1891. No. 62.
Dinsdag 24 Februari.
Vijfde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
RRIJS DER AD VERTEN Tl EN
SOCIAAL CONGRES.
Z
l
ëlken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prijs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95.
Enkele nummers0.02f.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent. iedere regel
meer 10 cent.
De volgende 50 vragen zijn door de Re-
gelings-Comtnissie voor het Sociaal Congres,
in October te houden, voorgesteld aan Pa
trimonium.
I.
De Sociale quaestie van haar Christelijk-
religieuse zijde.
Verkeeven de gezinnen van werklieden,
die aan God en zijn Woord vasthouden,
bij gelijk inkomen, in den regel in bete
ren toestand dan de gezinnen van onge-
loovigen
Is het verdienen van geld door de vrouw
practisch te vereenigen met haar plichten
als vrouw en moeder
Komen de gelden door kinderen of in
wonende volwassen zonen of dochters ver
diend, in den regel in de kas der ouders
Zoe niet, wordt er dan kostgeld betaald
Zoo ja, hoe werkt dit?
Is in den kring van Patrimonium een
gunstige uitwerking van het kerkelijk leven
op den welstand der gezinnen merkbaar?
Beantwoordt de prediking des Woords
genoegzaam aan de behoefte van den wer
kenden stand
Welke verandering zou men wenschen,
dat in den dienst der Diaconieën werd
aangebracht
II.
De sociale quaestie van haar maatschap
pelijke zijde.
Is de groote massa arbeiders, die buiten
Patrimonium en buiten den Werkmans
bond en de Sociaal-Democratie staat, meer
op de hand van deze beide laatste groepen,
oi van Patrimonium
Wat kan gedaan worden, om ook de
arbeiders van den boerenstand in Patri
monium in te lijven?
Wat kan door de pers of door de patroons
of door de meergegoeden gedaan worden,
om den bloei van Patrimonium te bevor
deren
Is het merkbaar, dat hier of daaronder
de leden van Patrimonium denkbeelden
ingang vinden, die van Gods Woord algaan
en naai de Revolutie hellen
Wat kan van Christelijke zijde gedaan
worden, orn de vele dienstboden van bui
tenaf van den schrikkelijken weg der Pro
stitutie af te houden?
Hebben de leden van Patrimonium zich
te beklagen over oneerlijkheid, waaraan de
patroons zich in hun handel en bedrijf
schuldig maken?
Wordt er ook zondige neiging tot - on
eerlijkheid tegenover de patroons bij werk
lieden waargenomen
Ontwaren de leden van Patrimonium,
dat ze in den regel door Christelijke pa
troons beter en barmhartiger behandeld
worden? En wat is in deze richting te
doen
Hoe werkt de particuliere liefdadigheid
Is deze boven de staats-armenzorg te ver
kiezen
Werkt kindervoeding, kinderkleeding enz.
bij schoolgaande kinderen al dan niet ver
zwakkend op het plichtsbesef der ouders?
Ziet Patrimonium heil in een vereeniging
van de Christelijke patroons van allerlei
aard, om zekere Christelijke gedragslijn en
wiize van handelen op eenparigen voet te
sb q'en
ht Patrimonium het mogelijk, nu
reeds vakvereenigingen of particuliere gilden
op te richten
Is van werkstaking voor het lot van
den arbeider tot dusver heil gekomen
Kunnen de afdeelingen van Patrimonium
ten platten lande ook aangeven wat buiten
de Overheid om, te doen ware, om den
kleinen bi erenstand te hulp te komen, en
het leven van den boerenarbeider, voor zoo
ver dit te gedrukt is, op te heffen
Wat werkt beter indeeling van het land
in groote hofsteden met veel arbeiders, of
het versnijden van een deel van het land
in kleine akkers, die door den kleinen man
gepacht en bewerkt worden
Acht men nering en kleinhandel voor
gemeenschappelijke rekening /oor de werk
lieden voordeelig
Bestaat er in Patrimonium eenige lei
dende gedachte over de beste wijze, om
den dienstbaren stand meer. te doen beant
woorden aan wat Gods Woord wil, dat
Christelijke dienstboden zijn zullen Hoe
werken de besteedsters Hoe de bureaux
Is het mogelijk de lageie ambtenaren
en klerken met de w.erklieden in één ver
gadering te laten samenwerken, zoodat ook
hun belang behartigd wordt, of is afzon
derlijke organisatie voor hen verkieselijk
Is op het platteland voor de wintermaan.
