1890. No. 94.
Zaterdag 10 Mei.
Vierde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. IFHUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
IJK.
Amerikaansche Brieven.
Y De werkstakers in de Venen.
Y- Een aspirant.
Amsterdam 6 Mei '90.
'taatsleeningen.
Vorig
2% 81% 815/a
3 953/4 95»/.
3% 1021/s 1 02I/4
31/, 102% 102s/g
31/2 1001/2 looi/»
5 84l/8 843L
5 96»A
4 87
41/3 -
5 873/4
5 89
5 75% 753/4
4 931/2
8 617/8 621/2
4l/2 901/8 91
5 104 103%
5 70% -
5 1021/s 1021/g
w. s.
dito
dito
iën
ynd
c
8
18S8
62-81
Leen
an.-Juli
53-84
1888
'98-'15
'54
100
100
f>g
1st 500
17-69
S4
rp. Sch.
Obl.
ie C.
75
76
76
ltd. '83
5 100% 100%
1011/4
5
41/2 IOII/4 lOH/2
4 94S/4 947/"
5 1003/g IOOI/3
4 66
5 95% 953/4
I8I/2 183/4.
41/2 983^ -
4 953/g 961/g
5 108
41/0 843/4 841/g
4% 411/4 -
en Stedelijke Leeningen.
861 3i/» 1001/2 100%
886 31/2 1003/g IOOI/2
inanciëele Ondernemingen.
Aaiid.
128
128
ito
153
•153V4
mk Pdbr.
41/2 IOU/2
dito
4
1003/4
1003/4
Land.
2
51
Pdb.
41/2 1011/4
dito
4
IOOI/2
stenl. Aand.
56%
561/4
ir.
41/2 101
i
4
160%
0
0
sS
-'V2
99%
Pdb.
41/3 IOU/4
lelde"
5
IO21/4
A.
IO6I/2
106%
Aand.
100
Oblig.
101
Aand.
117
Obl.
4V2
a.
2331/»
230
1. Ad.
391/»
1b.
41/» 102
Aand.
40
dito
45
3
79
Pandbr.
5
971/2
dito
4%
951/8
953/,
,-M. Obl.
7
8Vs
orwegleeningen.
ipw. Aand.
154
Oblig.
3
95
ind.
337/3
Ad.
5
102
ito
3
58%
58%
r. A.
116%
1151/a
ouisa. f.
lig-
5
101
A.
5
1217/g
122
id.
3
623/4
627/g
ind.
bl.
5
41/2
96%
951/g
967/g
95%
>bl.
5
1023/g
5
101%
IOH/2
00
5
1026/8
1021/4
3
753/4
753/4
Ad.
5
75%
743/4
Oblig.
4
88%
89%
-N. C.v.O.
5
15%
18%
dfic
34%
34%
o Oblig.
6
110%
to
5
107
107
ito
6
1023/g
IO21/4
v. O.
6
94S/4
95
3. Obl.
5
963/4
963/4
dito
7
v., A.
36%
371/4
Land.
117
goud
4
1003/4
v. A.
891/2
911/4
tand.
43/4
7
113%
1133/g
ig-
6
731/4
73%
it. Ad.
271/2
28
Ad.
Dbl.
6
1053/,
1053/4
i. C. v. A.
113
1131/2
Oblig.
7
1123/4
6
112%
112%
X v. obl.
651/g
667/g
>bl.
6
1113/,
Obl.
5
1021/4
'.gmaatschappijen.
ind.
180
Wig-
4
102
dito
66
Oblig.
4
913/4
Aand.
Jblig.
41/2 IOOI/2
iie-Leeningen.
3 f 100
107%
3 100
105%
1051/2
21/s fr. 100
86%
891/4
21/2 c 100
89%
89%
4 2ó0
112%
113%
100
152
100
157
5 Z. R. 100
152%
1551/2
5 100
147
147%
3 fr. 100
485/g
49
3 400
18%
181/»
DE ZEEUW.
elken MAANDAG- "WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prijs per drie maanden franco p. p. ƒ0.95.
