1891. No. 61.
Zaterdag 21 Februari.
Vijfde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HÜIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
HET HUISGEZIN.
Strijd en Zegepraal.
DE ZEEUW.
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prjjs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95.
Enkele nummers0.02'.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Bij dit nommer behoort een Bijvoegsel.
Dinsdagavond te Kloetinge en Woensdag
avond te Goes in de zaal der Chr. Jongel.
Vereeniging Ken den Heer, de vierde der
voor dezen winter door de Vereeniging
uitgeschrevene trad de heer ds. G. E.
Meloen van Kloetinge op met eene boeiende
improvisatie over Het Huisgezin. Spreker
las eerst Col. 318 en vv. en betuigde
vervolgens zijne instemming met de schoone
beschouwingen van De Gasparin. Dr. A.
Kuijper in zjjn «Ons Program,» Antirevo
lutionair ook in uw huisgezin, en Lehman
omtrent de groote waarde en beteekenis
van het huisgezin.
Het huisgezin, zegt spreker, is grondslag
en uitgangspunt der wereld. De maatschappij
bestaat niet uit apart staande individuen
zonder samenhang of verband gelijk de
zandkorrelsmaar uit levende organen,
huisgezinnen, uit welke zjj is gebouwd.
De socialist, den Staat willende hervormen,
miskent die beteekenis van het huisgezin,
met zijn plichten en rechten, zijn ongelijk
heid en ontzag. Het huisgezin veronderstelt
bezit, zonder hetwelk ook de Staat niet
bestaan kan. De eischen der maatschappij
vinden hun schaduw in het huisgezin. Men
kent iemand het best, als men weet hoe
hjj thuis is.
De Genestet zong
Zjj 't officiëel gewaad ook nog zoo fijn
van snee,
Den Christen kent men 't best in 't
huiselijk négligé.
Menig echtgenoot, buitenshuis de voor
komendheid zelve, is een kwelling voorde
zijnen door kwaad humeur of karakter.
Vervolgens schetste spreker in schoone
taal de tegenstelling tusschen de vrooljjk-
heid en geur die het blijde bruidspaar by
14.)
FEUILLETON.
(iSchetsen uit den Fransch Duitschen oorlog.
Hoe ontmoedigend deze tijding ook voor
de vermoeide troepen was zij beseften toch
dat eene gewichtige beslissing naderde, dat
men die niet voorbij moest laten gaan en
dat een aitocht van Mac Mahon naar het
westen deze beslissing weder voor onbepaalden
tijd zou verdagen.
Reeds te 4 uren in den morgen trokken
de pruisische kroonprins en zijne troepen
over de Maas, begunstigd door een dikken
nevel. De grauwe mist onttrok de bewe
gingen der troepen aan elks gezicht, doch ver
hoogde tegelijk de somberheid van den
indruk.
Welk een aanblikDie mist, die nevel,
die nauwelijks zichtbare wachtvureu, als
glimwormen glinsterend in de verte, dat
getril en gedreun der kanonnen wanneer
zij den straatweg passeerden, die fantas
tische gestalten af en toe door de opkomende
zon verlicht. In de verte doken de spitsen
van kerktorens uit de nevelen op. Op den
weg was alles stil, geen levend wezen k» am
men tegen. Slechts een enkele maal brak
een verlaten wachthuis de eentonigheid van
den weg, welks achtergrond een donker
bergwoud was.
Op een der heuvelen van dit woud bleef
de kroonprins staan om het terrein van den
slag te overzien. Thans had hjj een ver
rukkelijk schoon gezicht op het dal van de
Maas en de vesting Sedan aan zjjne voeten,
waarachter zich het Ardennerwoud verheft
en in verscheidene heuvelryen tot in België
zich voortzet.
Te 5 uur precies stonden de Beierschen
en Saksers benevens de gardes in slagorde.
