1891. No. 97.
Donderdag 21 Mei.
Vijfde Jaargang.
in Verkoopiiiffen.
VERSER IJ XT
G. M. KLEMKKRK. te Goes
F. P. D'HUIJj te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTEXTIEX
Op afval bedacht.
Suriname in de Tweede Kamer.
lag 19 Mei.
>or erven de Smit door
3 paarden, 5 melkkoeien
rs, 3 ui eikschapen, var-
.gens, melkgereedscliap,
de Prins v. Oranje door
huis en erf met regenbak,
idag 20 Mei.
foor erven de Smit door
kabinet, bureaux, kasten
l 't gerechtsgebouw, on-
an wed. Luijkx te Sas v
3uwl. 2o. 325 cA. water-
4o. 35 cA. weg. 5o. 860
610 cA. djjk, 1650 cA.
0 cA. bou wl. en rietveld
5 cA. id.; 90 cA. bouwl,
ater en 4 A. water,
skerke, 2 uur by de
ilaar, den binnendijk van
stpolder 1.95.60 H. van
entehuis 3 uur door not.
ng weiland voor burgerl.
-alf 3 in de Vergenoeging
e bark „Jacobus Johan-
,44 register ton.
er. 10 uur by weduwe
Overman, ouderwetsch
dden met toebehooren,
spiegels, kleerkist, boe-
k-, glas- en aardewerk,
schap, eon paar gouden
iak en oog. en bloedke-
pris, bussen, kisten, ma
chten, dranken, kruide-
teenkolen enz
dag 21 Mei.
by Marcusse voor erven
rallis Merens, 1.57.90 H.
1 Boonhoek.
uur door not. Verhey
heerenhi.is, erf en
33. 2o. huis en erf 115
ul K 7a. 3o. werkplaats
aast. Woensdag en Don-
sn 2—4 uur te zien.
A. Risseeuw door not.
inspan. En Vrydag
igenaar door not. Mulock
nhuis, schuurtje en erf,
len loods voor afbraak.
>rf Noordzandstr. 74 cA.,
'snijder. Een aak 12 ton
roeiboot. Het recht van
c. 134 en 82a in Ooster
kreek, 34 en 35 langs
.g 23 Mei.
Felius door not. Pilaar
roor 7 jaren, lo. weiland
Bart Jonker, 20. idem
r, 8o. en 4o. Zuidhoek,
en, 5o. Kapelle Oost
id. Brouwer,
g 25 Mei.
foorkerkhof door van
2 boekenverzamelingen,
lieën, schilderijen, pen-
Bkenkasten, van dr. de
en ds. v. Braambeek,
van 10-3 uur.
g 26 Mei.
de Balans, sigaren. Inl.
ag 27 Mei.
stede „Trouw voorgoud"
1 uur, 1 17j. bruin mer-
Ikkoeien, 1 jarige vaars,
erkalf, 2 schapen met
)pers, vet varken, markt-
menwagen, 3wielskar,
- en werkhout, meubels,
irdewérk.
Modde door deurw.
landbouwgereedschap.
Damstraat by N. Bom
iouwer voor Hoebeke,
2 tafels, 12 stoelen,
lampen, spiegel, wieg,
1 mahoniehouten ka-
2 klokken, 2 kachels,
tafels, stoelen, brand-
ist, 8 kruiwagens, 15
glas- en aardewerk, 2
29 Mei.
in de Stadswynkelder
oot door not. Roelof,
n Oud-Coi tgeenpolder,
rkepolder.
5 Juni.
door not. de Ronde
r voor erven jhr. van
lts „Bloemenheuvel",
nmpen, koetshuis, stal- I
oi, vijver, moestuin,-^fr
dagelijks uitgezonderd
2—4 uur. Inl. de heer
Inschrijving, lo.
onder Oiidelande. 2o.
[lande Zakpolder. Inl.
U
elken MAANDAG- "WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prijs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95.
Enkele nummers0.02'.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Bij dit nommer behoort een Bijvoegsel.
