1890. No. 127.
Dinsdag 29 Juli.
Vierde Jaargang
VERSCHIJNT
G. M. KLEMK.ERK, te Goes
F. P. IVHUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
LANDBOUW.
I
ëlken MAANDAG- "WOENSDAG- en "VRIJDAGAVOND
Prjjs per drie maanden franco p. p. /0.95.
Enkele nummersƒ0.023.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent. iedere regel
meer 10 cent.
Bij dit nommer behoort een Bijvoegsel.
Geen stap achteruit.
Hoe meD ook over het nut der vaccine
oordeele, in zake den vaccinedwang moesten
alle vrije Nederlanders het eens zijn, name
lijk dat hij niet te pas komt. Gelukkig
zijn de meeste niet-liberalen het op dat
punt eens. De vaccine is goed, kan goed
zijn althans, maar dwing de mensehen niet,
die er nog niet voor zijn, of er nog niet
aan durven.
Wij zouden wel willen dat de liberale
partij in den lande er ook eens zoo over
dacht. Het zou haar zoo echt vrijzinnig staan
zoo geheel in strijd ja met de daden, maar
dan toch geheel in overeenstemming met
de beginselen der mannen die sinds 1848
in ons land den toon aangaven.
Dat vaccinedwangartikel had nooit in de
■wet moeten komen vooral had het er niet
zoo ter sluiks ;mogen worden ingedragen.
Wij kunnen best begrijpen dat mannen
als Kappijene en v. Houten er zich toen
en steeds tegen verzet hebben. Het geeft
dan ook goede hope, dat zoo de advocaat
dezen staatslieden geen parten speelt, zij
den minister in zijne billijke poging tot op
heffing van dezen dwang zuilen ter zijde
staan. Kappeijne in de eerste kamer, van
Houten in de tweede, zullen, tenzij zjj hun
verzet van 1872 uit party belang verloochenen,
den minister Lohman moedig steunen.
Voorwaar een niet te versmaden buitenkansje!
De Roomsche organen lieten zich reeds
in gunstigen zin uit, zij 't ook tot op zekere
hoogte. In een ding zijn deze clericalen
hunnen tegenvoeters: de liberalen in
mildheid ver vooruit. Zij verdedigen na
melijk den dwang niet meer. Sommigen
verfoeien dien zelfs al. En dat is op
zich zelf reeds een heele stap vooruit.
De Katholieke staatspartij den dwang ver-
toeiende, levert het beste bewijs, dat zoo
langzamerhand, op enkele punten althans,
de Roomsche staatkunde in antirevolutionaire
wateren komt. Zij is tevens de beste re
clame voor het standpunt van wjjlen onzen
groolen Groen v. Prinsterer.
De Tijd en de Zuid Hollander willen
ingrijpende veranderingen. Zjj zagen liefst
geen niet ingeente kinderen bij de wèl-
ingeënten zitten. Althans op de staatsschool
niet. Op de straat, op het concert, op de
speelplaats, in den trein, in de kerk, in de
christelijke school, thuis, ja overal elders
zien zij in dergelijk samen zitten van deze
tweeërlei leerlingen geen bezwaar.
Begrijpen zal men dit niet licht» Het
zou immers zoo voor de hand liggen dat
niet alleen in de school, maar ook daar
buiten zoo er besmettingskans aanwezig
is de kinderen elkander kunnen be
smetten. Doch dit is niet onze zaak.
Wel zal het zaak zijn te onderzoeken of
werkelijk de niet gevaccineerde kinderen
gevaarlijk kunnen zijn voor hen, die wel zijn
gevaccineerd. De wetenschap, die dit zoo
maar voetstoots toegeeft, handelt naar onze
bescheiden meening wel wat lichtvaardig.
Laten wij in dezen het woord geven aan
een autoriteit in de geneeskundige weten
schap, aan dr. H. de Cock.
Ben ander hulpmiddel ten behoeve der
inenting vond men in de bewering en
hierin ligt de bron van den vaccinedwang!
dat het ingeënt zijn der omgeving de
onvatbaarheid van den enkele zou verhoogen.
