Mr. L. W. C. KEUCHENIUS, 1890. No. 70. Donderdag 13 Maart. Vierde Jaargang. VERSCHIJNT G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. DHUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTEYHEN TWEEDRACHT. nu ZEEUW. elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prjjs per drie maanden franco p. p. f 0.95. Enkele nummers - 0,026. UITGAVE VAN en van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1 5 regels 50 cent. iedere regel meer 10 cent. Bij dit nummer behoort een bijvoegsel. Voor de verkiezing van een lid der Tweede kamer voor het kiesdistrict GOES op Dinsdag 18 Maart bevelen wij den kiezers ten dringendste aan den heer die na tien jaren onafgebroken als lid der Kamer verschillende kiesdistricten (Gor- cum, Middelburg, Amersfoort en Ede) te hebuen vertegenwoordigd en ruim ander half jaar als Minister te zijn werkzaam geweest, kan verondersteld worden als gewaardeerd christen-staatsman genoeg zaam bekend te zijn. Zooals men weet hebben 35 liberale leden der eerste kamer en tweede kamer zich voor de nieuwe schoolwet verklaard en daarmede erkend dat aan de voorstanders van vrij onderwijs tot heden door hunne partij on recht was aangedaan. De Liberale Unie, opgericht om de liberalen in Nederland in het goede spoor te leiden, had zelf het denk beeld van verzoening aan de hand gedaan, en daarmede de handschoen toegeworpen aan alle palstaanders en «onverzoenlijke))» op schoolgebied. Enkelen van deze laatsten wonen te Amsterdam, waar zij lid zijn van de groote vrijzinnige kiesvereeniging Bur gerplicht. Daar stelden zij voor, dewijl de Liberale Unie nu geen vertrouwen meer had, dat de liberale kiesvereeniging zich van haar zou losmaken. Gelukkig was hun getal niet groot. Er waren slechts zeven, welk getal met hen die zich van stemming onthielden, tot elf klom. Toch waren deze elf bjj machte de gemoederen van meer dan hon derd liberalen in de war te brengenja bjj enkelen de hartstócht tot het kookpunt te doen stijgen. Daar was mr. Levy, de peetvader van de Unie-, met Sassen, die voor het openbaar onderwijs «gestreden en geleden» haden Wertheim die een daad van handhaving van het liberale beginsel bij de wegjaging van minister Keuchenius door de le Kamer meende te herkennen en Voute, die dit geheel met hem oneens was, en beweerde dat minister Keuchenius op zij was \gezet door de nurkschheid van twintig heeren, die hebben willen toonen, dat zij wat durfden en ons nu een Minister als Lohman hebben bezorgd Daar werd geschreeuwd, gejouwd, geke ven daar werden nijdige blikken gewisseld, daar werden dikke woorden gesproken, daar werd gestampt en geraasd en amok ge maakt net zoolang tot de heer Sassen drie maal tmijnheer de voorzitten geschreeuwd en ten slotte het weord genomen had. Het was éen «Groot is de Diana der Efezen!» Die er meer van weten wil, zie er de liberale bladen op na. Wij kunnen onze plaatsruimte niet missen om al de onbe kooktheden weer te geven, door deze deftige heeren liberalisten in Amsterdams Burger plicht in deze achtbare vergadering elkander naar het hoofd geworpen. Neen, zoo sprak mr. Levy diep geroerd en zeer verontwaardigd, die Unie is geen Unie meer, daar zij niet alleen een steen, maar de geheele vesting der openbare school, onze liberale vesting bij uitnemendheid heeft overgegeven aan de gehate en verbonden «clericale» partijen. Zijn belangstelling voor haar was daarom tot het vriespunt gedaald. Wanneer ooit een instelling spaak is ge- loepen op wankelmoedigheid, kleurloosheid en gemis aan energie, dan is, volgens den heer Levy, dit nu met de Liberale Unie het geval. Haar kenmerkend karakter is lichtschuwheid. Van de Liberale Unie ging de tweedracht uit, die een onheelbare breuk in de liberale partij heeft veroorzaakt. Wel werd hun voorstel om zich van de Liberale Unie af te scheiden, verworpen doch de band is weer heel wat losser ge worden en het kleurloos lichtschuw bijeen- blijven onder den grooten anticlericalen hoed, voor de toekomst weer een weinigje minder mogelijk gemaakt. Helaas, dat het juist deze heeren zijn, die altoos weer den volke trachten te wijzen op den slappen band die de beide partijen der rechterzijde omstrengelt. V Goes. Reeds heden over zes dagen moet het in Goes rondstaan. Kort dag dus. Eigenljjk geen week meer. Worde die week dan terdege gebruikt, om het politiek besef op Zuid-Beveland en in Tholen op te wakkeren, en wake men met alle ten dienste staande middelen, dat aan den wederpartijder het genot niet worde gegund, om met leedvermaak in Keuchenius' val te roemen. Temeer