1891. No. 86.
Donderdag 23 April.
Vijfde Jaargang.
en
VERSCHIJNT
6. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. IVHUIJ, te Middelburg.
PRIJS HER ADVERTENTIEN
Eene gemengde lading.
ag 27 April.
Zuidweg door not. Prins
ton en andere tafels, spie
anten, 2 veerenbedden,
r-, blik-, glas- en aarde-
d enz.
v. d. Water door not.
ede, 49.58.62 H
g 28 April.
om, half 12 in de Draak
uur der visscherijen op
he stroonien, verpachten
halen van mosselzaad,
gen nabij de Oude Hoeve
c,; b. de mosselzaadbank
n in 9 perc.c. perceel 32
eelen 288, 302, 384, 387
sterschelde; e. perceelen
J. perc. 488 a tot i, 489
ster Schelde, zijnde de
eu 2 nabij Rrabbendijke
hr. J. A. FokKer, Tolen.
ed. Baart door not, Slegt
erf naast Villa Marina,
1. on 'er Aagtekerke. 3o.
aldaar. 4o. huis, schuur
En om half 2 bij wed
ns- en metselaarsgereed!
en, graankist, wagentje
ns, tO kippen en haan'
porselein, antieke kast|
ag 29 April,
door not. de Vos bij Steen-
akkerij enz. vroeger kof-
k by het kanaal, samen
fstede Warwijk door not.
van wed. v. Sluis, als:
ard,8 melkkoeien, 1 vaars,
5 kippen, hond met hok,
boomgaardladder, wa-
brandhout, weihooi, paar-
elk- en zoldergereedschap-
nzakken, 2 bedden, klok-
aardewerk.
k, 11 uur bij Clarijs voor
tiendvry bouwland in 3
door not. v. d. Kloes,
1 uur bij v. d. Linde
"roin lo. een woonhuis
cA. van wijlen H. Prins,
dhr. Pelle.
bij Broekhoven door not.
t woonhuis met erfpachts-
Neer weg 233 cA.
an door not. Liebert voor
del. Dinsdag en Woens
dag 30 April,
uur bij Mullié door not.
ginventaris en inboedel.
ag 1 Mei.
10 uur door not. Tak
hofstede „Het huis om",
aard, 1 zwart 4j. veulen-
d, 1 zwart dito oud 5 j.,
rd, 1 zwart veulendragend
zwart merriepaard 11 jr.,
kkoeien, 1 vare koe, 3
en, 18 vaarzen en ossen,
lOkwoekkalvers, 117-J-
lingstier, 2 melkschapen
t varken, 4 mestputloo-
alkoenen, 2 honden met
en, 4 monwagens, 2 drie-
ereedschappen, meubels,
n enz.
dag 4 Mei.
10 uur door not. Loeff bij
je onder Koudekerke ach-
n 12 perc. bouw-, weiland
sdag 6 Mei.
rins v. Oranje door not.
wijlen majoor Soutendam
s, linnenkastje, spiegel-
endule met candelabres,
ens. Kijkdag Dinsdag 10
8 uur, huizen,
dag 8 Mei.
pveerschen toren 10 uur
e hofstede „Trouw voor
en weilanden aan den
urg—Veere.
sdag 13 Mei.
door not. Gallis Merens
voor Wabeke, 11.66 82
Kapelle, Kattendijko en
voor J. Wabeke Cz. 1030
e Str..atje.
'ag 19 Mei.
oor erven de Smit door
3 paarden, 5 melkkoeien,
rs, 3 melkschapen, var-
agens, melkgereedschap,
sdag 20 Mei.
voor erven de Smit door
kabinet, bureaux, kasten,
n 't gerechtsgebouw, on- V
van wed. Luijkx te Sas v.
ouwl. 2o. 326 cA. water*
4o. 35 cA. weg. 5o. 860
610 cA. dijk, 1650 cA-
0 cA. bouwl. en rietveld
5 cA- id.; 90 cA. bouwl.
ater en4A. water,
sdag 27 Mei.
uw voor goud" door not.
echt
1.
