1890. No. 140.
Donderdag 28 Augustus.
Vierde Jaargang
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
BUITENLAND.
DU ZEEUW.
elken MAANDAG- WOENSDAG- en "VRIJDAGAVOND
Prijs per drie maanden franco p, p. ƒ0.95.
Enkele nummersƒ0.02».
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Vlissingen 28, 29, 30 Augustus en 1, 2,
3, 4, 5, 6, 8 en 10 September; Seroos-
kerke, 11 September voormiddags; Oost-
kapelle, ook voor Grijpskerke, 11 September
namiddags; Domburg, ook voor Aagtekerke,
12 SeptemberWestkapelle, ook voor
Zoutelande 13 September, Koudekerke, ook
voor Biggekerke en Meliskerke, 15 Sep
tember.
7 Landverhuizing en de Militie.
In onze dagen van landverhuizing mag
wel eens worden herinnerd aan verlofgan
gers der nat. militie, dat zij zich zonder
toestemming van Zijne Excellentie den mi
nister van oorlog niet langer dan gedurende
vier weken buiten 's lands mogen begeven.
Zij die in strijd hiermede handelen worden
in werkelijken dienst geroepen en gedurende
drie maanden gehouden, terwijl zij, die niet
voldoen aan de oproeping in werkelijken
dienst als deserteur worden behandeld.
Ter voorkoming van deze onaangename ge
volgen is door de regeering het verkrijgen
der vereischte vergunning zeer vergemakke
lijkt en o. a. bepaald dat aan de milicien-
verlofgangers, die met hun gezin naar
Amerika willen verhuizen en die wanneer
zij alleen moesten achterblijven, wellicht
hun middel van bestaan zouden verliezen,
de vereischte toestemming niet zal worden
geweigerd, mits zij niet voor den werkelijken
dienst zijn opgeroepen. Den zoodanigen en
in het algemeen den verlofgangers, die zich
gedurende meer dan vier weken naar het
buitenland willen begeven, wordt dus het
vragen van vergunning ten sterkste aanbe
volen.
*7 Een nieuwe waarschuwing.
Een republikeinsch, dus liberaal, Fransch
blad, de Événementschrijft
„Het aantal misdaden neemt niet af, maar
toe. Onze maatschappelijke toestand ver
ergert aanhoudend. De officieel© tabellen
zijn treurig' welsprekend Naar mate het
onderwijs zich uitbreidt, verhaast ook het
misbruiken van alle vrijheden de ontaar
ding van ons ras."
Een nieuwe bekentenis dus, dat het
«neutraal» onderwijs niet beantwoordt aan
de hooggespannen verwachtingen, welke van
liberale zjjde daarop zijn gesteld.
Herhaaldelijk heeft men de verzekering
kunDen vernemen, dat de vermeerdering
van het aantal (openbare) scholen, de ver
mindering van het aantal gevangenissen
zou tengevolge hebben.
Het omgekeerde bljjkt evenwel het geval
te zijn.
Ondanks de verontchristeijjkirig van het
openbaar onderwijs in de Fransche republiek,
of liever, juist daardoor, neemt het aantal
misdaden toe en verergert de maatschappe
lijke toestand van jaar tot jaar.
Ën levert de «neutrale» school in andere
landen betere vruchten op??
(Centrum.)
Siberië! Het ligt wel ver van ons af,
dat onafzienbare steppenland, dertig maal
zoo groot als Nederlanddoch wat wjj in
de verhalen onzer jeugd van Siberische
gruwelen lazen, heeft ons nog genoeg
belangstelling gelaten, om te luisteren naar
wat een Amerikaan, zekere j Kennan, over
dit ballingsoord van Russische misdadigers
weet te vertellen.
Kennan had reeds zoo vele malen over
de gruwelen der Siberische gevangenissen
hooren spreken, dat hij besloot zich met
eigen oogen te gaan vergewissen van de
waarheid of van de verdichting dezer
voor hem ongeloofelij ke verhalen.