YK-
Goes ook voor Kloetinge, Kattendijke,
'sHeer Hendrikskinderen en WEsekerke.
Van 21 Mei tot 2 Juni.
Ge belijdt niet een Christus alleen voor
de redding uwer ziel, maar een Christus
die «alle macht in hemel en op aarde» ont
ving, in wiens hand ook het lot van wol
keren en staten ligt, die de volkeren dwingt
om ook als volk voor of tegen hem partij
te kiezenen die wie weet hoe spoedig
in eigen persoon, en bekleed met goddelijke
macht zal wederkeeren, om in de historie
van alle volkeren in te grjjpen, en dus ook
aan hun staatkundig bestaan eer einde te
maken. En nu spreekt het toch wel van
zelf dat het niet aangaat dit alles wel van
de volkeren en natiën te belijden, maar
zonder het toe te passen op uw eigen volk
en zonder er mee te rekenen in Nederland,
te rekenen ook nu.
En wat is ons nu aangaande dien afloop
der historie aangezegd door Jezus en voor
zegd door Zjjne heilige apostelen? Geeft
het program, dat zij nu voor de historie
der volkeren ontroldenuitzicht op een
steeds voortgaande kerstening dier volkeren
zoodat Jezus als Hij terugkomt, die volke
ren als een eenig man onder de schaduw van
Zijn Kruis zal vinden neergeknield? Eén
heilige gelukstaat op aarde Gy weet beter
want gij kent de vraag zoo vol diepen
weemoed, waarmede Jezus uitriep: De Zoon
des Memchen, als Hij zal wederkomen,
zal Hij ook geloof vinden op aardel
En ge kent niet minder de profetie van
zoo bange en ontzettende worstelingen dat,
als de dagen niet verkort wierden; zelfs
de uitverkorenen zouden verleid worden.-»
Het tegendeel is dan ook waai'. Ons is
aangezegd, dat er veeleer een groote af val
te komen staat. Dat «de koningen der
aarde te zamen beraadslagen zullen tegen
God en Zijn Gezalfde, om zijn banden te
verscheuren en zijn touwen van zich te
werpen.» Dat allerlei onheilige geesteD
tegen Gods wil en wet in woeling zullen
geraken. En dat deze tegenstand ten leste
zijn toppunt zal bereiken in een ontzettende
antichristelijke wereldmacht, die, als Chris
tus ze niet brak, heel deze wereld voor
eeuwig aan haar God en haar bestemming
ontscheuren zou.
En deze wetenschap nu en niets anders
dwingt ook de Christenen in Nederland om
zich de vraag te stellen, of in de historie
ook onzer natie, en iD het staatkundig be
leid van ons volk, al dan niet reeds de
voorteekenen en voor weeën van deze anti
christelijke ontwikkeling te bespeuren zijn.
Een vraag waarop èn door Billeidyk èn
door da Costa en door Groen van Prinsterer
het besliste antwoord gegeven is dat wel
waarlijk in de theorie en in de practijk der
Revolutie, die in 1789 uitbrak, principieel
deze anti-christelijke macht tot uiting is
gekomen. Niet dus een weer overstroomd
worden van Europa door het oude Heiden
dom; want mannen als Aeschylus en
Plato hadden nog nooit tegenover den
Christus gestaanmaar veel erger, het
opdoemen van een geest, die in heel het
historisch leven der volkeren inslojp, en
het hart der volkeren principiëel tegen
Christus, als den van God gezalfden Koning,
heeft ingenomen.
Dit valsche beginsel nu beeft Nederland
op het laatst der vorige eeuw ingehaald
de toongevende klas.:e heeft het aan onze
gedoopte natie opgedrongen, en als gif is
het gedruppeld in schier al onze nationale
instellingen, wetten en gewoonten.
Een nationale zonde in ons te onver
geeflijker, naarmate in geen land, zoo
machtig als in Nedesland het Christelijk
beginsel tot heerschappij was gekomeD.