den een industrie in te voeren, die als
huisarbeid door de onderscheidene leden
wordt verricht
Acht men een vaste indeeling, na afge
legde proeve, in meesters en gezellen wen-
schelijk, zoodat alle overigen leerlingen zyn
en wat is de beste wijze van opleiding
voor de vakken en bedrijven Is het afgeven
van livrets gewenscht
Wacht men werkelijk nut van de am
bachtsscholen
Ziet men heil in openlijke wedstrijden voor
de onderscheidene bedryven
Is er mogelijkheid, om door opwekking
van eigen kunstzin, ons product meer na
tionaal te houden
III.
De sociale quaestie en hare staatkundige
zijde.
Ziet men heil in hef gemeen maken
van een gedeelte van den bodem in elke
gemeente
Acht men uitbreiding van het onteige-
ningsrecht gewenscht
Wenscht men algemeen ten platten
lande verandering in het erfrecht, om de
splitsing der hoeven te voorkomen, en den
bezitter, bij versterf van zijn vrouw, niet
van zijn erf te jagen
Heelt men eenig denkbeeld, om te vroege
en onbezonnen huwelijken, die tot armoê
leiden te voorkomen
Wat schijnt beter: Kamers van koop
handel, van nijverheid en van landbouw,
met daar naast Kamers van klerken, werk -
lieden en arbeiders, of Kamers ingedeeld
in twee afdeelingen, de eene voor de
loongevers en de andere voor de loontrek-
kendeu
Acht men dat in de kamers, of in
iedere afdeeling der Kamers die voor de
loontrekkenden bestemd zijn, alleen loon-
trekkenden moeten verkiesbaar zijn, of
dat ook anderen verkiesbaar moeten gesteld
Zou er een gereede oplossing van ge
schillen kunnen gevonden worden, door de
instelling van verzoeningsraden, gekozen
duor gelijke deelen uit beide reeksen der
Kamers
Acht men dat de Sociaaldemocraten bij
een algemeene stemming de meerderheid
voor zulke Kamers zouden halen
Ziet men heil in het voorstellen van
Staatswege van zekere bepalingen, waaraan
het arbeiderscontract moet beantwoorden,
en het strafbaar stellen van hiermee strij
dige contracten
Zou het aanprijzing verdienen om ook
vakvereenigingen of gilden, gemengd uit
patroons en werklieden, voor de onder
scheidene beroepen ^staatsrechtelijk te ijken
Acht men, dat bij verwerping van een
normalen arbeidsdag voor alle bedrijven,
toch zekere grenzen moeten gesteld wor
den, desnoods met een lijst voor de afzon
derlijke bedrijven?
Acht men allen arbeid voor de gehuwde
vrouw verwerpelijk Acht men de gren.
