1890. No. 93.
Donderdag 8 Mei.
Vierde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEM KERK, te Goes
F. P. DHUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER AD VERTEN TIEN
IJK.
LANDBOUW.
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prjjs per drie maanden franco p. p. /0.95.
Enkele nummers/0.025.'
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Wemeldinge 8 Mei. Ierseke 9 en 10 Mei.
Ilansweert 12 Mei. Kruiningen 13 Mei.
Krabbendyke, ook voor Waarde 14 en 16
Mei. Rilland-Bath 17 Mei.
Varkensziekte.
Deze ziekte, ook vlekziekte geheeten, open
baart zich veelal in de warmste zomer
maanden. De teekenen zijn het varken
laat 't voer onaangeroerd staan. Het wordt
heesch. Met moeite zal men het overeind
krygen en gelukt dit, dan waggelt het
lusteloos heen en weer.
Het varken is benauwd en ademt snel,
aan buik en pooten vertoonen zich reode
plekken die allengs grooter worden, ineen
vloeien en later eene blauwachtige kleur,
bij zwart af aanemen. In de meeste ge
vallen sterft 't dier spoedig.
Een afdoend middel tegen die zoo gevreesde
ziekte, schijnt men nog niet te kennen.
Men meent, dat ondoelmatig voedsel een
der hoofdoorzaken is. Gelijk men weet is
het varken een dier, dat alles eethet
heeft echter behoefte zoowel aan dierlijk
als aan plantaardig voedsel. In 't algemeen
vergeet men dit te veel, en het is ook moeie
lijk op 't platteland dierlik voedsel te beko
men. In steden en dorpen, waar vele
slachterijen zijn, ïs die moeite niet zoc
groot, want allerlei afval, ingewanden, bloed
enz. verslindt het varken. Landbouwers op
't platteland, slacht gij kippen of ander ge
vogelte, werpt al het voor u oneetbare maar
voor de varkens, het zal zijn weg wel vinden.
Is men nu in de noodzakelijkheid om geen
ander voedsel dan aardappelen, meel en
melk te kunnen geven, dan wordt aange
raden dagelijks wat gewoon keukenzout,
niet te veel, in het voeder te doen ook
wordt aanbevolen driemaal per week sal
peter toe te dienen. Zooveel in een paar
vingerhoeden gaat zou voldoende zyn.
Het varken moet een liefhebber van
zuur wezen. De te groote hoeveelheid van
melkzuur en plantenzuur, gevoegd bij
hevige zomerwarmte geldt ook voor eene
oorzaak der ziekte. Als middel ter voor
koming en genezing der varkensziekte wordt
ook aangeraden een mengsel te gebruiken
van 7 deelen gemalen krijt en 1 deel ijzerroest
Dit middel is niet duur. Voor 84 cent
zou men 4 H. G. kunnen bekomen gelijk
«de Post» vermeldt. De felle zomerwarmte
kan men voor de varkens temperen door de
hokken open te zetten en door de dieren
buiten te laten loopen.
Vergadering van de afdeeling
Heinkenszand tot bevordering
van Landbouw en Veeteelt
in Zeeland in de Prins v.
Oranje te Goes.
De voorzitter dhr. E. v. d. Bosch opent
de vergadering.
De secretaris leest de notulen die goed
gekeurd worden.
De voorzitter doet verslag van het ver
handelde op de Hoofdbestuursvergadering
te Middelburg. Een voorstel van dhr.
Rijckevorsel, voorzitter der Noord Bra-
bantsche maatschappij, om samenwerking
tusschen de drie zuidelijke provinciën .was
op die vergadering aangehouden.
Weder was f25 subsidie verleend aan
de afdeeling Kruininge voor een landbouw-
cursus te Rillanden werd met genoegen
de uitslag gezien der studie van een
jongmensch op Schouwen, die zich op het
hoefbeslag had toegelegd.
