoudens
een korte pauze tot 10 uur het woord,
en ontweek elke principiëele uitlating.
in zijne overigens zeer gematigde rede
was geen zweem te ontdekken van beset
dat de verkiezingsstrijd gaat om een der
twee groote grondbeginselen, die de natie
verdeelen. Van de groote quaestie: «Vóór
ot tegen de revolutie», werd geen woord
gerept.
Toen de voorzitter dan ook zeide dat alleen
debat werd toegestaan op besproken punten,
was natuurlijk den opponent, den heer Buijse,
meteen de plaats aangewezen waar hjj staan
moest: geen beginselen van avond.
Geen wonder dat, toen hjj principiëel het
Su, huismafcskiesrecht wilde verdedigen hem,
d schoon in de welwillendste bewoordingen
jr den heer J. M. Kakebeeke eigen daartoe
het recht werd ontzegd. Hij mocht geen
«cursus houden».
Voegt men nu hierbij het feit dat bij
dit late avonduur de menschen naar huis
verlangden en door voetgestamp dit den
opponent deden gevoelen, dan zal men be
grijpen dat de taak voor de verdediging
van deze Regeering niet gemakkelijk werd
gemaakt.
Dat daarna mr. Smeenge's ellenlange
repliek, eindigend met een daverend toe-
gejuiohten dooddoener: alk herinner u
niet aan Surinamewegens het late uur
niet meer beantwoord kon worden, zooals
de voorzitter en blijkbaar de vergadering
met hem, meende, geeft recht tot de vraag
of hier wel van van een «ruime» gelegen
heid tot debat sprake was, dan toch door
den heer Smeenge beloofd.
3 Juni 1891.
Het Rijkstelegraafkantoor te Goes
verzond gedurende de maand Mei 1891
530 telegrammen, ontving 689, overgenomen
en verder geseind werden 602, totaal 1821.
Het telefoonkantoor te Wolfertsdijk ont
ving 24, verzond 18, samen 42 telegram
men. Dat te 's Gravenpolder ontving 25;
verzond 30, samen 55. Dat teHoedekens-
kerke ontving 18, ,verzond 16 samen 34,
dat te Heinkenszand ontving 19 verzond
18 samen 37; dat te 's Heer-Arendskerke
ontving 16, verzond 17 samen 33. Dat te
's Heerenhoek ontving 11 verzond 22 samen
33. Dat te Borsele ontving 12 verzond 16,
samen 28. Dat te Nieuwdorp ontving 9
verzond 15, samen 24. Dat te Ovezande
ontving 11 verzond 12 samen 23. Dat
te Driewegen ontving 21 verzond 22 sa
men 43
Kolijnsplaat. In de maand Mei zijn door
de telephoon alhier ontvangen 66 en ver
zonden 62 berichten.
De katholieke kiesvereeniging te Mid
delburg en Vlieringen hebben tegenover den
heer Lucasse candidaat gesteld den heer
mr. C. J. A. Hejjdenrijk, oud-lid der Kamer
voor Nijmegen, thans lid van den Raad
van State.
Goes. Door de Roomsch-Katholieke kies
vereeniging alhier is tot candidaat gesteld
voor het lidmaatschap der Tweede Kamer
de heer Mr. B. M. Bahlmann te Rotterdam.
Mr. Goeman Borgesius hield gisteren
avond in het Schutterhof te Middelburg zijn
aangekondigde speech voor de kiezers, die
in grooten getale waren opgekomen om
dien coryphee der liberaleD eens te hooren.
Natuurljjk was het de wijsheid der libe
ralen en de dwaasheid van het niet-denkend
deel, hetgeen men ten gehoore kreeg.
Van de gelegenheid tot debat werd geen
gebruik gemaakt.