zen voor den arbeid van vrouwen en kin
deren gesteld juist Dient ook veldarbeid
verboden binnen dezelfde grenzen
Zou het wenschelijk zijn de verzekering
tegen ongelukken als vasten eisch in het
arbeiderscontract op te nemen
Schijnt het noodzakelijk dat het levens
onderhoud voor zieke of afgeleefde werk
lieden van staatswege geregeld worde
Is, behalve de Zondag, nog een rustdag
elke week, of de invoering van enkele
vrije dagen in het jaar, buiten de feest
dagen, gewenscht
Wat kan de overheid doen, als gebrui
ker van klerken en ambtenaren, en als
ondernemer van werken, om het lot harer
ouderhoorigen beter te behartigen
Drukt de arbeid der gevangenen den
Kleinhandel of de nijverheid
Bestaat er eenige noodzakelijkheid om
leerplicht in te voeren
Is thans het Christelijk onderwijs voor
ouders die zulks verlangen genoegzaam
verzekerd
Is de druk der accijnsen op de eerste
levensbehoeften van dien aard, dat hij niet
blijven mag? Welke vooral acht men o'n-
noudbaar
Is de werking van de drankwet voldoende
Emigratie naar de Transvaal.
De minister van buitenl. zaken vestigt
de aandacht op het volgende door hem
van den consul-genoraal te Pretoria ontvan
gen bericht
„Met het oog op do vele Hollanders, die
tegenwoordig hier buiten betrekking zijn,
en wier aantal gedurig door nieuwe aan-
komebngen wordt vermeerderd, gevoel ik
mij verplicht een waarschuwend woord te
doen hooren, teneinde ondoordachte emi
gratie naar de Transvaal zooveel mogelijk
tegen te gaan.
„Gedurende het afgeloopen jaar was de
toestand hier niet zeer bevredigend, waartoe
alle oorzaken hebben samengewerkt, niet
het minst de inkrimping van het mijnwezen
in sommige deelen van het land, waardoor
het gouvernement verplicht is geweest
enkele kantoren geheel op te heffen of bij
andere in de nabijheid gelegen te voegen.
Bezuiniging van ambtenaren, ook by post
en telegraafdienst, stond hiermede in het
nauwste verband.
„Het aantal personen die prospecteer-en
delverslicenties namen, is ook veelal door
gebrek aan ondernemingsgeest en middelen
van bestaan, zeer verminderd, waardoor
handel en verkeer gevoelig hebben geleden.
„Als een gevolg van een en ai.der zjjn
de inkomsten van den Staat ver achter
gebleven by de cijfers van vorige jaren, en
is de regeering genoodzaakt geweest de
uitvoering van sommige publieke werken
voorloopig uit te stellen, tot groot nadeel
van de vele ambachtslieden, die daarop had
den gehoopt; ook de algemeene opmeting
van het land, waartoe reeds voor jaren
was besloten en die aan velen een ruime
vei dienste beloofde, is verschoven tot betere
tyden.
„Werd in 1888 en '89 bjjna iedereen
spoedig na aankomst geplaatst, tegenwoordig
is bet omgekeerd; hetgeen voor degenen,
die hier zonder middelen komen, aanleiding
geeft tot groote teleurstelling niet alleen,
maar meermalen ook tot geheel verval.
„Daarom, wie in Holland een bestaan heeft,
blijve voorloopig gerust daar, en wie na
lezing van het bovenstaande toch wil wagen
hierheen te emigreeren, zorge ten minste
f500 in den zak te hebben by aankomst,
om gedurende de eerste maanden, zoo noodig,
zonder verdienste te kunnen leven."
23 Februari '91.
Middelburg. ADRES BEWEGING JACHT
WET. Een adres aan de Tweede Kamer
der Staten Generaal in den zin van het
door mr. H. P. de Kanter opgemaakte ligt
gedurende eenige dagen ter inzage bij de
boekhandelaren J. C. W. Altorffer. Voor
meerderjarige ingezetenen dezer gemeente
bestaat kosteloos de gelegenheid, aldaar op
het adres hun handteekening te plaatsen.
Vergadering van den gemeenteraad
van Middelburg, op Woensdag den 25 Fe
bruari 1891, des namiddags te 1 uur, en
zoo noodig des avonds te 8 uren, ter be
handeling der onderstaande zakenI. Re
sumtie der notulen. II. Ingekomen stukken.