Hoe is het mogelijk dat een dusdanige
zonderlinge, tegen alle heerschende begrippen
indruisende redeneering ooit ingang heeft
kunnen vinden
Men wordt door de inenting persoonlijk,
gevrijwaard tegen de pokken of men wordt
hèt niet. Een derde is niet mogelijk.
Ook schuilt in die bewering eene beken
tenis; een bekentenis ten onzen gunste.
Zie zijn boekjeVerplichte Vaccinatie
beoordeeld door dr. H. de Cock. 's Gra-
venhage C. Blogmendaal.
Het verplichtend stellen der inenting berust
op een bekentenis van onvermogen der
vaccine om in alle opzichten te vrijwaren
voor de pokziekte.
Dit is volstrekt geen bewering alleen
van onzen kant.
Nietegenstaande enting en herinenting,
zegt de beroemde Duitscher Koch, een der
hevigste voorstanders der verplichte vac
cinatie, zijn er personen die nog niet geheel
onvatbaar worden voor de pokziekte, maar
die zoodra zij met het pokkengift in aanra
king komen, daardoor besmet worden.
Daarom is het noodzakelijk ook die om-
I geving vrij te houden van pokkengift.
Laten wjj hiervan wel acte nemen, zoo
gaat ilr. de Cock voort. Indien het vaccineeren
werkelijk onvatbaarheid voor de pokkeu
deed ontstaan, dan zou inenting der omgeving,
verplichte inenting niet noodzakelijk zjjn.
Maar nu ze dit niet doet (en dit is het
juist, wat wij, tegenstanders van vaccine
dwang, beweren) nu moeten allen worden
ingeënt om de onvatbaarheid van den enkele
te verhoogenBegrijpe dezen gedachten-
gang, wie wil. Ons is zij steeds duistei
gebleven. Als men ingeënt is, is men
volstrekt niet zeker geen pokken te zullen
krijgen. Maar als nu uw buurman is
ingeënt, die dus ook zeer goed de pokken
kan krijgen, dan zult gij peroonlijk min Ier
vatbaar voor de pokken worden I Tot
zoover de schrijver.
Voegen wjj nu hierbij, dat de bewering
der geleerden, als zou een niet gevaccineerd
kind ook selfs in gezonden toestand een
wel gevaccineerde!» medeleerling kunnen
besmetten, nog door niemand is waar
gemaakt, dan zal men licht kunnen begrjjpen,
dat wjj tegen den maatregelvrijheid van
niet-inenting voor gemoedsbezwaarden,
gepaard met verbetering der koepokinenting
zelve, nog volstrekt niet opzien.
Een Roomsch blad «De Nieuwe
Delltsche Courant» verklaarde dezer dagen
zich geheel met de strekking van het
regeeringsvoorstel te kunnen vereenigen.
Vóór de vaccine, doch tegen den dwang I
Ziedaar haar standpunt.
Het blad zegt
Zelfs het liberale Kamerlid Mr. S. van
Houten, dien men toch waarlijk niet van
clericale sympathieën zal verdenken, heeft
vaak krachtig gepleit voor facultatief stellenjder
vaccinatie. Minister Lohman heeft met de
voreischte voorzichtigheid, die het kenmerk
der staatkundige wijsheid is, bjj zjjn wets
voorstel den juisten middelweg gekozen.
HU heeft niet plotseling de verplichte vac-
ciaatie geheel afgeschaft, maar hy heeft
alleen aan hen, wien de dwang werkelijk
hinderlqk was, gelegenheid willen schenken,
daarvan bevryd te worden. Zóó behoorde het.
Het blad raadt allen katholieken aan met
de liberalen samen te gaan in den strijd
voor de vaccine en tegen «het dwaalbegrip
der Calvinistische voorbeschikking.» En als
dan zoo eindigt het, er» ziedaar het
opschrift boven dit artikel verklaard en
als dan in ons vaderland zonder indirecte»»
wettelijken dwang vrij algemeen de vaccinatie
wordt toegepast, dan zullen wjj dit geen
stap achteruit, maar vooruit achten.
V Anti-liberaal niet voldoende.
Niet te ontkennen is het, dat er een
zekere strooming in enger en wijder kring
waar te nemen valt, die in anti-liberale
richting zich beweegt.