Een landbouwer te Nieuwer Amstel,
P. Borst, schrijft in «de Standaard» een
ingezonden stuk waarin enkele din
gen voorkomen, die onze aan den vrijhan
del vasthoudende liberalen wel eens meer
mochten bedenken. Hij zegt onder meer
»Waar liberalen optraden en nog optreden
om hun beginselen te verkondigen wordt
met den meesten ophef verteldWij willen
het onveranderd behoud van het vrij handel
stelsel 1 Geen wonder dat langzamerhand
tal van mijn mede-landbouwers en mede-ver-
veners zijn gaan meenen, dat werkelijk in
ons Land het vrij-handel-stelsel bestaat, zoo
dat zij op gelijken voet concurreeren met
het buitenland. Het gevolg van deze meening
is tweëerlei. In de eerste plaats denken velen:
«Als het bij een vrij-handelstelsel zoo
treurig gaat, dan wou ik 't wel eens met
een ander stelsel probeeren 1" In de
tweede plaats komt de volgende rede
neering en ze vindt haar verdedigers
bij de bestuursleden van onze Hollandsche
Maatschappij van Landbouw: «de boeren
verstaan hun vak niet, ze zijn te dom
Toch is het er verre van, dat het zeggen
der liberale woordvoerders waarheid zou
bevatten. Trouwens, de Fransche afgevaar
digden, de heeren Antonin Dubost en Raynal,
zeiden in de Fransche Kamer: «De absolute
vrije handel heeft nooit bestaan dan
in de maan.» Om den handel te doen
bloeien,' hebben wij (de landbouwers en
verveners betalen ook en vrij wat belasting,
voor meer dan honderd millioen gulden
kanalen en vaarten gegraven en verbeterd.
Aan onderhoud dier waterwegen, aan vuur-,
ton- en bakengelden, aan opleiding en an
dere kosten voor consuls wordt jaarlijks
meer dan een millioen uitgegeven.
Rekenen we de openlijke of bedekte
subsidies aan groote stoombootlqnen niet,
en slechts 3 pCt. van het uitgegeven ka
pitaal, met een millioen voor aflossing (het
Manchesterkanaal in Engeland wordt op die
wijze afbetaald), dan krijgt de groothandel
elk jaarvijfmillioen gulden uit de staatskas.»
Tot zooverre onze Landbouwer, wien het
niet schemert.
We zullen de bezwaren niet licht achten,
maar toch maken buitengewone behoeften
soms buitengewone bepalingen noodzakelijk,
en het hardnekkig vasthouden van de een
maal aangenomen Staatsleer, 't zjj dan van
vrijhandel of bescherming is voor een klein
land als het onze zeer gevaarlijk.
De heer E. A. Keuchenius, arts te
's Gravenhage, is benoemd tot tijdeljjk
geneesheer aan het Christelijk gesticht voor
krankzinnigen, Veldwijk te Ermelo.
Men weet dat het er in de grootste
liberale kiesvereeniging Burgerplicht te Am
sterdam niet fraai is toegegaan, met het
stellen der kandidaten. Men wilde mannen
van geheel uiteenloopende gevoelens als
Heldt en de Beaufort niet loslaten, en ter
wille der eenheid verloochende men de
waarheid, en verzaakte, wat men eerst ge
zegd had in 's lands belang te achten.
De heer Jhr. Henri Tindal brengt dit op
onzachte wijs den Burgerplichters onder het
oog, als h(j zegt in een Open Brief
«Gij zegt, dat Ge een hervormingsgezinde
regeering wenscht. Welnu, wil een derge
lijke regeering goed kunnen werken, dan
moet zij natuurlijk gesteund worden door
een oprecht hervormingsgezinde meerder
heid. Van eene regeering, die moet steunen
op de bonte verzameling van candidaten,
die Gij naar de Kamer wenscht te zenden,
weet Gij vooraf, dat zij niet hervormings
gezind kan z(jn. Eene dergelijkejregeering kan
slechts modderen en schipperenvan in
grijpende hervormingen kan bij haar geen
sprake zijn.
Gij hervormingsgezinde vereeniging tracht
dus hervormingen onmogelijk te maken.
Als dit politiek moet heeten, dan vind ik
het een treurige politiek. Een politiek van
uitstel, een politiek van draaierijen, een
politiek, die wel is waar vriendjes, die
zulks wenschen, in de Kamer brengt, maar
u niet de hervormingen geeft waarnaar gij
heet te verlangen.
Ik kan dan ook niet aannemen, dat gij
werkelijk hervormingsgezind zijt, gelijk ge
u wilt ^voordoen.
Zooverre jhr. Henri Tindal.
En een zóó verdeelde partij loopt het
volk vertellen dat zij de teugels wil en ook
kan overnemen. Tijd schaft raad, zullen
ze denken; maar het is toch zeker een
zeer gewaagde proefneming, die niets goeds,
maar veel onverkwikkelijks en schadelijks
belooft.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Stavenisse dhr. H. Smits
cand. te Nijmegen.
Bedankt voor Gouda door ds. J. Osse-
waarde te Sluis.
