1890. No. 68.
Zaterdag 8 Maart
Vierde Jaargang
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVPüRTENTIEN
Amerikaansche Brieven.
viil
KERK- E\ SCHOOLNIEÜWS.
RECHTSZAKEN.
l
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prjjs per drie maanden franco p. p. 0.95.
Enkele nummers - 0.026.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Kalamazoo, Febr. '90.
Geachte Vriend I
Eenige oogenblikken over hebbende, wil
ik U nog eens iets uit ons land melden,
dat misschien voor U van belang kan zijn.
Ofschoon het schijnt, dat de prijzen ,der
levensmiddelen in Nederland thans aan
merkelijk lager zijn, dan 16 jaren geleden
toen ik Nederland verliet, zoo schjjnt het
mij nochtans toe uit mededeeiingen van
landverhuizers, dat er nog al belangrijk
verschil in sommige artikelen is, wat den
prijs betreft tusschen Nederland en Amerika.
Het zal U wel bekend zijn dat een dollar
hier genoegzaam gelijk staat met 2 gulden
50 ets in Nederland. Het gewicht is hier
echter ongeveer 9 ponden lichter op de 100
halve kilo's in Nederland. De pr\js van
goede tarwebloem is hier naar Am. geld en
gewicht berekend, voor ongeveer 2 ets per
pond. Op het oogenblik koopt mer. geslach
te varkens, goede kwaliteit tegen 4 dis de
100 ponden. Goed vleesch van koeien
wordt per ICO pond voor 4'/« dl. aan huis
gebracht. Gewoon zout kost hier per vat
van 275 pond 90 ets. De beste steenkolen
kosten 5'/a A 6 dis. de 2000 ponden, hier
een ton genoemd. Brandhout wordt in de
stad geleverd bij de maat, die moeilijk op
te geven is voor Nederlanders, doch de
waarde er van komt met kolen vrjj wel
overéén. Woont men buiten de stad, en
in boschrjjke streken dan kan men somtijds
brandhout genoeg voor den arbeid bekomen.
In kruidenierswaren zijn sommige artikelen
iets hooger, en andere ook weer lager dan
in Nederland. Men koopt hier de beste
suiker voor 7 ets. volgens de markt van
heden. Ordinaire koffie van 24 tot 28 ets.,
beste tot 32 en 35 ets. het pond. Thee
schijnt zoowat gelqk te staan met Nederland
in kwaliteit en prjjs. Rijst wordt hier
van 6 tot 8 ets verkocht. De oorzaak van
dien hoogen prijs is het beschermend tarief,
dat- is een invoerrecht van 2 ets per pond
op buitenlandsche rijst, door dat invoerrecht
kan men voor de rjjst; die iB Carolina en
Louisiana verbouwd wordt, een voordeeligen
pr\js bekomen. Tabak is ook belast, doch
men kan voor |20 a 25 ets eene matige
kwaliteit van rooktabak bekomen. Sigaren
zijn hier voor Hollanders altijd nog te duur,
dat is, zij geven niet gaarne van 3 tot 5 ets
voor een middelmatige sigaar. Die echter
goedkoop sigaren rooken wil kaD nog eene
kwaliteit bekomen van l'/j dl. per honderd
Er bestaat echter eenig vooruitzicht dat
de binnenlandsche belasting van de tabak
zal worden opgeheven, waardoor dat artikel
alsdan nog wat lager in prjjs gaat worden.
Kleeding en schoeisel is hier ook niette
hoog in prijs, doch de kwaliteit van beiden
laat somtijds te wenschen over.
Er zijn echter in dit land ook onder
scheidene dingen die wel wat hoog in prijs
zjju. Naar mijne berekening kost een
dokter of geneesheer hier het drie- ol
viervoudige, gerekend tegen Nederland.
Ook is de huishuur, naargelang van stai d
of plaats minstens het dubbele van Neder-
landsche prijzen. Heeft iemand een dienst
bode of waschvrouw noodig, ook dan zijn
da loonen vrij hoog. Moet men iets laten
repareeren aan huisraad of huis, aan kleeding
of schoenen en wat dies meer zij, men is
gewoon hier voor zulke kleinigheden hoog
te rekenen. Heeft de huisvrouw voor zich
of hare dochters kleederen of hoeden te
maken of op te maken, ook dan is het
loon hoog. Velen trachten dan ook zulke
uitgaven zooveel mogelijk te vermijden, en
doen al wat zjj eenigszins kunnen, zeiven.
