1890. No. 92. Dinsdag 6 Mei. Vierde Jaargang. VERSCHIJNT G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'IIUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIES IJK. „Bazuin" en „Roeper" vóór Persoonlijken Dienstplicht. GROOTHEID en VAL. DE le MEI. LANDBOUW. DE ZEEUW. ELKEN MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND Prigs per drie maanden franco p. p. /0.95. Enkele nummers0.025.' UITGAVE VAN EN van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Kapelle ook voor Schore 6 en 7 Mei We- meldinge 8 Mei. Ierseke 9 en 10 Mei. Hansweert 12 Mei. Kruiningen 13 Mei. Krabbendyke, ook voor Waarde 14 en 16 Mei. Rilland-Bath 17 Mei. Met ds. Littooy's eerste artikel: «Ouders en Voogden», is de christ. geref. pers het niet eens. Ds. Gispen schrijft in De Bazuin: Ook uit onze kringen ziin enkele stemmen opgegaan tegen den persoonlijken dienst plicht, althans zoo lang het kazerneleven niet verbeterd is. Ik vind die redeneering eenigszins zonderling. Wie maken het kazerne-leven? Immers zij, die erin wonen? Wanneer alle rangen en standen in de kazerne vertegenwoordigd zijn, zal de toon van zelf anders worden. En aan het slot van al die redeneeringen blijft altijd dit over, dat de Christenen, die niet bij machte zijn een remplagant te koopen, hun kind maar aan die „pestholen" moeten overgeven, terwijl de meer gegoeden hunne zonen aan het gevaar der besmetting kunnen ont trekken. Zoo is het geld niet alleen de zenuw van den oorlog maar ook van de vroomheid. Het Christelijk gehalte van zulk een be toog is voor mij eenigszins in nevelen ge huld. Ook komt het mij voor, dat er veel eenzijdigheid en overdrijving bjj is. Alle kazernes zijn ook niet hetzelfde. Ook zijn er onder de meerderen, die een uitstekend voorbeeld aan den soldaat geven. In de cantine te Amsterdam liggen Christelijke bladen, o. a. de Bazuin, ter lezing. En wie eenigszins het leven en de maatschap pelijke toestanden kent, zal de kazernes niet uitsluitend „pestholen" noemen. Kan toren, fabrieken, werkplaatsen en zoovel6 andere plaatsen, kunnen vaak met de ka zernes wedijveren in het stuk van godde loosheid, Het leven en de zorgen van vele ouders zijn zwaar, als zij aan de gevaren denken, waaraan hunne kinderen onop houdelijk bloot staan, God alleen kent veler bekommeringen, ook van wege het harde oordeel van sommige Christenmenschen. Zij hebben vaak geen anderen troost en geene andere sterkte dan die vloeit uit de bede 49. FEUILLETON. (Schetsen uit het leven van Napoleon I.) XL. INZINKING. Bij de huiselijke feilen voegden zich ook de staatkundige. Het was Napoleon een doorn in het oog dat Engeland voortging zijn macht te tarten. Hij moest, hij zou dat land vernederen. Zijn vastelandstelsel werkte niet doodend genoeg. Er moesten eenige verscherpte bepalingen in opgenomen worden. Hg begon al vast met een invoerrecht van vijftig percent te heffen op de koloniale producten. Straks werd bevolen dat alle Engelsche goederen in havens van Frankrijk of met Frankrijk verbonden staten moesten verbrand worden. Wel moest deze onzinnige tirannie strek ken om Engelands macht voorgoed te fnui ken, doch alle weidenkenden in Nederland en Duitschland haatten den maatregel en den man, die hem in 't leven had geroepen. Bij honderdtallen werden da ladingen uit Engeland aangevoerd, verbrand of de vracht wagens door paardevolk ingehaald en bin nengebracht. Een heirleger van tollenaars (douanen) werd over 'tgansche land ver spreid. En toch in weerwil van die allen werd de wet nog vaak ontdoken. Niemand dorst hem evenwel in 't openbaar weerstaan niemand