1890. No. 141.
Zaterdag 30 Augustus.
Vierde Jaargang
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D HÜIJ, te Middelburg.
PRIJS HER AD VERTEN TIEN
GROOTHEID en VAL.
DE ZEEUW.
ëlken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prjjs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95.
Enkele nummers ƒ0.025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Ylissingen 28, 29, 30 Augustus en 1, 2,
3, 4, 5, 6, 8 en 10 September; Seroos-
kerke, 11 September voormiddags; Oost-
kapelle, ook voor Grijpskerke, 11 September
namiddags; Domburg, ook voor Aagtekerke,
12 September: Westkapelle, ook voor
Zoutelande 13 September, Koudekerke, ook
voor Biggekerke en Meliskerke, 15 Sep
tember.
Verslag omtrent den toestand der vis-
scherijen in de Schelde en Zeeuwsche
Stroomen in 1889.
I.
In betrekking tot de oestervisscherjj leest
men bet volgende
De vischerij op verpacht terrein was zeer
gunstig. Tengevolge van de vroege en hooge
warmte van het water ["20 Juni 23" G
in dit jaar, waren de oesters reeds vroeg
begonnen schot te maken en wel zeer sterk;
ook liet het zich aanzien, dat vroege en
aanhoudende warmte de broedperiode ook
zou vervroegen. Enkele proefpanneo, 7
stuks, werden daarom reeds tl Juni te
water gebracht, waarop den 18en en 19en
reeds 3, 5,1 en 2 broedjes werden gevonden;
den 19en werden er meer en den 24en
waren daar alreeds van 5 tot 7 broedjes
op te zien.
Dit had tengevolge, dat dadeljjk met kracht
begonnen werd om al de pannen buiten te
brengen. Op 2 Juli vond men reeds pannen
in de Boomkil en de Geul, waarop 12
broedjes zich bevonden een paar dagen
later steeg dit tot 30 en 50 en kort daarop
vond men er al van 300 en meer. In de
vlakte op de Ier<ehe Bank varieerde het
aantal broedjes per pan tusschen de 30 en
100, terwijl tusschen Wemeldinge en het
Goesche Sas de aanslag varieerde tusschen
50 en 230 zelts zijn er pannen geweest,
waarop men 800 broedjes telde. In de
Boomkil deed zich het vreemde verschijnsel
voor, dat pannen, waarop 50 a 60 broedjes
gezien waren, later maar van 10 tot 15
78. FEUILLETON.
(Schetsen uit het leven van Napoleon 1.)
Bekend is ook, hoe Napoleon eens door
een Pruisisch soldaat werd beschaamd gezet.
Het was in het jaar dat de Franschen,
op hun zegerijken tocht door Europa, in
Filoit halt hielden. De halve wereld sid
derde voor Napoleon's macht. Alles boog
voor hem in 't stof, en overal waai hij
verscheen begroette men hem als overwin
naar. Gedurende den korten wapenstilstand
dien hij met Pruisen sloot, kreeg hij het
op zekeren dag in 't hoofd zjjn tegenstanders
te Filoit bij zich aan het ontbijt te noodi-
gen. Slechts twee hadden den moed aan
deze uitnoodiging gevolg te geven de koning
van Pruisen en de keizer van Rusland. Zij
kwamen door een sterk escorte begeleid, bij
den keizer der Franschen, die hen in
zijn gewonen grijzen rok en met zijn /ier
kanten steek ontving. De tatel was gedekt
in een kamer der vijfde etage van het slot,
omdat men van daar uit een vergezicht had
op de omgeving, waar de troepen gelegerd
waren. Het gesprek aan tafel was, zooals
men denken kan, niet zeer levendig en
gedwongen het liep hoofdzakelijk over het
leger en ieder prees het zijne om het eerst.
Opeens stelde een der drie vorsten welke
der drie is onbekend de vraag, wie van
hen het meest op de trouw zijner man
schappen zou kunnen rekenen.
