Mr. L. W. G. KEUCHENIUS,
1390. Ho. 71.
Zaterdag 15 Maart.
Vierde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEM KERK, te Goes
F. P. IVHUIJ, te Middelburg.
PRIJS HER ADVERTENT1EN
KERK- EN SCHOOLN1EIJWS.
ZEEUW.
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f 0.95.
Enkele nummers - 0,02'.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 40 cent.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
Zij die zich met 1 April op ons
blad abonneeren, ontvangen de voor 1
April nog verschijnende nummers
GRATIS.
Voor de verkiezing van een lid der
Tweede kamer voor het kiesdistrict GOES
op Dinsdag 18 Maait bevelen wij den
kiezers ten dringendste aan den heer
die na tien jaren onafgebroken als lid der
Kamer verschillende kiesdistricten (Gor-
cum, Middelburg, Amersfoort en Ede) te
hebuen vertegenwoordigd en ruim ander
half jaar als Minister te zijn werkzaam
geweest, kan verondersteld worden als
gewaardeerd christen-staatsman genoeg
zaam bekend te zijn.
14 Maai t 1890.
Goes. Donderdag vergaderde de gemeen
teraad. Voorzitter dhr. burgemeester. Af
wezig de h.h. v. d Hoek en Kakebeeke.
Na goedkeuring der notulen wordt medege
deeld dat dhr. Lambrechtsen door gedep.
■Staten is vergund de gemeente als ingenieur
te dienen bij de veranderingen van het
Susdat op de Staatsbegrooting voor 1890
door den minister is uitgetrokken een
bijdrage f29,166 als eerste helft van het
Va tot een maximum van 158,133 in de
op f 175,000 geraamde kosten van 't Sas.
De rekening der fondsen van de vernie
tigde gilden wordt vastgesteld in ontvang
en uitgaaf op f 676. Dhr. C. Snouck ont
vangt met 1 April eervol ontslag ah onder
wijzer in zyn plaats werd met 8 stemmen
(tegen 3 op dhr. Geluof) benoemd dhr. C.
Schultz te Brouwershaven. Aan de 4 boden
bij de brandweer werd ieder f 5, verhooging
verleendzulks mede opdat hun salaris-
niet gelijk zou staan met dat der plaats
vervangers b(j de brandweer, die minder
diensten presteeren dan zij.
Verschillende aanvragen ons teruggaven
an aanslag in den H. O. en de hondenbe
lasting werden toegestaan. Het kohier van
len H. O. zal in een volgende vergadering
;1 worden behattdeld. B. en W. worden ge
machtigd van Z. M. den Koning verlenging
aan te vragen van de concessie tot heffing
van Sas- en Havengeld.
De h h. De Meulemeester en Hildernisse
worden benoemd in het Stembureau voor
de verkiezing op aanstaanden Dinsdag voor
een lid der 2e kamer.
Bij de gewone rondvraag zegt de heer
de Jonge Mulock Houwer dat op Zondag
2 Maart in weerwil van de gladheid der
Stratrn nergens zand was gestrooid. Spreker
vraagt of in de toekomst dergelijk verzuim
niet kan worden voorkomen.
De hr. wethouder Ochtman antwoordt,
dat dit de taak der politie is, en dat deze
ten allen tijde gerechtigd is, zonder bepaald
verlof, de door dhr. Houwer bedoelde maat
regelen tegen de gladheid te nemen.
De voorz. sluit hierop de vergadering.
Aan de statistiek van de spaarbank
te Middelburg opgericht in 1819 door het
departement Middelburg der Maatschappij'
tot Nut van 't Algemeen, is ontleend dat
in het jaar 1889 rente aan de inbrengers
is vergoed van 4, 3 en 2 pet. Het bedrag
inbreng was f 109,347,79 tegen 1120,004.04
in 1888; aan rente is bijgeschreven f22,448,34;
het bedrag van terugbetaling wasflll.089,70
het kapitaal, aan de inbrengers verschuldigd
op 31 December, bedroeg t 649,899,52i/2 en
de waarde der bezittingen op 31 December
f 790,539,72aan rente is ontvangen
f 27.028,67i/8 de kosten van administratie en
lokaal bedroegen f 1730.19 het waarborg
fonds bedraagt f 140.640.19Vj, zijnde over
het kapitaal aan de inbrengers verschuldigd
21,64 pet. Ingebrachte posten waren er
3977, terugbetaalde 2404. Het aantal ni<u-
we inbrengers beliep £38 en het getal af
gesloten rekeningen 282. Het getal inbren
gers op 31 December was 4916 tegen 4660
in 1888. Hun tegoed was op 31 December
verdeeld als volgt: van 15 en miuder 740,
van f5 tot 120 702, van 120 tot f50 812,
van f50 tot f100 784, van flOOJ tot f500
1604, van f500 tot f1000 216 en boven
f 1000 52. Het gemiddeld tegoed per in
brenger bedroeg f 132.20 tegen f 135,02 in
1888.
