1891. No. 71. Dinsdag 17 Maart. Vijfde Jaargang, j VERSCHIJNT G. M. RLEMRERR, te Goes F. P. D HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIES INOG EENS DE S HIRER WET. KERK- EN SCIIOOLNIEEWS Gemengde Berichten. elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND Prgs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95. Enkele nummers0.02s. UITGAVE VAN ek van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Zij die zich met 1 April a. s. op dit blad abonneeren, ontvangen de tot dien tijd verschijnende nommers GRATIS. De beslissing in zake den suikeraccijns is zoo gewichtig dat wij iedere gelegenheid aangrijpen, die het gewenschte licht over deze quaestie wil doen opgaan. Van begin al aan is echter door de tweede kamer, die in deze te beslissen had, de po litiek er buiten gehouden. Wij hebben dit zeer toegejuicht en het daarom betreurd dat de Goesche Crt, zeer ten onrechte, sprak vau «verwaarloozing der landbouwbelangen door den minister van financiën», waar toch «onze landbouwers zoo trouw hebben medegewerkt om aan dit ministerie het leven te geven». Om te bewijzen dat van politiek geen sprake was, wezen wij op het feit dat bijna alle aanwezige «liberalen» den minister steunden. En terecht, zouden wij zoo zeggen. Immers men kan den accijns op suiker afkeuren, maar zoolang hij er is moet het onmogelijk zijn dat accijns-vrije bietsuiker wordt ver bruikt. De zaak staat thans zoo dat de fabrikanten meer suiker uit het sap halen dan verondersteld wordt; die meerdere suiker wordt dus aan den accijns onttrokken, en dit bonheurtje men zegt van een paar miljoen kwam in de zakken der fabri kanten terecht. Ging dit zoo voort, dan zouden de suiker fabrikanten millioenen guldens verdienen, ten nadeele van de schatkist, en dus ten nadeele van de geheele bevolking, die het ontbrekende heeft bij te passen. De Minister wilde en zeer terecht daaraan paal en perk stellen. Immers die toestand moest toch eenmaal veranderen. De suikerbietenbouw, een roofbouw bij uitnemendheid, ging een tijdperk van ont zaglijke uitbreiding tegemoet, zeer tot schade voor de gronden en tot voordeel voor de fabrikanten, wie te beschermen nu juist niet tot de competentie van den staat behoort. De Goesche Crt. zegt, en roept daarbij De Standaard tot getuige, dat de land bouwers door deze wet «chade zullen lijden. Maai' zal die schade gevolg zijn van de wet of van het drijven der fabrikanten Wij vreezen het laatste. Zij toch zullen tot de landbouwers zeggen en zij zullen daarbij hunne eigene adresseu. tot getuigen nemen dat zij tot dien prijs niet meer kun nen contracteeren. Maar of dit dreigement hun zal gelukken, zal de vraag zijn. Op het eiland Rozenburg gaven de landbouwers reeds een goed voorbeeld. Zij weigerden tegen f 9 te contracteeren. Doen de Toolsche en Schouwsche boeren ook zoo, dan kunnen zij met coöperatie tegenover die der fabri kanten heel wat doen om het gevaar te keeren. Trouwens de fabrikanten betalen nog winsten genoeg volgens sommige li beralen. De Goesche Crt. moge zich be roemen in het bondgenootschap von den onzes inziens zeer eenzjjdig ingelichten ver slaggever van De Standaard, wij hebben vrij wat meer «liberale» bondgenooten. Onder anderen een bieten bouwer uit het 4e district schreef onlangs in de Midd. Crt. «dat in 4 jaar (188689) door ruim 30 suikerfabrikanten 7 miljoen te weinig aan accijns betaald is,» En hij voegt er bij: Aan dat monopolie wil de regeering een einde maken en in de Kamer vindt die han delwijze van