Enkele nummersƒ0.025.'
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent. iedere regel
meer 10 cent.
Hansweert 12 Mei. Kruiningen 13 Mei.
Krabbendyke, ook voor Waarde 14 en 16
Mei. Rilland-Bath 17 Mei.
Aan
de Besturen van de Scholen met den
Bijbel.
Op den 6den Februari jl. vergaderden
een 16-tal afgevaardigden van de Besturen
der vier Hoofdvereenigingen voor Christelijk
Onderwijs, te Amsterdam, daartoe, op uit-
noodiging van de Anti-Revolutionaire Kamer
leden, opgeroepen door den Voorzitter van
de Vereen, voor C. N. S., om sa&m te
beraadslagen wat er kon gedaan worden
in het belang van onze Scholen met den
Bijbel, nu zij door de nieuwe Wet op het
Lager Onderwijs in een anderen toestand
gekomen zijn.
Het resultaat hunner besprekingen was,
om een Organisatieplan van onze Scholen
gereed te maken en dit op eene volgende
vergadering te behandelen.
Op 24 Februari jl. had deze 2de Ver
gadering plaats. Het Organisatieplan werd
besproken, hier en daar verduidelijkt en
eindelijk met algemeene stemmen aange
nomen.
Dit Organisatieplan werd den 18den Maart
jl. aan de goedkeuring der vier Hoofdbe
sturen onderworpen en na enkele wijzi
gingen met algemeene stemmen, door de
leden der vier Hoofdbesturen, eerst gemengd
en daarna afzonderlijk vergaderd, aange
nomen.
Met de vaststelling van dit Organisatieplan
is de Schoolraad voor de scholen met den
Bijbel gedeeltelijk tot stand gekomen,
behoudens de machtiging der Algemeene
Vergaderingen, welke vóór 15 Juni a.s.
zullen gehouden worden.
Aangezien onze Schoolbesturen dringende
behoefte hadden aan voorlichtingen, in
verband met de voorschriften der Onder
wijswet, is het Moderamen reeds den
volgenden dag handelend opgetreden.
Hierbij hebben wij de eer U een ex. van
het voorloopig Organisatieplan toe te zenden,
opdat gij omtrent den aard en het doel
van den Schoolraad op de hoogte zult kunnen
stellen.
Wij nemen de vrijheid U uit te noodigen
U bij dien Schoolraad aan te sluiten en
met hem saam te werken tot bevordering
van den bloei onzer Scholen, opdat hjj U
hulpe biede in al datgene, wat geacht kan
worden in aller gemeenschappelijk belang,
met behoud van ieders vrijheid, te zijn.
Aangezien van uw besluit het al of niet
definitief optreden van den Schoolraad zal
afhangen, verzoeken wij U om uw ant
woord vóór 1 Juli a.s. aan onzen Secretaris,
den heer R. DERKSEN, Kievitsstraat 40
te Rotterdam, toe te zendeu.
Vertrouwende op den zegen van onzen
trouwen God en op uwe belangstelling in
onzen arbeid hebben wij de eer te zijn
De Schoolraad voornoemd,
Vanwege de Vereen, voor Christelijk
Nationaal Schoolonderwijs.
J l J. M. HEIJBROCK, te Amsterdam.
H. BIJLEVELD, te Amsterdam.
Vanwege de Vereen, voor
Gereformeerd Schoolonderwijs
Doc. M. NOORDTZIJ, te Kampen.
Ds. J. NEDERHOED, te Middelstum.
A. W. VAN KLUIJVE, te Middelburg.
Vanwege de Unie.
Ds. H. PIERSON, Zetten.
Dr. L. DE GEER, te Velp.
R. DERKSEN, te Rotterdam.
Vanwege de Vereen, van Chr. Onderwijzers
en Onderwijzeressen in Nederland.
A. MEIJER, te Amsterdam.
J. NOBELS, te Zetten.
D. WIJNBEEK, te Zwolle.
Het Moderamen,
Ds. H. PIERSON, Voorzitter.