Benoemd tot dijkgraaf van den Sophia-
polder dhr. L. J. Boone.
Bij de te St. Maartensdijk gehouden
verkiezing voor een lid van 'den gemeente
raad waren uitgebracht 165 geldige stemmen.
Hiervan verkregen de hhr. P. M. Groene-
wege 48, A. Kloet Mz. 34, N. Nelisse 34,
S. P. Hage Cz 24 en A. Elenbaas 13 stem
men, terwijl de overige over verschillende
personen verdeeld waren Herstemming
moet dus plaats hebben tusschen de bh.
M. P. Groenewege, A. Kloet Mz. en N.
Nelisse.
Een en twintigste jaarverslag van de
Coöperati eve voorschotvereeniging
en spaarbank te Goes, loopende van 5
Februari 1889 tot 5 Februari 1890. Het
leden-aantal bedroeg bij den aanvang van
het boekjaar 175. In het afgeloopen jaar
traden 19 leden tot de vereeniging toe. ter
wijl 15 uittraden, zoodat de vereeniging op
5 Februari 1890 179 leden telde, wier geza
menlijk bedrag van gestorte aandeelen be
droeg f 12.559.45'/,.
Op 5 Februari 1889 bedroeg het kapitaal
der gestorte aandeelen f12.354.20. Aan stortin
gen op aandeelen, daaronder begrepen het
bijgeschreven dividend f 17.42 op de nog niet
volgestorte aandeelen werd ontvangen een
som van f962.44, terwijl aan gestorte aan
deelen werd terugbetaald f 757.18'/.., zoodat
het aandeelen kapitaal op 5 Februari 1890
bedroeg f 12.559.45'/,.
Het reservefonds bedroeg op 5 Februari
1889 f 4827.97'/?. De inkomsten gedurende
het afgeloopen jaar bestonden uit het aandeel
in de winst van het vorig boekjaar f631.74
en uit entreegelden en verkoop opbrengst
van spaar- en statuten boekjes f76.15. Op
totaal behoefden geene afschrijvingen te
geschieden, zoodat het reservefonds op 5
Februari 1890 bedroeg f 5535,87.
Wij vingen het dienstjaar aan met een
bedrag aan spaargelden, groot f56741,57Vs-
Ingebracht werd in den loop van het jaar
f42113,86 terwijl ereen bedrag vanf35448,37
aan spaargelden werd terugbetaald, zoodat
er op het einde van het boekjaar aan
spaargelden ln de bank overbleef f 63407,06.
De intrest op de spaargelden uitbetaald
bedraagt f 224.74, terwijl bij het einde van
het boekjaar aan verschenen intrest f 1548.66
bij het kapitaal werd bijgeschreven, zoodat
het nieuwe boekjaar begonnen werd met een
bedrag aan spaargelden groot f 64.955.72.
Bij het begin van het boekjaar had de ver
eeniging een restant van opgenomen kapitaal
by particulieren groot f 7400.
In den loop van het jaar werd nog op de
zelfde wijze opgenomen f25.100, makende
samen f 32.500, terwijl hierop werd terug
betaald f27.400.
Het nu ingetreden boekjaar ving dus aan
met een bij particulieren opgenomen kapitaal
van f 5100.
Door de voorschotvereeniging wer
den 252 voorschotten of prolongatiën van
voorschotten verleend tot een gezamenlijk
bedrag van f 212.509. In den aanvang van
het boekjaar waren nog aan voorschotten
uitstaande f 82901.11, zoodat de geheele voor
schotrekening beliep een totaal van f295410.11.
Daarvan werd in den loop van het jaar afge
lost f 205.732.836, zoodat bij het sluiten van
het boekjaar de nog onafgeloste voorschotten
bedroegen f89,677.27'.
