|sche Boot
MAGAZIJN, van
1890. No. 139.
Dinsdag 26 Augustus.
Vierde Jaargang
ROBBE.
1
PK El GOES.
van Barometers,
en Kamer-Thermometers
en PINCE-NEZ.
IKOOPSTE
waren, Sigaren,
erwerken,
erwante artikelen.
3 naar ROTTERDAM
TTERDAM naar GOES
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. DHUIJ, te Middelburg.
l'RIJS DER ADVERTEATIEN
Spaarzaamheid en Armenzorg.
197Bergen op Zoom
hillende soorten
OR-, POEDER
EN LAVEMENTSPUITEN.
t- en ISpiritusvoegers.
UOGDOUZEN, WIND-
ASTIEKEN KOUSEN,
enkele, dubbele en Kinder-
ïten artikelen 'voor
NVERPLEGING.
Passerdoozeii, losse Passers
Trekpennen,
rs, Tooverlantarens,
EiS VEMilKMKElRl.
ecialiteit in
Brillen op voorschrift
öle van 11.H. Doctoren.
iemand, voor zich reizen.
Kladboeken, Zakboekjes,
Blacknota's, Rekeningen
stpapier, Kaartjes,
liassen, Schoolboeken,
melastiek, Leien,
ere Tijdschriften,
n, Journ. Notitieboekjes,
eken- en Schrijfboeken,
ipier, Portefeulles,
Imboeken, Sankeyliederen.
's morg. 5,u.
's midd. 12,u.
Rotterdam bij den
TE LANGE, op 'tHa-
BOUWMAN.
BOS,
Tirectie.
Rotterdam Nieuwe
tkkenbrug.
DE ZEEUW.
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prijs per drie maanden franco p. p. /0.95.
Enkele nummers/0.02s.
UITGAVE VAN
en
van 1 5" regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Ook in zake kerkelijke armenzorg is voor
onze diaconieën het volmaakte nog niet
gekomen.
Wel staan, gelijk bij alle quaestiëo,^ de
beste stuurlui aan wal. Doch zelfs de
beste -armverzorging zal nog wel vatbaar
zjjn voor verbetering.
In groote gemeenten als Rotterdam komt
af en toe nog wet eens wat aan het licht
dat dringen moet voor het allerbelangrijkste
vraagstuk der armenzorg de oogen geopend
te houden.
Zoo is o.ider meer nog niet weerlegd,
wat de Nieuwe Rotterdammer Crt voor
enkele weken te lezen gaf, (ofschoon dit
nog geen bewjjs behoeft te zijn voor
de juistheid van het bericht)
Een zwakke ongehuwde vrouw van 60
jaar, sinds een jaar lid der Ned. hervormde
kerk, die haar brood verdiende met lichten
f-tbrieksarbeid, werd ziekelijk en moest
bedeeling aanvragen, wat haar ook werd
toegestaan tot een bedrag van 60 ets per
week. Door haar toestand werd zij in het
ziekenhuis opgenomen, waaruit zij eind
December hersteld werd ontslagen.
Inmiddels had de huisbaas haar kamertje
aan een ander verhuurd zoodat zij in het
hartje van den winter in letterleken zin
op de straat stond.
Een medelijdende kennis bezorgde haar
in een kosthuis doch daar zij aan {asthma
en waterzucht begon te lijden, vroeg zij
opname in het lidir.atenhuis der hervormde
gemeente, welk verzoek echter moest
geweigerd worden op grond van een artikel
in het reglement, waarin een bepaalde
minimumtyd van lidmaatschap als voor
waarde voor dergelijke opneming wordt
vereischt.
Daarop wendde zjj zich tot het burger
lijk armbestuur met verzoek tot opneming
in het Armhuis. Ook dit verzoek werd
van de hand gewezen, omdat zij bedeelde
is van een kerkgenootschap.
Gelukkig hebben nu particulieren zich
het lot dezer ongelukkige aangetrokken.
Bovenstaand zeer treurig feit, zeker nog
wel met honderd dergelijke te vermeerderen
is een krachtig protest tegen de verzuimen
en misverstanden onzer eeuw in de quaestie
der armenverzorging.
Deze toch is, bij verzuim van bloedver
wanten of vrienden, dus bij onvoldoend ol
afwezig particulier initiatief, uitsluitend de
taak der kerk waarin zij, op straffe van
verzaking harer roeping nimmer mag te
kort schieten.
Dat door onvoldoende kerkelijke hulp,
particulieren zich vereenigd hebben, en als
burgerlijke armbesturen de taak der kerk
veel hebben verlicht, is een feit dat wij
prijzen en eerbiedigendoch dat in geen
enkel opzicht getuigt van een gezonden
toestand. Niet de burgerlijke armbesturen
nog veel minder de staat, die Jeze zaak
bij grondwettige bepalingen regelde
hebben in de eerste plaats deze zaak te
behartigen, maar de kerkelijke armbesturen,
de diaconieën, en die komen nooit te kort,
althans zij behoeven niet te kort te komen.