Chr. Ger. Kerk.
Beroepen te Maria Hoorebeke ds. A.
v. d. Linden, chr. ger. pred. te Axel.
In de maand Mei '91 werd de Chr.
School te Goes bezocht door 193 leerlingen
waarvan 171 geen enkelen schooltijd ver
zuimden; 22 leerlingen verzuimden minder
dan 10 schooltijden en bij 0 beliep het
verzuim van 10 tot 20 schooltijden. In
het geheel bedroeg het schoolverzuim in
deze maand 0,5 pet, tegen 2,5 pet. in
Mei 1890.
De postbode V. te IJzendljke, had
indertijd het ongeluk bij het schoonmaken
van eene revolver zijne schoonmoeder een
kogel in het hoofd te jagen en werd deswege
veroordeeld tot twee maanden hechtenis.
Op een verzoek om gratie is thans eene
gunstige beschikking gevolgd en de straf
veranderd in f10 boete.
Te Vinnen is een 71 jarige schipper
overboord gevallen en in de Lek verdronken
Te Enschede sloeg Zaterdag de bliksem
in een woning zonder brand te veroorzaken.
De straal ging tusschen de moeder en het
kind door en trof een kanarievogel aan
den kop, waarschijnlijk aan een der oogen
Te Breda is de miniatuurtram met
petroleum-trottoir geopend. Dit nieuwe
vervoermiddel, het eerste van dien aard in
ons land, kon den geheelen dag nauwelijks
de massa's die het bo«ch wilden bezoeken,
vervoeren. Aldaar is (een 13-jarig knaapje
bij het zwemmen verdronken.
Te Friescheloo is een boerenbehuizing
met bijna den geheelen inboedel en het
boerenbeslag een prooi der vlammen ge
worden. Een stier en twee kalveren kwa
men in de vlammen om.
Uit Breda wordt gemeld: Sedert Maandag
jl. ligt een onzer stadgenooten, wonende
op de Oude-Vest, in diepen slaap. Men heeft
hier dus waarschijnlijk te doen met een
geval van nona of slaapziekte. Naar wij
vernemen, wordt de patiënt met wat melk
en wat wijn, die men hem voorzichtig in
het keelgat giet, in het leven behouden.
Een duur pleizier. Een rijk keer, dis te
Steenwijk logeerde, speelde met een hond,
doch onder het apporteeren had hij het
ongeluk zijne beide gouden ringen, 1 gladde
met van binnen 7 initialen en 1 met diamant
samen ter waarde van ongeveer f900 te
veriiezen, waarvoor die heer thans, bjj ad
vertentie, aan den eerlijken vinder f 40 als
belooning voor de terugbezorging uitlooft.
Een fabelachtig groote schat moet
in Brazilië gevonden zijn bij het sloopen
van een fort te Rio Janeiro. In een on-
deraardsche gang vond men 112 houten(?)
kisten met 70 millieen francs aan Portu-
geesche goudstukken en voorts 945 kilo
gouden platen enz. Het geld zou, blijkens
een daat bij liggende verklaring, door den
opperste der Jesuïeten indertijd ontvangen
zijn om naar Portugal te zenden, aan
Koning Johan V, als «eerebijdrage» voor
zijn reis naar Brazilië, en het overige
gedeelte van den schat had aan boord van
de koninklijke galjoenen moeten gebracht
worden, welke onder bevel van den Infant
don Sebastiaan op de terugreis naar Lissabon
Brazilië zouden aandoen. Dit moet het
goud zijn dat in de vorige eeuw de Por-
tugeesche staatsman Markies de Pombal
tevergeefs van de Braziliaansche Jesuiten
opeischte en dat aanleiding gaf tot de
verdrijving der Jesuiten uit Brazilië
Met een met vier paarden bespannen
diligence, tusschen Londen en Dorking,
gebeurde dezer dagen een zonderling ongeluk.
Men ontmoette twee wielrijders, waarvan
de twee voorste paarden zoo hevig schrokken,
dat ze over de sloot langs den weg spron
gen en zich vastwerkten in een heining
van ijzerdraad. Het rijtuig trokken zij
in de sloot en de reizigers bevonden zich
eer zij 't wisten, op het naastleggend weiland.
De paarden werden hevig gekwetst aan de
punten der heining.
Leeftijd der Europeesche vorsten.
Koningin Victoria heeft den 23n Mei jl,