alle zijden waardeering; over het opgeschroefde petitionnement wordt door leden van alle partijen een afkeurend oordeel uitgesproken. Nu kan ik mfj best voorstellen, dat aan deelhouders in een beetsuikerfabriek, aan deelhouders in openbare middelen van ver voer het in hun belang achten om den landbouwers te vertellen, dat zij 't gelag zullen moeten betalen; daarvan is aan deze zijde van de Schelde geen woord waar; en aan de andere zij is daarvan niets met zekerheid te zeggen. Overigens acht ik de beetencultuur in 't groot, hoe voordeelig ook voor trams, schippers en suikerfabrikanten, den onder gang van den landbouwer, die het voorschot noodig heeft, en zoo met gebonden handen zichzelf overlevert aan de willekeur der suikerfabrikanten, die het onlangs nog op het congres te Goes verklaard hebben, dat contracteeren op gehalte voor hen eene o n- mogelijkheid is. Onze landbouwers heb ben bij de suikerwet geen belang I De Amsterdammer schrijft daarbij De heeren fabrikanten en verdere belang hebbenden kunnen met hun dertigen on verkort de zes miljoen behouden, die naar billijkheid zouden toekomen aan de schatkist. Dit zal het gevolg zijn van het drijven en de amendementen, voorgesteld door de groep katholieke en liberale heeren (Yan Nunen, Van Kerkwijk, Reekers, Dijckmeester, Goekoop, Borret en Zijp) op het toch reeds zoo gematigde wetsontwerp der Regeering. Stelde de Regeering aan vankelijk toch voor, den Staat zijn recht matig bescheiden deel te geven in de 28 ton die de fabrikanten jaarlijks .door de overponden verdienen, het mocht niet zijn, want trots het verzet en de krachtige argumenten, vooral van de heeren Mees en Yan Houten, slaagde men er in het amendement er door te krijgen, zoodat nu de 28 ton gedurende 1890 en 1891 geheel intact aan de fabrikanten blijven, de omslag pas zal aanvangen over 1892 en zal loopen over 1892 en 1893, daar de heeren Van N unen c.s. de bestendiging over 1894 wel zoo goed waren te laten vallen. Wij wezen er in een vorig (artikel reeds op dat de landbouwers de fabrikanten ook kunnen intoomen met de tegen bedreiging: anders gaan wij naar België. Hierop wees in de tweede kamer ook de heer Rutgers, een liberaal en fanatiek tegenstander van den minister. Evengenoemd liberaal blad zegt hiervan Ook het argument, dat de prijzen der beetwortelen zoo zouden dalen, als de wins ten der fabrikanten werden verminderd, vond reeds afdoende weerlegging in het bewijs, door den heer Rutgers geleverd, dat bij eene stijging van de winst der fabri kanten met 100 pet. de prijzen der beet wortelen slechts stegen van fll tot f 12, zoodat de invloed van winst of verlies der fabrikanten op den prijs van den beetwortel uiterst langzaam en gering blijkt te zijn, een argument, waaraan de heer Hintzen nog een opmerking toevoegde, dat men bij de prysbeschouwing ook wel degelijk met de vraag van het buitenland moest rekening houden, dat zich mede in Holland van grondstof voorziet. Ja maar, de Hollaodsche maatschappij van landbouw dan De heer Bultman, zou die 't niet weten? In de Tweede Kamer hebben zijn eigen vrienden hem daarover reeds aangesprokendoch bovendien is de heer B. aandeelhouder in suikerfabrieken, eu dergelijke menschen hebben natuurlijk bij handhaving van het status quo het meeste belang. De heer Levjsohn Norman heefs dan ook in de Tweede Kamer uitgerekend dat de fabrikanten op elke 100 kilo ruim f12 en op de geheele consumptie toch nog zes miljoen meer verdienen dan zelfs noodig zou zijn om te bestaan Of ten