1890. No. 124. Dinsdag 22 Juli. Vierde Jaargang VERSCHIJNT G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIEN Militairen Tehuis te Batavia. RERÜ-EN SC II DOE NIEUWS. elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND Prijs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95. Enkele nummersƒ0.025. UITGAVE VAN en van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. De redactie ontving dankbaar voor deze zaak, van den heer J. Donner te Goes f 5. Een nieuwe Unie. Dezer dager, werd door de liberale pers een manifest verspreid ten name van het Bestuur tot behoud der Nederduitsch Hervormde Gemeente te Rotterdam. Vooral van die zijde werd 't manifest van dezen orthodoxen kerkeraad met ingenomenheid begroet. Een feit te meer bevreemdend, dewijl de breede zoom van orikerkelijki-ri, die de liberale pers steunt, er in dit manifest al even hard van langs krijgt als de gereformeerden, die niet meer tot de kerk behooren. Het manifest toch zegt Reeds sedert jaren wordt onze Neder - landsche Hervormde Kerk door machten, die wanneer daaraan geen krachtige tegen stand geboden wordt, haar langzaam maar zeker Jtot ondergang zouden leiden. Ter eenerzijde is daar een streven, haar te wil len terugdringen tot formulierdwang en tot eene leerheiligneid, die de Kerk stelt boven Christus en het waarachtig geestelijk leven doodt^ Aan de andere zijde heerscht een materialisme, dat geene andere dan stof felijke belangen kent en onverschillig maakt voor alle hoogere behoeften. Te gevaarlijker worden die machten, waar ze in bondge nootschap komen met eene goed georgani seerde macht, die er naar streeft een ver loren heerschappij te herwinnen. Aan het adres der geretormeerder. is er bijgevoegd: Doorleefde ze (de Ned. Herv. Kerk nl.) vóór 4 jaren eene crisis, waartegen zy zfch nog vermocht staande te houden, sedert dien tijd wordt zij bestookt op een ander terrein. Hare bestrijders, op kerkelijk gebied ge slagen, hebben zich als politieke party ge handhaafd, en niet geschroomd zich te ver binden met Rome tot beheersching van de kerkelijke en maatschappelijke belangen van ons volk. Nog heeft Rome slechts de eerste trede gezet op zijn altijd met beleid en volhaiding afgebakenden wegmaar het zal op dien weg gewisseljjk voortgaan, als de oogen der Protestanten gesloten blijven voor het dreigend gevaar. Nu wil zy tegen Rome een Unie op richten, want zegt zij Zoodanige Unie kon een groote kracht uitoefenen. Zij kon optreden om in de Openbare School het opvoedend element namelijk de opleiding tot alle maatschap pelijke en Christelijke deugden, te handhaven; zij kon de opr.ehting van Bijzondere Scholen in mild christelijken geest steunen, waar dit noodig blyxt; zy kon het geven van een degelijk godsdienstonderwijs bevorderen; zij kon medewerken om bjj het Hooger Onderwijs de theologie te handhaven. En hoewel zij niet rechtstreeks als eene politieke party zou optreden, kon zij bij politieke verkiezingen raad geven en steunen en in leder geval de waaraohtig christelijke banier van Waarheid en Recht hoog houden. Ofschoon daar nog veel «zonderbaars» is in het manifest dezer Unieen zy haar scheepke wel wat al te lichtvaardig waagt in liberaal politieke wateren, wenschen wjj toch met belangstelling de uitwerking ai te wachten, die haar geschrift in den lande hebben zal. De woordenkeus van het manifest met zijn «opvoedend element» strekt nochtans niet om de harten te stelen dier honderden voorstanders van bijzonder christelijk onder wijs, die gelukkig in de nederl. hervormde kerk, zoo in als buiten Rotterdam, nog worden gevonden. Onderwijzers-socialisten. Reeds