Dr. L. DE GEER, Penningmeester.
R. DERKSEN, Secretaris.
Rotterdam, 28 Maart 1890.
Aan de circulaire is toegevoegd een for
mulier voor de verklaring van aansluiting.
XIII.
Kalamazoo, Mei '90.
Geachte Vriend
Reeds meldde ik u met een enkel woord
dat in den aanstaanden zomer hier de census
(volkstelling) zal gehouden worden. Dit is
een werk, dat eenige millioenen dollars aan
het Gouvernement komt te kosten; want
eene bevolking van 60 a 65 miljoenen op
te schrijven en tegelijk op te nemen hoe
veel landbouw, mijnwezen, fabriekswezen
enz. er onder zulk eene bevolking gedreven
wordt, in aanmerking genomen dat die be
volking over eene oppervlakte, grooter dan
Europa verspreid is, is geen lichte taak.
Er schijnt geen land iu de wereld te zijn
waar de bevolking zoo bestendig en zoo
snel toeneemt als de Vereenigde Staten van
Noord-Amerika. Eene der oorzaken voor
die toeneming is vooral de Landverhuizing.
Er is bjjna geen land in de wereld of het
levert veel of weinig landverhuizers aan dit
knd, vooral gedurende de jaren die op den
burgeroorlog gevolgd zijn. Men heeft echter
in de laatste jaren beginnen in te zien dat
het noodig werd de landverhuizing een wei
nig te beperken.
Vooreersteenige jaren geleden begon
de kust van Californië bjjna te overstroomen
van Chineezen. Californië deed dien ten
gevolge een voorstel aan het Gouvernement
te Washington om de Emigratie van Chi
neezen te verbieden. De redenen, door Ca
lifornië opgegeven warenschromelijke on
reinheid, afgoderij, onderlinge hoererij, wer
ken voor laag loon, geen burgers te willen
worden, en eindelijk met gevulde beurs
naar het hemelsche rijk terug te keeren,
om alléén daar, en niet elders te willen
sterven. Het gevolg bleef niet uit,, en de
landverhuizing uit China werd verboden.
Verder: men bevond, vooral aan de lan
dingsplaats Castle Garden te New-York, dat
er gedurig lastige emigranten aankwamen,
zoo als talrijke gezinnen met geen cent
reisgeld naar het westen, oude lieden, die
geen familieleden in dit land hadden om
voor hen te zorgen, personen die, wegens
lichaamsgebreken ongeschikt waren voor
eenige broodwinninghalf waanzinnigen en
idioten, en, wat erger was, meisjes, die
bestemd waren voor niets anders dan voor
huizen van prostitutie. Men besloot derhalve
zulke persoonlijkheden het landen te verbie
den. Eindelijk kwam men ook nog tot eene
wetsbepaling, n.l. allen, die in het buitenland
bij contract werden aangenomen om in dit
land te komen werken, onverschillig voor
welk doel ook, de zoodanigen niet te ont
vangen, maar terug te zenden. Ten gevolge
van zulke en soortgelijke maatregelen nu is
het gehalte van landverhuizers wat verbe
terd. Immers percentswijze gerekend, is
Amerika geen land van dieven en schurken
in hoogere mate dan eenig land in Europa,
'tls waar, men vindt hier moordenaars,
echtbrekers, roovers, dieven, bedriegers en
schurken op elk gebied, doch men moet
ook rekening houden met de uitgebreide
bevolking van 60 miljoen. Een valsche
dollar maakt ook hier meer gedruisch dan
10.000 echte dollars, en zoo zal het in
Nederland ook wel zijn.