«Mijn soldaten gehoorzamen mij blindelings»,
riep keizer Alexander uit.
«En de mijne - riep Napoleon uit
broedjes opleverden. Deze pannen lagen
op het droogste gedeelte en sterren waren
er niet op. Het is mogelijk, dat deze dooi
de warmte in de eerste levensperiodie gedood
zijn.
Op een paar perceelen langs Noord-
Beveland wrs de aanslag van 55 tot 65
stuks per dan.
In de Zaddkreek, waar slechts 2200 pannen
waren uitgelegd, werden slechts 20 broedjes
per pan geoogst en in de Eendracht bedroeg
de aanslag van 25 tot 30 per pan op 3000
paunen.
In de Vieij vóór den Dreischorpolder
waren ook een 60.000 pannen uitgelegd,
waarop van 70 tot 80 broedjes per pan
gevangen werden dezen waren mooi van
stuk.
Niettegenstaande er zoo overal pannen
met hoogen en zeer hoogen aanslag voor
kwamen, was de massa toch niet zoo rijk
bedeeld, en waren overal nog al pannen,
waarop maar weinig broed aanwezig was;
er zijn zelfs geheele partijen geweest, waarop
letterlijk geen broed voorkwam. Op enkele
perceelen hadden de pannen, die op 20 Juli
aan den benedenkant gelegd werden, maar-
een enkel broedje, 4 en 5op de pannen,
die denzelfden dag aan den bovenkant van
het perceel gebracht waren, was het gemid
deld 40, terwijl de pannen die vroeger op
het perceel waren gelegd, gemiddeld ongeveer
70 broedjes bevatten. Er werden nog pannen
die in Juni waren gelegd, tegen het einde
van Juli naar een ander perceel gebracht,
omdat er bijna geen aanslag was met dit
gevolg, dat er later toch gemiddeld nog 20
broedjes op gevonden werden. Vroege hooge
temperatuur schijnt de ontwikkeling van
een deel der oesters zeer vervroegd te hebben
en daardoor zal de val van broed, hoewel
zeer rijk, toch ongeregeld geweest zjjn. Op
al de pannen, waar veel broed aanwezig
was, bleven de meesten achterlijk in groei
ook het laat gevallen broed was, als gewoon
lijk klein van stak.
De gemiddelde aanslag zal niet hooger dan
op 50 stuks per pan kunnen gerekend wor
den, terwijl het totale aantal in zee ge-
zijn ieder oogenblik bereid voor mjj te
sterven I»
«Laten we daarvan eens een proef nemen,»
stelde de koning van Pruisen voor.
Daarop wenkte Napoleon een lakei en
beval hem een zjjner gardes, Marcan, te
roepen.
Na eenige oogenblikken verscheen de
geroepene, wiens dapperheid in het Fransche
leger spreekwoordelijk geworden was.
«Marcan zoo sprak Napoleon hem toe
wilt ge alles doen, wat ik je beveel
«Ja sire 1»
«Blindelings, wat het ook zij vroeg
de keizer, terwijl hij hem 'scherp aankeek.
«Blindelings, Sire 1» antwoordde de
krijgsman zonder aarzelen.
«Welnu, spring dar. daarginds uit het
venster 1»
Marcan schrikte merkbaar, doch hij wist
zich te beheerschen en sprak
«U weet, Sire, dat ik een vrouw heb en
twee kinderenik beveel hen aan uwer
Majesteits zorg aan.»
Daarop maakte hg een militair saluut,
begaf zich naar het venster en sprong zon
der aarzelen naar buiten.
«Nu is de beurt aan mijriep Alexan
der. «Roep een mijner lijfwachten
beval hij «Den eerste den res te
Na eenige minuten verscheen een gre
nadier.
«Hoe heet ge vroeg de czaar.
«Iwan Iwanowitsch, sire.»
