1890. No. 73.
Donderdag 20 Maart.
Vierde Jaargang.
er sc hij ut
G. M. KLEM KERK, te Goes
F. p. D'HUIJ,
te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
BLIKKEN IN DE TOEKOMST.
GROOTHEID en VAL.
aanbesteding.
Overzicht van Verknnimim/>,SerinSachtin8 ïan Persoon» betgeen
I
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. /0.95.
Enkele nummers - 0,02B.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25-^ent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent. iedere regel
meer 10 cent.
a li mmmm ■«■kbju
't stoomgemaal. Inl. Mieras te Wemelt!
en dhr. Pelle, Goes.
Zaterdag 29 Maart,
Goes, 1. uur verpachting a. het oph
van do Wniopoi» -1—-- -,
r.n deea zien diezelfde geest ook niet
kenuen in onze hoofdstad, tijdens de be
raadslaging over de wijziging onzer school
wet in een meer christelijken zin Waren
het toen ook niet de leden der kiesvereenigirig
Burgerplicht, riie zich, vooral ook looi
halen woordvoerder rnr. Levy opgewekt,
zich in de meest vijandige gezindheid tegen
de christelijke
Zij die zich met 1 April op ons
blad abonneeren, ontvangen de voor 1
April nog verschijnende nummers
GRATIS.
Voor wie met een aandachtig oog den
gang der wereldgeschiedenis gadeslaat,,
vertoont zich de toekomst in een donker
verschiet.
Het socialisme toch, zooals het zich in
Duitscliland doet kennen, breidt zich op
schrikbarende wijze uit. Het bezit reeds
vertakkingen in Frankrijk. Engeland, ja
waar nietzelfs ook in Nederlandge
tuige de telegrammen Yan gelukwensching
naar/Pruisens hoofdstad gezonden, ter ge
legenheid van de overwinning bij de jongste
verkiezingen door hen behaald.
Dat dit toenemen in getalsterkte veler
gemoederen met ontzag vervult, is dan ook
niet zonder oorzaak.
Bekend is het toch hoe het 't streven
der socialisten is de grondslagen omver te
rukken, welke .voor de maatschappij zijn
wat de bodem der aarde is voor de ge
bouwen die op denzelve rusten.
De grondstellingen van recht en zedeleer,
die het Evangelie, ja reeds de wet van Mozes
bij alle natiën erkend vond, Eigendom en
Erfrecht, worden door hen geloochend,
zulks als een; consequent gevolg der looche
ning van Hem, die het leven en de on
sterfelijkheid heeft aan het Jicht gebr.n"-'V
Voor hem toch, die aan geen '«jUer
leven gelooft, wordt dit leven alléén doel,
en zijn natuurlijk streven is oin de voor
stellingen van geluk, zooals hij zich die
vormt, hier te verwezenlijken, hetwelk hem
vijand doet worden van elk gezag, dat dit
zjjn streven in den weg staat, en hem
belet het maatschappelijk kapitaal, waarop
zijne begeerige blikken gericht zijn, machtig Hbl.
te worden. |r|de
Ziedaar de gevolgen \an de terzijdestelling der
van het christendom, waardoor liet ophoudt
liet ware leven der maatschappij te zijn,
de maatschappelijke band, die allen samen
houdt.
De
aar
le
ien
■en
ir-
vel
tiij
bij
ng
ler
Bn.
de
rk
en
va wi endJ.
II
n
n
n
"9
it
!r
n
e
•t
n
39.
FEUILLETON.
(Schetsen uit het leven van Napoleon 1.)
De Spanjaarden waren zeer te beklagen.
In eigen boezem verdeeld en machteloos
tegen den ontzaglijken vjjand, hadden zij
ook nog vaak te kampen tegen de balda
digheid der Engelsche bondgenooten, wier
hulp hun niet zelden noodlottig was. Een
voorbeeld slechts. De Engelsche generaal
Moore had den Spaanschen veldheer La
Romano den raad gegeven zich in Asturië
op te sluiten teneinde de Franschen die de
Engelschen op de hielen zaten van achteren
te bestoken. Doca Romano vond, en terecht,
een tocht naar Gallicië gewenschter, dewijl
dit beter beschermd lag door de bergen.
