e Aardappelen.
Lelde.
31 D'
IEN-VLAKE.
1890. No. 80.
Zaterdag 5 April.
Vierde Jaargang.
II
PGA YE
KERSKNECHT,
f6,25, Katoen-
8,50,
L. J. P. MAAS,
Middelburg.
te huur:
nkelhuis,
RSEKE
Inschrijving
'EIDE,
e t e i)
Lotdienst
L 9,-f 10,-, 11.-4-,
VERSCHIJ NT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVKRTILMIEN
Wegens 2en Paaschdag ver
schijnt Maandag geen no. van
ons blad.
gd van
J. D. aan den boekh.
a n d a m.
een
ren franco onder letter
ezer courant.
3SELAAR op de hof-
lagtekerke.
145, te bevragen bij
OOSSEN, Goes.
ERTENTIËN en
H voor «De Zeeuw»
len boekhandelaar
VOGEL,
st en heeft men geen
bngeveer
lende in de gemeente
tiende de erven van
ICABOORT, in leven
ttinge.
|omen en inschrijvings
voor of ep 10 April
an den Deurwaarder
ILIJKS
Ie vm.6 en 9. nam. 3. u
17.25, nm. 1, en 5,7 u.
\dienst.
p: vm. 7,15, nm. 1.15u.
niddellijk na aankomst
en 6 a 7 u. nam.
In en naar het Spoor-
l'ijdeD.
ning van oponthoud
leizigers van HANS-
IE en omgekeerd kos-
loerd worden,
pchcn Middelburg en
ttgen
eende plaatsen.
f0,8,-f,9,20,10, -f
jnm. 1,40, 2,30-J-, 3,30
[30, 3,30f, 4,30,6,—
|izen aan waarbij aan
wordt aangelegd,
hggen aan de Keersluis
u. m. u. m. u. m.
12,25 3,45 6,30
12,55 4,15 7,—
|dag,
Woensd. en Zat.
7,30 2,20 6,30
|0 7,50 2,40 6,50
10,30
|0 6,— 12^30 4;i0
6,20 12,50 4,50
U ff.
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prijs per drie maanden franco p. p. /0.95.
Enkele nummersƒ0.026.'
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 40 cent.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
tamiliehaat.
In het bestuur eener vere ïniging of
welke huishouding ook, is samenwerking on
mogelijk wanneer gelijkheid van karakter
bestaat. Twee even heerschzuchtigen, twee
in gelijke mate van opvliegenden of voor-
uitstrevenden, zellzuchtigen, of wankel-
moedigen aard, zullen ter bereiking van
eenzelfde levensdoel niet kunnen samen
werken. Twee aan elkaar/ na verwante
partijen, die één doel beoogen, nameljjk
uitwissching der grenslijnen van de ver
schillende standen ontkerstening der natie
en beperking van het koninklijk gezag,
twee zoodanige naast elkander werkende
en wederzijds concurreerende par lij en zullen
elkander op den duur niet kunnen uitstaan;
en de leiders, zoo zjj geen van beiden
heilige boontjes zijn, zullen waar 't kan
elkander in 't haar zitten.
'tls zoo pot zoo pollepel. A haat B en
B haat A. Zie het aan de leiders der
werklieden Heldt van het algemeen
modern neutraal werkliedenverbond en
Croll den prediker van het socialisme, en
van de werkstaking in al hare geweldigheid
en bloedigheid. Heldt den ijveraar van
het tweekinderstelsel, Croll den Kampvechter
voor Recht voor allen, beiden echter met
éénzelfde doelopheffing van het standen-
verschil en breking van de macht van het
kapitaal.
Dat alevel die -twee elkaar niet ljjden
mogen, bljjkt wel uit het volgende:
Croll had een boekje geschreven«Een
stem uit een levend graf.» (Siberië).
Hierover schreef HeldtaHet boekje
laat zich niet beoordeelen. Daarvoor is het
te goedkoop.»
En Croll op zijn beurt, door dit hoog
hartig ter zijde leggen van zijn arbeid
gekrenkt, schrijft
„Croll vraagt den Edelmogenden heer
Heldt nederig verschooning voor de stout
moedigheid hem zulk een eenvoudig boekje
te hebben toegezonden. Croll beseft thans
volkomen dat vijfcentsbrochures geen kost
zijn voor iemand, die zich beweegt in de
sferen der hooge staatsmankunst, en ook
dat het niet aangaat om van iemand, die
zijn hoofd breekt met de oplossing van het
sociale vraagstuk door spuiten, sponzen,
gordijntjes, stoven en margarineboter, nog
bovendien te vergen, dat hij zijn kostbaren
ty'd zou besteden voor allerlei schorriemorrie
dat daar in Siberië wel net zijn verdiende
loon zal krijgen."
