Verfwaren,
en Spuitjes
van Hoiioway.
.ROCHE
KINA LAROCHE
;che Beukengoed,
Lelde.
1
L no. 6 7,
Gr-
LEVERTRAAN.
K STOOF,
renhaagsche
eekbank
EL te Ierseke
tE, HARST JJz,.
1890. No. 102.
Zaterdag 31 Mei.
Vierde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. JPHUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER AD VERTESHEN
L.W.C.KEUCHENIUS.
Bezwaren tegen de inenting.
I1ERK-EN SCIfOOLNTEUWS.
Prijscourant gratis.]
aangemaakt.
^DGEDIERTE.
kwasten, Sponzen en
emen,
sr lage prijzen.
Middelburg.
fazen genieten FLINK
leen onder eerste hy-
n geeft pandbrieven uit,
ng, gelijk tot dusverre,
raad strekt, pandbrieven
n aangeboden,
komen ten kantore der
aamstraat Hal, te Goes
N HÉÉL Co. en te
leerH. J.E. GERLACH.
temperatuur en het
een geduchten invloed
lichaam, daar zij het
>n en slechte bestand-
oir er van (de longen)
,r dat wij van alle kanten
;d zijn door bronchits,
ring, welke alle door
e middelen gereedelijk
■den, omdat de krachtige
bloed zuiveren, en alle
ïddeelen uit het lichaam
ln geval van slechte
igheid, hoofdpijn, gees-
ie vermoeidheid werken
als een toovermiddel.
atiek en jicht, terwijl
rouwelijke kwalen bij
ik of sterk genezen.
SCHENEN
1 April 1890 e. v. d. te
houden VERPACHTING
ÏRCEELEN
in De nummers der
nen, namen en woon-
irs en is met blanco
t bijhouden van over-
cent.
?st van het bedrag in
ïgezonden, en is ook
daar te bestellen.
verkrijgbaar bij
Middelburg.
(375 gram) 1,20.
JNTVANGEN
Eikrijgbaar
BEN ZOON, Middelburg^
u. m. u. m. u. m.
12,25 3,45 6,30
I» 12,55 4,15 7,—
pag,
Woensd. en Zat
kO 7,30 2,20 6,30
kO 7,50 2,40 6,50
10,30
6,— 12^30 4^30
6,20 12,5Q 4,50
-4
T
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prijs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95.
Enkele nummersƒ0.025.;
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Aan allen, vrienden, geestverwanten
en geloofsgenooten, zoowel als staatkundige
en christelijke vereenigingen, die den onder-
geteekende, bij zijn aftreden als Minister
des Konings blijk gaven van hunne belang
stelling en waardeering en die bovendien
hem vereerden met het rp 20 dezer hem
aangeboden geschenk als bewijs hunner
broederlijke sympathie, betuigt hij hierbij
zjjnen oprechten en warmen dank.
Hij aanvaardt hun rijk en beteekenisuol
geschenk met te grootere blijmoedigheid en
erkentelijkheid, omdat hij er in ontdekt een
openbare hulde aan de tegenwoordige Re- j
geering.
Zulke hulde geldt als volle instemming
hunnerzijds met de leus: Tegen de
Revolutie het Evangelieh
Z(j strekt tot bevestiging en handhaving
ook in het Staatsbestuur, van de door
Europa's grootste Monarchen, reeds in het
15de jaar dezer eeuw, zichzelven en den
volken in herinnering gebrachte, allengs
echter meer en meer terzijde gestelde waar
heid, dat de Heere Jezus Christus, gisteren,
en heden en tot in eeuwigheid Dezelfde, de
Zaligmaker is der wereld en de Bron van
alle Wijsheid, Macht en Vrede.
Zij bevat vooral een krachtig protest tegen
al degenen, die in hun hart zeggende
Heere doet geen goed en Hij doet geen
kwaaü 1 Als Hij soms hoort of ziet, Hij is
nochtans zeer verre en zeer neutraal! Daarom
behoelt door niemand; ook niet door de
Christelijke kerk, al te nauw te worden
gelet op Zijn Eer ea Zijn Recht, op Zijn
Majesteit en Zijn Heiligheidop Zijn Verbond
en Zyn Woord, op Zijn Genade en Zijne
t Liefde, mits slechts de inzettingen van pries
ters en leeraars blijven geëerbiedigd en
Ivorens Mozes en zijne schriften en dan
fook Christus te gelooven, de wijsheid dezer
Eeuw worde geraadpleegd
God, de Heere, de Koning Israels, de
Koning ook der Koningen, ontferme zich
over het volk, waar zulk protest nog ge
hoord wordt en weerklank vindt 1
Hij zegene Nederland en stelle het nog
eenmaal tot een zegen, en een licht en een
roem der volken
's Gravenhage, 27 Mei 1890.