Zoo ontmoetten dan Spanjaarden en Engel
schen elkander op den weg daarheen, genen
vermoeid en berooid, wjjl zij kennis gemaakt
hadden met fransche soldaten, dezen (de
Engelschen) dronken van den wijn dien zij
onder plundering en moord in de dorpen
rondom Astorga hadd n ingezwolgen. Het
was een verachtelijke, tegelijk beklagens
waardige bende, die vermoeiden en beschon-
kenen. Vele dronken Engelschen schoten
hunne paarden dood, dewijl dezen van uit-
outting niet verder konden anderen ver
brandden in de door hen zeiven in brand
gestoken uitgeplunderde woningen, waarv-m
zij in dronkenschap den uitgang niet konden
vinder,.
Door de nadering der vijanden verrast,
lieten zij ook hunne wapenen in den steek
en vloden her- en derwaarts. Het mocht
Moore niet gelukken deze ellendigen te
verzamelen, van wie duizenden weerloos in
handen van den overwinnaar vielen. En
deze op zijn buurt moordde en plunderde.
Het Spaan°che volk had alle reden den
profeet na te klagenwat de (Engelsche)
kever heeft overgelaten, dat heeft de (Fran
sche) sprinkhaan afgegeten.
yp grond van deze overeenko
zgn de betrekkingen tusschen demaatsc ha]
en den geneesheer afgebroken. Dr. Mez
blyft te "Wiesbaden en zal daar in
Rheinhotel zijn praktijk voortzetten.
school deden kennen, en
Het is nog niet uitgemaakt dat verheffing daarentegen van de staatsschool,
Paus geen deel zal nemen aan de arbei<a'so* bet Christelijk onderwijs ooit ergens
conferentie te Berlijn. De Paus had ge'^en tot klachten had gegeven, terwijl
|1(?t naar cjen aa(1(j cJiensibaar is om de
bezwaar tegen de tegenwoordigheid
itah.iansche afgevaardigden, maar zou
kinderen te leiden aan de voeten van den
eischt hebben, dat de nuntius en de pauselij Heiland, die op aarde als het beeld der
vertegenwoordigers den voorrang boven a Eeuwige Lielde rondwandelde en zelfs voor
andere afgevaardigden zouden hebben <zijne vijanden bad
afzonderlijk aan de voorzitterstafel zoud<- zÜn ''an de vruchten van hetstaats-
zitting nemen. onderwijs hiertegenover zooveel voortreffe-
-- 1 ijker WH vellen geen oordeel over die
Wij vellen geen oordeel over
school, doch willen alleen opmerken dat, ten
gevalle van het doorgevoerde stelsel der
neutraliteit in zake het Christendom, zij de
alleen in Christus
kinderharten te
Zaterdag 22 Maart.
16S' "ur schoonmaakwerken van (ware opvoedingskracht,
voorwaardenbouwen en scholen. Bestek (te zoeken, en Hem in de
0-2 uur. 81 lnza^e secretarie vsdoen opnemen, mistterwijl het nimmer
hooren zelfs van dien naam bij het kind
aanleiding geeft, immers geven kan, tot
iidacp 91 H '"eigens de vroeger aangehaalde uitspraak
des Zaligmakers later tot vijandschap voert.
De beginselen zjjn sterker dan de mensch.
Kene gemoedsrichting eenmaal aangenomen
werkt met een onverbiddelijke consequentie
voort. Vaak wordt dit ons eerst latei-
kenbaar.
Vertoont zich hiervan niet het kennelijk
voorbeeld in Domela Nieuwenhuijs, die
Vrfjdag 21 Maart
Ierseke, uur bij Harthoorn door dhr
Have, zaaioesters 275.000 le, 70.000
100.000 le uit de bakken, 200.000 le afste*
sel. En op perceel 67 30.000twjjfelaars, 60/
7L? plantoesters, 40.000 2e, 80.000
7000 groote oesters; daarna voor dhr. Ke
hof een binnenput en loods
dhr. Bol. Inl. dhr. Pelle.
