1890. No. 117.
Zaterdag 5 Juli.
Vierde Jaargang
VERSCHIJNT
G. M. KLEM KERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENT1EN
DE UNIE
COLLECTE VAN 3 AUGUSTUS.
(iËRK-Ëft NUHOOLAlEl'ttS.
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prjjs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95.
Enkele nummers0.02s.-
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent. iedere rege
meer 10 cent.
Bij dit nommer behoort een Bijvoegsel.
IS HET NIET OM OVER TE WEENEN
De kermis is in vollen gang. Op een
ifstand hoort men bij een vreeselijk muziek
ran een draaiorgel, een luide schel en het
gebons van een trommel, het woest getier
ds van eene ontzinde menigte. Is dat nu
le mensch van wien geschreven staat dat
hij is van Gods geslacht Voorwaar, de
kroon is ons van het hoofd gevallenZulk
een heidensch en helsch geraas openbaart
hoe diep wij zijn gevallen. Is dat de dank
baarheid aan God voor vroegere verlossing
Y\ jj dachten immers nog in deze dagen
aan 18 Juni 1815 Is dat de erkentenis
voor Gods bewarende hand, terwijl eene
algemeene ziekte zoovelen heeft wegger.o
men Is het niet om te weenen, dat de
mensch God zoo vergeet en in zulke ij del
heden zijn vermaak zoekt? Verwonderen
kan dit ons echter niet, als wij zien aan
welke herders het volk op vele plaatsen is
overgegeven, en hoe het ook hier wordt
geleid. De moderne predikant Beckering
schijnt de verplichting om zijne kudde te
weiden zoo op te vatten, dat hij ze moet
leeren vroeg de voeten te zetten op den
breeden weg des verderfs. Hij gaal rond
in de huizen, niet om de menschen te
wijzen op den weg des behouds, n. aar om
geld te verzamelen, opdat de schoolkinderen
kosteloos naar het paardenspel kunnen gaan,
G(j ziet ZEerw., aan het hoofd van eene
rij kinderen, naar de kermis trekken. Is
het niet om te weenen Dat ons volk zich
door zulke verleiders toch niet ten verderv e
late leiden, dat het zich door zulke blinde
leidslieden toch niet naar den afgrond late
voeren, maar dat het grijpe naar den door
velen in den hoek geschoven BijbelHet
volk gaat verloren, omdat het geen kennis
heeft Naar de wet en naar de getuigenis
zoo zjj niet spreken naar deze woorden,
het zal zjjn dat zjj geen dageraad hebben
zullen.
J. BOSS,
Predikant.
Schoondijke, 1 Juli 1890.
«EEN SCHOOL MET DEN BIJBEL.»
Het bestuur schrijft aan de Correspon
denten en Besturen van de Locale Conai-
té's voor het Volkspetitionnement het vol
gende
Mannen Broeders 1
Wederom nadert de Augustus-Collecte
Nu zal zij evenwel niet meer op den 17den,
maar op den 3den Augustus gehouden
worden.
Gij weet, wat er sedert de laatst gehouden
Unie-Collecte geschied is.
De Schoolwet van 1878, waartegen wjj
elf jaren lang geprotesteerd hebben, werd
in dien zin gewijzigd, dat met onze wenschen
rekening is gehouden.
Het bestaansrecht van de School met den
Bjjbel is door de regeering erkend.
Vele grieven zijn weggenomende druk
is verminderdenkele voordeelen zijn ons
zelfs geschonken.
God zij geloofd voor den zegen aan onze
School bewezen
In plaats van een protest past ons nu
eene dankbare herinnering aan hetgeen God
heeft gedaan, ook door middel van ons
Volkspetitionnement.
Het is daarom dat onze Augustus-Collecte
aan dat belangrijke feit verbonden moet
blijven.
Op 3 Augustus werd het bekende Smeek
schrift ir, naam van meer dan driemaal hon
derdduizend onderdanen Z. M. onzen geëer-
biedigden Koning aangeboden.
Met een herhaald «Hartelijk welkom»
betuigde Z. M. dat Hij met welgevallen onder
het Koninklijk dak op het Loo de Deputatie
ontving en groot belang stelde in de zaak,
die het gold.