Een milicien van de lichting 1876 deelde
ons eens mede hoe de inenting geschiedde
in het bataljon waarbij hjj de eer had te
dienen. Hij zegt
Op een Zaterdagmiddag werd aan de
compagnie, waarbij ik hoorde, door den
sergeant van de week gezegdDe man
schappen moeten aantreden om ie worden
gevaccineerd. Een uur later stonden wij
•allen aangetreden in een der zalen van het
garnizoens-hospitaal, waar de majoor diri-
geerend officier van gezondheid met de
inenting belast, zitting hield. Daar stonden
een paar kinderen met bleeke gezichtjes en
schamel gekleed waarschijnlijk kinderen
van een der gehuwde militairen schreeu
wende naast deri dokter, die de opgestroopte
arm van een dier onfrissche kleinen greep,
uit eenige «mooie» pokpuisten de stof
opnam en dit onder de huid bracht van
no 1 uit het gelid de prnet werd eenige
malen herhaald tot groot verdriet der kleine
die in hare droefheid nog iets anders dan
tranen'op het aangezicht zien liet.
Zoo kregen wij allen een beurten toen
de laatste man ingeënt was, onderwijl de
overigen de sporen der operatie op hun
arm, door middel van tabak reeds hadden
uitgewischt, konden wij vertrekken. Van
over 8 dagen terugkomen, gelijk dit gebrui
kelijk is, werd niets vernomen. Wij waren
dus gevaccineerd of gerevaeineerd al naar
gelang deze kunstbewerking ook reeds in
onze jeugd een of meer malen op ons was
toegepast geworden.
Ik vernam niet dat bij een onzer zich
koepokken vertoond hadden, ten gevolge
waarvan «voorbehoeding tegen pokziekte
zooveel mogelijk werd gewaarborgde.
Ik zelf was er met slechts enkele prikjes
afgekomen bij anderen waren, bewust of
niet, meerdere prikjes of sneetjes aangebracht
doch hoeveel Of de doltter zelf het wel
zal geweten hebben
Nu is het niet onmogelijk, en in vele
gevallen bepaald zeker dat de inenting thans
met meer zorg geschiedtdoch net geval
met de inenting der Dordsche militairen
eenige jaren geleden, waarvan enkelen ten
gevolge der inenting stierven, zegt genoeg
dat de waakzaamheid tij de inenting hare
volkomenheid nog niet heeft bereikt. Wat
ook niet te verwonderen is, want een
wettelijk voorschrift hoe in dezen te handelen,
beslaat niet.
Dit ka n ook niet, dank zij de overhaasting
waarmede in 1872 in de wet op de be
smettelijke ziekten bet bekende vaccine-
d wang-artikel door de liberalen werd inge
schoven. Bovendien zou zulk een bepaling
de zelfstandigheid van den geneesheer, den
eenig bevoegde op zijn terrein hebben aan
getast.
In Duitschlarid bestaan dergelijke bepa
lingen anders wel. Bepalingen omtrent de
reiniging en afdroging van instrumenten
omtrent reinigings- en atdrogingsmiddelen
omtrent het gebruik der instrumentenom
trent plaats en wjjze van inenting omtrent
het aantal insnijdingen enz. enz. Bepalingen
die doen zien hoe men van het gevaarlijke
der inenting overtuigd is.
Vandaar dan ook dat, om overplanting
van huid- en klierziekten op andere kinderen,
zelfs op heele geslachten, te voorkomen,
nauwgezette dokters steeds toezien of de
kinderen van wie «stof wordt afgenomen»
gezond zjjn en tot een gezonde familie be-
tiooren.
En toch gebeurenj er nog zoovele onge
lukken. In ons eigen vaderland werden
kinderen door de inenting voor hun leven
ongelukkig gemaakt, daalden vroeg ten
grave na een pijnlijke kwijning of stierven
een plotselingen dood. Waar nog bij
Het hoofdbestuur van den Anti-vaccine-
dvvangbond verspreidde in December des
vorigen jaars een circulaire met verzoek
aan de menschen om opgaaf onder anderen
van de gevallen waarin de inenting ziekte
of den dood had ten gevolge gehad. Uit tal
van mededeelingen zijn de navolgende uit
gezocht
Te N. T. een 6 jarig meisje gevaccineerd
herige koortsen. Te St. J. een 20 jarig
man gerevaccineerdhevige ontsteking,
gestorven. - Te H. een jongetje gevacci
neerd, kreeg later de pokken. Zijn huis-
genooten niet gevaccineerd kregen de pok
ken niet. Te R. een 6 jarig zoontje
gevaccineerd; 6 dagen daarna hevige huid
uitslag, verzweringen van klieren, later
onsteking van het onderbeen; voortdurend
bedlegerig gebleven en op 18 jarigen leeftijd
overleden. Te H. een meisje van 2 jaar
gevaccineerd; is zoo gezond dat dr. G.