verleden jaar wezen wjj er op dat na het Multatulianisme ook het socialisme onder de «openbare» onderwijzers veld wint. Die dit toen bevestigen ncch ontkennen durfden, zullen thans de waarheid wel willen gelooven. Er is namelijk een vereeniging opgelicht van openbare onderwijzers, d,e behooren tot de seciaal-democraten. Een van die ouderwijzers schrijft in Recht voor allen den volgenden onzin Een onderwijzer een misdadiger? Ja Niet, dat hy honderden en duizenden op 't slagveld den erbarmelyksten dood laat ster ven daarvoor moet men koning, keizer of iets dergelijks bij de gratie Gods zyn. Niet, dat hij zyn evenmensch exploiteert, en met yenynige wellust den arbeider uit mergelt; daarvoor moet men kapitalist zijn. Niet, dat hij de „broeders van Christus" naar den hemelschen luchtballon laat kijken, terwijl zy met natte voeten in een mest hoop staan; daarvoor moet men dominee, pastoor of rabbi zyn. Zulk een misdadiger is hij niet. Wel, dat hy, die weet hoe 't volk slechts lydtdoor ééneoorzaak, de onkunde, geen pogingen aanwendt die oorzaak weg te nomen. Ik neem 't Heldt en anderen blikken do minees niet kwalijk, dat zy zich door de liberale en klerikale heeren by den neus laten nomen en op hun beurt weer anderen mis leiden; kinderen roept men nu eenmaal niet by eene verlossing. Maar wel vind ik 't schandelijk, dat er onder de onderwijzers gevonden worden, die niets, letterlijk niets doen voor 't volk en die slechts voor zioh- zelfleven, egoistisch-nietig, ploertig-verwaand, onbeduidend-waterig. En wie zóó leeft is een misdadiger." Welk een eerbied voor koningen en overheden, voor hooggeplaatsten en anders denkenden spreekt uit het schrijven van dezen onderwijzer-socialist 1 En vooral wat hij van de dominée's zegt, zal met genot gelezen worden. De een predikt hier slechts van de daken, wat de ander reeds zoo vaak gefluisterd had. Is het wonder dat zoo menigeen van die achtbare {luisteraars met machtelooze erger nis het marktgeschreeuw dier jongeheer en socialisten aanhoort Een hunner schreef nog dezer dagen Ik hoor my reeds tegenwerpen, dat er reeds een N. O. Genootschap bestaat met duizenden leden, een bond voor onderwijzers met meer dan duizend ieden en dat 't dus overbodig was, weer eene nieuwe vereeni ging op te richten. Doch begrijpt men dan niet, dat 't ons juist te doen is om door georganiseerd optreden beide vereunigingen om te zet ten en ze ten slotte te doen samensmelten met de sociaal-democratische onderwyzers- vereenigingen Agitatorisch, volgens een vast plan, zóó moet er voorloopig gewerkt worden; vooral volgens een vast plan. Voor onze neutrale schoolmannen een waarschuwing. Men ondergraaft reeds de fondamenten van hun achtbaar Onderwijzers genootschap. Uitzien naar deugdelijker middel dan de neutraliteit om dergelijk roekeloos bedryf ie keeren, is meer dan ooit noodig. 21 Juli '90. Middelburg. Officieren en minderen bjj de schutterij die met het eereteeken voor eer vollen langdurigen dienst willen begiftigd worden, moeten zich vóór Zaterdag 10 Aug. ter secretarie aanmelden. Goes. In de raadsvergadering van Zaterdag (voorz. dhr. burgemeester) was dhr. Lam- br ichtsen afwezig. Na lezing en goedkeu- rirg der notulen, deelde de voorz. mee dat ten geschenke was ontvangen door den heer Hartman een verslag van het 43e Land- huish. Congresen van wijlen den heer G. Braam twee teekeningen de oude Bleek- veidsche poort voorstellendevoor welk ge schenk den erfgenamen zal worden dank gezegd. Dat benoemd is tot opzichter bij de sluis- en dijkwerken aan den mond der haven J. G. Mulder van Nichtevechtdat het vrachtrijderswerk