38,
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prijs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95.
Enkele nummersƒ0.02'.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
1
;te
Dezer dagen is te Middelburg een scheepje
binnengeloodst zeilende onder liberale vlag,
gezagvoerder de heer mr. A. J. Rethaan
Macaré. De lading bestond hoofdzakelijk
uit een groote partij vuurwerk, voorts een
weinig soep, en daarbij had het eene groote
hoeveelheid ballast in, eene hoeveelheid haast
grooter dan de lading.
Om billijk te zijn voegen wij er bij dat
liet vaartuig ook specerijen had medege
bracht, waaronder een weinig peper.
De geheele lading werd saamgevat onder
de benamingpolitieke voordracht voor de
«liberale» kiesvereeniging Eendracht maakt
Macht te Middelburg,
De ballast bestond onder meer in eene
ellenlange inleiding waarin de heer Macaré
zijn geduldig gehoor onthaalde op de ge
wichtige mededeelingen dat hij lang ge
aarzeld haddat hij als staatsburger ver
plicht was te komen spreken, dat hij thans
in zyn vaderstad optraddat wjj een veel
bewogen tijd belevendat er voorlichting
moet zijn dat er hier veel behoefte aan
bestond, maar dat hij ook bij vele Middel
burgers zou| kunnen ter schole gaandat
hij geen politiek spreker was; en meer
andere van deze dingen. Daarna werd
door den bescheiden spreker naar hij
meende de lading blootgelegd, doch naar
onze meening was ook deze zoodanig
met ballast gemengd, dat van de eigenlijke
lading men zou zoo zeggen het neusje
van den zalmal heel weinig te bespeuren
was.
Tot dien ballast rekenen wij ook de les
in de vaderlandsche geschiedenis die deze
spreker ten gehoore bracht toen hij zijn
gehoor liet verwijlen bij de Belgische on
lusten, de staatkunde van Willem I en
Willem den tweede, de geldmiddelen, den
aandrang om grondwetswijziging, de staats
inrichting dier dagen (wij citeeren hier
slechts uit «liberale bladen de samenstelling
der Kamerde trapsgewijze verkiezingen,
de omwenteling van 1848 enz.
Maar als wij nu dien ballast hebben
weggevaagd, komt eindelijk de lading' voor
den dagzooals wij zeiden echte of ver-
valschte specerijen, eene kleine hoeveelheid
soep en wat vuurwerk.
Min of meer vervalscht is de waar, die
hy aanbood toen hij (altijd volgens de
verslagen in liberale bladen) van Thorbecke
zei
Hij toch riep in het lever, een gansch e
reeks organieke wetten, die gebleken
zijn uiterst degelijk, uiterst goed,
uiterst weldadig te hebben gewerkt.
Om slechts enkele te noemen zyn daar,
om dit te staven, de kieswet, de gemeen
tewet, de provinciale wet, die alle, heden
ten dage nog hunne goede werken toonen.
Hierbij zouden ook nog de onteigeningswet
en die op de telegrafen kunnen gevoegd
worden. De spreker ontkende niet dat het
voor het ministerie betrekkelijk niet zoo
moeilijk was om die wetten tot stand te
brengen, waar de Nederlandsche na
tie den ko ni n g dankb aar was v oor
de grondwet en de regeering veel me
dewerking ondervond
Men ziet wel, deze redenaar heeft zich
het boekje van «een oud man», door ons
indertijd besproken, nog niet aangeschaft.
Anders had hij omtrent de wetten van
Thorbecke wel wat anders kunnen vernemen.
Niemand ontkent immers dat deze groote
staatsman vele en daaronder goede wetten
maakte. Maar vele dier wetten waren dan
ook, sommige er van, letterlijk uit het
buitenland overgenomen. Zeker eene zeer
gemakkelijke wettenmakery. En dan waren
deze vertaalde wetten nog niet eens de
beste. Wij kunnen het ook niet vergeten
dat Thorbecke bij zijn optreden in 1850
een schoolwet toezegde, en zie deze wet
van eigen maaksel kon hij niet tot stand
brengen. Toen hij in 1853 aftrad, was
hij er zelfs nog niet aan begonnen.