het kind wil gebruiken om verder te vac
cineeren het krygt echter koorts en sterft
binnen 2 maanden Te R. krijgt een
kraamvrouw de pokken het kind wordt
gevaccineerd, krpgt 3 weken daarna de
pokken en sterft. Te R. een zoontje van
9 maanden gerevaccineerd met 10 insnij
dingen; koorts, na 9 dagen dood. Te
R. iaat een man zijn vier kinderen inen
ten binnen 6 weken zijn allen grafwaarts
gedragen. De ouders, niet gevaccineerd,
blijven gespaard. Te L. een jongetje 1
jaar oud, goed gezond, wordt gevaccineerd
van het kalf; krijgt verzweringen op de
oogen en bleef blind. Te A. sterft een
kind aan bloedvergiftiging. Te Z. een
man herhaardeiijk gevaccineerd krijgt later
de pokziekte en sterft. Zjjn 5 jarig zoontje
ingeënt, krijgt verzweringen, ook op de
oogen, is nog niet beter. Met tal van
voorbeelden te vermeerderen.
komt dat de wetenschap heeft uitgemaakt
dat om de kinderpokken met vrucht te
bestrijden, de mensch op gezette tijden
telkens weer dient gerevaccineerd. Mogen
wij op grond ook da..ivan niet hopen, dat
aan den vaccinedwang spoedig een einde
kome Staat men dan op het standpunt
van bijvoorbeeld professor Gunning die zegt
«In den geloove vaccineeren is plichtmatig
en goed», welnu dan blijft men vrij om
zijne kinderen te doen vaccineeren zoo
dikwijls men verkiestdoch die dit standpunt
niet deelen, blijven dan ook vrij hunne
kinderen van deze hoogstens twijfelachtige
operatie af te houden.
Gemeentewet.
Minister Godin de Beaufort heeft bij de
behandeling der schoolwet een wijziging in
de gemeentewet voorgesteld, met het doel
de zwakke gemeenten, wier kas bij en
met en door de schoolwet van '78 aan het
kwijnen is geraakt, op de* been te helpen.
Deze wet, zoo het waar is dat zij is in
gediend, zal mei ongeveinsde belangstelling
worden ontvangen. Iedere poging tot betere
regeling der gemeente-financiën is welkom.
Tal van kostbare schoolgebouwen in onze
dorpen staan daar als sprekende monu
menten van liberale schoolwijsheid en als
echte types der boven haar stand gekleede
partij, die ze in 't leven riep.
Minder dun ir. Friesland, maar nog vol
doende om in 't oog te loopen, heeft ook
in Zeeland Kappeyne's wet, de waarschu
wingen en voorzeggingen onzer vrienden
ten spijt, de gemeentekassen ledig en do
belastingschuldigen ongerust gemaakt. Ver
betering is dringend noodig.
Door de ervaring geleerd, zonder echter
iets op de goede bedoelingen onzer tegen
standers af te dingen, zullen wij ons kun
nen voorbereiden op den noodigen tegen
stand der liberalen. Wij zijn er aan ge
woon geraakt te vernemen, dat wat van
onze zijde komt broddelwerk is in verge
lijking met da kunstgewrochten dier altxjd
werkzame en bedachtzame staatslieden.
Toch kunnen wij veilig afwachten.
Vooral nu zooveel hersteld dient, wat
kundige voorgangers bedierven, mag de
verwachting niet te hoog gespannen zijn.
Doch met De Standaard zeggen ook wij
Fr moet meer gedaan. Deze wet vij een
«vootlooper» van wat daarna komt. Er
is nog een «kapitaal in portefeuille», on
willig wachtende «als een te zwaar gewold
ooilam op de schaar van den scheerder.»
30 Mei 90.
Door ingelanden van den polder Hoe-
dekenske'ke is Woensdag, ter voorziening
in de vacature als gezworen, tengevolge dei-
periodieke aftreding van den heer C. Boon
man, een candidatenlijst opgemaakt, be
staande uit de beeren C. Boonman, J.-Raven
en M. G. Verbeeken ter voorziening in
de vacature als zoodanig, ontstaan door het
overlijden van den heer D. de Winter de
volgende voordracht, de beeren .1. Raven,
J. de Jonge Az. en J. van der Linde.
Het dijkgeschot is door hen met f2 per
HA. verhoogd en alzoo op 112 per HA.
vastgesteld M. C.