»Goed, Iwan, spring daarginds uit het
venster
«Ja. sire.» En zonder een woord te spre
ken begaf hjj zich naar het aangeduide
brachte pannen op 8 millioea stuks geschat
wordt.
Veel last werd later ondervonden van
jonge zeesterren, die veel broed vernield
hebben op die pannen, waar weinig naar
omgezien werd. Daar waar er veel werk
van gemaakt werd (men zag soms geheele
scharen volk tusschen de pannen met stop
naalden sterren vangen) was het verlies
gering.
De aanslag op de schelpen op de natuur-
perceelen was, hoewel ook een weinig ongelijk'
toch zeer ruim. Op oesterschelpen weiden
tot 20 broedjes en op de kokhanenschelpen
zijn er tot 7 in eeD schelp gevonden.
Sommige perceelen op de Yersche bank,
waaronder er zijn die dej laatste jaren
weinig broed leverden, liggen nu om zoo
te zeggen overdekt met broed. Ook op de'
groote oesters zat veel broed.
Er viel dit jaar weder veel mosselzaad
over de Iersche bank, doch gelukkig stierf
dit spoedig af en daardoor werd dan ook
geene schade geleden wel doordat de jonge
sterren nu, zooals boven gezegd, de jonge
oesters op de pannen aantastten.
Tengevolge van de gunstige en warme
weersgesteldheid was de groei reeds vroeg
in het jaar in de oesters, zoowel in het
broed als in de grootere soorten, en deze
gunstige toestand bleef, waardoor dan ook
de oesters tevens uitstekend van visch
werden.
Ook dit jaar was er veel vuil op de per
ceelen en toch heeft dit nu, tegen het al
gemeen gevoelen in, geen schade aan den
groei gedaan. Dit mag evenwel geen aan
leiding zijn om de zindelijkheid te ver waar-
loozen, want op vuile perceelen kan geen
goede aanslag van broed komen.
Doordat vele oesters reeds vroeg het voort-
telingsproces hadden doorgemaakt, zoodat
in het laatst van Juli al veel vaste oesters
gevonden werden en er vraag kwam, wer
den er toen al oesters verzonden.
Van de campagne 1888/9 waren, tenge
volge van den slechten prijs, nogal een be
duidend aantal van die oesters naar de
perceelen teruggebracht.
Sommigen hadden eok op de Herkingsche
venster en sprong naar beneden.
Daarna wendde zich de koning van Pruisen
tot een zjjner dienaren
«Verzoek den dapperste mjjner soldaten
hier te komen.»
Een forsche uhlaan verscheen van zes
voet hoogte, deborst bedekt met eereteekenen.
«Mijn vriend» zeo sprak de koning
hem toe «op bevel hunner monarchen en
om haar steeds gehoorzaam te toonen, zijn
een Fransche en een Russische soldaat hier
uit dit venster gesprongen. Hebt gij den
moed hetzelfde te doen
«Is het voor het vaderland vroeg de
soldaat onmiddellijk.
«Neenantwoordde de koning.
«Dan doe ik het niet 1» was het eenvou
dige, maar besliste antwoord.
De laatste soldaat was ongetwijfeld met
zijn vorst de verstandigste van het geheele
gezelschap.
Of Napoleon nog iels in het midden ge
bracht heeft, wordt niet gemeld.
Tijdens het verblijf van keizer Napoleon
te Schönbrun bij Weenen (hel was in 1869
na de nederlaag der Oostenrijkers bjj Wa-
gram) ontving hij een brief van aartshertog
Karei van Oostenrijk, die hem bewonderde
en hem gaarne wilde spreken.