Onder anderen de kieswet en de ge
meentewet, waarop de heer Macaré zich
beriep, waven voor een goed deel uit de
Belgische overgenomen. En is de provinciale
wet dan zoo onverbeterlijk gebleken?
Daar komt nog iets bij. Niet van
Thorbecke, maar van Van Bosse waren
in die dagen de beste wetten. In den
regel zoo zegt de oude man in zijne
lezenswaardige herinneringen moesten
de wetten van Thorbecke (soms herhaalde
malen) herzien worden, dewijl er zooveel
aan ontbrakEn nu gaf de spreker wel
toe dat Thorbecke veel medewerking had,
maar hij voegt er niet bij dat Thorbecke
het grofst clericalisme in toepassing bracht
door te eischen dat men door dik en dun
niet hem zou meegaan. Ook was het niet
de Nederlandsche natie, maar slechts de
liberale partij en een door haar beetgenomen
deel der natie die zoo ingenomen waren
mei de Grondwet. Waarlijk, de heer Macaré
had dit deel zijner lading wel eens mogen
laten uitzoeken, alvorens het te presenteeren.
De heer Macaré had ook soep meegebracht-
Een onbeduidend stuk lading voor iemand
die naar specerijen zoekt. Wij zullen er
dan ook niet te lang bij stilstaan.
Soep is onder anderen wat de spreker
omtrent partij kiezen ten beste gaf.
Als bewijs geldt wat wij hieromtrent
overschrijven
Elk moet partij kiezen. Aan keuze ont.
breekt het niet; aan vreemde namen evenmin.
Let dus wel. Volgens den spreker liggen
daar de partijen (dat zijn de kiezers zooals
zij zich gegroepeerd hebben om eenzelfde
beginsel) voor het uitzoeken; de kiezers,
die geheel blank papier schijnen te zijn,
komen eens kijken, doen een keuze en
le tour est fait zij behooren tot een
partij Onder de partijen noemt hij tusochen
de ultramontanen, liberalen enz. ook de
Iandnationalisten. Die menschen vormen
in het brein van dezen «liberalen» spreker
ook al een partij I Wat wonder dat hij
er ook de anti militairisten, de marnixianen
en de «partijloozen» nog niet bij noemde
Tot datzelfde soort lading, ofschoon meer
gepeperd, behoort ook wat de spreker zei
van de antirevolutionaire partij.
Wij lezen namelijk
Een tweede partij die echter niet zoo
rond voor haar doel uitkomt, en niet zoo
ridderlijk haar vaandel ontplooit, is de
antirevolutionaire. Vreemd genoeg dat die
partij welke steeds de rechten der pro-
testantsche partij voorstond on in de vorige
eeuw de katholieken het meest verdrukte
thans met de katholieke party een verbond
heeft gesloten
Het ideaal van dr. Kuyper is geen ander
dan dat de doleerende party in den lande
triomfeere
Die party vermengt steeds den godsdienst
met de politiek. Ieder die onbevooroordeeld
den bybel voor zich neemt en daarin tracht
te vinden het antwoord op de vragen van
den dag als leerplicht, dienstplicht, belasting
hervorming of de sociale quaes tie, die zal
te vergeefs zoeken
Die party stuurt naar de doleerenden,
niet meer naar Dordt, maar naar Amster
dam om de vrije universiteit de zegepraal
te bezorgen
Maar het wonderlijkste argument dat ooit
gehoord is, om de kiezers voor de «liberalen»
te winnen, is zeker wel dat de tegenwoor
dige miliciens gemiddeld eenige sti epen
langer zijn dan de vroegere. Wat zullen
die Middelburgsche kiezers met een over
tuigden glimlach naar dat woord geluisteid
hebben
Zoo is, hoofdzakeiyk door de verbeterde
gezondheidsbepalingen op woningen, de
levensduur toegenomen, terwyi ook, wat
sterkte en lengte betreft, gunstige mede
deelingen te doen zijn. Van de 100 lote-
linge - in 1870 waren er 9 beneden de maat
en nu maar 4
Ons dunkt, de lezers hebben daar genoeg
van. Laten wij nu nog even het vuurwei k
bezien, dat deze geachte makelaar in ver
kiezingsleuzen voor hen heeft meegebracht!