S Heer Aren<l°'-
in gebruik
ai! "o w
Moore had zijn strijdkrachten teruggetrok
ken, doch werd door Soult ingehaald en
tot den slag gedwongen. In dien slag werd
het lot der Engelschen beslist. Moore en
velen der zijnen sneuvelden, en het berooide
overschot des Engelsehen legers werd naar
de zee teruggedreven, waar zij zich in
scheepten voor den terugtocht. Spanje scheen
voor altijd voor de vrijheid verloren. Ook
een groot deel van Portugal viel den Fran
schen in handen doch de vreugde hierover
duurde slechts kort. De Engelschen werden
door nieuwe strijdkrachten versterkt, en
Napoleon moest Portugal weder loslaten,
tot spijt van Soult, die reeds maatregelen
getroffen had om zich in Oporto als koning
Emanuel I te laten uitroepen.
XXXII.
DE VEROVERING VAN SARAGOSSA.
Het schitterendste wapenfeit in Spanje's
nieuwere geschiedenis is de hardnekkige
verdediging van Saragossa. In deze verde-
diging had zich de kracht der vertwijfeling,
de moed der wanhoop van een getergd
vaderlandlievend volk als samengetrokken.
Een boekdeel zou te vullen zijn van de
feiten van doodsverachting die dit zeven
weeks beleg te aanschouwen gaf. En toch
is Saragossa slechts een van die velen, die
den overweldiger geen voetstap gunde, die
niet met zijn bloed was gekochten Europa
verbaasde door zijn moed.
Wij doen den lezer geen or.dienst als
wij bjj dit beleg wat langer dan gewoonlijk
verwijlen.
Saragossa op den rechteroever der Ebro
gelegen, verheft zich 184 Meter boven den
spiegel der zeeis verdeeld in een boven
en een beneden stad, tusschen welke de
Ebro statig voortstroomt, terwijl een steer en
brug van 700 meter lengte beide helften
der stad verbindt. Een oude met acht
torens gekroonde muur omgeeft haar. Aan
de eene zjjde der Ebro vond men tijdens het
beleg zwaar gebouwde kloosters en kerken,
forten gelijk. Ja elk huis was een citadei
met schietgaten voorzien en van binnen
doorgebroken om de bewoners met elkander
in verband te houden, zoodat zij de straat
niet behoefden op te gaan. Iedere straat was
beplant met kanonnen.
Reeds in Mei 1808 hadden de Franschen
voor deze stad het hoofd gestootenthans.
December van datzelfde jaar, sloegen zij er
weder het beleg voor, doch met het vaste
voornemen als overwinnaars terug te keeren.
Lannes leidde den aanval.
Reeds de eerste ontmoeting was vreese-
lijk. Een getal van 25000 man Spanjaarden
had zich in de vesting teruggetrokken, nog
versterkt door 20000 boeren, die goed schieten
konden en plan hadden om iederen Fransch-
man boven van een dak of uit een raam te
treffen of te bestoken. Vele bawoners uit
den omtrek, voor de beruchte belegeraars
bevreesd, hadden zich in de stad een schuil
plaats gezocht, zoodat de stad van 40000
zielen, thans een aantal twee en een halfmaal
zoo groot binnen hare muren herbergde.
\an koren, wijn, vee en ammunitie was geer:
gebrek, en de Engelschen voerden van de
zeezijde telkens nieuwen krijgsvoorraad aan.
Op den 26 Januari 1809 donderden niet
minder dan vijftig vuurmonden van zwaar
kaliber tegen de stad, die echter dezen
doodelijken vuurregen met Gods hulp moe
dig doorstond. Na een bombardement van
twee dagen hadden de Franschen zich eenige
bressen geschoten; en zoo nam de bestorming
een aanvang. Een gevaarlijk werk voorwaar!