Sinds hebben de gebeurtenissen maar al
te duidelijk de juistheid van dezen blik,
dien Bilderdijk, Da Costa en Groen op den
toestand buiten en in ons vaderland wier
pen, bevestigd. De revolutie te Parijs is
metterdaad gebleken niet maar eene wis
seling van regeeringsvorm, maar eene
wisseling van politiek stelsel te zijn geweest.
Voor den eeredienst van den hoogen
God is met het Humanisme de eeredienst
van den mensch in de plaats getreden.
De bestemming van den mensch is van
den hemel naar de aarde verlegd.
De Schrift is uiteengerafeld en Gods
Woord smadelijk verworpen, om aan de
majesteit der Rede hulde te bieden.
Het kerkelijk instituut is misbruikt a!s
instrument om het geloof te ondermijnen;
straks te verwoesten. De volksschool heeft
dienst moeten doen om het opgroeiend
geslacht te ontwennen aan de vroomheid
der vaderen. De hoogescholen zijn her
schapen in instellingen waar het Darwi
nisme den geestelijken adel des menschen
aanrandt, door zijne schepping naar Gods
beeld te loochenen.
Genotzucht verdrong hemelzin.
En «.emancipatie» is het wachtwoord
geworden waarmee getornd werd aan den
band van het huwelijkaan den eerbied
dien kinderen hun ouders schuldig zijn;
aan den zedelij ken ernst van onze vader-
landsche zeden. Tot in het eind, eerst de
Philosophie, en straks het Socialisme, hun
stem verhieven, de eerste om voor zekerheid
oris den twijfel in het hart te werpen en
het laatste, om bij consequente ontwikkeling
van de deftigliberale theorie nu ook op het
geld en goed der bezitters toe te passen,
wat de Liberalisten bestaan dorsten tegen
God en zijn gezalfden Koning.
Vraagt ge mij nu of het anti-christelijk
karakter van deze eeuw daarom reeds
onvermengd is, zoo geeft ook hierop de
Schrift, en geeft de historie een eensluidend,
eri wel ontkennend antwoord. Ons is in
de Schrift aangezegd dat deze anti-christe
lijke macht «eerst op het eind in al haar
naaktheid op zal treden en dat hetgeen
aan dat einde voorafgaat, een nog ontslui
erd karakter zal dragen. Dat toonen de
feiten dan ook. Immers zelfs de vreeselijke
revolutiedie te Parijs losbrak, vertoonde,
niet in haar beginsel, maar in haar uit
werking, óók een onmiskenbaar goede zijde
en ge zoudt ook hier te lande in de ge
rechtigheid van uw oordeel te kort schieten,
zoo ge bij onze Conservatieven geen waar
deering hadt voor hun historische neiging
uij onze Liberalen den vrijheidszin niet
eerdet; in den Radicaal het gevoel voor
rechtvaardigheid voorbij zaagten zelfs in
den edeler Socialist zijn trek van deernis
met zoo naamlooze menschelijke ellende voor
niets rekendet. Noch op de personen onzer
tegenstanders leggen we daarom een blaam,
noch ook brandmerken we het bewuste
motief, dat hen drijft en prikkelt. Wat
we wraken, en in hen tegenstaan is uit
sluitend nun heilloos, wijl van den Christus
losgerukt, beginselen dit ongoddelijk be
ginsel nu is bjj alle deze groepen één. Saam
vormen ze ééne geestelijke familie, geteeld
uit eenzelfden wortel. De vader van den
Liberalist heet Conservatief; wat uit hem
sproot, dient zich als Radicaal aanen de
Socialist is het legitieme kind in de derde
generatie.
Dat begrypt nu de tegenstander niet,
omdat hij denkt dat er geen Satan is, en
dat er dus ook van Satan geen werking op
de volkeren en personen uitgaat, om ze tegen
Christus op te zetten en in het harnas te
jagen. Maar gy verstaat dit wel. Gij hebt
het in uw gebed, in het «Verlos ons van
den Booze» uit uw Onze Vader geleerd
en daarom gaat het voor u uitnemend wel j
saam dat ge het onheilige beginsel in den j
geest dezer emw beslistelijk wraakt; en
toch dankt voor veel dat deze eeuw ons
bracht, en de personen uwer tegenstanders
als u vv medeburgers bljjft liefhebben, ja nog
riiet alie hoop opgeeft op hun bekeering.