De «liberalen» stellen zich in den laatsten
tijd aan als echte Oranjevrienden. Zij doen
dit door in hunne verkiezingspraatjes een
woord van warme hulde en trouw aan de
jeugdige koningin in te lasschen. Het
oolijkst deed dit mr. Smeenge, ook bij de
Middelburgers wel bekend, die voor de
Amsterdamsche kiezers eenige Oranjeliedjes
van de Meppelsche en Hoogeveensche
sehoolkindertjes kwam reciteeren. Zoo deden
ook mr. de Kanter, mr. Gleichman en al
de anderen.
Ook de heer Macaié vond er niets be-
leedige.ids in voor zijne partij om wat
een vanzelfsheid behoorde te zijn open
lijk er op te wijzen hoe lief zij toch Oranje
wel hebben.
Wij nemen dit vuurwerkje letterlijk over
Verder schijnt ook die party de anti
revolutionaire niet af keerig te zijn van
eene republiek. Daarover wil spreker niet
veelzeggen; de Zeeuwen waren altijd trouw
aan Oranje en zullen die oude deugd aller
minst nu verloochenen, nu de laatste spruit
uit den Oranjestam op den troon zit; zij
zullen den zwaren en moeilijken plicht, die
nu op de schouders der koningin-moeder
rust en die weldra op de koningin zelve
zal komen, zeker zooveel mogelyk willen
verlichten. (Applaus.)
Nog een van dat soort voegen wij er bij
Daarna vroeg spreker: wat is het ideaal
der liberale party? En hy antwoordde erop
dat dit z. i. iszooveel mogelyk geluk ver
schaffen aan een zoo groot mogelyk aantal
ingezetenen als onder de bestaande om
standigheden te bereiken is.
Nog een ander vuurwerkje is dit
Waarom noemen wy ons liberalen vroeg
spreker. Lib er beteekent vry en wy be
doelen daarmede dat wy vry willen zyn in
ons oordeel op staatkundig gebied; vry en
onbevooroordeeld willen wy elke vraag op
staatkundig gebied beslissen na een onbe
vangen nauwgezet onderzoek. Vry willen
wy zyn van eiken band; wy willen geen
wachtwoord ontvangen noch van Rome,
noch uit Dordt, noch uit Manchester. Het
welzijn van het volk is onze hoogste
wet!
En stel hier nu eens naast wat Groen
v. Prinsterer reeds in 1871 van het libe
ralisme en zijne vrijheid schreef:
Principieel begint het Liberalisme met
de verloochening van de souvereiniteil
Gods, en practisch eindigt het in de
gruweldaden, wier loop in 1793 zich heef t
ontwikkeld en in 1848 gestuit werd*.
Om elkander niet te overladen, zullen
wij het bij dit deel der lading voorloopig
laten. Weldra hopen wij in de gelegenheid
te zijn, nog een en ander uit deze onzes
inziens weinig diepgaande propaganda-red e
te weerspreken.
Vooral toch op het gebied van Oranje
liefde is der «liberalen» paspoort rooder
dan rood.
In het voorbijgaan nemen wij nog de
kostelyke verklaring van den heer Rethaan
mede, die zich trouwens geheel aansluit bjj
die van zijne vrienden v. Houten en
Kerdijk,
„Dat de radicale party een loot is van
den liberalen stam, (een dochter) die de
eigenaardigheid heeft hare moeder te ver
loochenen, hoewel het verschil tnsschen beide
partijen niet zoo groot is en eigenlijk slechts
betreft de wijze waarop en liet tempo waarin
men vooruit wil".
Juist wat Groen altijd beweerdeNiet
in wezen maar in graad slechts verschillen
de «liberale» en de radicale partij.