Voor wie weet, dat Heldt als man van
algemeen stemrecht en vertegenwoordiger der
werklieden eens ter Kamer toog en zich
daar niettemin slechts bewoog in de door
Croll genoemde zaken, die ót de natie ont
zenuwen, öf den werkman slechts geringe
hulp bieden konden, voor dien is de on-
heusche aanval van Croll op Heldt eenigszins
te verklaren.
Heldts groote fout was dat hq zich van
werkman tot mijnheer liet bevorderen en,
eens bevorderd, houthakker en waterdrager
werd in het keurcorps der liberalen.
Liberale werkstakingen.
Een aardig staaltje van liberale werksta
kingen in één jaar bevatte dezer dagen de
N. Prov. Gron. Ct. Het kan uitnemend
dienst doen als prachtige illustratie van het
zeggen der Cóterie-pers, dat het de »clericalen
zijn", die den wagen van Staat zoo langzaam
doen rijden.
Eerst krijgen we dan de weigering, voor
leden zomer bij de Provinciale Staten, om
tijdig te adviseeren over de herziening der
Tabel. Daarna: parlementair gepruttel in
de Tweede Kameromdat men de helft van
zijn zomervaccantie tr aan moest geven en
in Augustus thuiskomen om de Schoolwet
te behandelen. Eindelijk: tegen wil en zin
begonnen, ellenlang gepraat om de aandacht
van de hoofdzaak af te leiden en, zoo mogelijk,
de Regeering in hare eigene woorden te
verstrikken. Vervolgensin de Eerste Kamer
afstemming met meerderheid van één stem
van een deel der begrooting, die in haar
geheel door de Tweede Kamer was aange
nomen. Nu weerbij de Interpellatie, twee
dagen zoek gemaakt over iets dat in een
half uur had kunnen worden afgehandeld,
en minstens vijf keer het zelfde gezegd.
En al die heele of halve werkstakingen
binnen één jaar tijds. Toch beweert de libe
rale pers bq hoog en bq laag, dat de
aclericale" Regeering hier de schuldige is.
Uitgenomen dat bagatel van een schoolwet
heeft zij letterlijk nog niets uitgevoerd. O,
liberale Hercules, kom, och, kom, en veeg
ons toch dien clericalen Augias-stul eens
weg I
Achteruitgang van den landbouw
en invoerrechten.
Een landbouwer schrijft hierover ir ons
hoofdorgaan.
Zoo wordt ons, landbouwers, mede toe
geroepen: teel andere vruchten dan graan;
bewerk en bemest uw land beter dan tot
hiertoe; voer een goeden wisselbouw in;
gij zelf zyt door uw onkunde oorzaak van
uw achteruitgang; leg die sleur af en het
zal u goed gaan. Maar zy die zoo spreken
en schrijven, vergeten ons in duidelijke woor
den een programma voor te schrijven, hoe
wij op onze verschillende gronden wissel
bouw in toepassing kunnen brengen, zonder
graan te telen. Vele vrijhandelaars meenen
zich bijzonder gekweten te hebben, als zij
die domme landbouwers eens goed de pruik
hebben uitgekamd, en hun dan toe kunnen
roepengij wenscht voor uw gemak op
staatskrukken te leunen, zq vergeten echter
dat de gouden staatskrukken, waarop de
handel leunt, door de landbouwers voor een
groot deel worden betaald en onderhouden.
Is grooter onrechtvaardigheid denkbaar, dan
dat de graanbouwer de kanalen en ver
schillende andere lasten ten voordeele van
den vrijhandelaar moet betalen, opdat de
vrijhandelaars en de graanbouwers in Ame
rika hem zijn brood kunnen ontnemen en
hem ten onder kunnen brengen. De land-
lieeren komen er dikwijls bij den vrijhan
delaar niet beter af, zij nemen te hooge
pachten, zuigen de landbouwers uit en
zouden, zoo er invoerrechten op de granen
kwamen, alleen met de voordeelen gaan
strijken Zeer veel landbouwers hebben het
tegendeel van hun landheeren ondervonden;
ook ik zelf. In den tijd van tien jaar zijn
de meeste pachters van bouwland de helft
verminderd; maar een hectare middelmatig
graan brengt heden honderd gulden minder
op dan voor tien jaar.