Slechts één ding staat door het Maranatha
onherroepelijk bij u vastGij moogt niet
in hun raad bewilligen, niet met hen loopen,
noch met hen samenspannen. Het vaderland
mag niet aan hen overgelaten.
Veeleer moet al wie Christus uit de hemelen
verwacht, zich met alle oprechte belijders
in den laade hartelijk vereenigen, om hun
raad te wederstaan, en het vaderland aan
hun verderfely ken invloed te ontrekken.
En zulks nooit door kracht noch door
geweld, maar altoos in den wettigen weg,
alleen gedreven door den Geest des Heeren.
Ga daarom van ons uit en wijke van ons
alle man wien het om eigen eer of macht,
om hooge post of geldelijk voordeel te doen
is. Ore de toekomst van Christus en in
verband daarmede om de redding van ons
vaderland moet het te doen zijn.
W are de beweeggrond onzer tegenstanders
nu reeds in volstrekten zin anti-Christelijk,
we zouden in dezen politieken strijd ons
niet mogen mengen, maar met vreeze en
beven hebben te wachten tot de Heere
komt. Maar nu we weten dat ook
in ons vaderland alle strijd der geesten
ten finale moet uitloopen op een voor of
tegen den Christus; en het voor ons vast
staat dat het anti-Christelijk beginsel, hoezeer
sterk gistend, toch de consciëntie der natie
nog niet heeft toegeschroeidnu moet al
wie in Christus, als Gebieder en Beschikker
ook over ons vaderland gelooft, zoo hij zjjn
vaderland waarachtigiijk liefheeft, voor de
eere van Christus ook in onze staatkunde
opkomenen is mits we dit met beleid en
met een parigen schouder doen, de moge
lijkheid nog niet uitgesloten, dat de geest
van den afval bij ons worde gestuit.
(Uit dr. Kuypers Rede ter opening
der Deputatenvergadering, uitgave
Wormser, Amsterdam.)
Vrijdag vroeg de heer Gleichman namens
de liberale partij den minister van Koloniën
inlichtingen omtrent de treurige toestanden
in Suriname, dat de gansche vorige week
in voortdurenden geest van oproer verkeerde.
De minister deelde mede van de koloniale
staten het volgende telegram te hebben
ontvangen
«Na een ovatie van de negers aan den
gouverneur, is heden de oproerige beweging
van gisteren ernstiger voortgezet. Winkels
en kantoren zijn gesloten. Politieagenten
•zijn gewond en machteloos. De toestand
is bedenkelijk. Wij verzoeken u den gou
verneur per telegram te gelasten den
procureur-generaal niet verder te verhinderen
in de handhaving van orde en in de be
veiliging van personen en goederen enden
procureur-generaal te machtigen de hulp
der militaire macht in te roepen.»
Van den Gouverneur was bericht ont
vangen dat aan een bepaald oproer niet te
denken viel doch dat de oneenigheid tusschen
de twee hoogste dragers van het gezag,
den gouverneur en den procureur-generaal
tot treurige gevolgen aanleiding had gegeven.
De minister had beiden bewindsmannen
telegrafisch gelast samen te weiken.
Natuurlijk moest de minister in deze
quaestie die men van twee zijden dient te
bezien, niet te haastig in zijn oordeel zijn.
De heer Keuchenius wees er op dat de
gouverneur bij het grootste deel des volks
zeer geliefd is; dit deel is in zijn sympathie
gekrenkt door het ontslag van den gouver
neur, en schoon zeer voor orde en gezag,
zou het allicht tot verkeerdheden kannen
overslaan.
Opmerkelijk is dan ook dat de oproeren
n
0
o.