Eenige honderden Franschen stormden op
de eerste bres aandoch de belegeraars
hadden dit voorzienen daarom mijnen
aangelegd onder den weg, dien de Franschen
hadden te doorloopen. Doch deze mijnen
sprongen te vroeg, zoodat geen der Franschen
gedeerd werd. Dezz zetten hun verovering*
tocht voort, doch werden door het musket-
vuur uit de huizen op hen gericht en het
schrootvuur van enkele in de straat staande
kanonnen, teruggedreven,
vroeger Christenleeraar en dus geroepen
Jezus Christus als den Redder van zondaren
te verkondigen, door een zeker werkend
vergif, misschien in vroegeren leeftijd in-
ingezogen, als socialist tot verloochening
niet alléén, maar tot bepaalde vijandschap
tegen dien Heiland gekomen is; zoodat hij
niet tevreden met het kwaad, dat hij in
Nederland sticht, behoefte had zich naar
Duitschlands hooldstad te begeven, om zijn
partijgenooten de hand te drukken, en
misschien met hen plannen te beramen
tot verwezenlijking van hunne wereld-
veroverende bedoeling.
Zoo ziet men hoe geringachting van het
Christendom tot bepaalde-vijandschap voert,
en welke gevolgen zulks voor de maat
schappij hebben moet.
Dank zegge men daarom den minister
Mackay die, dit gevaar voorziende en het
onrecht beseffer.de dat Christenouders werd
aangedaan, om hunne kinderen naar zoo
genaamde neutrale scholen te moeten zenden,
den moed bezat een wijziging van de be
staande schoolwet ter hand te nemen, en
aan de ouders dus de vrije keus te
geven, op welke school zij hunne kin
deren willen deen opleiden. De minister
toch besefte het gewicht van de wjjs,
waarop het kinderhart gevormd wordt, ge
dachtig aan hei woord van den grooten
Staatsman
«Niet van het kanon maar van de op
voeding der jeugd hangt de toekomst der
wereld af.»
Mr. P. H. SAAIJMANS VADER.
Nieuwe Kiezers.
L'-e voorloopig vastgestelde kiezerslijsten
zijn in alle gemeenten aangeplakt of liggen
ter inzage op het gemeentehuis. Laten
Bij de tweede bres echter drongen de
belegeraars door en nestelden zich in de
twaalf eerste woningen, van het eene huis
in het andere kruipende. Om verder te
komen moesten zij schop en mijnen ge
bruiken, en zakken met aarde op het hoofd
om zich zooveel mogelijk te vrijwaren voor
het vernielend lood.
Eerst op den 7 Febr. konden zij een
aanval doen op het midden der stad, waar
van weerszoden mijnen werden gegraven.
Een verbitterde onderaardsche strijd werd
sinds dien dag. gestreden. Geweldig was
de worsteling; te wijl de arme bevolking
den kamp had tegen een overmachtigen
v(jand, woedde daarbinnen ook de pest en
maakte honderden slachtoffers. Meer dan
vijftienduizend bezweken, waaronder de
meesten, zonder dat naar hen omgezien werd,
want men had dagelijks handen vol werk
om de stad te verdedigen.
De lijken lagen onbegraven te mid den van
het puin en besmetten den omtrek. De
belegeraars mopperden en vroegen of zij na
een veertigdaagschen arbeid nog langer
zich in kelders of op zolders moesten laten
doodschieten. Lannes had moeite den moed
er in te houden. In een brief aan den keizer
getuigde hij, nooit zooveel verbittering ge
vonden te hebben als onder de verdedigers
van Saragossa. Hij had vrouwen gezien,
die zich voor de bres kwamen laten dooden.
En de stad, ofschoon verpletterd van bommen,
dacht nog maar aan geen overgave.
Eindelijk slaagden de Franschen er in,
door mijnen een gedeelte van het univer
siteitsgebouw in de lucht te doen vliegen.
Dit was het sein voor de overgave, die
den 20 Februari plaats had. 'tWas hoog
tijd ook, want de stad leek een puinhoop.
Van de 100,000 inwoners, waren 54,000
omgekomen. Bloed stroomde door de
straten, en er lag een onafzienbaar veld
van lijken.
Wordt vervolgd.