Dit kan zjjn oorsprong daarin hebben,
dat het liberalisme op de pi-oef onthoudbaar
is gebleven en het vertrouwen verliest.
Wie zoo denkt, trekt zich dan onwille
keurig van het liberalisme terug en wordt
conservatief.
Maar zulk een conservatisme conserveert
niets dan het bestaande, gelijk het is,
en wordt bang voor alles wat reformatie
zoektwant het mocht eens opnieuw gaan
als met het liberalisme, dat immers ook
zei te willen reformeeren en wat dan
Hieruit blijkt dan ook dat enkel anti
liberaal te zijn, niet voldoende is.
Wie anti-liberaal is zonder meer, loopt
gevaar ook liet goede dat in het liberalisme
is te verwerpen, en weet aan de andere
zjjde er niets tegenover te stellen, dat
beter is.
Om het liberalisme met vrucht te keer
te gaan, behoort men de hooge beginselen
die aan Gods Woord ontleend zijn er in
staatkundige taal tegenover te stellen, en
wapen met wapen te .bestrijden.
Er zat kracht in het liberalismedaarom
heeft het zooveel kracht kunnen doen.
Er zij dan ook kracht, en wel kracht
van hooger oorsprong, in het wapen waai-
mee men het bestrijdt, of de str,d wordt
jjdel
Anti-liberaal is een negatief begrip. N. Gr.
y Achteruitgang.
Bijna overal, hoort men klachten over den
slechten tijd. Deze gaat achteruit, gene is
reeds op, een derde moet bankroet en een
vierde is het alreeds. Hier is geen werk,
daar zjjn de werkloonen te laag, ginds
moet men te lang arbeiden, en elders is hel
weer wat andei's.
Maar is het nu niet een vreemd verscbjjn-
sel dat de kroegen, kleine en groote, de
schouwburgen en allerlei plaatsen van ver
makelijkheid altjjd overvloedig bezoekers
hebben en er daar druk wordt verteerd
Zie eens op de spoortreinen, stoom- en
paardentrammen, diligences, stoombooten
en zelfs trekschuiten en vi'aagt men niet
vaakwaar komen toch al de reizigers van
daan, en zie dan eens wat er in stations
en op stoombooten wordt verteerd. Bjj
pleiziertreinen, pleiziertochten en alles van
dien aard, ontbreekt het niet aan deelnemer».
Feestvieringen en tentoonstellingen vinden
ahjjd bezoekers. Ot het eer» kattententoon
stelling geldt dan wel een zendingsfeest, er
komen menschen. Dat alles kost geld,
dikwerf veel geld voor reizen en verteren.
Pan is er geld en dan ziet men op geen
kleintje. En dan betaal-, men wat men
verteert, want spoorwegen en stoombooten
en bufïethouders borgen nietl Komt men
op badplaatsen bjj eenig gunstig weer, dan
krioelt het van menschen van allerlei soort,
en men zou bjjna gaan gelooven, dat men
in Utopia was in plaats van in Nederland
waar zooveel achteruitgang is. Zou de
weelde niet zeer veel klachten veroorzaken
en zou niet het niet-kunnen botvieren aan den
weeldelust ooi-zaak van zeer veel ontevre
denheid zijn t N. J. E. (Roeper.)
28 Juli '90.
Middelburg. Naar wjj vernemen is de
soin van f800 door het bestuur der Ver-
eeniging Uit het volk Voor het volk
noodig geacht om aan haar plan tot een
volkfeestviering ter gelegenheid van den
tienden jaardag van H. K. H. prinses Wii-
helmina gevolg te geven thans bijeenge
bracht en zal het feest alzoo plaats hebben.
M. C.
Na Middelburg en Vlissingen zal Goes
zich aangorden om den 31 Augustus, den
lOden vei-jaardag van H.E.H. onze Kroon
prinses harer waardig te vieren. Nevens
gaand bericht is een eerste stap. Het
Comité van Volksvermaken wenscht eer»
feest, in de eerste plaats pen kinderfeest
ter eere van het Doorluuhte Kind, onze
toekomstige Koningin wat God geve
te organiseeren. Dit zal het echter niet
kunnen doen, zonder den nnilden geldelijken
steun der ingezetenen. De leden van het
Comité zullen zich daartoe persoonlijk bjj
hen aanmelden.