Ook werd de maal van te keuren merrièn
verhoogd van 1.50 tot 1,54. En die van
te keuren hengsten van 1,60 op 1,58 ge
bracht. Een schrijven van het, bestuur
der Midd. Court, om in de- bladen het
verhandelde dezer vergaderingen in hoofd
zaak mee te deelen had breedvoerige be
sprekingen uitgelokt. Men meende dat
de leden persoonlijk vrij waren van dit
verhandelde verslag te doenanderen
meenden van niet. Men meende dat som
mige afgevaardigden niet altijd juist ver
slag uitbrachten in hunne afdeeling en
daarom een publiek verslag zeer gewenscht
zou zijn; doch anderen meenden dat dan
een of meer bladen zouden worden be
voorrecht. Ten slotte werd besl. met 10 tegen
9 stemmen geen verslag aan de bladen te
geven. Nog werd besloten een commissie
van 3 door de afd. Heinkenszand te be
noemen leden samen te stellen tot exploi
tatie van en toezicht op proefvelden. Ook
werd de paardenfokkerij ter sprake gebracht.
Tot keurmeesters voor de tentoonstelling
te Goes werden aangewezen de heeren
Risch voor paarden, Bouwens voor rund
vee en Lako te Wageningen voor werk
tuigen.
Daarna deelt de voorzitter mede dat dhr.
H. Minnaard om gezondheidsredenen
ontslag nam als) bestuurslid. Het bestuur
der afdeeling. ofschoon de leden vrij latende,
wien zij kiezen willen, geeft in overweging
iemand uit de buitengemeenten in zfjne
plaats aan te wijzen. Het vestigt de aan
dacht op de hh. J. W. v. Nieuwenhuijze
en P. Hage te 's Heer Arendskerke, Jan
Rottier Borsele en Hugo Mol van Oudelande.
Gekozen wordt dhr. J. W. v. Nieuwenhuijse
voornoemd met 35 stemmen tegen 8 die
op dhr. Hage waren uitgebracht.
Ten aanzien van punt 4o dat eerst aan
de orde komt, zegt dhr. v. Weel dat de
redactie van dit punt onjuist is. Het
hoofdbestuur «doet geen voorstel», maar
«maakt slechts een opmerking» nopens het
invoeren van een verplichte Hengstenkeuring
met toewijzing van bewaringsprijzen.
De secretaris leidt dit punt in. Hij ver
duidelijkt de bedoeling eener verplichte
hengstenkeuring. Er moet zijn een bepaling
bij provinciale verordening in het leven
geroepen dat zoodanige keuring voor alle
hengsten wordt bevolen en dat wegens
overerfelijke gebreken afgekeurden niet meer
voor 't publiek worden in gebruik gesteld.
Schijnt deze bepaling in te druisen tegen
de vrjjheidsgevoelens, dit bezwaar mag niet
wegen waar van de vrijheid een slecht ge
bruik gemaakt wordt. Wanneer daardoor
een euvel wordt verbreid, dan dient deze
vrijheid gelijk in zoovele gevallen waar
private belangen voor algemeene wijken
moeten, beperkt te worden. Te loochenen
toch is 't niet dat Zeeland, met name Z.-
Beveland hoogst gebrekkige fokdieren heef
Hoe is 't mogelijk dat men vaak zulke
slechte hengsten voor de fokkerij gebruikt.
Zoo motten immers de afstammelingen in
waarde dalen. Nu komen wij niets verder
wanneer de eigenaar van een afgekeurd
fokdier dit toch nog aan de markt kan
brengen. De regeering moet dit kunnen
beletten. Ons Zeeuwsch paard is zeer ge
schikt voor de fokkerij mits daarop gelet
wordt De practijk wijstop zijn uitstekende
eigenschappen en grondslag ter verbetering.
Zoo kweekt men zware paarden, en ver
meerdert de bron zijner inkomsten.
Denkt niet dat door dezen maatregel de
fokkerij in handen der keuringscommissie
komt. Zij toch onderzoekt slechts of er
onverbeterlijke gebreken aanwezig zijn, on
verschillig van welk ras of slag de fokdieren
zijn. De landbouwer heeft de keuze der
groepenot hij lichte of zware beesten wil
fokkenen heeft dus de ricnting waarin
de fokkerij zal geleid worden in zijn hand.
Spreker geeft toe dat 't de beste oplossing
zou zijn, zoo iedere landbouwer de ge
schiktheid of ongeschiktheid der hengsten
constateerdedoch daar velen toch van de
slechte gebruik blijven maken, komen wij
niets verder.