Daarentegen zjin die artikelen welke de
drukpers oplevert, weer ontzaglijk goedkoop.
Hier zijn couranten van 8 tot 12 vierkante
Veeten oppervlakte, die voor let. per num
mer tranco per post worden verzonden over
het geheele land. Almanakken, dieadver-
tentiën inhouden worden bij miljoenen
kosteloos overal verspreid. Geheel nieuwe
boeken van 300 a 400 bladzijden, Ingenaaid,
worden voor 10 ets verkrijgbaar gesteld,
en dezelfde zeer net in linnen band voor
25 ets. Onder deze goedkoope boeken trof
ik onlangs eene beknopte doch volledige
geschiedenis van de Vereenigde Staten, als
ook eene goed gedrukte uitgave van
Bunyans Christensreize, als ook diens «Heili
gen oorlog.» Ik behoef niet te zeggen, dat alles
in de Engelsche taal is, en de oplagen ont
zaglijk groot zijn.
Ik eindig hiermede, hopende U in een
volgenden op een ander gebied iets te
doer, vernemen.
Met hoogachting de Uwe W.
7 Maart 1890.
Goes. Woensdag vergaderde de Goesche
afdeeling der a. r. kiesvereening «Nederland
en Oranje» tot het stellen van een candidaat
in de vacature De Savornin Lohman. Van
de ruim 100 leden waren 45 aanwezig.
Zeker had het getal grooter kunnen zijn,
doch daarvan mocht, om met wijlen den
heer van Gorkom te spreken, allerminst den
aanwezigen een verwijt gemaakt worden.
De voorzitter, Jhr. mr. J. J. Pompe van
Meerdervoort zette kort en zakelijk de ge
beurtenissen der laatste weken uiteen, die
tot deze samenkomst aanleiding hadden ge
geven hij besprak het roekeloos bestaan
der eerste kamer die om zijn belijdenis
den heer Keuchenius had weggezonden, en
Z. M. den Koning genoodzaakt had een
ander te benoemen, waardoor wij onzen
kundigen afgevaardigde moesten afstaan
hjj deelde mede dat de heer Keuchenius
door 't geen gebeurd is, de eerst aangewe
zene was tot wien -men zich had te wen
den, en dat deze oud-minister van koloniën
zich bereid verklaard had een candidatuur,
zoo di; hem werd aangeboden, te aanvaar
den, in het belang des lands en der regee
ring, die hjj van ganscher harte wenseht
te steunen. Speker beval met klem deze
candidatuur aan.
Met zeldzame eenparigheid bleek de ver
gadering het met den spreker eens te zjjn;
want met algemeene stemmen (er waren
tegenwoordig 45 leden en 1 hospitant de
lieer Roozendaal van Dordrecht) werd de lieer
mr. L. W. C. Keuchenius als candidaat aan
gewezen. Een opmerkelyk en zeer verblij
dend teeken waarvoor men den Heer niet
genoeg kan danken, was't dat mannen van
allerlei kerkelijke richting, gevoelende Wie
in den persoon van mr. Keuchenius getroffen
was met eenzelfde geestdrift bezield, zich
voor deze candidatuur uitspraken.
Een der leden zeide zijn gedachten over
deii vermoedeljjken inhoud van de verkiezings-
artikelen die de Goesche Crt. naar hjj ver
onderstelt tegen onzen candidaat zal het
licht doen zien. Van die zijde aast men
altijd op uit hun v- rband gerukte uitspraken,
teneinde de antirevolutionaire kiezers tan
den antirevolutionairen candidaat tescheiden.
Doch niet op wat ons scheidt, als bijv. het
,kerkel|jk standpunt en de mindere of meer
dere scherpheid van woordenkeus in den
strijd voor het antirevolutionair beginsel;
maar op wat ons verbindt komt het aan,
namel|jk dat het woord des Evangelies zjjn
vrijen loop hebbe niet alleen in Nederland
maar ook in Indië.