De P ranschen hadden zich de heuvelach
tigheid van het slagveld ten nutte gemaakt,
en alle kammen en hellingen met zwaar
de huwelijksinzegening toelachen en den
huwelijksgroet van.het formulier: «Overmits
den gehuwden in dit leven allerlei tegen
spoed en kruis van wege de zonde is toe
komende.» Een wanklank naar het schjjnt
en toch zoo noodzakelijk, wijl hy de waarheid
zegt. Het huweljjk geeft smarten, maar
die de gehuwden nauwer tot elkander en
tot den Heere moeten brengen.
Lichamelijk en geestelijk is er groot
verschil tusschen man en vrouw. Het
mannelijke, het moedige, het vastberadene
treedt bij den eerstehet zachte, het
schuchtere, het zwijgende bij de laatste op
den voorgrond. Vrouweijjke moed, spreker
staaft dit met voorbeelden, doet wat man
nelijke moed niet doorzag of aandorst. Maar
juist dit verschil doet deze twee een zijn.
Zij vullen elkander aan of wegen tegen
elkander op. De natuurlijke eenzijdigheid
verdwijnt by het huwelyk.
Man en vrouw vormen een echtpaar.
Zij hebben gezamenlijke plichten tegenover
het Godsrjjk en de Maatschappij. Toch
overdrjjve men in deze niet. Men moet
het heiligdom van het huis niet weggeven.
De vrouw behoort niet in vrouwenverga
deringen te zijn, geljjk die der socialisten,
maar in haar huis, dat zjj te bouwen en
voor haar man gezellig en aangenaam te
maken heeft. De man vervulle zijne plichten
in het onderhouden van het gezin. Niet
de vrouw. Zoo licht wordt waar wat
Huygens zong: Dien zy onderhoudt, dien
houdt zij onder. In de huiskamer bloeit
zy wel verborgendoch het eenvoudige
bloempje is welriekender dan 't schitterend
ste blad.
Spreker wees met tal van uitspraken der
H. S. aan man en vrouw hunne plaatsin
't gezin aan.
De kinderen maken het echtpaar tot
ouderpaar. Kinderen zjjn een zegen des
geschut bezet, De Saksers begonnen den
aanval. Daarna volgden de anderen. Maar een
zeer zwaren strijd hadden zjj, waarin zij
slechts langzaam vorderden.
Inmiddels waren twee Pruisische korpsen
en de Wurtembergers elders over de Maas
getrokken, begunstigd in hun pogen door
den dikken nevel, die tot half 8 dien
morgen over het landschap hing. Het doel
van deze beweging was de rechter-, zoowel
als de linkerflank der vijandelijke stelling
opeen te stuwen, en de Franschen of noord
waarts over de Belgische grenzen of zuid
waarts naar Sedan te dringen en hen daar
in te sluiten en te dwingen tot capi
tulatie. (Het vreemde woord beteekent
zich over te geven).
Bjj hun marsch bleek het dat de Fran
schen op Sedan terugtrokken en daar den
slag zouden aannemen. Het legerbestuur
had er nog een oogenblik aan gedacht op
Belgisch grondgebied te vluchten en zich
door een onzjjdig volk te doen ontwapenen.
Doch dit voorstel werd als eerloos verworpen.
Besloten werd den slag te wagen en het
op den moed der wanhoop te laten
aankomen.
Inmiddels waren de nevels opgetrokken.
Een lichte damp bleef nog tot op den middag
hangende.
Op de hoogte voor Donchery stond koning
Wilhelm met zijn staf in spanning de
verschillende bewegingen: van vriend en vijand
te volgen. Onophoudelijk dreunden de
kanonnen. Witte dampkogels verrieden de
standplaatsen der batterjjen, knetterend
geweervuur den aanval der bataljons. Van
tjjd tot tjjd kwam een officier aanrennen
om tijdingen te brengen. Met ademlooze
belangstelling kwam men hem dan aanhooren
om daarna terstond weder tot de verrekijkers
terug te keeren.
Het was tegen 9 uur toen een der
bovengenoemde Pruisische korpsen bij St.