De practijk leerde dat in Gelderland en
i N. Brabant sinds de nu I hier voorgestelde
maatregel daar geldt, de fok ter ij is verbe
terd. Bij de discussie verklaart de heer
Zuidweg zich voor eene keuring. Hij wilde
zelfs de afgekeurde paarden met naam en
toenaam aangewezen zien. Doch een ver
plichte hengstenkeuring met wering dei-
afgekeurde en dat aan het eind dezer ver
lichte eeuw, is een dwangwet. De land
bouwer moet vrij zijn desnoods afgekeurde
hengsten ter dekking toe te laten. Ook is
hij tegen het onbeperkt gezag der keurings
commissie feilbare menschenzooals de
ervaring leert op 't gebied van afkeuring
niet eenparig. Hij zelf zag voor eenigen
tijd dat van drie commissieleden (waaronder
twee landbouwers een landbouwer met den
veearts instemde en de andere niet.
De heer Paauwe zou ongaarne zien dat
een vonnis door een zoodanige meerderheid
uitgesproken een landbouwer broodeloos
zou kunnen maken. Immers de een fokt
om de veulens een ander om de jaarlingen.
Toegegeven dat er nog enkele paarden zullen
gefokt worden kunnen dan wij allen te
zamen niet beter een man voor den onder
gang bewaren, dan dat zulk een landbou
wer uit zijn brood gestooten wordt?
De heer G. J. v. d. Bosch herinnert dat
de wering alleen zal gaan over heDgsten
met erfelijke gebreken. Hij is ook tegen
dwang in een eeuw die men verlicht noemt;
maar een vrijheid om ahe goede maatre-
g-eleUi ook der regeering, in 't belang der
fokkeryen, te dwarsboomen, mag evenmin
bestaan. Gelderland is teruggekeerd tot het
stelsel uit den ouden tijd. Ook Oldenburg
nam maatregelen; beide met de beste re
sultaten.
De heer Zuidwrg zegt dat het Zuid
Bevelandsch paard ook goed is. Na het
Kadzandsch is misschien geen beter. Ook zal
de landbouwer bijna uitsluitend voor den
landbouw moeten fokken, want voor luxe
en remonte gaat ook niet.
De heer Boogert is 't daarmee eens. Wij
moeten ons niet aan banden laten leggen.
Daarbij komt dat de fokkerjj een schade
post zou worden. Het dekgeld zou van 1 5
tot f 20 kunnen stijgen. Ook h j vindt onze
landbouwpaarden goedbeter nog dan de
Schouwsciie.
De heer v. Weel zegt dat de minister
f 3500 beschikbaar wil stellen voor prijzen
ter veredeling onzer fokpaarden. Gebeurt
dit, dan wil men zoogenaamde aanhoudings-
prijzeri uitloven voor merries met veulen,
en eenj. hengsten en merries. Op die ma
nier houden wij onze beste en krijgen wij
solide hengsten. Thans hailt men uit België
onze beste hengstveulens en merries weg.
Na 1 jaar komt 't gekeurde paard terug en
dan wordt de premie in ieder geval uitge
keerd. ook al zijn in dien tijd gebreken
ontstaan.
De secretaris zegt dat de overgang ge-p
leideljjk zal zijn; en de wet eerstin 1893
zou in werking treden. Ook is de commissie
een heel andere dan die voor htt paarden
stamboek zij zal bepaald deskundig zijn
en vertrouwbaar bij het constateeren van
erfelijke gebreken.
De heer Oele houdt zich aan de hoofd-
quaestie en die laat zich samenvatten in
«Vrijheid of dwang.» De inleider wil 't
laatste daar is hij tegen bovendien voor
ziet hij er geen heil van. Hij voorspelt dat
bij den voorgestelden maatregel de fokkerij
over eenige jaren verslechterd zal zijn.
De secretaris wijst er op dat zijne be
schouwing r.iet op voorspellingen doch op
ervaring berust.
Nadat nog andere sprekers het woord
gevoerd hebben, vat de heer v. Weel de
discussie saam in twee voorstellen
lo. Wenscht men een wet tot verplichte
keuring, met wering der hengsten met
erfelijke gebreken? Dit wordt met26tegen
12 stemmen ontkend.