Hij werd te Petersburg door den minister
allerhartelijkst ontvangen. «Het Russische
gou vernement behoeft voor niemand iets te
verbergen», zoo zeide deze, en gaf hem een
pas en een vrijgeleide, waardoor hij den
toegang verkreeg tot al de Siberische
Staatsgevangenissen. Hij maakte van de
gelegenheid een kwistig gebruik. Geen
hok, geen krot werd voor hem verborgen
gehouden. En van zijne bevinding geeft
hij thans verslag in een boek getiteld:
Stberié.' en doet dit op nuchtere wijze,
zelfs met vriendschap in het hart voor
Rusland en zijn keizer.
Hij wijst er op dat een 30,000 tal van
die ongelukkige staatkundige misdadigers
in deze gevangenissen zuchten. Er zjjn
schuldigen en verdachten, er zijn ook on*
schuldigen onder hen.
Lieden die voor deze ellende waren gerijpt,
doch ook zij die het nooit hadden gedroomd,
dat zjj op het onverwachtst van hunjbed
gelicht, dertigduizend mijlen ver zouden
worden weggevoerd, alleen om een per
soonlijken benijder het genot te gunnen van
hen te hebben weggetooverd, of «onschade
lijk» gemaakt. In den ketting met een
ring aan een kruiwagen verbonden, vervolgt
hen dit ding tot aan hun legerstede, een
naakte brits, zonder kussen, zonder stroo.
Harde arbeid en onooglijk voedsel zijn hun
deel. Een slaapvertrek, door velen bezet,
op elkander gepakt als zjj zjjti, in een
afschuwelijk bangen dampkring. Geen zieken
verpleging, maar wel stokslagen en schaam-
telooze ontblootingen. Hier hebben de
hartstochten, bjj de ongestoorde uitoefening
der straffen, vrij spel.
Op alle deuren en britsen bijbelspreuken
en zalvende vermaningen, maar het lichame
lijk voedsel is slechts een stuk zwart brood
met een kom water om het in te weeken.
Daar is geen onderscheid tusschen rijk
en arm, tusschen beschaafd en gemeen;
tusschen rein en onrein. De geestelijke is
daar vastgeklonken aan den boefde dokter
aan den onreinsten misdadiger. Zelfs
krankzinnigen zijn in dit oord zonder ver
pleging, vastgeketend aan denzelfden krui
wagen met hen, wie de wanhoop nog niet
tot razernij bracht.
En dit alles ziende, heeft Kennan uit
geroepen of dan de Russische Regeering
den maatstaf van het medelijden niet kent
Ja zelfs is hec voorgekomen dat een
gouverneur, van wien een gevangene in
een brief aan zijn ouders schreef dat hij
«anders een man met een menschenhart
was», door de Regeering ter verantwoor
ding geroepen werd wegens zijn heulen
met de vijanden van den Staat
Een middel om te ontkomen is er niet.
In 't voorjaar, als de koekoek komt, wordt
bij velen het heimwee naar de natuur en
de vrijheid zoo sterk, dat zij eindelijk tot
de vlucht overgaan. Doch de politie vindt
hen al spoedig en boeit hen in te vaster
kluisters, te dieper in den grónd is voortaan
hun vochtige, hun nog afschuwelijker
woning, waar zelfs de weelde van een
brits, ja van eenige zitplaats verboden is;
de koude vloer is hem daar alle3.
Slechts één middel wordt nog wel eens
met goeden uitslag aangewend, 't is de
poging om door den hongerdood aan dit
ondragelijk ljjden te ontkomen. Doch niet
altijd gelukt hun dit. Acht gekerkerden
teKerain 1882 waren gruwelijk mishandeld
en kwamen ovei een het ongenietbare zwarte
voedsel gezamenlijk te weigeren. Zij hielden
dit vol, 12 dagen lang. Maar wat deed
men toen Men zond de vrouwen, echtge-
nooten dezer wanhopigen, die in een andere
gevangenis zaten, tot hen teneinde hunne
pogingen te verijdelen, en onder dien drang
der opgedrongen liefde bezweken zij Den
13den dag aten zij wederom het zwarte brood,
en de vrouwen, die hun werk hadden verricht
werden naar hare gevangenis teruggeleid.