4 April 1890.
Middelbar#. In de Woensdag voortge
zette raadsvergadering is de vraag of de
te benoemen beambten der gasfabriek en
waterleiding gemeente-ambtenaren zijn, met
9 tegen 6 stemmen die van de hh. v.
Dunné, v. Hoek, v. d. Harst, De Ligny,
v. Berlekom en Jeras, ontkennend beant
woord. De verordening is daarna aange
nomen. Het schrijven van den heer notaris
Tak betrekkelijk overdracht van gemeente
eigendommen werd op voorstel des voor
zitters opnieuw aan B. en W. in overweging
gegeven.
Goes. In de raadsvergadering van Don
derdag, onder voorzitterschap van dhr.
burgemeester was dhr. Den Boer met
kennisgeving afwezig. De voorzitter deelde
o. a. mede dat bestek en teekeningen van
het Sas aan Gedep. Staten en den minister
ter goedkeuring zijn verzonden en dat S.
v. d. Vegt te Wilhelminadorp belast is met
het dagelqksch toezicht. Het bekend ver
zoek van den Roozer.daalschen gemeente
raad werd voor kennisgeving aangenomen.
Van de kiezerslijsten zijn 18 personen
geschrapt, die van de verschillende instel
lingon van weldadigheid onderstand hebben
genoten dit wordt goedgekeurd. Op verzoek
van den schuttersraad, de financieële com
missie gehoord, werd eene af- en overschrij -
ving op de begrooting der schutterij eener
som groot f6, met algemeene stemmen
goedgekeurd. Het gemeenteverslag van
Meppel is ingekomen. Dat van onze ge
meente over 1889 is door B en W. j
overgelegd. Bij de rondvraag wenschte
dhr. Quist de oorzaak te weten van het
niet tijdig luiden der klok tijdens den brand
bij Geensen. De voorzitter antwoordde dat
hq enkele minuten vóór half 9 gewaar
schuwd, zich naar 't raadhuis begaf en
daar nog eenig oponthoud had alvorens te
weten ot men gezien had dat 't een uit
slaande brand was. Zoodra zich de voor
zitter daaromtrent voldoende ingelicht zag,
heeft hij tot het luiden der klok last gegeven.
De heer Quist dankte voor deze inlichting.
Middelburg. In de algem. verg. van het
Zeeuwsch genootschap zijn onder anderen
tot leden benoemd mej. G. A. de Man en
dr. L. Heldring. Het genootschap telt 41
leden in en 258 buiten Middelburg. Het plan
bestaat om aan de zijde van het Hofplein
een sierlqk hek van gesmeed ijzer te plaat
sen, waardoor het publiek den ouden gevel
zal kunnen zien, die vroeger in den Langen
Delft stond, en een daarvoor te leggen tuintje
in ouderwetschen stijl.
Van de commissie tot het opsporen enz.
zijn correspondenten gewordente Goes
dhr. C. L. M. Lambrechtsen, en te Zieriksee
mr. J. F. v. d. Lek de Clercq. Tot voor
zitter van 't genootschap in plaats van dr.
Sibmacher Zynen werd gekozen dr. H. Ja
pikseen in plaats van dr. v. Berlekom
dhr. Henri Tak.
Van wege de vereeniging Kindervoe
ding werd den afgeloopen winter totaal
8002 portiën warm voedsel aan schoolkin
d-ren uitgereikt en wel van 6 Januari tot
3 April. Het hoogste aantal portiën be
droeg 121 op 5 Maart: het laag'te aantal
75 op 6 Januari.
Tegen den volgenden winter schqntmen
op 12000 portiën te kunnen rekenen, zoo
dat meerdere inspanning van het particulier
initiatief wordt vereischt.
Moge de vereeniging ruimer steun vinden
bij de ingezetenenen zoodoende bewaard
blijven voor 't socialistische stelsel van on
dersteuning tot dit overigens goede doel uit
de gemeentekas.
De minister van waterstaat, J. P.
Havelaar, bezocht Donderdag te Vlissingen
de dagmailboot Enqeland en de nachtboot
Willem, Prins van Oranje. Te half 1 nam
ZExc. met eenige autoriteiten, onder an
deren den burgemeester, den commissaris
des konings, den hoofdingenieur van 's rijks
waterstaat en de heeren v. Woelderen en
Wilkens, deel aan een lunch, aan boord
van de Duitschland. Te 3.45 verliet ZExc.
de stad weder per extratrein van het haven
station.