De Keizer, zeer vereerd over dit gunstige
oordeel van zijn tegenstander, dien hjj steeds
als zoo bekwaam en schrander had hooren
prijzen, bepaalde als plaats van samenkomst
een jachtslot in de nabijheid van het paleis
en gat zijn kamerdienaar een traaien degen
dien deze bjj het heengaan van den Aarts
hertog, aan dezen moest ter hand stellen.
bank een stuk grond gehuurd en ze daar
heen gebracht, alles in de hoop in deze
campagne dan ten minste een partijtje goede
oesters te hebben-
Tengevolge van het gunstige jaar waren
deze oesters verbazend in gewicht toege
nomen.
Het was nu volstrekt niet moeiljjk om
oesters van 100 K.G. en meer per 1000
stuks te vinden.
Daar echter de andere oesters in verhou
ding even goed waren gegroeid, waren deze
zware oesters, die het vorige jaar onder den
naam van Imperials verhandeld werden,
eerst maar moeieljjk en later in het geheel
niet meer te plaatsen als zoodanig, zoodat
zjj dan ook onder de le soort van de hand
gedaan werden. Zoo ook had de le soort
niet dien aftrek, als men had kunnen ver
wachten, omdat de 2e soort zoo mooi was.
Er kwam zelfs een tjjd, dat er bjjna uit
sluitend vraag naar die soort bestond.
Bjj het visschen bleek het al spoedig, dat
er een zeer groote voorraad van prachtige
leverbare oesters zou zjjn, zoodat de markt,
die met f48 per 1000 stuks voor le soort
opende, al spoedig daalde op f 40, terwjjl
wjj vermeenen, dat voor de berekening de
prjjs der le soort op niet meer dan f 38 per
1000 mag genomen worden.
De 2e soort, die nog weer in sorteeringen
verkocht werd en daaidoor dan ook weer
verschillende prjjzen opgebracht, zal gemid
deld op f25 per 1000 mogen gesteld worden.
Voor zoover bekend zjjn in 1889 hoogstens
3 miljoen fransche oesters op de Zuid-Hol-
jandsche banken gezaaid.
29 Augustus 1890.
Goes. Men verzoekt ons onderstaand
mede te deelen
Aanstaanden Zaterdagmorgen precies te
negen uren, zal in de wandelkerk, ingang
over de R. Kath. Kerk, repetitie worden
gehouden met de schoolkinderen van alle
scholen die de twee Prinsesseliederen van
Richard Hol en op de wijze van 't IJzeren
paard van J. Worp, op school bereids hebben
ingestudeerd. De zang zal met muziek
begeleid worden.
Toen nu de samenkomst was afgeloopen
en de Aartshertog afscheid genomen had,
wilde de kamerdienaar zich van zijne taak
kwijten. Doch de keizer wenkte hem met
de oogen, dat hjj het niet doen moest. Hjj
behield dus den degen.
Toen hij vertrokken was, zei de Keizer
tot zjjn dienaar «Tegen mjjn verwachting
is de Aartshertog een zeer middelmatig
manhjj is zulk een kostbaren degen niet
waard.»
Napoleon had voor menig gemeen soldaat
een praatje over en wist hen zoo aan zich
te verbinden. Hjj trok ze wel eens aan
den snorrebaard en deed hun dan vragen
als deze:
«Heb ik u niet meer gezien?»
Tot een ander:
«Gjj met uwe twee chevrons, waarom
zjjt gij geen korporaal?»
«Ik kan niet schrjjven, Sire I»
«Maken dat je het over drie maanden
kunt en dan de strepen hoor I»
Tot een derde
«Waarom hebt gjj met uwe drie houwen
in 't gezicht geen kruis
«Zjj hebben mjj vergeten Sire!»
«Dan zal ik om je denken, hoorHet
ging er heet toe bij Marengo, niet waar
Tot een vierde
«Dat kruis hebt gjj bij Jena verdiend, oude 1»
En zoo had NapoleoB altjjd wat te vertellen
wat natuurlijk den trots en de dankbaar
heid der aangesprokenen opwekte.
M. C.
(Wordt vervólgd).
