i
iCHE SIRIQUETTEN,
1USSUM
eenheer Jr.
ilelaar- Heerjansdam.
R G.
GRAVENSTRAAT,
e r in i n d e r d e
irtij:
Bpte Baai, Pi low, f
ransch Merinos I
2. enz. 7
1891. No. 46.
Zaterdag 17 Januari.
Vijfde Jaargang.
et afgaat.
DOEKEN.
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
L no.
6 7 Bij dit nommer behoort een Bijvoegsel.
Herinnerin g.
het woord J
n Persijzers met
EIB0UTEN.
r VEEST EU FOCK
HON DSM ER K.
Sraveiihaagsche
potheekbank
illen van Holloway.
Subsid
ZEEUW.
AGEN
VERSCHIJNT
elkfn MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prijs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95.
Enkele nummersf 0.02s.
UITGAVE- VAN
en
PRIJS DER ADVERTENT1EN:
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
IEN. [Prijscourant gratis. i
Voor de vaststelling der kiezerslijsten
vooral voor diegenen, die in den loop van
1890 verhuisd zijn.
De kiezerslijsten worden opgemaakt vóór
15 Februari. Ieder mannelijk inwoner
eener gemeente, wordt zoo hij in een andere
gemeente over het dienstjaar in de personeele
belasting zonder remissie, was aangeslagen
of 10 gulden aan grondbelasting in één of
meer gemeenten samen betaalt, verzocht
deze biljetten vóór 15 Februari aan de
Secretarie zijner gemeente te bezorgen.
Verzuimt men dit, dan is men dit jaar het
Liesrecht kwijt. Na 15 Februari is het te
aroRriniiof nonorc+ic -laat- Voor tle personeele belasting geldt
ytJJJOl ollo' jlei biljet dat 1 Mei '90 verschenen was.
chte zich voor namaak.
VERKRIJGBAAR
,r bij
Middelburg. D 14.
en 10 cent per ons. Deli-
schbeschuit, fijn Beschuit,U
kjes, Bolletjes 19 cent per
tn ronde Vs cents Beschuit
1. Franschbrood, Hartjes, Bo-
2 cent per stuk. Pepermunt
es en Chocolaadjes 10 een
8 cent, alles per ons.
Prijscourant.
n concurreerende prijzen alle
'EMELKSOHE en KOMIJN!
le Boter en Spek, ZOETE M.
9, 27 ct. KOMIJNE 20, 18j>J
TER 36, 34; 32, 30 en 28 ct
30 ct., alle? t.egen Rembours,p
Winkeliers genieten rabat.
en ter leen onder eerste lij-
sand en geeft pandbrieven uit,
uitloting, gelijls tot dusverre,
e voorraad strekt, pandbrieven
worden aangeboden,
te bekomen ten kantore der
pte Raamstraat 11*1, te Goei
■n VAN HÉÉL Co. en te
ij den Heer H. J. E. GERLACH.
Jaarvergadering.
De jaarvergadering der Unie is, krachtens
een besluit, verleden jaar genomen, vervroegd.
Zij zal thans in de a. s. Paaschweek plaats
hebben.
Het Bestuur heeft reeds nu de circulaire
verzonden aan correspondenten en locale
comités, waaraan verzocht wordt voorstellen
of onderwerpen ter behandeling aan het
adres \an den heer ft. Derksen te Rotterdam
toe'te zenden, D. V. voor of uiterlijk op 15
Februari. Het jaarverslag zal omstreeks
Maart verschijnen waarin dan de Agenda
zal geplaatst worden
Hierop vestigen wij de aandacht.
16 Januari '91.
Woensdagavond trad in het lokaal
van «Ken den Heer» voor een talrijk ge
hoor op de heer ds. Huet met een populaire
lezing (de 3e voor de Chr. Jongelings-ver-
eeniging «Ken den Heer) over Jeanne
d' Are, «een eenvoudige, ongeletterde boe
rendochter wier geschiedenis, zoo zij tot
den grijzen voortijd konde verschoven wor
den, zeker naar het gebied der sagen zou
worden verwezen.» Spreker herinnert hoe
Shakespeare, Voltaire en Schiller, hoe een
Fransch letterkundige Wallon en prof. Is.
v. Dijk te Groningen in treurspel of verhaal
haar hebben besproken, zoodat zij ook mef
recht het onderwerp van eene volkslezing
als deze mag zijn.
Spreker verplaatste hierop de hoorders
in het begin der 15e eeuw in het door
binnenlandsche twisten gescheurde en door
overmachtige vijanden overstroomde Frank
rijk. Daar was Johanna van Ark te Dom
Remy op de grens van Lotharië geboren.