slotte deze heer Levysohn Norman die met den minister voor wegruiming van deze ongerijmdheden was, het nog niet aan het verstandgste eind had, toen hij ondanks deze sympathie toch nog tegen het wets voorstel stemde? Ook de heer Keuchenius stemde tegen alle artikelen en wijzigingen, en ten slotte tegen de geheele wet. Is het te verwon deren Beide zijn in Indië geweest. De minister had volgens hen niet met dit lap werk moeten aankomen. De houding der suikerfabrikanten, en de bescherming van de schatkist door den minister doet wel eenigszins denken aan twee bokken op een haverkist. Verwerping van het voorstel had den minister genoopt, wat hij trouwens zeifin 't verschiet stelde, bijaldien de wijziging van Nunen c. s. onveranderd ware aangenomen, een ernstiger poging te wagen tot invoering van een betere suikerbelasting waardoor het bijv. ook van lieverlede zou mogelijk worden de in Ned. Indië vervaardigde rietsuiker, tot een hoeveelheid van 360 mil joen kilogram, welke thans grooteridee ls naar Engeland, tot groote schade en schande van Nederland wordt uitgevoerd, weder naar de Nederlandsche markt henen te leiden. De antirevolutionaire kamerleden, die het voor de fabrikanten opnamen, hebben het beginsel der protectie aanvaard. Zij die tegen het ontwerp stemden en tegen de amendementen, zooals onder anderen de Goesche afgevaardigde, waarop de Goesche Crt. wel zoo vriendelijk was te willen wijzen, hebben door die houding het dui delijk uitgesproken dat zij aan fabrikanten en landbouwers de voordeelen willen laten, waarop zjj eenmaal aanspraak verkregen hadden, doch tegelijk bjj niemand hunner verwachtingen willen wekken, die misschien toch niet worden verwezenlijkt. Wij herhalenliberalen en antirevolutio nairen hebben het betwijfeld of deze wet den landbouwers schadelijk zal zijn. Aan dien twijfel wenschen wjj ons aan te sluiten. 17 Maart 1891. Postwet. Kamerleden uit al de partgen, namelijk Gildemeester (1.)Schimmelpen- ninck (c.> Cremers en Travaglino (k.) en Heemskerk en v. Asch v. Wijk (a.) hebben een nieuw artikel voorgesteld dat bij bestuursmaatregel kan worden bepaald dat des Zondags alleen die brieven, gedrukte stukken, nieuwsbladen, monsters, of andere stukken verzonden of bezorgd worden, waarvoor bij vooruitbetaling het dubbele bedrag van het volgens deze wet verschul digde port is voldaan. Door de heeren v. Velzen, de Geer, v. Kempen, v. Nunen, v. d. Velde, en Smeenge is een amendement voorgesteld om het recht voor postwissels en postbewijzen te verminderen van 5 cent per f 12,50 en minder, tot 2'/2 cent per f10 en minder. Yeere. In de vergadering van den ge meenteraad alhier op 13 Maart is o. a. besloten geene aanvrage aan de Regeering meer te doen tot verlenging van den termijn, waarbg is toegestaan belasting op het gemaal te heffen. Vervolgens herbenoemd tot Regent van het Godshuis de heer de Zeeuw, tot Regentes Mevrouw van Doorn, en tot Secretaris Penningmeester de heer J. A. Geldof. Middelburg. In de raadsvergadering van Woensdag a. te 4 uren, zal na mededeeling der ingekomen stukken beslist worden omtrent het in de vergadering van den 27 October 1890 aangehouden voorstel van den heer den Bouwmeester dat de raad be sluite, dat in 1891 uitsluitend Duitsche kolen voor de gasfabriek worden aangekocht. Bij Kon. besl. is benoemd tot plaats vervangend dijkgraaf van den Oranjepolder C. Crucq en tot gezworene van het water schap St. Maartensdijk I. Hage Iz. Borsele. In de Vrijdag door den Dijkraad voor de w.terkeering