Het is schandelijk. Maar ergerlijk tevens
dat van al deze dingen de Keizer en zijn
Hof niets afweten. Zij toch worden van al deze
dingen onkundig gehouden. Ja zelfs op de
jongste tentoonstelling te Petersburg waren
tal van voorwerpen te zien waarmede be
wezen moest worden, dat het gevangenwezen,
en de strafmiddelen, ook het Siberische,
zooveel zachter en menschelijker geworden
zijn en de Keizer die ze zien kwam, gaf
er zijne ingenomenheid mede te kennen.
Hem vervolgt het Nihilisme, gelijk het zijn
vader vervolgd heeftdoch het is aan het
verkeerde adres. Het zija de eerste Staats
ambtenaren die reeds lang zich des doods
schuldig hebben gemaaktterwijl de
Regeeringen van Europa meenen in hun
eigen land genoeg te doen te hebben, om
zich met de zaken van vreemden te be
moeien.
Eerst als Rusland zich door het Evangelie
winnen laat, zullen de Barbaarschheid en
Ongerechtigheid over de grenzen gezet en
onschadelijk gemaakt worden.
27 Augustus 1890.
Bjj kon. besluit is aan jonkvrouwe
S. W. de Jonge, te Zierikzee, tot weder
opzegging, vergunning verleend kesteloos
onderwijs te geven in de beginselen der
Fransche taal aan de bijzondere school voor
gewoon en uitgebreid lager onderwijs aldaar.
Verder is, op verzoek, eervol ontslag
verleend aan mr L. A. Bybau, als dijkgraaf
van den polder Altekleinen zijn benoemd
A. J. Bierens, tot voorzitter der waterkeering
van den calamiteusen SuzannapolderH.
Polderman, tot lid van het bestuur der
waterkeering van den calamiteusen Suzanna
polder; J. L. Marcusse, tot voorzitter der
waterkeering van den calamiteusen Anna-
Frisopolder; J. Karelse, tot dijkgraaf van
den OnrustpolderA. E. de Badts, tot
plaatsvervangend dijkgraaf van den Nieuwen
Havenpolder en J. H. de Vlieger, tot gezwo
ren van den Adriana Johannapolder.
Door Gedeputeerde staten van Zeeland
is, in verband met bet vertrek van jhrmr
J. H. J. Quarles van UfFord uit de provincie,
bepaald dat de verkiezing van een lid der
Staten in het hoofdkiesdistrict Goes zal plaats
hebben Woensdag 24 September e. k. en
de herstemming zoo noodig Woens
dag 8 October daaraanvolgende.
De Staatscourant bevat o. a. de
wetten tot naturalisatie van de heeren P.
B. Rammeloo, te Philippine en W. Philipp,
te Vlissingen.
De heer Mr. L. Stevens te Sas van Gent,
lid der provinciale staten van Zeeland, is
naar Amsterdam vertrokken, zoodat weldra
een verkiezing in het district Hulst zal
noodig zijn.
Yzendijke. De door den Raad gewijzigde
politieverordering bevat twee artikelen, die
door Gedeputeerde Staten aan den Koning
ter vernietiging zullen worden voorgedragen.
Het eene draagt het geven van verlof tot
het houden van openbare vermakelijkheden
op aan burgemeester en wethouders terwijl
het tweede op den marktdag het verkoopen
van graan voor 10 uur op de
markt en in de herbergen verbiedt. In
het le geval meenen Gedeputeerde Staten
dat de markt daartoe enkel bjj den burge
meester mag berusten, en in het tweede
geval dat het verbod enkel kan gelden voor
het publieke marktplein.