Opgegroeid te midden eener schoone natuur
en landelijke omgeving; bepaalde haie
werkzaamheid zich tot wat de boerderij
verlangt, terwijl lezen en schrijven haar
geheel'onbekend waren. Op haar 19e jaar
terwijl dit onontwikkelde doch schrandere
kind in den tuin haars vaders rondwandelde
omtcheen haar een hem.elsch licht en zag
rij,'omgeven door eene rij van engelen den
Geene a,artsengel (des strijds) Michael op haar
tornen om haar een nader bezoek uer
"om' te genezen dan deze. aaC f6 .konti|igen' Va" die»
val daarvan blijft geen weef- f kw" fVeIe ^mehngen tot haar
Inenschelijke lichaam vrijgeen Xh Y Y ,g verv"llüV T
„.JLr» v„„;iL Phchten aan te sporen en haar te voorspel-
ién dat zij haar land en haar Koning zou
3;
en Zenuwpijnen.
;en geslacht, hoe veilig mee
e. Het is echter een zegen. ■VT*
t al deze kwalen geheel e.;' h" Pe rT" M bevr«den- Dlthennnert
ons sun Gideons roeping.
Na vijf j tren haar geheim bewaard te
ién verdreven worden
iddelen. De Pillen zijn
dooi
zeer i
moeien, ue ruien zyn bebbo», a \n i i i.
om aanleg tot rheumatiek en febbenj ^elt ZU t haar oom mede welke
^^bannen: J°egang voor haar verkrijgt bij den bevelheb-
o-eneest van s Konings leger, die haar met haren
Pillen alle stoornis in hz®^ede^ naar den Koning'Karei V!I) stuurt;
If de lokale kwalen
;elen zij de onregelmatige wer- jjjj? honing had zich eenvoudig gekleed
In dien 1
ierstond voor hem
300 edelen van zijn Hot begeven.
zij echter
orgaan in het menschel^ van zr,n J
genezing is noch oppervlakkig'^. 8 oegelaten valt
maar bestendig en volkomen, °°r le,m neder, en terwijl hij
komt zelden terug, zoo voH31 g a? d<jn vJerkeerde aan'
zuivering geweest, door dez^ tF ,.wo.?' Z1J den naam des
P .rtseniï bewerkstelligd. Heernn> FH het en geen ander.
De Koning hierdoor halt gewonnen,
neemt haar ter zijde en spreekt met haar,
waarop al zijn twijfel wegvalt, ook die,
welke hem steeds kwelde, aan de echtheid
zijner geboorte en zijn recht op de kroon.
In manskleederen, met het door haar
opgevraagde in de St. Catharinakerk ver
borgen zwaard. (Denkt aan David en
Achimelech) en een met leliën bestrooid
wit vaandel, waarop tusschen twee engelen
liet beeld des Verlossers prijkt, trekt zij
met slechts 3000 getrouwen naar het door
de Engelschen belegerde Orleans. Reeds
was Parijs veroverd, Frankrijks groote
noorderdeel (Bourgondië) heulde met de
Engelschen en het zwakke zuiderdeel dreigde
onder te gaan. Door een onzichtbare hand
geleid, komt zij ongemerkt door het En-
gelsche leger heen in de stad en bemoedigt
de bezetting, die in een uitval door haar
geleid, de Engelschen verslaat, nadat hun
opperbevelhebber Jeanne's eisch om 't be
leg op te breken met Goliatsverachting
had afgewezen. Haar legertje groeide aan,
hare overwinningen vermeerderden en drie
maanden na de ontzettii g van Orleans
leidde zij die als «De maagd van Orleans»
overal schrik in de Engelsche gelederen
bracht, het zegevierend leger binnen Parijs,
vanwaar zij koning Karei VII naar Reims
voerde waar deze gekroond en gezalfd werd.
«Edele Koningzoo sprak zjj, 'nu is het
welbehagen Gods vervuld.» Het was het
glanspunt, doch ook het- keerpunt haars
levens. Op verlangen des konings, maar
nu zonder de kracht barer roeping, enden on-
oi.tbeerlijken raad harer beschermheiligen,
bleef zij, schoon met tegenzin, in zijnen
dienst.
De gevolgen bleven niet uit. De Fran-
schen leden nederlaag op nederlaag. Zij
zelfs geraakte in minachting. Vergeefs
trachtte zij Parijs te ontzetten. Eindelijk
bij een uitval uit het belegerde Compiègne
door den vijand omsingeld, viel zij van
haar paard en werd door de Bourgondiei s
in 't kasteel Beau revoir gevangen gezet.
Op dat Beiu revoir f schoon wederzien) her
dacht zij met tranen hare kortstondige
overwinningen van de 15 laatste maanden
schoone dagen, waarvan geen schoon we
derzien haar wachtte.