De Roomsch-Katholieken maken in dit
land ongeveer het achtste der bevolking
uit. Zij doen al wat zij kun-nen om pro
paganda te maken, en nu en dan schijnt
het dat zij groote vorderingen maken. Zij
trachten zich in de volksregeering te mengen
en in te dringen, en langs dien .weg
voorrechten van het Gouvernement te
bekomen, doch zulks zet niet zooveel bloed
bij als door sommigen wordt beweerd, 't Is
waar dat zij de R. C. bevolking in Europa
aansporen om te emigreeren naar Amerika,
ook trachten zij hun volk zooveel mogelijk
in de groote steden samen te trekken, doch
er staan hun bolwerken in den weg, die
niet gemakkelijk te veroveren zijn. Voor
eerst het schoolstelsel in de Vereen. Staten,
waardoor zij verplicht zijn hunne kinderen
te doen «nderwijzen, of zij zijn verplicht
zeiven scholen te bouwen, en daartoe zijn
zij niet overal in staat. Ten anderen, de
drukpers, wier vrijheid hier minder beperkt
is dan in de meeste andere landen. Dag
en "Weekbladen zijn hier zeer goedkoop, en
die lezen kan en wil, die kan ook een blad leien.
Het gaat niet gemakkelijk voor Rome om
zijn volk het lezen van nieuwsbladen te
beletten. Een derde bolwerk tegen Rome
is het algemeen stemrecht. Indien Rome
tracht hier of daar wijzigingen aan te
brengen, dan wordt het gewezen op de
Constitutie der Ver. Staten, want daarin
worden geen veranderingen gemaakt, en
die Constitutie geeft aan allen gelijke rechten
en aan niemand voorrechten.
Er is in dit land nog eene andere secte,
die zich niet tevreden stelt met hare gods
dienstaangelegenheden, maar buitendien nog
politieken invloed wenscht uit te oefenen. Het
zjjn de Mormonen. Zij zijn gelukkig nog
verder van Kalamazoo verwijderd dan Mos
kou van Middelburg, zoodat wij er hier
niets mede hebben uit te staan. Zij leven
bijna uitsluitend in het gebied van Utah,
en hebben hunne hoofdstad gebouwd aan
het Zoutmeer. Het Gouvernement is sedert
een paar jaren handelend tegen hen opge
treden, en heeft maatregelen genomen om
hen voor veelwijverij te straffen. Onlangs
heeft er in hunne hoofdstad eene stemming
plaats gehad voor leden in het burgerbestuur,
en de uitslag was dat niet een enkele
mormoon is waardig gekeurd om eenig
ambt te bekleeden. Die nederlaag was voor
hen zeer groot, doch voor de overige bevol
king was het noodzakelijk dat het stads
bestuur niet zou worden vermengd met
mormonisme.
Hopende dat bovenstaande van eenig be
lang voor u zal zijn ben ik als altijd
De Uwe,
W.
De werkstakingen der la.itste dagen zijn
een gloeiende aanklacht tan het Neder-
landsche volk, indien het waar is (en wie
betwijfelt het:) wat Patrimonium verzekert:
1. Verregaande ellende en volslagen
armoede in de veenstreken omdat daar het
grooter deel der arbeiders lijv. te Terwispel
niet meer dan f150,inkomen per jaar
heeft.
2. Dat arbeiders, gedwor gen door honger
en onderlinge concurrent e, voor 9 uren
hard en zwaar werk, 22Vs cent verdienen,
niet per uur, maar in 9 uren.
3. Dat arbeidersgezinnen, in hokken
wonen, waarin een varken niet gezond kan
blijven.
4. Dat aardappelen het uitsluitend voedsel
uitmaken, waarvan de groote massa moet
leven, en dat brood, een enkelen keer als
weeldeartikel genuttigd,'gesmeerd werd met
geschraapten wortel.
5. Dat in die streken, waar het boven
staande regel en geen uitzondering is, de
onkunde groot en het ongeloof overheer-
schend is, doch dat het voor velen ook
onmogelijk is, de prediking bij te wonen,
wijl dit toch altijd eenige uitgave vordert.
Een inzender voegt daaraan toe, wat
Patrimonium, in dezen te doen heeft:
1. Een eigen weg te zoeken, tusschen
hen die een onhoudbaren\toestand tot eiken
prijs willen bestendigen en hen die onbesuisd
naar verandering streven.