N. R. Ct.
De bestellers van de rijkstelegraaf
willen een adres richten tot den minister
van waterstaat, waarin zal worden verzocht
om hun tegenwoordigen mantel te doen
vervangen door een jas. De g; onden, waarop
dit verzoek berust, zijn de volgende: lo.
de korte, ongevoerde mantel, van zeer
ordinaire stof, beschut niet tegen de koude
2o. dit kleedingstuk beschermt bijna niets
tegen den regen, maar houdt integendeel
den man tot aan zjjn midden min of meer
droog, om hem van onderen, zoowel door
den regen als door het ongelooflijk lekken
uit den mantel in de zoomen, waarvan zich
het water verzamelt, doornat te maken;
3o. vermits de mantel slechts tot aan het
dijbeen reikt, is deze, vooral bij sterken
wind hinderlijk in het loopen voortdurend
moet de man dan zorg dragen, dat de wind
er niet onder komt en hpra de pelerine
over het hoofd werpt. M. C,
Te Oostburg is een Christelijke school,
de gevel daarvan is gecement, en in het
cement sneed de ongeletterde metselaar of
stukadoor de woorden SCHOOL MET DEN
BIJBEL per ongeluk plaatste bjj boven de
IJ twee puntjes en op die puntjes richtte
het Weekblad voor Z. VI. W. D. tallooze
pijltjes van zijn vernuft. Zelfs toen de
puntjes verdwenen waren, heette de school
nog lang «de ontpunte.»
Thans staat er in het Weekblad dat een
winkelier, na verwant aan, zeker een leer
ling van den hoofdredacteur, laberdist
verkoopt.
Welk een fout in vergelijking met de
puntjes
Altoos heeft het Weekblad heel wat te
zeggen over de domheid der clericalen en
antirevolutionairen. De redaciie liefhebbert
gaarne in antiquiteiten, en geeft feuilletons
over oude historie de hoofdredacteur kende
een tjjd dat hij in edelen wedijver con
curreerde met den taalkenner van Dale
het Weekblad heeft op tal van predikanten
evangelisten en chr. onderwijzers heel wat
aan te merken en in dat Weekblad staat
laberdist 1
Weet dan de geleerde redactie niet dat
er een predikant Jean de Labadie was, die
in Zeeland heel wat opspraak maakte, zoo
dat kerkelijke en burgerlijke autoriteiten er
mede gemoeid werdendat deze de Labadie
wegens onrechtzinnigheid werd geschorst,
en daarom reeds alleen de sympathie van
't Weekblad zou verdienen, dat de aanhan
gers van de Labadie grootendeels uit Zee
land uitweken, en dat te Leiden eenigen
hunner de een tjjd lang beroemde iabadisten-
wol sponnen, waarvan Zeeuwsche vrouwen
armmoffen maakten
Weet de geleerde redactie niets van Anna
Maria Schuurman, en laat zjj dan het
afschuwelijke woord laberdist in baar blad
toe
De puntjes van den cementplakker zijn
slechts mugjes bjj de kemelen van de E. R.
In het mailoverzicht van het Bat.
Hand. komt o. a. het volgende voor
De vooruitzichten van de gouvernements
koffiecultuur worden voortdurend treuriger.
De oogst van het loopende jaar op Java,
onder ultimo Mei geraamd op ruim 171,000
picols, werd onder ultimo Juni geschat op
ruim 462.000 picols of weder 9C00 picols
minder.
Er is geen spraak meer van, dat de kof-
fioogsten oscileeren op hetzelfde niveau.
Een onrustbarend dalend cjjfer is onmis
kenbaar, om reden naast de voorbijgaande
oorzaken van daling van voorheen zich
blijvende hebben voorgedaan. Er zjjn er,
die voor dit jaar op geen grooter oogst dan
van 400.000 picols rekenenvóór 40 jaren
was een oogst van het driedubbele nog
zeer laag, terwijl onder de jongere amb
tenaren nog verscheidene zjjn uit den tjjd,
toen een oogst, die onder de 500.000 picols
bleef, een ongehoord lage genoemd werd.
En dan voegt het liberale blad er nog bij
Bedenkeljjk is dit verschijnsel vooral,
omdat de tegenwoordige minister zich van
dien regelmatigen achteruitgang van de
quantiteit der koffie geen rekenschap schijnt
te geven.
Vooral dat woordje schijnt is karakteri
stiek. Het dient om de bekentenis te dek
ken dat men de hateljjke beschuldiging
aan het adres van minister Mackay niet tan
bewjjzen. 't Zou trouwens moeilijk vallen ook.
In de Maandag te Borsele gehouden
vergadering werd door den djjkraad voor