Zij tracht te ontvluchten en springt
daartoe een venster uit; doch zij wordt
zwaar gewond opgenomen en eindelijk na
eene lange gevangenschap door hare eigene
landgenooten voor '10000 francs aan de
Engelschen overgeleverd, die haar te Rouaan
gevangen zetten. Daar de landswet hun
verbood iemand ter dood te brengen, riepen
zij de hulp der kerk in om te constateeren
«lat Jeanne blijkens het getuigenis harer
bovennatuurlijke ervaringen in verband met
den duivel stond. Een door hartstocht
verblinde, met Engelsch goud omgekochte
geestelijke rechtbank, een Sanhedrin gelijk,
pijnigde haar 4 maanden lang met allerlei
btnkvragen en bedreigingen, waartegen zij
geheel alleen had te worstelen. Eindelijk
werd zij als toovenares tot den brandstapel
veroordeeld. Te Saint Rouen zou het vonnis
worden voltrokken. Eene groote schare
was opgekomen. Als om de wandaad
goed te maken, hield de Bisschop een
preek over den wijnstok en de ranken,
daarbij wijzende op haar die geen rank van
den wijnstok was en dus verbrand moest
woiden. Dat was haar teveel. De jeugd
en de zucht naar het leven overmanden
haar. Dan liever herroepen, zegt zij.
Van den brandstapel was zij gered. Doch
de barmhartige goddeloozen veroordeelden
haar nu tot levenslange tuchthuisstraf. Na een
vruchtelooze poging om haar hare maagdelijke
eer te ontrooven, ontnam men in haren slaap
hare kleederen weg en legde er manskle
deren voor in de plaatsdie zij dus wel
genoodzaakt was aan te trekken. Dit feit,
alsmede dat zij gezegd had dat hare ver!
schijningen «toch van God» geweest waren,
waren haar noodlottig. Thans werd zij
andermaal r,aar den brandstapel gevoerd,
dien zij, na een oogenblik van diepen
weemoed in de gevangenis, vol heldenmoed
tegemoet trad. Op haar herhaald verzoek
sneed een medelijdende Engelschman een
boomtak af en maakte er een kruis van
dat zij devotelijk kuste. Daarna besteeg zij
<le houtmijt en boven het knetteren der
vlammen uit, die haar lichaam verteerden,
hoorde men duidelijk haar deze woorden
uitroepen: Mijn verlosser 1
Een somber einde van zulk een schoon
jeugdig leven. Was zij dan daartoe van
God bestemd Of was zij gevallen als een
prooi van zelfmisleiding of satanisch bedrog
Spreker wijst op het schijnbaar tegen
strijdige en onrechtvaardige in de leidingen
Gods met personen en volken. Het onrecht
schijnt soms te triomfeeren, doch God wreekt
le ongerechtigheden op Zijn tijd. Deze Jeanne
bevestigd ook de waarheid der Bijbelver
halen omtrent verschijningen en Godsopen
baringen. Niet om deze laatste waar te
maken. Het zou gelijk staan met bewijzen
te zoeken voor het lichtgevend vermogen
uer zon. Maar omgekeerd om hen te over
tuigen die meenen dat van dergelijke Gods
openbaringen buiten de Schrift schier nim
mer op vertrouwbare wijze wordt vernomen.
Deze jeugdige martelares is ook een voor
beeld voor jongelieden, ook voor leden van
jongelingsvereenigingen. Zij hebben te strij
den tegen vijandschap van wereld en eigen
hart, tegen overheden en machten der duis
ternis, dat zijn hunne Engelschen. Wij
beleven ernstige tijden. In den afval die
komt, noodigt God hen uit partij te kiezen
voor of legen den Christus, den gezegen-
den Heiland. Maar ook zij moeten daartoe
bekwaam en gewillig gemaakt worden in
den weg van diepe godsvrucht en stille
afzondering.
Velen arbeiden en strijden zonder daar
toe roeping te gevoelen, dezen verongeluk
ken van hen gaat geen kracht uit. Zij
uii-isen de zoo noodzakelijke tot in de diepte
der ziel doordringende kracht des Heiligen
Geestes. Het bestaat niet in het spreken
over overgave, maar in' de de daad der
stille overgegevenheid. Eerst als wij ons
zoo door den Heere laten bereiden,
dat wij niets anders meer weten dan
Christus, wien gelijkvormig te worden ons
eenigst begeeren is, dan zijn wij waar Hij
ons hebben wil en dan zal Hij ons wel
gebruiken En in veel hoogeren zin dan
bij Jeanne d' Are gaat immers de strijd om
onzen Koning gekroond te zien.
De Kerk moet tot hare roeping terug.