Wel werd het verzoek afgewezen, maar
toch, ons Christenvolk hield aanhet bleef
petitionneeren in den vorm der Augustus-
Collecte.
En nu, na een strijd van elf jaren, is de
aanvankelijke vervulling onzer wenschen
gekomen.
Nog eens, God zij geloofdvoor dien
aanvankelijken zegen.
Mannen Broeders laat die dankbare her
innering aan het Volkspetitionnement U
bezielen, wanneer Gjj U opmaakt om onze
Twaalfde Augustus- of Unie-Collecte te
regelen. N-
Voor die Unie-Collecte vragen wij met
nog meer nadruk dan vroeger uwe ge
waardeerde hulp.
Ondanks de vermindering van den druk,
blijft krachtige hulp noodig om onze Scho
len staande te houden of om tot oprichting
van nieuwe te geraken.
Laat daarom uw ijver en trouw eertoe-
dan afnemen.
Vraagt intijds het benoodigde aantal Unie
blaadjes, met of zonder aankondiging der
Collecte aan.
Draagt zorg voor eene ruime verspreiding.
En bidt God Almachtig, dat Hij Zijnen
zegen gebiede over onze TWAALFDE JAAR-
COLLECTE VOOR DE SCHOOL MET DEN
BIJBEL.
De aanschrijving was onderteekend door
de heeren: J. E. N. Baron Schimmelpen-
ninck van der Ojje te 's Gravenhage, Voor
zitter. Mr. T. P. Baron Mackay te 's Gra
venhage, Penningmeester. A. Brummelkamp
Jr. te Groningen, Assessor. Dr. A. Kuyper
te Amsterdam. C. Rubsaam te Bergen op
Zoom. M. de Jonge Jz. te Goes. Jhr. Dr.
L. de Geer te Velp. W. M. Oppedijk te
Yist. Ds. J. van Andel te Leeuwarden. Ds.
J. W. A. Notten te Ermeloo, S. T. de Jong
te Kampen. Jhr. Mr. H. M. J. Van Asch
van Wjjck te Utrecht, R. Derksen, (Kie
vitsstraat 40) te Rotterdam, Secretaris.
4 Juli '90.
Een luchtvaartfeest en de Zondags
heiliging.
Met droefheid en ergernis is door velen
vernomen dat de burgemeester van Goes
aan den luchtreiziger Mary heeft toegestaan
Zondag met zjjn ballon-parachute in den tuin
van de sociëteit op te stijgen. Stellig aan
de meerderheid van de bevolking dezer stad
is deze schending van Zondagsrust en Zon
dagsheiliging onaangenaam. En nu mag
het goed zijn dat ook het niet-orthodoxe
deel zijn godsdienst en Zondagsrust waar
neemt naar eigen goedvindeD, de luidruch
tigheden toch die dergelijke feesten aankleven
zjjn storend voor de Zondagsrust der anderen.
Van ontheiliging van den Sabbath spreken
wij niet. Er zijn tal van Goesenaren die
in deze feestelijkheden zooveel heiligschennis
niet meenen te ontdekken. Maar met het
oog op den eerbied voor den godsdienst van
andersdenkenden hadden wij gaarne de stad
Goes van deze kermisdrukte op den Zondag
verschoond gezien. De christelijke evange-
lischeen christelijkegereformeerde gemeenten
houden des avonds hunne godsdienstoefenin
gen. En het kerkgebouw dezer laatsten is
geen honderd meters van het feestterrein
verwijderd.
Een protest van de kerkeraden dezer béide
gemeentengevolgd door een persoonlijk
bezoek van de prtdikanten der nederl. her
vormde kerk aan den burgemeester heeft
de herroeping der gegeven toestemming niet
kunnen bewerken.
Echter verblijdt het ons uit vertrouwbare
bron, het goede bericht te kunnen mede-
deelen, dat van muziek tijdens de godsdienst
oefeningen, zooals de bladen gemeld hadden,
volstrekt geen sprake is.
Intusschen blijft het de taak der ouders
en opvoeders hunne kinderen ernstig te
vermanen, dat zij aan deze gruwelijke zonde
niet meedoen, noch rechtstreeks, noch
indirect; opdat de naam des Heeren om
hunnentwil niet gelasterd worde.