Nu is de werkelijkheid wel veelal met
deze uitspraak in strijd, doch dit doet aan
het feit niet' af dat in de kerk des Hee.'en
Jezus Christus de diakenen Zijne dienaars
zjjn en dus slechts te vragen hebben wat
zij in Jezus'dienst naar uitwijzing van Zijn
Woord noodig hebben en niet met hoeveel zij
kunnen toekomen.
Van zuinigheid of weinig productieve
kasbel-'gging mag in deze geen sprake zijn,
Veel beter dan wij dit vermogen wordt
dit aangetoond door twee mannen die, op
menig gebied misschien elkanders tegen
voeters, nochtans in den- strijd voor eenn
goede armenzorg tegen den sleur partij
kiezen.
De Zeeuwsche Kerkbode behandelt prin*
cipieël de zuinigheidsquaestie a.'dus
Veel menschen zeggen ik kan als huis
vader niet meer uitgeven dan ik heb, ik
moet de tering naar de nering zetten,
schulden maken mag ik niet, want dat is
een zonde, die God naar het negende ge-
bad straffen wil en zal, en duszoo moe
ten de diakenen ook doen.
Die reaeneering 1 ij kt volkomen recht,
maar i s het niet.
Eenvoudig omdat de Kerk niet het huis
houden der Diakenen is.
Gij zijt van God als vader in uw huis
houden gezet om Hem daar te vertegen
woordigen. Gij zfjt het aan Hem verant
woordelijke hoofd van het gezin. Gij be
stuurt dat gezin ook in 't geldelijke naar
Zijn Woord op uw verantwoording.
Zoo rust dan ook op u de plicht, om te
zorgen, dat de uitgaven de inkomsten niet
te boven gaan en dat de inkomsten in
overeenstemming zijn niet met de g e m aak-
te, maar met de wezenlijke behoeften.
Doch zoo is het met den Diaken niet.
Die is niet het verantwoordelijke Hoofd der
kerk. Dat is Christus. De diaken is Zijn
knecht door wiens dienst Christus zelf
de barmhartigheid oefent. De heere Jezus
heeft te zorgen, dat er in het huisgezin
der Kerk genoeg is, om barmhartigheid te
oefenen. En Hij zorgt daarvoor.
De diaken moet dus niet vragen, hoe
veel heb ik maar hij moet vragen,
hoeveel heb ik in 'sHeeren dienst
noodig naar uitwijzen van Zijn
Woord. Hij maakt dit dan aan de Ge
meente bekend en deze geeft hem dan de
noodige middelen gelijk zij zelf die uit des
Heeren hand heeft ontvangen. En laat
elk lid der Gemeente hierbij denken aan
Ananias en Saffira.
De Koning der Kerk zorgt dat in Zijn
huishouding dè uitgaven de inkomsten niet
overtreffen, en dat de inkomsten beant
woorden aan de belioeften.
Eu de Kerkelijke Courant geeft een artikel
van de bekende hand van den heer Roskes,
en door De Vaderlander met instemming be
groet, waarin de klachtgeuit wordt dat in onze
dagen het geloofsvertrouwen bij zoo menige
diaconie ontbreekt, waarom zij hare kracht
zoekt veel meer in belegging dan in bedeeling.
Menige diaconie heeft kapitalen op het
Grootboek, terwijl hare armen huizen in
onvoldoende woningen. Hij wenscht der
gelijke op het Grootboek geplaatste Kapitalen
vruchtbaar gemaakt te zien door het bouwen
van goede arbeiderswoningen. Zijne er
varing rechtigt hem het volgende te
schrijven:
Ik vrees; ik vrees, niet uit lust tot kwaad
denkendheid, maar uit ervaring, d at gemak
zucht dikwerf een hoofdrol speelt bij menig
Christelijk diaconie-armbestuur. Gemak
zucht. Kapitalen naar het Grootboek .ge
bracht, geven niets te doen dan de karige
rente, die thuis gebracht wordt, in ontvangst
te nemen. Aan de kapitalen zeiven wordt
zelfs niet gedacht dan tegen den vervaltijd
der rente, of op het oogenblik dat men die
ontvangt. Hoe eenvoudig, hoe gemakkelijk,
wat weinig werk geeft toch de belegging
op 't Grootboek; neen 1 betere belegging,
ondenkbaar. Kapitalen daarentegen in woon
huizen belegd, geven vrij wat meer te doen,
vrfj wat meer hoofdbrekenswerk, dat onder
vindt schier elk eigenaar van een huis.