dan de koning van Holland. Reeds van 't begin van zjjn optreden des eenigen Hoogepriesters„Vader Ik wil niet, dat Gij hen uit de wereld wegneemt, maar dat Gij hen bewaart van den booze." Ds. Engelberts, die alleen voor gklooster- lingen plaatsvervanging j zou kunnen tot- staan, schrijft in De Roeper Als de persoonlijke dienstplicht werd in gevoerd en dat is nog maar eene kwestie van tijd kon dan, ten behoeve van die kloosterlingen, niet eene uitzondering in de wet worden opgenomen Kon dan na de vrijstelling van de studenten in de godge leerdheid, van bedienaren van den gods dienst en kerkelijke geestelijken, niot aan die dienstplichtige kloosterlingen, die toch niet zulk een groot getal zullen uitmaken, de vrijheid worden geschonken om een plaatsvervanger te stellen Er is geen regel zonder uitzondering. Dan behoefde toch daarom geen werkelijk hoogst nuttige maatregel achterwege te blijven. Dan be hoefde niet langer een toestand bestendigd, waarbij de grijkere door zjjn geld bij den armere werd voorgetrokken en de armere goed genoeg werd gerekend om soldaat te zijn en in de kazerne en op het oorlog schip te leven, waartegen de rijkere zich vrijwaren kan door er den armere aan te wagen. Wij voegen hier slechts aan toe, dat de oorlogen der laatste 25 jaren ons geleerd hebben dat legers met het remplapanten- stelsel (Frankrijk en Oostenrijk {door légers zonder remplacantenstelsel (Pruisen) steeds ieddeloos zijn verslagen. Wij zouden dus niets anders mogen ad viseer en dan, van beide kwaden het beste kiezende,over te gaan tot on verwijlde invoering van het stelsel van den persoonlijken dienst plicht, dat wil zeggen dat een ieder, die er aan loot en geen reden van vrijstelling heeft, voor zjjn eigen nommer diene. Natuurlijk met behoud van de tegenwoordig geldende vrijstellingen; en onder voorwaarde dat met de invoering van dit dwangstelsel maatregelen tot verbetering van het kazerne leven samengaan. De invoering van den persoonlijken dienstplicht is reeds een van die maatregelen. De uitnoodiging der socialistische leiders over de geheele wereld aan de werklieden had hij het zich ten taak gesteld de Neder landers zoo weinig mogelijk te belasten. Daarom leverde hij zoo weinig schepen en soldaten aan Napoleon als mogelijk was; hield slecht de hand aan de wet tegen den sluikhandelen voerde zoo weinig mogelijk beperkingen in op handelsgebied. Dit was niet naar den zin van Napo leon, die niet anders eischte dan dat zijne broeders zouden regeeren in het belang van hem en van Frantrijk. 't Was immersin aller belang dat zijne staatkunde zegevierde. Won Engeland, dan verloor immers Jozef Amerika, Lode wijk Indië, Murat Sicilië. Doch deze drogredenen hadden geen effect bij koning Lodewjjk, dien hij smalend den Hollandsehen smokkelaar Doemde. Dit verdroot Napoleon. Hij schreel herhaaldelijk de booste brieven aan zijn broeder, dien hij dreigde naar Parijs te zullen terugroepen. De toestand was in 1809 zeer gespannen. De admiraal Verhuel, een Nederlander, doch die veel vereering koesterde voor Na poleon, stelde Lodewijk voor een samenkomst met zijn broeder te houden te Parijs. Met weerzin gaf Lodewijk toe, ofschoon bjj lie ver zijne vrouw Hortense niet zag, van wie hij gesel eiden leefde. Ook wantrouwde hij zijn broeder, dien hij voor een potentaat hield, en zijn overige bloedverwanten die veel te veel naar zijn zin den keizer naar de oogen zagen. Een oogenblik zelfs ducht hij er nog aan om tegen zijn broeder op te staan, Holland onder water te zetten en de Engelschen te hulp te roepen. Vóór Lodewijk naar Parijs