Helaas, hoe vaak reeds moest blijken dat
kinderen van christelijke, van gereformeerde
ouders in het dienen der wereld voor de
anderen niet onderdoen. Wat ontbreekt
er shier en elders nog veel aan de christelijke
huiselijke tucht. De Zondagavond wordt
toch reeds door zoo vele leden en doopleden
van chr. gemeenten gebruikt om over den
Stationsweg te slentereD. Dat dan toch
christelijke ouders niet doen alsof het belang
hunner kinderen hun niet ter harte gaat 1
Moge op aanstaanden Z -ndag oud en jong,
voor zoover men wil gerekend worden God
te dienen, door thuisblijven op waardige
wijze tegen deze aanranding van «den dag
des Heeren», zooals de Schotten zeggen,
getuigen! Niet in eigengerechtige zelfver
heffing die zich beter waant dan de anderen,
maar veeleer in ootmoedige zeltaanklaging
dat meest door onze zonde ons Volk zoo
diep zinken kon.
Bij kon. besl. is op verzoek eervol
ontslag verleend aan J van Liere als dijk
graaf' van de Oostpolder.
Verder zijn benoemd in de achter hunne
namen vermelde polders of waterschappen,
tot dijkgraaf: E. Ceulenaers, Clarapolder;
tot gezworenV. Verroste, Clarapolder
J. Tolhoek, Westkerkepolder; C. van Damme,
waterschap Oud-Wolfaartsdijk; J. de Feyter,
Van Lynden-polderC. de Vrieze, Adriana
Johanna polder; J. Kostense, polder Wes-
tereDban van Schouwen: J. van Damme
Westerlandpolder H. A. Markusse, Nieuw-
OlzendepolderP. Koeman, Oost-Nieuwland-
polderC. Boonman, waterschap Hoede-
kenskerkeC. Steur, polder Oosterban van
SchouwenC. Meeuwse, waterschap Baar
land c. a.H. WolfertDz., Vlooswijkpolder;
J. de Vlieger, waterschap Groede en Baanst;
P. B. Geeraert, waterschap Groot- en Klein
Baarzande c. a., M. de Regt Cz.Oud- en
Noord-BevelandpolderA. Scheele, Pierssens-
polderJ. C. de Jonge, Koude-polder J.
de Waal, de Vereenigde polders van Ossenisse
C. B. Thomaes Elisabetpolder, onder Bier
vliet; G. Dees Pz., Bontepolder; J. Geluk,
waterschap St. MaartensdijkP. Kodde,
waterschap St. AnnalandJ. Verlare Sz.
polder Nieuwlande; J. C. Luyk, Nieuwe
polder annex StavenisseA. D. Snoep,
Nieuwe Noord-BevelandpolderC. Droogeu- I
dijk, Oud-Kempenshofstedepolder.
Tot leden van de commissie van voor
bereiding voor het ontwerp regelende den
krijgsdienst zijn door den voorzitter benoemd
de hh. Haffmans, Van Houten, Schaepman,
Huber, Schimmelpenninck van der Oye,
Seyffardt en Guyot.
Hoes. De kostelocze vergunningen om te
visschen over 1890/91 kunnen worden af
gehaald.
Zaterdag 5 Juli viert H. K. H. prinses
von Wied geboren prinses Marie der Neder
landen haar 49sten geboortedag.
JJe St Crt. meldt het telegrafisch be
richt van den gouverneur generaal dat de
rust in |Edi is hersteld, zoodat de van Java
gezonden troepen daarheen zijn teruggekeerd.
Ter geruststelling van de AJiddelb.
Conr. zij meegedeeld, dat de nieuwe burge
meester van Zierikzee niet zoo antirevolu
tionair schijnt te zijn, als gevreesd werd,
tenzij hij zegt de Oranjevaan in den
laatsten tijd te Deventer van staatkundige
richting mag zijn veranderd.
Goes. Maandag en Dinsdag 14 en 15
Juli overgangsexamens hoogere burgerschool.
Maandag voorbereidingsklasse, leen 2e klasse.
Dinsdag 3e, 4e en 5e klasse.
Ondelande. Woensdag 16 Juli gemeente
raadsverkiezing.