Betere belegging dan die op het Grootboek,
ondenkbaar; ook ondenkbaar dat mijn vrees
de waarheid zeer nabij komt?
Kapitalen op het Groothoek geplaatst,
vruchtbaar gemaakt door het bouwen van
goede arbeiderswoningen!? Waarom niet?
Omdat men niet wil, en men wil niet,
omdat men niet durft, en men durft
niet, omdat men vreest, en men vreest
uit gebrek aan voldoend vertrouwen;
geen vertrouwen, ook ge e n ge loof.
Ook niet bij den Christen diaconie-arm-
verzorger
Kapitalen op het Grootboek geplaatst,
vruchtbaar gemaakt door het bouwen van
goede arbeiderswoningenWaarom niet?
We weten geen betere belegging dan die
op het Grootboek, was het antwoord dat
ik kreeg op mijn verzoek om een legaat
van f5000 dat vrij beheerd kon -worden,
omdat dit zonder voorschrift was gelegateerd,
geheel of gedeeltelijk, bij wijze van proef,
in woningen te beleggen. En inderdaad, van
die f 5000 werd f 4000 op 't Grootboek ge
plaatst, terwijl 11000 ais kasgeld by de
Credietvereeniging werd gedeponeerd tegen
2% 'sjaars. Als kasgeld, en na verloop van
een jaar was die som van f1000 kasgeld
onaangeroerd gebleven, terwijl men weke
lijks stokoude zieltjes, bedeelden, van het
diaconiebestuur, als bedelaars door de stad
ziet gaan. Mij dunkt op de vraag „kan en
moet er voor onze armen niet meer door
ons worden gedaan," moet als antwoord
volgen een volledig j a.
En dan komt de Schrijver tot de slotsom,
dat in weerwil van bezwaren die er tegen
kunnen worden aangevoerd, het beleggen
van kapitaal in woonhuizen door diaconieën
verre verkieselijker, oneindig wenschelijkei' is
dan de belegging op het Grootboek, onder
uitdrukkelijke voorwaarde dat aan deze
woniDgen de hand worde gehouden, waartoe
de diaconieën best in staat zijn doordien deze
belegging door hen niet geschied uit winst
bejag.
De Schrijver verwijst daarbjj naar het
volgende bericht in de N. R. C. van 1
April j. 1.
„Onder de bedelaars, die onlangs te 's Gra-
venhage terecht stonden, bevonden zich we
der zeer bejaarde menschen, een van 69 en
een van 71 jaren, beiden door ouderdom
ongeschikt voor eiken arbeid. Deze beide
oudjes werden veroordeeld en opgezonden
naar eene rijkswerkinrichting voor den tijd
van 1 jaar. Op een hun gedane vraag ver
klaarden zij dat zij nog niet in een oude
mannenhuis konden worden opgenomen
omdat zij nog niet oud genoeg waren of
omdat er geen plaats in die huizen was.
Geen wonder dat mijne gedachten zich
bepaalden bij de stokoude zieltjes, waarovor
ik hierboven heb geschreven."
Wij kunnen het niet aanbevelen, dat men
steeds onvoorwaardelijk geloof hecht aan
berichten der Nieuwe Rotterdamsche Cour.
Vooral zij men omzichtig wanneer deze
berichten bedoelen fouten aan te wijzen van
kerkelijke colleges. Dat evenwel den diaco
nieën op vele plaatsen groote gebreken
aankleven, is eene waarheid, waarvan ieder
die wil zich kan overtuigen. Menig kerkelijk
of burgerlijk armverzorger bevorderde, mis
schien onbewust, het socialisme. Er zijn
manieren van armbedeeling, waarin men
het voorbeeld des Heilands tevergeefs zoekt,
en waarbij de christelijke barmhartigheid,
gezwegen nog van de kwistigheid des geloofs,
in zoo geringe mate aanwezig is.
Wij hebben geen bepaalde kerken op het
oog. Elke afdeeling der christenheid iieeft
op dit terrein hare overtreders. Het ware
te wenschen dat men eindelijk eens op de
wenken als van Kerkelijke Courant en
Zeeuwsche Kerkbode acht gafdat diakenen
en gemeenteleden, over de borstweringen
der kerken heen, elkander de hand gaven,
en middelen beraamden om hun gewichtigen
arbeid in 's Heereri dienst te verbeteren.
Armen zullen er altijd zijn, zoolang de
wereld staat, spijt de beweringen van het
Socialisme, dat Gods Woord verwerpt. Het
is slechts de vraag, hoe die armen hfit best
te helpen, opdat niet geheele scharen het
socialisme ten buit vallen.
Daartoe hebben ook gemeenteleden hunne
verplichtingen, welke te kennen voorwaarde
is van het goed slagen dezer pogingen.