De bank ontving voor de in het afgeloo
pen boekjaar 1889/90 verleende voorschotten,
aan intrest en boete f 5522.20. De gereser
veerde intrest van voorschotten in het vorig
boekjaar 1888/89 verleend, bedroeg f1744.23,
samen dus f7266.43. Daarvan moet afgetrok
ken worden, als nog onverschenen, de rente
loopende over het nu onlangs ingetreden
boekjaar 1890/91 f 1607.55. Tengevolge waar
van f 5658.88 rest.
Door de bank werd aan intrest op uitge
keerde spaargelden uitbetaald f224.74; aan
verschenen intrest op spaargelden werd bij
het einde van het boekjaar bijgeschreven
f 1548.66; aan intrest op bü particulieren op
genomen gelden werd betaald f298.94; de
onkosten der vereeniging bedroegen f223.14;
terwijl eindelijk door de bank werd terugbe
taald voor voor den vervaltijd afbetaalde, of
door verdisconteering in de kas teruggevloeide
voorschotten f 344.87', zoodat de zuivere
winst der bank bedraagt f 3018.52'.
Nadat het bestuur met de commissie
van toezicht beslóten had, dat van de
zuivere winst eene som van 1728.55 zou wor
den gevoegd bij het reservefonds, werd door
de algemeene vergadering der leden op
Dinsdag gehouden, bepaald dat 7 pet op
het aandeelen-kapitaal zou worden uitge
keerd, waartoe vereischt werd f780,71, ter
wijl aan de drie leden van het bestuur ter
vergoeding van hunnen arbeid eene som
van f 1.509.26'/» werd toegekend.
De gezamenlijke omzet der bank ont
vangsten en uitgaven) bedroeg het afge
loopen boekjaar de som van f 727.411.89'/,.
De aftredende bestuursleden de heeren H.
J. Molhoek, voorzitter, mr. C. de "Witt
Hamer, kassier, en Z. D. van der Bilt La
Motthe, controleur, werden herkozen.
Als commissaris werd herkozen de heer
C. Risseeuw, terwijl in plaats van den heer
C. J. Kooman, die niet meer wenschte in
aanmerking te komen, gekozen werd de
heer A E. Janssen.
ln liet verkiezingsnommer staat een
aanhaling uit Thoden v. Velzen. De aanhaling
is echter niet van hem maar van zendeling
Poensen, te Goes wel bekend.
De R. K. pers is niet eenstemmig in
haar oordeel over de houding der R. K.
kiesvereeniging te Goes.
De Maasbode beveelt het stellen van een
eigen kandidaat aaneen houding die zeker
't meest correct is en passend bij de motie
der Goesche kiesvereeniging. De Grondwet
raadt echter aan op Keuchenius te stemmen,
en zoo krachtig mogelijk voor zijne verkiezing
te ijveren. Het blad zegt
Vooreerst dient dit gedaan, om te be
wijzen dat zij naar het voorbeeld van de
katholieke pers het bekende votum van de
Eerste Kamer afkeuren.
Dat zij, evenals de katholieken in het
geheele land, het Christelijk Mit.istere
krachtig willen steune.i, opdat het de taak,
die het zich heeft voorgeschreven, ten einde
toe kan vervullen.
Dat zij. zooals katholieken betaamt, zich
over alles heen weten te zetten, en toonen
willen, dat het den katholieken met hel
verbond met de antirevolutionairen in alle
deelen ernst is en blijft, dat zij hen trouw
willen blijven steunen.
iJaarom moeten de katholieken openlijk
zijne candidatuur aanbevelen, trouw opko
men en anderen tot trouwe opkomst aan
sporen. Elke partiëele verkiezing moet
bewijzen, dat het volk blijft bij het vonnis
in 1888 over de liberale partij uitgesproken.
De katholieken in Zeeland hebben zoo
toen als later zich lofwaardig van hunne
taak gekweten. Zij doen dat ook nu ook,
om niet voor de toekomst allen ijver en
lust voor het verkiezingswerk te verliezen.
Men luistere toch niet naar hen, die met
schijnbaar steekhoudende argumenten voor
den dag zullen komen en zeggen zullen dat
de antirevolutionairen de katholieken niet
of althans niet voldoende steunen, zelfs
nie bij herstemmingen, Men vergete het,
wanneer zoo iets gebeurd mocht zijn, en
men bedenke wel hoeveel moeite het zelfs
den leiders kost hunne antirevolutionaire
volgelingen op een roomsche te doen
stemmen.