Inmiddels onzen dank aan den heer
Rethaan Macaré voor zijne gulle bekentenis.
Een lied van dr. Laurillard.
Wien Neerlandsch bloed door de aad'ren
vloeit,
Ver heffe een leesthjk lied,
Waar 't hart in dank en hoop bij gloeit
En 't oog naar Boven ziet.
En dat die blik dan als die zang
Der harten bee vertolk'
«Geel Heer 1 uw zegen mild4en lang
Aan Vorstenhuis en Volk».
Dat uwe gunst den gang verzeil'
Van onze Koningin,
Haar zegene en ten zegen steil',
Tot Haar en 's volks gewin.
Geef vastheid aan den glorietroon
Der Telg van 'toude Huis!
Hecht vreugdebloemen aan Haar kroon
En rozen om Haar kruis 1»^
Dat Uwe gnnst ons erf bestraal
En bloei en hei! vermeer'
In 't land van or.ze moedertaal
En onzer vaadren eer,
In 't land waar 't volk met fieren moed
Aan 't groot verleden trouw
D' Oranjewimpel klaat'reu doet
Langs 't Rood en Wit en Blauw 1
N. v. d. D.
22 April 1891.
Door burgemeester en wethouders van
Middelburg is met 16 Mei a. op verzoek
eervol ontslag verleend aan den heer P.
Pera, als commies ter gemeente-secretarie,
en in diens plaats benoemd de heer A. J.
A. Dootjes, thans klerk ten kantore van
den gemeente-ontvanger alhier. Voorts is
aangesteld tot klerk ten kantore van den
gemeente ontvanger de heer P. E. Belling-
wout, thans in gelijke betrekking by den
gemeente-ontvanger te Ylmngen. M. C.
Terneuzen. Door het comité der volks
party is in het kiesdistrict Oostburg tot
candiJaat voor het lidmaatschap der Tweede
Kamer in dat district gesteld de heer F.
P. Oudens van Arnemuiden.
By het 2e, 3e en 6e regiment in
fanterie zullen dit jaar onder de wapenen
komen: van 17 tot 29 Augustus de mili-
ceins der lichting 1887. Van 14 tot 26
September lichting 1888. En van 28 Sept.
tot 10 October lichting 1889. Bij het regi
ment grenadiers en jagers 4e en 7e regi
ment en by het le, 5e en 8e regiment
zal alleen de lichting 1888 worden opgeroe
pen en wel resp. van 10 Augustus tot 11
Sept. en 7 Augs tot 9 Sept.
De correspondent van het Vad. te
Paramaribo meldt dat de oueenigheid tns
schen den gouverneur en mr. Kalff tot
verschillende heftige tooneelen in den Raad
van Bestuur aanleiding heeft gegeveu en
dat de heer Kalff, ten gevolge der ondergane
bejegening, Zaterdag de vergadering van
den Raad van Bestuur verliet.
Anticlericaal, de cenig vruchtbare
leus van liberalen en hervormingsgezinden.»
Aan deze waarheid wijdt de Nieuwe Rotterd.
Crt. drie lange artikelen. Van de artikelen
zullen wij niets zeggen wy laten ditover
aan de groote bladenmaar met het op
schrift zyn wy het volkomen eens. De
geschiedenis bewijst hetWees wat je
wilt, loop schoorvoetend, loop afgemeten,
loop pylsne! op den weg der hervorming,
o liberalen zoo gij maar anticlericaal zijt.
Anti-clericaal is de eenige vruchtbare leus
voor liberalen en hervormingsgezinden, van
wat soort ook.
En die leus zal weldra wel dienst doen ook
Het tweede kamerverslag (legerwet)
moet wegens plaatsgebrek wachten. Aleen
melden wij dat de heer Schaepman een
belangrijke rede hield, waarin hij de rich
ting aangaf waarin hy met de regeering
in deze zaak kan samenwerken. De heer
Viruly verklaarde zich tegen het beginsel
der wet,
en.
\E-
LtU.
rke
en
an
le.
0.
5.