2o. Wil men die wet met eenvoudige
mededeeling van de redenen die tot de
afkeuring der met name genoemde heng
sten hebben geleid Met algemeene stem
men min 2 wordt dit denkbeeld aangenomen,
zoodat wel de keuring doorgaatdoch de
landbouwer vrij blijft, al of niet van afge
keurde hengsten ter dekking gebruik te
maken.
Vervolgens deelt dhr. G. J. v. d. Bosch
den uitslag mee eener briefwisseling met
den minister van Waterstaat die hem op
een desbetreffend verzoek heeft geantwoord
dat een bijdrage aan een Congres niet ge -
bruikelijk is maar dat ZExc. na ontvang
van afschrift van 't Programma enz. aa
Z. M. den Koning wil voorstellen 3 prijzen
(of 2) waaronder een gouden medaille, af
te staan.
Bij punt 5 derit de voorzitter méde dat
de minister van Waterstaat hem geschreven
heeft, dat voor de proefvelden ten vorigen
jare een post van f 12000 is op de begrooting
gebracht, doch dat 't subsidie niet kan ver
leend worden dan aan velden bestemd om
reeds verkregen kennis te verspreiden.
Uitgaven tot onbekende resultaten kunnen
dus uit dien post niet worden bestreden.
Voor ®/g der exploitatiekosten wordt gezorgd.
f18 voor '/s a H. A. Voor ons gewest
zal f900 beschikbaar zijn, waarbij nog '/io
voor toezichtkosten aan de 3 door de regeering
op voordracht der afdeeling te benoemen
leden der commissie.
De voorzitter omschrijft nader de taak
van zulk een commissie. Het hoofdbestuur
laat de leiding der zaak aan de afdeelingen
over; ehoudens zijn rerht van toezicht op
de te nemen proeven.
In bedoelde commissie worden benoemd
de hh. C. Koert bij le stemming; v. Weel
en Padmos bjj 2e herstemming nadat de hh.
de Bokx en I. G. J. v. d. Bosch in de
herstemming begrepen, verklaard hadden
niet voor een eventueele benoeming in aan -
merking te willen komen.
7 Mei '99.
Goes De inschrijving voor de schutterij
zal plaats hebben van 15 tot 31 Mei voor
hen die geboren weiden in 1865 en hen
die geboren tusschen 1856 en 1863 sedert
1 Juni 1889 in de gemeente zijn komen
wonen.
Goes. De blanco verzoekbifjetten om
acten van Jacht en Visscherij zijn kosteloos,
op 't secretarie verkrijgbaar en moeten
behoorlijk ingevuld en geteekend, in den
loop dezer maand worden ingediend bij den
burgemeester.
Goes. Het voljaarskohi ir van den Hoofdei.
Omslag ligt gedurende 5 maanden ter secre
tarie voor een ieder ter inzage terwijl binnen
3 maanden na de uitreiking der aanslag
biljetten bezwaren tegen den aanslag op
ongezegeld papier bij den gemeenteraad kun
nen worden ingediend.
De minister van oorlog zal op de
landbouwtentoonstellingen een compleet aan
gespannen stuk met zes paarden ter bezich
tiging te stellen, teneinde ee ieder die wil,
de eischen, aan het militaire paard gesteld,
te leeren kennen.
Goes. De kiezerslijsten der onderkiesdi
stricten zijn ingekomen en dagelijks van 9
tot 2 uur te raadplegen op 't secretarie.
Het getal kiezers in het hoofdkiesdi
strict Goes voor 1890/91 bedraagt, volgens
de geslotene lijsten Voor de Tweede Kamer
4045 tegen 4051 in het vorige jaarvoor
de Provinciale stalen 4615 tegen 4577 in
het vorige jaar.
Gisteren is overleden dhr. W. C. M.
Begram lid der prov. staten van Zuid-Hol
land, conservatief liberaal oud-lid der 2e
kamer voor Gorinchem. In 1879 werd hij
vervangen in zijn district door mr. L. W.
C. Keuchenius.
Tot leden van het hoofdbestuur der
Maatschappij tot nut van 't algemeen zijn
gekozen de heeren C. J. 'M. Dijkmatis,.