Oudvosmeer. In onze gemeente zijn in
1889 geboren 71 en gevestigd '110te
zatnen 181. Overleden 34 en vertrokken
144; te zamenl78; aldus vermeerderd met
3 personen, zoodat de bevolking op 31 De
cember jl. bedroeg 1904 inwoners. Onder
de vertrokkenen zijn 35 die naar Argentinië
zijn verhuisd.
Ovcziuule. De gemeenteraad heeft besloten
tot oprichting van een telefoon. Alsdan
zullen alle gemeenten in zuidwest Zuid-
Beveland telefonisch verbonden zijn.
Aan jonk vrouwe C. M. baronesse v.
Heemstra is op haar verzoek eervol ontslag
verleend als hofdame-honoraire bij het Huis
van H. M. de Koningin.
Het bericht door sommige bladen ge
meld, dat de gouverneur-generaal zijn ontslag
zou hebben aangeboden, is onjuist.
De verkiezing voor een lid der Prov.
Staten in het kiesdistrict Tolen zal plaats
hebben Maandag 16 Juni en een herstem
ming, zoo noodig, op Maandag 30 Juni.
Zieriksee. Bij Kon. besluit is jhr. mr.
J. W. C. de Jonge v. Ellemeet benoemd
tot lid van bet college van regenten over
't gevangenhuis alhier.
Ned. Herv. Kerk.
Zestal te Kloetiuge ds. I. Montague te
Vlissingen, ds. P. N. Pikaar te Goes, ds.
G. E. Meloen te Colijnsplaat, ds. IJ. J.
Bootsma te Zoetermeer, ds. M. Beversluis
te Oldemark, en ds. B. M. Mantz te's Heer
Abtskerke.
Beroepen te Terneuzen ds. J. Osse-
waarde te Sluis.
Belankt voor O. en W. Souburg door
ds. J. C. G. Gobius du Sart te Benthuizer
Ned. Gei'. Kerk.
Beroepen tot oefenaar te Tolen dhr.
Haverkate te 's Gravenhage.
Zooals wij reeds in een vorig no.
meldden heeft de Vereeniging van Chr.
Onderwijzers en Onderwijzeressen de mede
werking van het hoofdbestuur aan de
oprichting van den Schoolraad bekrachtigd.
Het waren vooral Utrecht en Den Huag
die zich tegen dezi n maatregel verzetten.
Utrecht wilde een afwachtende houding
aannemen. Den Haag, ofschoon de voor-
loopige handelingen van het Hoofdbestuur
goedkeurende, was tegen de aansluiting.
Immers wat zal de schoolraad al meer
kunnen doen dan reeds door de bestaande
vereenigingen is geschied De voorzitter
dhr. Bijleveld, wees er op dat men bij
den schoolraad niets verliezen, wel winnen
kan. Vooral Barnabas en Johannes, wien
men bet werk niet uit de banden neemt,
doch gemakkelijk maken wil.
Juist thans nu het chr. onderwijs ineen
overgangstijdperk staat en de wet dit met
het openbaar op een lijn stelt, is de organisatie
noodig; om tegenover de openbare school
positie te nemen en om bij de regeeiino'
onze belangen te bepleiten. Dit hebben
de autirev. Kamerleden goed begt epen. Ook
ter bevordering van de zelfstandigheid van
den onderwijzersstand. De motie Utrecht
werd met 319 tegen 63 stemmen verworpen.
Die van het hoofdbestuur met 299 tegen
91 stemmen aangenomen.
Uit bet verslag van Barnabas, (vereeni
ging tot steun van nagelaten betrekkingen
van chr. onderwijzers en onderwijzeressen)
bleek dat het getal leden thans 442 be
draagt.
Het getal te verzorgen weduwen steeg
tot 37, met 67 weezen, bovendien werden
nog 2 ouderlooze kinderen ondersteund.
Het aantal schoolbesturen die Barnabas
steunen, neemt toe en bedraagt thans 163.
Jammer echter dat nog zoovelen hun steun
achterwege houden, wat temeer te betreuren
is, daar de inkomsten der vereenigb g door
verlaging van den renfestandaard jaarlijks
met f1000 verminderen.
Het vaste kapitaal der vereeniging be
draagt thans f 80,779,65Vs, terwijl het
beheer liep over f105,000. De ontvai gsten
der uilkeeringskas bedroegen f 11,719,85
de uitgaven f 10.272,93.
Nieuwdorp. Door wijlen Jacs. de Jager,;
in leven landbouwer te 's Heerenhoek en
ouderling der Chr. Ger. Gem. alhier, is bij
testamentaire beschikking aan die gemeente
de som van f'IOOO bemaakt, vrij van
successierechten.