Hoevele belijders des Heeren in alle kerken
openbaren niets van leven dat in hen is,
of maar juist zoo weinig om niet naar de
andere zijde over te loopen. De gemeente
Christi moet in vele opzichten tot haren
oorsprong terug. Wij zien reeds het voor
spel van Gods oordeelen, en dat grijpen
naar andere toestanden, wat is het anders
dan de toekomst van Christus, die zich baan
breekt 1
De vergadering door den spreker met
gebed geopend, werd ,door ds. Drost van
Biezelinge met dankzegging gesloten.
Het Nieuws van den Dag schreef
dezer dagen het volgende over de toestanden
in Suriname. Of de schets juist is, kunnen
wij echter niet beslissen.
«Het bestuur heeft aan den strijd een
godsdienstig karakter gegeven en zulks is
geheel bezijden de werkelijkheid.
Hoe kan men namelijk van godsdienst
spreken waar in werkelijkheid geen gods
dienst bestaat
De Joden maken hier wel in zekeren
zin een afgezonderd geheel uit, maar op
godsdienstig terrein zijn zij buitengewoon
vrijzinnig
Maar de godsdienst wordt overal bijge.
haald, en als men wist hoe weinig, zot wel
blanken als negers, hier om godsdi nst
geven, zou men geneigd zijn te verklare
dat het den Moriaan geschuurd is, om be
keerlingen te maken
Zeker was de toestand hier voor niet Jodei
alles behalve aangenaam, daar het meeren-
deel der goede baantjes aan goede vriendjes
werd overgedaan, en dat daarin verandering
is gebracht zal ieder toejuichen, daar de
minderheid, bij gelijke capaciteit, evenveel
recht daarop heeft als de meerderheid, maar
men had den godsdienst er buiten moeten
laten
Met eenige gevolg van al dat schelden
op en dat bevoorrechten van den eenen
godsdienst boven den anderen, is het minder
aangename feit dat de onbeschaamdheid der
negers en gekleurde bevolking tegen de
blanken steeds dreigender wordt
Bij dien man hebben «lus Gouvernenr,
Joden, Negers en Zendelingen, ja allen het
gedaan I
Een geheel anderen geest ademt het
volgende over den gouverneur, dat wij aan
een particulier schrijven van een onpartijdige
(zooals -t blad hem ,noemt) in een liberaal
blad, Het Dagblad van Nederland,ontleenen.
In dit schrijven wordt allereerst de
houding van de Volksbode jegens de tegen
standers van den Gouverneur afgekeurd.
De verkeerde tactiek, dfe, volgens den
schrijver, dit blad volgt, en de onr.vus.
heden, die het zich veroonooit tegenover
personen, worden nu den Gouverneur toe
gerekend, omdat het heet, dat ZExc. de
hand in het beheer en redactie van het
blad heeft.
En dau vervolgt de brief: (Wij cursi-
veeren slechts enkele volzinnen)
«Toch ademt ieder echte Europeer tegen
woordig veel vrijer in de kolonieEr komt
orde en gehoorzaamheid onder de bevolking
en de ambtenaren. De echte Europeër ziet
met genoegen tegenwoordig de vroeger uo
vuile straten tot zindelijke wegen verbeterd
en men moet dankbaar zijn voor de flinke
organisatie der politie onder het krachtig
beleid van den procureur gene 6.»
«Hoe orthor Lohmau
misschien zijn i groote
energie is hij i de Ko
loniale Staten rkennen,
dat hij even hg een
groote wilskrc
«Wie weet j beleven',
dat dezelfde Surinamers, me tnans den
Gouverneur en den Procureur- Generaal zoo
fel verguizen, hen nog eens .op de handen
drage n.
«Voor de ambtenaren is het vroegere
gemakkelijke leven gedaan, want de contróle
is vrij wat strenger dan voorheen.
«Meesterlijk heett de Minister denlouv r-
neur verdedigd bij de interpellat'
heer Wertheim en zich s'
waarheid gehouden, 't Zo
mer zijn als deze Minister
Door den minister v
zaken zijn de volgende
gen verzonden, de eerste
de tweede aan de commissarisb
in de provinciën:
lo. Bp art. 54 der wet op hc
derwijs is o. a. aan Ged. Staten
te beslissen, of de school v:',d
eischen en voorwaarden, in d
tot het verleenen der daarbij J
bijdrage gesteld, en tevens c a u - K
dier rijksbijdragen vast te stéden.
Zullen in het te nemen stuit 1
den behooren te wbrden medi 1 eld
de beslissing rust, ik acht h u 13ve-
dat worde vermeld de juist dagi litx/
waarop de aanvrage van óestuur der
bijzondere lagere school, dat op de rijksbij
drage aanspraak maakt, bij Ged. Staten is
ontvangen.
Tevens vestig ik er uwe aandacht op, dat
steeds worde voldaan aan het voo'schrift der