Ook zullen de liberalen niet nalaten van
de kleine middelen gebruik te maken, welke
hier en daar in de pers worden aangewend
om het bondgenootschap tusschen katho
lieken en antirevolutionairen te verbreken.
Men zij tocli voorzichtig! Wij kunnen
gerust aen de wijsheid der leiders, aan het
gemeenschappelijk overleg der Kamerc'ubs
overlaten, om tot een vergelijk te komen
omtrent die punten waarin katholieken en
anti-revolutionairen van meening verschillen.
Wij kunnen niet gelooven dat een der beide
partijen zich ooit lichtvaardig zou heenzetten
over de ernstig gemeende wenschen zelfs
der andere.
In elk geval geen gekibbel meer in de
pers, en nog minder bij een verkiezingsstrijd.
«Het handjevol katholieke kiezers in dat
dictrict kan alleen door voor den anti
revolutionair te stemmen, zijn succes meer
schitterend maken. Ook al stemmen zjj
voor den liberaal, dan wordt Keuchenius
toch gekozen. En wat is dus het gevolg?
Dat de antirevolutionairen meer en meer
verbitterd zullen worden en dat de li
beralen in hun vuistje lachen over
zulk eene dwaasheid der katholieken.
En verder 9 Dat, per slot van rekening, als
het tot eene stemming over een wetsont
werp komt, waarin persoonlijke dienstplicht
voorkomt, de liberalen met de verbitterde
anti-revolutionnairen er vóór zullen stemmen,
iets wat anders volstrekt niet zeker is.»
De «Grondwet» meent n. 1. dat het per
slot van rekening volstrekt niet tot persoon
lijken dienstplicht komen zal bij den tegen
stand onder alle partgen.
Zouden de elf leden der Goesche R. K.
kiesvereeniging die meer voor het laatste
schijnen te zijn, het vraagstuk van den
persoonlijken dienstplicht wel van alle zijden
bekeken hebben
Ook Het Centrum wijst op de dwaasheid
om het landsbelang afhankelijk te stellen
van het behoud der remplacanten en der ma
kelaars in dit artikel.
Het is ons dan ook niet duidelijk wat de
roomsohen van den persoonlijken dienstplicht
vreezen. Indien de wet vrijstellingen waar
borgt of erkent zoo men dit liever wil
dat geestelijken krachtens hun ambt
onderwijzers en studenten krachtens den
aard hunner betrekking een onvervreemd
baar recht hebben, zelfs bjj de inschrijving
voor de nationale militie te worden voor
bijgegaan, zie, dan is dit een specifiek ka
tholiek belangdan zorge de r. k. staatspartij
dat een dergelijk artikel in de wet komt.
Over dit onderwerp schreven wij reeds
zoo verscheidene malen, dat het den weinigen
antirevolutionairen voorstanders van het
remplacantenstelsel, onder onze lezers, begon
ie vervelen. En wij deden dit aan de hand
van katholieken als Reekers, Kolkman,
Schaepman, en anderen. Deze heeren zien
in dat het vrjj wat veiliger is, zoo zij die
zaak door den katholieken minister Bergan-
sius laten regelen, dan door onverstandige
oppositie de gelegenheid te openen, dat de
liberalen het voor hen doen.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Opperdoes (Noord-Holland)
ds. B. Wielinga te Kruininge.
Bedankt voor Zuidzande door ds. W. J.
Coenen te Drumpt: voor Nieuwveen
door ds. J. H. Tijl te Terheijden.
Ned. Ger. Kerk. (dol.)
Bedankt voor Koudekerke door J. Brou
wer, candidaat aan de Vrije Universiteit.
Doopsgezinde gemeenten.
Dr. C. P. van Eegher, Jr. te Aardenborg
staat no 1 op het drietal naar Amsterdam.
Hoedekenskerke. Ds. te Gempt vierde
Woensdag zijn zilveren jubilé als predikant.
Talrijk waren de blijken van belangstelling.
Van Ambachtsheeren van Hoedekenskerke
ontving hij 2 met zilver gemonteerde kris
tallen karaffen; van vrienden een pendule
met coupes en van zjjne ambtsbroeders in
eele galg. Hij is schuldig nan goasaiensi- i *»acnt, opuat meu on» mei vbiubuso v«u naum—i m. ec nuuc <.i,
Waanzin, j sche kiezers stemmen af te dwingen. Zij moe- l weert J. H. Derecx.
9«vtvOlJkiug
men egaal of gelijk product voor de Lon-