ging stelde om toch vooral rustig te zijn, heeft doe' getroffen. Er hadden weinig onordelijkheden plaats. Te Parijs een onbeduidend opstootje waarbij 10 menschen gekwetst werden, Te Marseille waar de ruiten eener fabriek ver brijzeld, de eigenaar en meesterknecht mis handeld, de troepen te hulp geroepen en 31 belhamels gearresteerd werden. Te I rank- stadt waar de burgemeester een slag met een stok op het hoofd omving en eenige oproermakers gewond werden. Te Milaan waar de politie met pistoolschoten en steenen werd begroet. Ook te Barcelona kwamen ongeregeldheden voor er werden zelfs eenige menschen gedood. Overigens liep alles rustig af. De Parijsche pers drijft nu braaf den l spot met de door de re„>eering genomen maatregelen. Hoezeer ten onrechte, want j dat de socialisten wat kuni.en en wat durven hebben zij toch al meermalen getoond. In Groningen zei er de vorige week nog een in de vergadering Wij zullen van daag rustig zijn. Wij komen als een dief in den nacht. Toch is niet minder verdiend, in Frankrijk vooral, de spot waarmee de Parijsche bladen het machtsvertoon, het eenige wapen dat het liberalisme zijn onwillig geesteskind ge naamd socialisme kan tegenover stellen, der republikeinsche regeering, inzonderheid van minister Floquet aan de kaak stelt. Het Recht schrijft „De toestand is ernstig; de veiligheid loopt groot gevaarhet wordt noodig den staat van beleg en het standrecht af te kon digen, als men de gruwelijkste euveldaden wil voorkomen. De anarchisten (vijanden van elke regeering) toch hebben zich mees ter gemaakt van de hoofdpunten van Parijs en houden die bezet, zonderdat men er aan denkt hen te verdrijven. Zij hebben dat gedaan op de meest slinksche wijze. Niets toonde hunne aanwezigheid. Zjj had den de voorzorg genomen zich te verkleeden als polieagenten, schutters en soldaten. De brutaalsten en gevaarlijksten hadden zich zelfs als cavaleriepa.irdun vermomd. En op den 1 Mei had een reusachtige betoo- ting plaats van anarchisten in uniform. De meeste onrust baarde het feit dat niemand hen tegenging. De Place de la Concorde was gevuld met Cavalerieafdeelingen, die de uitgestrekte asphaltwoestijnen leeg als de Sahara hij orde op zijne zaken. Hjj gelastte zijnen minister geen andere bevelen te gehoorza men dan de zijne, die geteekend zouden zijn met het nieuwe devies der Unie «Doe wel en zie niet om.» Aan de kom mandanten der grensvestingen beval hij in geen geval Fransche troepen binnen te lateri. Op voorstel van Krajjenhof, minister van oorlog, werd besloten om voor alle voorkomende gelegenheden Amsterdam in geduchtcn staat van verdediging te stellen. Zoo ging Lodewijk naar Parijsdoch hij had de onvoorzichtigheid (was het opzette lijk Roëll tot zijn reisgezel te kiezen. Deze namelijk stond bekend als zeer anti- Franschgezind en een vurig aanhanger van Oranje, en dus niet naar den smaak des keizers te zijn. Lodewijk had geen zin een bezoek aan zijn vrouw te brengenook niet in de Tuileriën, en daarom besloot hij zijn intrek te nemen in het Hotel der Hoilandsche legatie. Toen men hem echter aan het Terstand bracht dat dit een beleediging zou zijn, koos hij zich de woning zijner moeder Letitia te St. Germain tot verblijfplaats. Zijn genoegen kon hij er echter wel op want de keizer overlaadde hem met ver wijtingen en dubbelzinnigheden. Napoleon zinspeelde reeds toen op een mogelijke in lijving van Holland. In eei aanspraak aan het wetgevend lichaam zeide hij «Holland, tusschen Engeland en Frankrijk gelegen, wordt gelijkelijk door beide landen gedrukt het is evenwel een uitweg voor den