van het calamiteuse waterschap Ellewoutsdijk—Borsele gehouden vergadering is besloten tot uitvoering van zink- en stortwerken aan den oever van Borsele, waarvan de kosten geraamd worden op f19720.50. De begrooting van de in komsten en uitgaven voor het aanstaande dienstjaar werd vastgesteld op een totaal bedrag van f 66241.02Vs. Naar aanleiding van een ingekomen adres besloot de vergadering aan een aannemei1 kwijtschelding van boete te verleenen be houdens goedkeuring van het provinciaal bestuur. Blijkens mededeeling van het bestuui bedragen de kosten voor herstelling var schade, onlangs ontstaan door jjsbeweging, ruim 15000. Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Haskerhorne ds J. A. van Tujjnen te Goudswaard. Chr. Ger. Kerk. Tweetal te Meliskeike ds. A. Delfos te' Kamperland en ds. C. J. I. Engelbrecht te Andel. Helnkenssand. Door mej. Vroljjk onder wijzeres aan de openbare lagere school alhier is als zoodanig tegen 15 April a. 8. ontslag gevraagd. Bevorderd tot arts te Arasterdam dhr. C. M. Dikkenberg van Middelburg. Tot deskundigen bjj de a.s. onder wij- zersaxamens zijn volgens de G. G. benoemd de hh. Rademaker en de Jager, schrijven, lezen en taalIttman rekenenv. d. Ley aardrijkskunde, Bevelander Schoo vaderl. gesch; Japikse kennis der natuur; Ljjssen zingen Lujjendjjk opvoedingVlamings en Dix hoorn hand teekenenv. d. Meulen en inej. Beugel gymnastiekmej. Klaar en mej. Barents handwerken. Er hebben zich aangemeld 53 candidaten, t.w.28 mannelijke ter bekoming van een akte van bekwaamheid als onderwijzer, waaronder 20 ook voor eene aanteekening voor de vrije en orde oefeningen der gymnastiek25 vrouwelijke ter bekoming van een akte van bekwaamheid als onder wijzeres, waaronder 7 ook voor een aan teekening voor de nuttige handwerken voor meisjes, 3 voor de vrije en orde oefeningen der gymnastiek en 13 voor de beide iaatst- gemelde vakken. Zooals wjj in ons vorig no. mededeel den is de weleerw. heer Ds. H. Renting op den biddag jongstleden Woensdag te Haren overleden. Hij had des morgens nog gezond en wel gepreekt. Des middags van een bezoek bij een gemeentelid buiten het dorp terugkeerende, trot hem eene beroerte; hij zakte ineen en was terstond een lijk. Zijne talrijke vrienden en dorpsgenooten waren zeer ontsteld. De overledene genoot aller achting. Zooals wij reeds vroeger mededeelden, heerscht in Delfland en het Westland de influenza in hevige mate onder de paarden. Vele boeren hebben van tien en meer paarden geen enkel voor den arbeid geschikt, terwijl verscheidene dieren sterven. Slaapwandelen. Van een Engelsch geestelijke verhaalt men, dat hij 's nachts gewoon was zijn lamp aan te steken, een preek te schrijven, die na te lezen en hier en daar te verbeteren, terwijl hij bleef doorslapen. De Aartsbisschop van Bordeaux maakt mel ding van een dergelijk geval. Een student stond 's nachts slapende ©p om eene pre dicate op te stellen, die nauwkeurig over te schrijven en na te lezen, er hier en daar wijzigingen inbrengende, en dergelijke. Ook componeerde hij in slapenden toestand muziek. Dr. Gall kende een molenaar, die eiken nacht opstond, om' door zijn molen de ronde te doen, waarna hjj zich weder te bed begaf. Bij zijn ontwaken in den morgen, herinnerde hjj zich niets van het geen 's nachts was voorgevallen. Martin spreekt van een zadelmaker, die gewoon was in den slaap op te staan en in zjjn winkel te werken, en mr. Pritchard kende

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1891 | | pagina 1