Monges met den vjjand handgemeen werd
Heeren. Israel gelooft dit nog. Bij een
huwelyk wenschen de Joden de bruid nog
steeds toeDe Heere make u als Rachel
en als Lea die het huis Israels gebouwd
hebben. En nog is er in verhouding bij
Joden meer huweljjks- en familiezegen dan
bij Christenen.
Groot is de invloed der opvoedingde
taak der vaders maar gedragen door woord
en voorbeeld der moeders. Lessen door
moeder gegeven, versjes door moeder geleerd
gaan niet licht uit het geheugon. In de
hospitalen getuigt men het hoe vaak mannen
heengingen met den moedernaam op de
lippen of met een verzoek om een groet
aan de betrekkingen maar aan moeder
vooral.
De opvoeding van een Herodias kweekte
een Salomédie van een Monica beheerschte
een Augustinus. In holen van ontucht en
in asylen wordt dikwijls waargenomen dat
onze gevallen vrouwen de liefde of het
voorbeeld eener moeder hebben gemist.
Vooral in onze dagen wórdt het onkruid
met kwistige hand gezaaid onder de tarwe.
Zelfs aan het waakzaamst oog des vaders
ontgaat het gevaar dat zyne kinderen
dreigt uit de boeken die zjj lezen. De
hedendaagsche letterkunde ontkent het be
staan van God en Christus en spot met
onze afstamming. «De mensch is wat bjj
eet». Dat is het grofst zinnelijk materialisme
(stofvergoding)dat streven naar realiteit,
voor hetwelk niets meer heilig isen alles
schetst naar het naakt model, denkbeelden
als tNieuwe Gids» ons meegegeven.
Die van Efeze verbrandden al hunne
jjdele boekendoch ook Nederland zou een
groot vuur aansteken, zoo het Efese's voor
beeld volgde.
«Een gezonde ziel in een gezond lichaam»
is mede een der grondbeginselen by de op
voeding. Kinderen zjjn van nature op
»Van nu af begon de strijd, met zijn
beslissend geweld. Krachtiger klonk het
kanongebulder, geheele rijen van batterijen
kraakten. De eigenaaidig trillende toon
der granaten; de kruitdampwolken op den
grond waar zij neergekomen warenhet
25 malige geknetter der mitrailleuses, daar
tusschen een dof gedreun van aanrijdende
massa's, wild geroep, opstijgende rookwolken
van brandende dorpen dit vreeseljjke
bijwerk van den strijd hield wel oog en oor
der aanschouwers op de hoogte van Don
chery bezig, maar boven al dit woeste
gewoel verhief zich in aller harten reeds
de zekere hoop der overwinning. Overal
waar de Duitscher den voet zette, was er
voor den Franschman geen standplaats
meer."
De Duitschers waren zoodanig geplaatst
dat zjj een grooten hal ven cirkel vormden,
die al kleiner moest worden, terwijl hunne
kavallerie te zorgen had dat de Franschen
niet op Belgisch grondgebied vluchtten.
Al de?e schikkingen waren gemaakt met
de kalme zekerheid dat zij slagen zouden,
en in weerwil van de woedende dapperheid
der Franschen.
Hevig werd nu gevochten om het" bezit
van de dorpjes in den omtrek. Wel ver
dreven de Pruisen den vjjand uit Givonne,
doch deze hield te moediger stand bjj Daig-
ny waar hjj den Saksers handen vol werks
gaf en bjj Bazeilles waar de Beijeren iederen
voetslap met hun bloed moesten koopen.
Bij Daigny werd te juister tjjd de Saksische
infanterie door Wurtembergsche artillerie
versterkt, waardoor ook op dat punt de
vjjand verslagen werd.