handel der voornaamste steden van mijn rijk ver anderingen zullen noodzakelijk zijnde stonden te bekijken, en die er slechts sche nen gekomen te zjjn om den obelisk te beletten „Leve Ramses II" te roepen. De straatsteenen werden zorgvuldig bewaakt. Als zij van de gelegenheid gebruik hadden willen maken, om zich tot barricaden op te stapelen, zouden zij dadelijk in hechtenis genomen zijn. Geheele regimenten, van het ochtendgloren gepakt en gezakt, wachttén ongeduldig op een wandelaar, om hem te beletten de sociale gelijkheid te proclameeren. Maar die wandelaar kwam niet; men zoekt hém nog." 5 Mei '90. Met ingeng van den 1 Mei zjjn bevor derd de kommiezen P. M. A. van den Brandt ie Walsoorden en J. vanRoojé te Philippine van de 3e tot de 2e klasse en L. A. Pieters te St. Jansteen, A. W. Sorber te Kauler, R. Zeef te Terneu/.en, M. Sierveld te Axel en C. J. van de Walle te Overslag van de 4e tot de 3e klasse. AxCt Bij kon. besluit van 11 April II. No. 14 is vrijstelling van port verleend voorde briefwisseling over dienstzaken tusschen de besturen der bijzondere lagere scholen en de i esturen der bijzondere kweekscholen en normaallessen ter opleiding van onderwijzers en onderwijzeressen ter eenre en de inspec teurs van het lager onderwijs, de districts- en arrondissementsschoolopzieners binnen het ressort ter andere zijde, alsmede tusschen de besturen der bijzondere lagere scholen ,ter eenre en de commissarissen des Konings en de Gedeputeerde Staten der provinciën ter andere zijde. Volgens bet programma van de algemeens vergadering en den wedstrijd van ploegen en graan-zuiveringswerktuigen, te houden den 17—19 Juni bij gelegenheid van het 43e Ned. landhuishoudkundig congres te Goes, van wege de Maatschappij tot bevordering van Landbouw en Veeteelt in Zeeland en van de tentoonstelling der afd. Heinkenszand op 20 Juni vangt Maandag 16 Juni, des middags te een ure, de wedstrijd van ploegen aan, op het ploegveld, gelegen in den Wilhelmina- polder, aan den weg van het Catsche veer en van de graanzuiveringswerktuigen op het tentoonstellingsterrein, waarbij, behalve de veiligheid mijner grenzen en het welbegre pen belang der beide landen gebieden het.» Tegeri Lodewijk zeide hij«Holland is een Engelsche kolonie en meer nog dan Engeland aan Frankrijk vijandig; ik wil en zal Holland verslinden er is voor u geen andere keus dan formeele oorlogsver klaring of vrijwilligen afstand. Vroeg of laat wil ik de inljjving; ik zou u niet in rust kunnen laten en heb een uitgestrekte kust noodig om Engeland te bestrijden.» Eenige dagen later stond in den Moniteur, een in Holland verschonend door Napoleon en zijne vrienden ingegeven blad Holland is een deel van Frankrijk; een aanspoeling van Rijn, Maas, en Schelde, de hoofdaderen zij ris rijks. De nietigheid zijner tollinie, de stemming zijner ambtenaren en de geest zijner ingezetenen, die gestadig op een sluik handel met Engeland uit zijn alles toont de noodzakelijkheid aan dat land, allen han del op Rijn en Wezer te ontzeggen, 'tls tijd dat alles tot zijn natuurlijken stand te rugkeere». «Ja zelfs, zoo ernstig stonden op een oogen blik de zaken, dat Napoleon zijn broeder verbood Parijs te verlaten. Lodewijk bood Walcheren aanonderhandeling met zijn ministers. Vergeefs. «Wat zoudt ge nog in Holland doen beet de keizer hem toe, «niets dan rebellie tegen mij plegen.» Gok Roell moest het ontgelden. «Hij wil liever sterren, vervolgde hjj, «dan met mij in onderhandeling te treden. Maal laat hjj oppassen.» Wordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1890 | | pagina 1