dient hierop aangedrongen, nu de Antirevolutionaire partjj den strijd alleen heeft te voeren. Men zag toch, dat de Roomsche partij in Goes remplaganten-partjj is geworden. Niet toch bjj tweede, maar reeds bij eerste stemming schreef ze én aan den Antirevolutionairen én aan den Liberalen candidaat over hun opinie in zake de rem plaganten, en wie op dat punt maar goed was, zou ze steunen en was er geen één goed voor de remplafanten, dan bleef ze thuis. Dit mag heeten, alles op éen worp zetten. Al het overige hetzelfde, of een Liberaal of Antirevolutionair regeert, mits de rem- plapanten er maar bljjven. En dat heet politieke wijsheid Men ziet dus nu reeds uitkomen, wat we zoo duidelijk mogelijk uitspraken Ter wille van de remplacanten is de saóm werking feitelijk verbroken. (Standaard.) Y Parnell. Laaghartige en laatdunkende politiek was er steeds op uit om een bekwaam tegen stander onschadelijk te maken door hem te achtervolgen met achterklap, verdachtma king en hoongelach. Parnell strekt in Engeland ten voorbeeld van de schandelijke wijze, waarop deze politieke sluipmoordenaars te werk gaan. Te onmanlijk om hun tegenstander in het ridderlijk tournooi te ontmoeten, schie ten ze, als hjj voorbij gaat, van achter uit een hinderlaag hem na. Toch is het in Enheland gelukt deze laaghartige tactiek te ontwapenen. De Times boette er haar eere mee iu. En het gouvernement van Lord Salisbury verliest er een aanmerkelijk deel door van zjjn in vloed. Jammer slechts dat ook ten onzent dezelf de onheilige tactiek wordt toegepast. Thans is Minister Lohman er weer het mikpunt van. Men koestert voor dezen kraehtigen man vreeze, en nu komen de helden van de hinderlaag van alle kanten opdagen en schieten hem hun giftige pijltjes na. Niet dat men zijne beginselen bestrijdt, of argument tegen argument stelt. Neen, zijn persoon moet geknakt, ge krenkt, gedeukt. Een man als Mr. Var Houten, die de Commune prees, zonderlinge theorieën over het huwelijk uitstalde, en zoo fel mogelijk als atheïst positie nam, zou men als Minis ter een zeer gewone en natuurlijke ver schijning hebben gekeurd. Daar zou niets vreemds in zijn geweest. Maar De Savornin Lohman Als ze dien naam maar hooren, steken deze egels hun borstels reeds op, en zoeken heil in commérage. Dit is laf! Dit is in den diepsten zin onzedelijk. En schande roepen we uit over een partij als de Liberale, die in een leugenachtig praatje als dat over paneelzagerij een wapen zoekt om dezen Minister onschadelijk te maken. Schande omdat heel dit praatje niets dan een leugenachtig verzinsel is, en De Savor nin Lohman veeleer eere dan smaad toe komt, dat hij liever met het volk van God smaadheid leed, dan de eere der wereld te zoeken. Een berekenend man zou zjjn vrienden in den steek hebben gelaten. Dat Lohman dit niet deed, toont zjjn karakter. En is er nu één fatsoenlijk liberaal orgaan, dat onze sommatie opneemt, welnu dan sommeeren wij zijn redactie hiermede om te bewjjzen, dat de heer Lohman in Januari 1886 ook maar iets onwettigs heeft ge daan. Of beter nog, als de liberale partjj er den moed toe heeft, Iaat ze dan in de Tweede Kamer deze grief inbrengen. Dan zal men eens zien, hoe de heeren met de kous op den kop naar huis gaan. Maar dat durven ze niet St. y Administratie of Rechtspraak. fat aanvulling van wat wjj Maandag schreven diene het volgende uit de Stan daard «Gedwongen revisie als rechtsinstantie paste dus in het stelsel niet; en er bleef weinig anders over dan vrijwillige revisie, den Raad van State gehoord. Maar in geen geval mocht toegelaten dat de heer Roëll, onder den vorm van een schjjnbaar on schuldig amendement, de constitutioneele ketterjj binnenloodste, alsof de ministers een zelfstandige positie tegenover de Kroon in namen. Daartegen gewaakt te hebben is de beteekenis van hot advies van den Minister. Toch is daarmede de moeieljjkheid de wereld nog niet uit. Het recht van den belanghebbende is niet voldoende verzekerd. Hierin had de heer Roëll volkomen gelijk. Dat kan eerst door de wet op de admini stratieve rechtspraak geschieden. En het zou ons een oorzaak van vreugde zijn als de Minister, die zoo juist de moeilijkheid toonde in te zien, door zjjn invloed in het Kabinet, ons vaderland hoe eer hoe beter met deze administratieve rechtspraak begiftigen kon. Toch onthief de aanvankelijke ontstentenis van deze wet den Antirevolutionairen Mi nister niet, om voor de zuiverheid van het constitutioneele stelsel op te komen. En dat te minder daar mr. Roëll het echt revolu tionaire karakter van het liberalistisch sy steem niet beter kon doen uitkomen, dan door zich uitsluitend, als autoriteiten, op de staatsgeleerden te beroeper, wier school uit de Revolutie van 1830 was opgekomen.» 