Te 11 uur kwamen de eerste verster
kingen van de zjjde van het Noorderleger
op het slagveld. Luide begroetten deWur-
temburgers deze batterijen van den Prui-
sischen Kroonprins. Zij reikten elkander
O Jabn. Dé oorlog van 1870.
merkzaam en critisch. Zjj zien het wel of
onze huiseljjke godsdienstoefeningen, gebeden
en zangen, zich aansluitend bjj die .der
gemeente, door ons worden behartigd of
verwaarloosd. Zelfs de toon van het bjj bel
lezen ontgaat hun niet.
Het chr. lied vooral trekt het kind aan
naar lange toespraken luistert het niet, en
bewaart er dus niets van; doch de indruk
van het chr. gezang gaat niet licht verloren.
Spreker schetste het leed als de dood een
lieveling ons ontneemtmaar nog grooter
is het leed over de levende dooden, gelijk
de Verloren zoon, wiens aangrijpende levens
geschiedenis die is van zoo menigeen. David
droeg leed over Absalom. Vondel de groote
dichter moest op zjjn ouden dag boekhou
der in de lombard worden, dewjjl zjjn ver
mogen was uitgeput door een goddeloozen
zoon. Wie heeft geen medeljjden met den
grijsaard, als hjj suffende over optellingen
die niet uitkomen altjjd denkend aan zjjn
verloren zoon, de klacht uit
De ouders telen 't kind en brengen 't groot
met smart;
De kleine treedt op 't kleed; de groote
trapt op 'thart.
Eindeljjk verbreekt de dood den huwe-
ljjksband. Man of vrouw worden uitge
dragen. De man of de vrouw die overbleef
gaat, oud geworden, bjj de kinderen in.
Hoe hard is daar soms de behandeling.
Tot het huisgezin behooren ook de dienst-
boden die ons dienen met hun arm en
kracht; niet als bjj contract tot ons geko
men en door ons betaald, maar met in
achtneming der van God gestelde ongeljjk-
heid, als tot ons behoorende.
Het ongeloof heeft ook in dat opzicht
reeds zoovele banden verscheurd en harten
verhoovaardigd. Men acht het een schande
dienstbaar te zjjn. Men gaat in betrekking 1
Onder hen die God vreezen kunnen deze
de hand en vormden op die wjjze de laatste
schakel in den ring die het Fransche leger
had te omsluiten.
Welk een gezichtDaar streden in een
betrekkelijk kleine ruimte 350,000 soldaten
met ongekende doodsverachtingde Duit
schers zeker van de zege, de Franschen
in hopelooze woede hun vjjand tartend,
zwichtend slechts voor overmacht en uit
putting. Ingesloten als zij waren, hadden
zjj naar alle zjjden te zien. In het
noorden en westen stormden de Pruisen
op hen aanin het zuiden de Bejjeren,
in het zuidoosten en noordoosten de Prui
sische gardes.
Den omsingelden leeuw geljjk trachtten
de Franschen nu hier dan daar door den
sterken ringmuur van levende strjjdkrachten
heen te breken, doch werden overal met ont
zaglijke verliezen teruggeworpen. Tot
overmaat van ramp was in het begin van
den slag reeds de dappere generaal Mac
Mahon, hun aanvoerder, door een splinter
van een granaat gewond, uit het kamp
weggedragen. De dappere Yon Wimpffen
een man met een DuitscheD naam, doch
met een Fransch hart, nam het opperbevel
over. Eerst twee dagen geleden uit Algiers
aangekomen, was hjj noch met het terrein
noch met de leiding der troepen en dat
in zulk een hacheljjk oogenblik, best op de
hoogteen dit verslapte almede den moed
der Franschen.
Te half acht waren ook de Saksers meester
van het terrein, waarop tot den algemeenen
aanval werd besloten. Doch reeds ter
halverwege werd het den troepen duideljjk
dat het werk voor dezen dag was afgeloopen.
Neen, dat waren geen strjjdvaardige man
nen meer, op wie men hen afzond, het
waren machtelooze uitgeputte, meest ont
wapende gevangenen. Een lange trein van
4000 dier ongelukkigen trok zwjjgend
voorbjj. Tal van officieren bevonden zich
onder hen. Wordt vervolgd.)