der gemeente, met goedkeuring van burg. en weth. door den aannemer J. Zandee Nz., is overgedragen asm A. Boonedat eenig oud lood, tot een bedrag ran ƒ44.93 is verkocht aan Th. A van der Heil en dat het jaarverslag der gemeente over 1889 is aigedrukt en r#nd- gezonden. Wyl dit jaar 1/4 van de aannemingssom moet betaald worden, werd de begrooting van ontvangsten en uitgaven aangevuld door in ontvang te brengen lo. de bijdra gen van het ryk over 1890 1/4 van 1/3 van f175000 of f175000 of f14583.33Va- 2o. het renteloos voorschot van de provincie 1/4 van 2/3 van f175000 of f20i66,66Vs, 3o het saldo der onraadspenningen ad f2128.77Vs of totaal f 45.878.77%, en in uitgaaf gelyk| bedrag. Het verzoek van het Gasthuisbestuur tot machtiging van af- en overschrijving op de begrooting van '1889, werd ingewilligd. De staten van oninbare posten en re stanten op den II. O. en op de belasting op de honden over 1888 en 1889 werden vastgesteld, na bevestigende beantwoording der vraag van de financiëele commissie om voortaan ook de dwangbevelen van de wan- betulende belastingschuldigen bij de staten te willen Toegen. Den heer D. de Koning werd eervol ontslag verleend als leeraar in liet teekenen aan de H. B. S. en in zijn plaats uit 6 sollicitanten, waarvan slechts 3 het vereischte getal acten bezaten met 11 stemmen (1 blanco) be noemd J. K. Swaters te Amsterdam. Deze heer bezit acten Ml en M 2 benevens acte O (boetseeren). Met hem stond op de voordracht de heer H. Jansen, civiel inge nieur te Leiden en als zoodanig bevoegd tot het geven van onderwys in rechtlijnig teekenen, heeft ook acte M 1 (handteekenen.) Door deze benoeming vervalt de tijdelyke aanstelling (sinds 1877) van den beer Black- stone als adsistent bij het teekenonderwijs. De voorzitter sloot daarna de vergadering. Tot 31 Dec. zal voor bet verkeer zijn afge sloten het noordelyk deel van den Vlieteweg over den binnenberm van den zeedijk van den Vlietepolder en de binrenbermweg langs den inlaagdijk en den zeedijk tot de aanslui ting met den Nieuw Noordbevelandpolder. De heer F. Gediking hoofd eeuer open bare school te Den Haag, die een paar jaar les gaf in de Hollandsche vakken aan H. K. H. onze Kroonprinses, is eervol van zijne taak ontheven. Met het onderwys in zyn geheelen omvang is thans belast dr. Salverda de Grave die reeds een jaar lang H. K. H. les gaf in de Fransche taal. Met het on wijs in de muziek (piano) is de beer Stor tenbeker belast. De prinses spreekt vloeiend Engelsch en Fransch, doch geen Duitsch. Teekenonderwijs ontving zij tot nog toe niet, zegt De Avondpost. Wij vestigen de aandacht op de maat schappij van Hypotheekverzekering voor Nederland, gevestigd te 's Gravenhage. Doel is aan den hypothecairen schuld- eischer tegen betaling eensr premie te ver zekeren zoowel de geregelde voldoening van bedongen renten en aflossingen zyner vor dering, als hem te vergoeden het verlies op kapitaal en renten te lyden door onvol doende opbrengst bij verkoop van het verbonden onroerend goec;. Ir. de beschrijving dezer maatschappij staat onder anderen dat deze verzekering voor hypotheekbanken dienstig en voor an dere speciale instellingen bijzonder aanbeve lingswaardig iswordt de verzekering van hypothecaire schuldvorderingen voor Maat schappijen verplichtend gesteld, dan zal ook de bepaling uit hare SLatuten kunnen ver dwijnen. dat de fondsen alleen in inschrij vingen Nationale Werkelijke schuld zullen mogen worden belegd, die veel minder rente geven dan hypotheken. Deze wijze van geldbelegging wordt ook den openbaren instellingen van liefdadigheid krachtig aan gedrongen. Wel heeft