III. Voortzetting behandeling schrijven van
den luit.-kolonel garnizoenscommandant, be
treffende uitkeering gedeelte pachtsom, die
de gemeente ontvangt van den pachter van
het recht tot ophalen van den beer enz,
IV. Behandeling voorstel B. en W. be
treffende opruiming van het slijk in den
boezem van den riool watergang bij Veere.
V. Rapport van den burgemeester en de
beide wethouders aangaande eene conferentie
met ZEc. den Min. van W. H. en N. omtrent
de middelen tot verbetering noordelijken
toegang van het kanaal door Walcheren.
VI. Vaststelling grondslag en pensioen
directeur en leeraren burgeravondschool.
VIL Adres J. C. v. d. Broecke om eervol
on tslag als lid der com. van toezicht op de
gymn. scholen. VIII. Behandeling adres
J. van Sluijs om eervol ontslag als hoofd
van school E. IX. Adres P. J. Engelman,
stadsomroeper, om eene toelage uit de
gemeentekas. X. Adres J. Smits, betreffende
herziening van de verordening op het
marktwezen, enz. XI. Voorstel B. en W.
tot het doen roeien van enkele boomen in
den tuin van de Nijverheidsvereeniging op
het Noordbolwerk en op den Kousteenschen
dijk. XII. Adres erven J. Baljeu om ontslag
van pacht voor grond in den Mortiere polder
en giasetting dijken oude havenkanaal.
Voorstel van B. en W. dienaangaande en
in verband hiermede tot onderhandsche
verpachting van dien grond aan C. Dinge-
inan«e en /an de grasetting aan P. de
Visser. XIII. Voorstel van B. en W. be
treffende het adres van jhr. mr. L. Schorer
en L. K. van der Harst qq om kosteloozen
afstand van grond voor het stichten van
een nieuwer, schouwburg. Advies van de
com. van financiën dienaangaande. XIV.
Adres van A. Barentsen om grond by den
stationsweg in erfpacht te mogen bekomen
tot het stichten van twee woningen. Voorstel
van B. en W. dienaangaande. XV. Be
handeling adres P. J. de Broekert houdende
verzoek om opgaat van de som waarvoor
een stukje gemeentegrond in hetDomburgsch
Schuitvlot te koop is. Voorstel van B. en
W. en advies van de com. van financiën.
XVI. Voorstel van B. en W. tot aankoop
ian stukjes grond aan den hoek van de
St. Pieterstraat en Spanjaardstraat in het
belang van openbaar verkeer aldaar: XVII.
Rekeningkamer van koophandel en fabrieken
1890. XVIII. Voorstel van B. en W.
aangaande tolheffing Veerschen rijweg.
XIX. Voorstel van B. en W. tot uitkeering
van een gedeelte der vrijgevallen jaarwedde
van den leeraar in de wiskunde aan het
gymnasium aan andere leeraren dier in
richting. XX. Voorstel van B. en W.
tot vergoeding van kosten wegens genees
kundige behandeling van een politieagent.
XXI. Beschikking over den post voor
Onvoorziene uitgaven gem. begrootiug 4890.
XXII. Wijziging gemeente-begrooting 1890.
XXIII Beschikking over den post voor
onvoorziene uitgaven gem. begrooting 1890
XXIV. Beschikking gemeen te-begrooting
1891. XXV. Bezwaarschriften inkomsten
belasting 1890. XXVI. Vaststelling 2o
suppletoir kohier inkomsten belasting 1890.
XXVII. Vaststelling hondenbelasting 1890-
XXVIII. Behandeling instructie gemeentar
bouwmeester. XXIX. Adres van den directeu-
der Middelburgsche maatschappij van stoom,
vaart aangaande de heffing van het z. g.
havenrecht. Adres] van B. en W. dien
aangaande. XXX. Adres van S. van der
Meijden om vergunning tot het bekleeden
van de betrekking van architect der gods
huizen te gelijk met die van gemeente
bouwmeester. XXXI, Voorstel van B. en