Ellewoutsdijk. De gemeenteraad besloot
Woensdag over te gaan tot eigen exploitatie
der haven, en sollicitanten voor de betrek
king van havenmeester op te reepen. Het
adres van den gemeenteraad van Roosendaal
en Nispen in zake een verzoek aan de re
geering, om nooit een wet in te dienen met
persoonlijken dienstplicht, werd voor kennis
geving aangenomen.
Terneuzen. Bq de behandeling van het
kohier van den H. O. besloot de gemeen
teraad op voorstel van dhr. Visser met het
volgend jaar de klasse van f300 te doen
vervallen, zoodat f 400 de laagste klasse
wordt. r
Groetle. De gemeenteraad besloot zich
tot de hooge regeering te wenden om in
voering van den persoonlijken dienstplicht
te verzoeken.
Kapt. Bowier van het 3e regiment
infanterie te Middelburg wordt 15 April te
's Hage gedetacheerd tot het volgen van een
cursus in de behandeling van het geweer
model 71/86.
Door de 3 bataljons van het 3e regiment
infanterie en de 2e afdeeling van het 3e
regement veldartillerie heeft te Bergen op
Zoom de eerste voorjaarsmanoeuvre plaats
gehad, door goed weder begunstigd, onder
leiding van kolonel Hardenberg.
Volgens het «Vaderland» zal Jhr. W.
F. Rochussen, lid van den Raad van State,
optreden als voorzitter der Regeerings-com-
missie voor de enquête voor arbeids-1 en
industrieele aangelegenheden.
De minister van Binnenl. Zaken brengt
ter kennis, dat in de maand Mei of Juni
e.k. gel. zal worden gegeven tot het afl.
van de pract. ex. van apoth. en dat in de
maand Mei e.k. gel. zal worden gegeven
tot het leveren van voldoende bewijzen van
genoegzame voorbereiding tot de beoefening
der natuurkundige wetenschappen, om te
kunnen worden toegelaten tot het eerste
natuurk. examen. De voorw. vermeldt de
Stct.
Goes. Donderdagmiddag had in het ge-
bouw der ambachtsschool de uitreiking plaats
van het diploma aan de leerlinger dier in
richting J. J. Sloover (smeden) en P. L-
Buitendijk (timmeren). Het bestuur der
ambachtsschool, burgemeester en wethou
ders, de meeste leden van den gemeenteraad,
een der predikanten, verschillende school-
autoriteiten en leeraren bq het middelbaar
onderwqs, benevens tal van andere belang
stellenden waren tegenwuordig. De voorzitter
dhr. Ochtman hield daarbij een toespraak,
waarin hij de beide nu oud-leerlingen geluk
wenschte met deze kleine bekroning van
hun vlijten hun verschillende wenken bq
hunne intrede in de maatjehappq medegaf.
De bekroonden ontvingen ieder nog een
stoffelqk aandenken bestaande voor Buiten
dijk die zich thans op het metselen gaat
toeleggen, in een schietlood, winkelhaak,
waterpas en passeren voor Sloover in
een passerdoos. Vele belangstellenden ver
toefden nog een wijle in het gebouw om
de vorderingen der leerlingen op te merken
in tal van teekeningen en werktuigendoor
hen vervaardigd, blijkende.
Bloeie de Goesche Ambachtsschool
De aaustaande feestdagen.
II. GOEDE VRIJDAG.
Engelschen en Nederlanders zeggen
Goede Vrjj dag. De Franschen spreken
van Vendridi Saint (Heilige Vrijdag), namen
die duidelijk zijn.
De Duitschers zeggen Char- of Karfreidag.
Men heeft dit willen afleiden van het
Grieksehe Charis (genade, liefde) of het
Latijnsche Cams (dierbaar), ja zelfs het
met Carema (vasten) in verband brengen.
Het schijnt evenwel vrij vast te staan, dat
volgens de meening van den taalkundige
Jacob Grimm, de o irsprong moet gezocht
worden in het Oud Hoogduitsch Char
(droefheidklacht), vanwaar later in het
middeneeuwsch Hoogduitsch karenklagen.
Karfreidag is dus «Klaagdag» misschien
ook omdat op dien dag het eerste hoofdstuk
der oud-testamentische «Klaagliederen» werd
gelezen. De geheele week wordt in Duitsch
land Karwoche geheeten ook kruisweek.
treurweek luctuosadonkere week nigra
of evenals bij ons stille week muta
Reeds in de middeneeuwen zwegen op
«Goeden Vrijdag» klokgelui en orgeltoon
de versiering der kerken werd weggelaten
en het crucifix bedekt. Tegenwoordig echter
wordt juist op dien dag het crucifix ontbloot,
opdat hef vereerd zou kunnen worden. Bij