een vroegere hypo- theekverzekeringmaatschappij in Nederland na kortstondig bestaan moeten liquideeren. Doch sedert heeft én het verzekeringswezen én het hypotheekwezen eene verbazende uitbreiding, een geheel ander aanzien ver kregen. Destyds werd ook veel meer geld op hypotheek gevraagd, dan aangeboden. Sinds 1870 is de vooruitgang van de zaak der hypotheekverzekering aanmerkelijk ge weest. Leger. Algemeene aandacht verdient zeker wel de volgende mededeeling van het Haarl. Dagbl.: De heeren A. P. C. de Roo c. s., te Breda, zijn voornemens binnenkort aan de Regeering ae bewilliging en de koninklijke goedkeuring te vragen voor de oprichting van een af- deeling vrijwillige cavalerie, wier leden alsdan in het genot zouden deelen van een verkorten dienstyd by het leger. De bedoeling van den heer De R oe is, om voorloopig kennis te bekomen van de namen van hen, die eventueel zich by het vrijwillige huzarenkorps zouden wenschen aan te sluiten. Zoodra de koninklijke goedkeuring zal zyn verleend, zouden bedoelde vrijwil ligers nader worden opgeroepen, ten einde zoodoende te komen tot volledige organisatie, vaststelling van de uniform, enz. De heer De Roo, zelf een stout ruiter, zou dan als kommandant en voorloopig ook als instructeur optreden. Drie lessen per week worden door hem noodig geacht, zoodat, behalve de uniform, geene andere kosten behoeven te worden gemaakt dan de ver goeding aan den stalhouder, eigenaar der paarden. De voorsteller hoopt, dat, wordt zijn plan verwezonlykt, het navolging zal vinden, op dat het legerbestuur in tijd van oorlog be schikken kan over een aantal goed geïnstru eerde en gedisciplineerde vrijkorpsen, die onder hun zelfgekozen kommandant aan het land goede diensten zullen bewijzen, vooral by den z. g. kleinen oorlog. Ned. Herv. Kerk, Bedankt voor Serooskerke (S) door H. Damsté te Etten. Chr. Ger. Kerk. Bedankt voor Ierseke door ds. E. Kropveld te Alblasserdam. Tweetal te Middelburg Ds. J. Bruin te Baflo en W. H. Oosten kandidaat te Amsterdam. Oostburg. Op uitnoodiging en onder voorzitterschap van den heer Gerritsen, arrondissements Schoolopziener, (kwamen Za terdag alhier byeen de heeren Schoo, Barent- sen, Vorsterm-n van Oyen, Van Ham en Vergouwen, allen hoofden van scholen, ten einde eene samenspreking te houden over het voorstel van den heer Fabius om 's zomers vroegschool te geven. Blykens de verstrekte toelichting wil de heer Fabius 's morgens van 6 tot 8 ure school doen houden voor de leerlingen, die door veld en huisarbeid verhinderd zyn om de dag school te bezoeken. De vergadering was eenparig van oordeel, dat het denkbeeld, hoewel op 'teerste ge zicht aantrekkelijk, in de practyk onuit voerbaar zou blyken. Zij besloot tot het vaststellen van een rapport, waar de ver schillende besprekingen, geresumeerd, in zullen weergegeven worden. Ons land wordt dezer dagen bezocht door den in onze provincie welbekenden Amerikaanschen predikant A. Zwemer. Hy is in gezelschap \an zyn zoon Rev. S. M. Zwemer. Deze laatste is op reis naar Arabië, waar hy zich in gezelschap van Rev. James Cantine, als zendeling zal vestigen Nadat Rev. S.M. Zwemer Zondagmorgen had gepredikt in de Engelsche kerk, trad hij Zondagavond op in het kerkgebouw der chr. geret. gem. (Langedellt). Na ingeleid ce zijn door zijn vader, Rev. A. Zwerner, die aldaar des morgens en des namiddags het Woord bad bediend, sprak de jeugdige zendeling naar aanleiding van Genesis 21 17—20 over den nood der heidenwereld in het algemeen, over den nood der kinderen Ismaëls in het bijzonder.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1890 | | pagina 1