De Regeering heeft besloten, eerlang
wandelleeraars uit te zenden, die aan de
lagere onderwijzers onderricht hebben te
geven in de methode voor het teeken-
onderwijs, gelijk die door het schooltoezicht
wordt noodig en doelmatig geacht. Aan
de districtsschoolopzieners is reeds de
opdracht verstrekt, om in de voornaamste
plaatsen van hun gebied de noodige lokalen
te bespreken of te huren.
GOES. Aan het verslag van den toestand
en de werking der gemeente-gasfabriek ge
durende 1889 is het volgende ontleend:
In het geheel werd in 1889 geproduceerd
eene hoeveelheid van 208509 M3 gas, waarvan
is afgeleverdaan particulieren 106474, aan
rijksgebouwen 11021,aan gemeentegebouwen
6971, aan kermistenten 1135, aan illuminatie
477.365, aan straatverlichting 61915.149,
verbruik op de fabriek 6550, verlies 13965.486.
Totaal 208509 M3.
Uit eeD vergelijking van bovengenoemde
cijfers met die van het vorige jaar, bljjkt,
dat in weerwil door het vertrek der
stoommeelfabriek en daaraan verbonden ge
zinnen, het gasdebiet gevoelig heeft geleden,
het verbruik door particulieren in 1889 nog
met circa 7 pet. is vooruitgegaan.
Tot het produceeren van bovengenoemde
hoeveelheid gas, werden gedistilleerd 10421
H.L, New Pelton-mainkolen, geleverd door
de firma W. Hoven zoon te Rotterdam,
tot den prüs van 64 ets. per te Goes uit-
geloste H.L. lranco voor den wal. Het
getal gasverbruikers bedroeg op 31 Dec.
1889 237 tegen 234 op denzelfden datum 1888.
De gasprijs bedroeg 9 cents per M3 tegen
10 cents het vorige jaar. Op 1 Januari 1889
was aan cokes aanwezig eene hoeveelheid
van 601 H.L., gedurende het jaar werd bij
gemaakt 14503. Totaal 15104 H.L.
Daarvan was benoodigd voor het stoken
der retorten 5022 H.L., voor het verbruik
in de fabriek 254 H.L., verkochte hoeveel
heid 9126 H.L., voor vergruisde cokes 145
H.L. Totaal 14547 H.L. Zoodat op 31 Dec.
nog in voorraad was een hoeveelheid van
557 H.L.
Bij het herhaalde onderzoek werd steeds
de goede werking bevestigd der verschillende
toestellen, dienende tot zuivering van het
gas, terwijl de lichtsterkte, dagelijks gemeten
met den verificateur van Girond, heeft ge
wisseld tusschen 16l/a a 17 normaalkaarsen.
De drukking van het gas gedurende den
dag bedroeg van 18 tot 25 m.M., des avonds
35 m.M. om gedurende den nacht weder tot
20 m-M. te worden teruggebracht.
De winst- en verliesrekening wijst op een
goed resultaat. Het voordeelig saldo van
deze rekening toch bedraagt i 9085.10.
Wat de financieele verhouding van de
fabriek tot de gemeente betreft diene dat zij
op 1 Januari aan de gemeente verschuldigd
is f 82372.77 tegen f86898.607s het vorige
jaar.
Gries. Volgens ontvangen bericht zal het
Hoofdbestuur van het Zendingsieest zorgen
dat nog plaatskaarten voor den feesttrein
zullen besteld worden, namelijk voor de
reizigers aan 't station te Goes.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Serooskerke (S.) H. Damste
te Etten.
Aangenomen naar Hontenisse door W.
Coenen te Leeuwen.
Viertal te MiddelburgJ. P. v. Melle te
Nijkerk, K. T. Creutsberg te Arnhm, J.
W. Beerekamp te Leerdam en D. v. Arkel
te Bloemendaal.
Ds. Vissink van Gameren hoopt mor
gen in de Chr. Ger. kerk te Ierseke op te
treden.
In plaats van Ds. J. Wisse van 's
Gravenhage, die door ongesteldheid verhin
derd is, zal D. V. op het Zendingsieest bjj
het Goorven gesproken worden door Ds.
W. Sieders van Vlaardingen. Onderwerp
ZendingsvuurHeilig vuur.
Goes. Aan het Station alhier zjjn ver
kocht voor het Zendingsfeest350 kaarten
3e 75 kaarten 2e en 10 kaarten le klasse.