2. Onze zelfstandigheid handhaven, en
ons niet laten gebruiken in dienst van
't grootkapitaal, maar evenmin ons laten
inlijven bij de Volkspartij.
3. Ernstig onderzoeken welke oorzaken
het meest meewerken tot onze maatschap
pelijke ellende en achteruitgang, en \iedere
poging te steunen, die in overeenstemming
met Gods Woord beproefd wordt, tot ver
krijging van een sociaal program.
«Het kan zijn dat we bij dat onderzoek
reeds spoedig merken, in onze staathuis
houding ai heel veel socialisme te hebben
overgenomen, terwijl de vergelijking met
andere rijken ons toont, dat we 't nog meer
moeten doen. Dat onze productie door
stoom en machine ontzettend is vermeer
derd en nieuwe uitvindingen voortgaan te
verdubbelen, terwijl de kunst om allen van
dat meerdere te doen genieten bjjna in 't
geheel niet is beoefend. Misschien ontdekken
velen daarbij voor het eerst, dat langs den
thans gevolgden weg noodwendig het klein-
bezit ten bate van het grootbezit zal ver
dwijnen, en allengs den duizenden niets, den
enkelen alles zal toebehooren.» Ons dunkt,
door deze mededeelingen valt een ander
licht over de werkstakingen. Wie ze buiten
verband gezien, botweg veroordeelde, zal
door Patrimoniums mededeelingen ten
minste wel tot nadenken worden gestemd
In alle mannen van groote begaafdheid
zegt dr. A. Pierson zit een kind dat
niet groot wordt. Aan dit woord herinnert
ons 't jongste optreden van het kamerlid
Heldt tegen de pensioenwet in de tweede
kamer.
Zooals men weet, is de tweede kamer
thans 3 socialisten rijk. Het zijn de heeren
Heldt, Kerdijk en Domela Nieuwenhuis.
Geestverwante lieden, die, misschien juist
daaromfelkander niet te, best kunnen zetten.
Steeds er op uit elkander een vlieg af te|vangen.
De een jaloersch op den ander wanneer
deze hem voor is om een goed woord te
spreken in 't belang der arbeiders.
Dat is klein van .zulke groote mannen
net zooals Pierson zei, een kind dat niet
groot werd, is in den giooten merisch
achtergebleven. En dat kind nu heeft
Dinsdag den heer Heldt geprikkeld en
geprest, om nu eens 'teerst op te staan.
Domela moest een vlieg afgevangen worden,
Kerdijk moest 'took niet merken; en
Borgesius, die soms ook zoo aardig zjjn kan
moest vooral no. 1 niet zijn; want dan
kon hem, Heldt, allisht de kans om nog
heden aan 't woord te komen, ontsnappen.
En - de groote man luisterde naar het
kleine kind in hem. Hij stak van wal,
forsch en krachtig, dapper zich werend,
razend soms en scheldend op de onhartelijk
heid van den kapitalistischen minister die
door dit ontwerp toonde te spotten met de
«nooden» der arbeiders.
Zijne partjj voelde dadelijk dat zulk stout,
onbekookt, zichzelven overtreffend optreden
van dezen partijgenoot haar goeden naam
schaden zou. Heldt moest afgestraft worden
voor zijné zenuwachtigheid, om haantje de
voorste te willen zijn, om zijne jalouzie op
Domela Nieuwenhuis.
En daar regende het stokslagen op Heldts
breeden rug. Hintzen, Land zells
Borgesius r.amen deze taak op zich.
Arme HeldtHadt gij nu Domela Nieu
wenhuis maar laten voorgaan 1
Doch gelukkig voor hem want zelf
standigheid is nu eenmaal Heldts groote
deugd niet hij keerde berouwvol terug
op zijn schreden. Hg beleed schuld. Hij
vroeg vergeving. Men zou gezegd hebben
dat hij den minister van oorlog om den
hals ging vliegen. «Niet te lang hoor
beten zijn eigen partjjgenooten hem toe,
En hij gehoorzaamde,