3t
;r
0
door persoonlijke overreding van den Gou
verneur terstond gedempt waren. Maar des
avonds begon de politie rustige marktbe-
zoekers te verdrijven natuurlijk op last
van den procureur-generaal, en werd zelfs
een neger door den commissaris van politie
doodgeschoten.
De heer Smidt, oud-gouverneur van de
West spiak een rede uit, doorspekt met
allerlei hatelijkheden aan het adres der
regeering, en op een toon die ieder wel
denkend liberaal bepaald geërgerd heeft.
De heer Lieftinck ging zelfs nog verder.
Hij wilde den gouverneur (dus feitelijk de
Koningin) het gezag ontnemen en dit op
dragen aan den comm tndant van het daar
toevallig liggend oorlogsschip Sommelsdijk.
Gelukkig waren niet alle liberalen het om
trent deze opvatting van het koninklijk
gezag met ds. Lieftinck eens.
De heer v. Kerkwijk wilde zelfs de in
terpellatie niet sluiten, maar de regeering
onder voortdurend verhoor houden. Maar
dhr. Gleichman, de kalme diplomaat, stelde
alle hatelijkheden en grondwettige ketterijen
ter zijde en dankte de regeering voor de
inlichtingen.
Inmiddels is een telegram van den Gou
verneur ingekomen, meldende dat alles tot
de rust is teruggekeerd. Bij deze mede-
deeling maakt het volgende telegram van
de koloniale staten een voor deze staten
zeer comischen indruk
,,De Gouverneur heeft aan de negers,
die hem een ovatie brachten, zijn opvolger
afgeschilderd als hem gelijkgezind. De indruk
is hoogst gevaarlijk. De R. K. kerk wordt
bedreigd. De procureur-generaal wordt
gesteund door de marine, schutterij en
vrijwilligers. De toestand is daardoor minder
angstwekkend.»
Zou er wel één liberaal zijn die het gelooft
Verbeeldt u, men is oproerig wijl een
vriend weggaat. Maar die vriend zegt: Stel
u gerust. Mijn opvolger is ook uw vriend.
En nu zal men daarop nog oproeriger
worden en de r. k. kerk bedreigen! 't Klinkt
inderdaad zonderling.
Een weinig voorzichtigheid in het gelooven
van de eenzijdige telegrammen uit Suriname
is noodig. Het gaat naar de verkiezingen
moet u weten. En dan is persoonlijke dienst
plicht, Suriname, en wat voor 9 Juni nog
meer zal opgerakeld worden, stof genoeg
om de kiezers op te warmen.
De «liberalen» in Nederland en de West
hebben het gezag aldaar veel kwaad gedaan
met hunne drie jaren volgehouden agitatie
tegen den gouverneur. Zoo hunne zonde
maar niet op hun eigen hoofd terugkeert!
Het telegram /an Zaterdagavond luidt
aldus:
Volmaakte kalmte liondt aan.
En van maandag:
Rnst blijft ongestoordseinen laat ik
verder na.
20 Mei 1891.
Bjj kon. besluit is de benoeming van
rnr. F. J. Sprenger tot kapitein bij dedd.
schutterij te Middelburg ingetrokken, en
aan mr. F. J. Sprenger eervol ontslag
verleend als le luit. bij genoemde schutterij.
Voorts is met ingang van 10 Juni 1891
benoemd tot directeur van het telegraaf
kantoor en brievengaarder te Bruinisse H.
J. K. Buwalda, thans in gelijke betrekking
te Wemeldinge.
De heer J. Markusse Nz. te Wissen-
kerke is niet herbenoemd tot dijkgraaf van
den Onrustpolder (zooals wij abusievelijk
meldden) maar van den Rijspolder.
In de Donderdag te Ellewoutsdijk ge
houden vergadering van ingelanden van het
calamiteuse waterschap Ellewoutsdijk is tot
gezworene, in de plaats van den heer M.
Mol, die om redenen van gezondheid voor
de betrekking bedankt had, benoemd de
l-
t,
T
it
l-
t
n