Immers zij dienen gewaarschuwd dat zij
niet, alsof het de natuurlijkste zaak ter
w ereld ware, op de diaconie of op de eene
of andere instelling of vereeniging hebben
te steunen maar op den Heere, die hen
als ouders en beheerders heeft gesteld. Zoolang
zij werk hebben en kracht om te werken,
is zelf zorgen plicht. Eerst dan als hun
dit onmogelijk blijkt, en niemand in de
familie hunne taak kan overnemen, is hulp
der diaconie noodzakelijk en dan zij die
hulp eene verstandige, eene practische.
Het staat echter niet aan ons, in dezen
den weg te wijzen. Wij zijn niet kerkelijk.
De heer Roskes en vóór hem de heer v.
R(jn, gaven reeds een weg aap. Alle vrienden
van goede armverzorging vereenigen zich
om de geschiktheid van dezen weg en van
andere wegen te overwegen.
Werkverschaffing, mits eerst door par
ticuliere krachten beproefd, is beter dan
bedeeling. En over de beste wijze van geld
belegging is het laatste woord nog niet
gezegd.
Y Een stem tegen de Zondagrust.
De Regeering wil niet onverstandig in
grijpen in bestaande toestanden doch waar
geleidelijk afgeschaft of ingekrompen kan
worden, daar is zij er bij. Zoo ook op het
gebied der Zondagsrust. Er valt wat dat
betreft al heel wat verbetering te bespeu
ren. Zie maar naar de goederentreinen op
Zondag, zij zijn zooveel mogelijk afgeschaft
de post- en telegraafkantoren zijn slechts
op enkele uren van den Rustdag open
de brievenbestellingen zijn verminderd, enz.
Het klinkt inderdaad wonderlijk, dat er
nog stemmen tegen deze verbetering opgaan.
In een algemeene vergadering toch der
Friesche Handelsvereeniging te Leeuwarden
gehouden, is met algemeene stemmen ver
klaard dat de tegenwoordige beweging voor
Zondagsrust tegen het Algemeen Belang is,
dewijl zij het algemeen verkeer belemmert.
Wij laten de overweging der vergadering
bieronder letterlijk volgen
Elke belemmering van het algemeen ver
keer (waarvan post en telegraphie twee
hoofdfactoren zfj n) moet, beschouwd wordenals
schadelijk voor het algemeen handelsbelang.
De tegenwoordige overdreven toepassing
van Zondagsrust werkt belemmerend en
dientengevolge nadeelig. Als bewys verge
lijke men in de postlijsten de bestellingen
op gewone dagen en op Zondagenen lette,
bij de telegrafie eens op het verschil tu»-
schen openstelling der kantoren op gewone
dagen en op Zondagen.
De voorstanders van Zondagsrust zyn
echter nog niet tevreden, maar ijveren steeds
voor verdere inkrimping van post en tele
graafdiensten.
Dat kan gevaarlijk worden.
Wil men zoo langzamerhand niet tot vol
slagen rust gedwongen worden, dan dienen
de voorstanders van een zooveel mogelijk
vrij en onbelemmerd algemeen verkeer de
handen ineen te slaan, om tegen dat voort-
woekefend kwaad te strijden.
Een commissie werd benoemd om te
onderzoeken op welke wyze de gevaren van
dit streven naar Zondagsrust kunnen wor
den afgewendEn nu schrijft die com
missie aan alle belangstellenden dat de
post- en telegraafdiensten niet langer mogen
ingekrompen worden. Dat de Staat, als hij
voortgaat met den beambten van post- en
telegrafie een vrijen dag te geven, dan ook
maar moet zorgen voor plaatsvervangers.
Allen die er zoo over denken, moeten zich
aaneensluiten. De commissie verzoekt een
ieders steun.
Wij hopen zeer dat deze steun haar van
antirevolutionaire zijde zal ontbreken.
Immers het bewijs is geleverd dat over
het algemeen bevordering der Zondagsrust
uitstekend werkt.
Het is een slagboom tegen het socialisme.
Bovendien zien wij het aan onze Engelsche
overburen. Volstrekte Zondagsrust, bijvoor
beeld te Londen, schaadt aan het algemeen
belang in deze wereldstad niets.
't Is daarenboven het meest in overeen-
eenstemming met het gebod Gods dat hei
liging van den Sabbatdag eischt. Alleen
in den weg der gehoorzaamheid vindt een
volk vredevrijheid, blijdschap en over
vloed.
Het verlies op den Rustdag door de rust
geleden, is slechts schijnbaarevenals de
winst. Tal van personen en rr.aita Aappyen
die op Zondag werken ondervinden dat.
Waarom zou het Nederlandsche volk de