12 Maart 1890. Goes, De motie van de R. K. kiesver eeniging luidt als volgt „De Katholieke kiesvereeniging te Goes in haar vergadering, op 8 Maart gehouden: „Overwegende dat in een vacature voor het lidmaatschap der Tweede Kamer in haar district moet worden voorzien; „overwegende dat door de Katholieken volgens het program der katholieke partjj in Nederland geen candidaat kan en mag worden gesteund, die tot de invoering van den verplichten persoonlijken dienstplicht zou medewerken; „gelezen de verklaring te dier zake van den Zuid- en Noordhollandschen Bond van Kiesvereenigingen in de dagbladen „machtigt het best-uur der Katholieke Kiesvereeniging, den eventueelen candidaten schriftelijk af te vragen of zjj zich vóór of tegen de invoering van den verplichten per soonlijken dienstplicht verklaren; „betuigt haren dank aan het bestuur van den Zuid- en Noordhollandschen Bond voor haar krachtig optreden en de gegeven inlichtingen, „noodigt dringend al haar katholieke zuster-vereenigingen in den lande uit haar voorbeeld bij voorkomen te volgen; „besluit zich eerder bjj de aanstaande verkiezing van stemming te onthouden dan stemmen te bezorgen aan voorstanders van den verplichten persoonlijken dienstplicht." Nu is zeker wel het zonderlingste in deze zaak, dat bedoelde kiesvereeniging (er schijnen slechts elf leden tegenwoordig te zjjn geweest) een besluit genomen heeft op ten manifest dat waarschjjnljjk niet eens van bovengenoemden bond, maar van een enkel persoon den heer Op de Laak te Noordwijk is uitgegaan. De kennisgeving daarvan in De Tijd, is zeker Zarerdagavond te Goes nog niet bekend geweest Het Centrum schrjjft er van In het eerste geval breekt de Goessche kiesvereeniging met de traditie, die aan de christelijke partjj en d» meerderheid in den lande heeft bezorgd, op aansporing van den Zuid-Noord Hollandschen Bond", die daar door een groote verantwoordelijkheid op zich heeft geladen. Is de verklaring echter niet van den Bond uitgegaan, dan is er nog met eere redres mogelijk, en hopen wjj met goed ver trouwen dat de kiesvereeniging te Goes zal inzien, dat een besluit, genomen op valsch gebleken overwegingen, logisch vervallen is. De heer Keuchenius heeft aan de R. C. Kiesvereeniging geantwoord dat hjj bereid zou zjjn een wetsontwerp te ondersteunen, dat het beginsel van persoonlijken dienst plicht, behoudens de noodig of billjjk gebleken vrijstellingen huldigde. In de vergadering der liberale kies vereeniging te Goes, waar de heer Hejjse werd gecandidateerdis volgens de IV. R. Cf. tot deze candidatuur besloten «nadat men had bepaald, dat men het beneden de waardigheid der vereeniging achtte, om te wachten met welken candidaat de Katho lieken den strijd zouden aanvaarden.» Indien dan ook al door een enkelen libe raal met een enkelen katholiek over moge lijke plannen gepraat is, dan is daarvoor deze vergadering niet aansprakelijk. De Goesche Courant is gewoon, in verkiezingstijd de eene of andere uitdrukking uit een rede van een candidaat met vette letter te doen afdrukken, en dan te zeggen zie dat is nu jullie candidaatDie vette letter tactiek zoo beweert zij heeft zij geleerd van de Zeeuw. De onjuistheid der bewering is gemakke lijk aan te toonen. Voor ons ligt namelijk een verkiezingsnommer der Goesche Courant van 5 Juni 1886, vol vette letters. De Zeeuw werd eerst vier maanden daarna opgericht. Haar le nommer ver scheen 1 October 1886. Hoe kan de Goesche Courant nu beweren, dat zij deze tactiek van ons heeft geleerd De Liberale Unie zal haar naam dienen te veranderen in Radicale Unie. Lang hebben de heeren het met hun ljjf tegen gehouden, dat radicalisme dat door Levy met talent en taai geduld al sinds jaren was verdedigd. Met de oog<n dicht zullen zeker velen de bittere, onvergulde pil hebben geslikt. Thans is zelfs de Liberale Unie voor de socialistische leernoodzakeljjkheid eener progressieve inkomstenbelasting, ge wonnen. Met algemeene stemmen nam zjj de volgende motie aan door mr Levy voor gesteld «De vergadering, kennisgenomen hebbende van de aanhangige wetsvoorstellen van den heer Goeman Borgesius, betuigt haar inge nomenheid met het initiatief der voorstellers, geljjk met het grondbeginsel in de ontwer pen vervat: invoering eener rjjks-inkomsten- belasting met progressie.»

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1890 | | pagina 1