Wij hopen dat een duidelijke omschrijving
van den omvang en den inhoud van het
feest aan dit bezoek zal voorafgaan.
Na de ons a priori verschafte inlichtingen
hebben wij vooralsnog geen aanleiding
onze sympathie aan het doel van «Volks
vermaken» te onthouden. Het| programma
of juister gezegd de verlangljjst telt de
volgende punten: Een bedeeling aan de
armen der stgd eet» optocht van school
kinderen met aanbieding van versnapering;
eenig muziek op de Groote Markt, enz. Een
eri ander zat afhangen van de opbrengst der
te houden inzameling.
De 31 Augustus kan, bjj verstandige
organisatie, vereenigingspunt voor alle burgers
zjjn, zoo hier als elders.
Een kinderfeest, waaraan ook ouderen,
mits zjj zjjn als de kinderen, wel mogen
deelnemen, zal wel de hoofdschotel dienen
te wezen.
Laat ons vertrouwen dat on voorwaarde-
Ijjke deelneming van alle ingezetenen zoo
hier als elders door het optreden der ver
schillende comité's zal worden rnogeljjk
gemaakten wij een stap nader komen
aan de vervulling van den wensch tot af
schaffing der kermissen.
De liberale kiesvereeniging te Arn
hem heeft met 53 tegen 27 stemmen het
afgetreden Kamerlid. Tuit. kol. Rooseboom,
weder candidaat gesteld. Een vrjj sterke
minderheid had zich voor de candidatuur
van majoor H. Tindal verklaard, doch da
heer T. had bedankt. Met moet echter niet
denken dat deze menschen den heer Tindal
begeerden, teneinde langs dien weg het
groote gevaar op te heffen, waarin op
krygskundig gebied (zooal* dhr. T. beeft
aangetoond) ons land zich bevindt. Vooral
nu de heer Rooseboom in de Tweede Kamer
de beweringen van den heer T. vierkant
heeft gelogenstraft, en deze hem wederkeerig
daarvoor in een open brief op afdoende
\yjjze kapittelde, vooral nu zou men denken
dat men Rooseboom voor Tindal wenscht
te ruilen, en zoodoende aan den eerste
te zeggen: Uw stelsel van landsverde
diging deugt niet. Dat van Tindal achten
wjj het beste. Wjj wenschen den conser
vatieven militair door een radicalen te ver
vangen.
't Moet erkend worden, als militair des
kundige, speciaal inde volkenrechtsquaestie
heeft de heer Rooseboom zich zeer conser
vatief aangesteld. Maar die meenen zou
dat de liberalen in Arnhem zouden hem daar
om laten vallen, die vergist zich. Integendeel
de heer R.rnoet vallen, dewjjl hjj een bïjjk van
ware liberaliteit heettaan den dag gelegd, door
voor de gewjjzigde schoolwet te stemmen.
En daarom begeerden zjj den militair Tindal
in zjjn plaats. Deze laatste had geljjk dat
hjj voor de eer van een door zulke voor
hem ongewenschte motieven beheerschte
candidatuur bedankte.
Door den minister van justitie is aan
de procureui-s generaal een circulaire ge
licht, waarin het verlangen is uitgedrukt
dat de bezoldigde rijksveldwachters zich
onthouden van het uitoefenen van die
visscheijjen, waarvoor een akte vereischt
wordt, en in elk geval van het handel
drjjven ook in visch, hetzij op eigen naam
hetzjj ten name van de bjj hen inwonende
betrekkingen.
Het examen voor opzichter van 's rjjks
waterstaat zal waarschjjnljjk eind November
plaats hebben.
Men schrjjft ons uit het eiland Tholen
Dezer dagen las ik in een der bladen
dat het met de aardappelvelden op dit eiland
zoo treurig gesteld is. Dit bericht is onjuist.
Integendeel, ik kan u verklaren dat quaiiteit
en quantiteit tot heden niets te wenschen
overlatendoch dat wel het kwaad zich
voordoet in het loof, en meest in de late
soort.
Rupsenverdelging. De tjjd, dat land- en
tuinbouwer bezoi-gd zjjn over de koolplanten
en jachtmaken op de alles vernielende rupsen,