Spreker voorspelt dat men van zekere
z|jde met meer of minder vette letter zal
afdrukken tal van aanhalingen uit de tal
rijke geschritten van dezen onverschrokken
vaak fel bestreden, soms zeer scherpen staats
man. Onze kiezers moeten zich meer be
wust worden, dat het niet aangaat instem
ming te eischen met iedere met vette letter
gedrukte aanhaling uit redevoeringen van
een candidaat; doch wel met zijne beginselen.
Vooral zal men van die zijde trachten
de Roomschen tegen ons uit te spelen.
Spreker wenseht geen steun te bedelen
doch verwijst nu alvast tegenover een enkele
scherpe uitlating tegen kerkelijke leerstuk
ken der roomsche kerk naar wat Keuche
nius ook voor den roomschen staatsburger
heeft gevoeld.
De voorzitter voegde hier aan toe wat
de leider der roomsche staatspartij dr. Schaep-
man blijkbaar met sympathie voor den
staatsman Keuchenius naar aanleiding van
Keuchenius' val heeft gezegd.
In de vacature E. v. d. Bosch werd. na
het bedanken van den heer J. J. Visser
met 29 stemmen tot lid van het bestuur
der Kiesvereeniging gekozen de heer J. Bu|jse,
niettegenstaande deze te voren verklaard
bad niet in aanmerking te willen komen.
Hij heeft zich de benoeming laten welge
vallen.
De vergadering werd met dankzegging
door ds. Groeneweg gesloten.
Ook de afdeeling N Beveland der a.
r. kiesvereeniging, vergaderd te Wissenkerke,
stelde met algemeene stemmen den heer
mr. L. W. C. Keuchenius candidaat.
Goes. De derde of laatste der door de
Chr. Jongelingsvereeniging Ken den Geer
aangekondigde winterlezingen had heden in
haar lokaal plaats door ds. van Belkum
ait Zierikzee; die zjjn klein getal aandachtige
hoorders bepaalde bij een held, wiens naam
buiten de zendingskringen wel niet bekend
s, doch die als tegenhanger van pater Darmen
onder de grootste martelaars der I9e eeuw
mag worden geteld. John Coleridge Pat-
teson. Geboren 1 April .1827 te Londen
werd hij door zijn vromen vader een rijken
rechtsgeleerde en door zijne moeder in de
vreeze Gods opgevoed. Reeds op zijn 5de
jaar bleek zjjn bjjzondere aanleg, toen hij
den bjjbel ten geschenke ontvangen hebbende
daarin allerlei zwarigheden trachtte op te
lossen. Zoo onder anderen vroeg hij wat
van de visschen bij den zondvloed moest
geworden zijn.
Ofschoon een echte Engelsche knaap die
zjjn uitspanningen niet naliet, duldde hjj
niet dat in zjjn bijzijn werd gespot,igevloekt of
een vuil lied gezongen. Later op dehoogeschool
te Oxford ontwikkelde zich die zin voor het
edele, doch toen kwam er ook een meer
geestelijke plooi in zijn leven. Op zijn 25ste
jaar werd hij door Pliilpot in zijn eerste
gemeente Alfirigton tot den predikdienst
gewijd. Daar lag ook het landgoed zijns
vaders, de liefde tot wie hem in den weg
stond, om naar den weg zijns harten zen
deling te worden. Toch kreeg hij toestem
ming van ilezen; en door bisschop Selwijn
overgehaald, trok hjj na een arbeid van 17
weken den 25 Maart 1855 naar Melanesië
(een keten van 3 groote eilanden in de
Zuidzee.) Daar arbeidde hjj zeventien jaren
'ang met kenneljjken zegen onder deze
mensohenetende bevolking van Nengone,
Erromanga en andere baza.'teilanden, onder
afwisselende stormen en gevaren. Uit gelden
door Selwjjn bijeengebracht, kocht hij een
zendingschip, «het Zuiderkruis» waarmee hij
de eilandjes bezocht. De rjjke Engelschman
moest allerlei schijnbaar lage bezigheden
verrichten. Menigen nacht sliep hij in een
der vele hutten dier inboorlingen, die hjj
aldus beschrijftDenkt u een ronde ruimte,
met een brandend hout in het midden, dus
vol rook. Deze ruimte was onze gemeen
schappelijke slaapkamer voor mannen, vrou
wen, knapen, meisjes, varkens en vogelen.»
Doch al deze zelfverloochening oefende hij
met blijdschap. Spreker noemde vele be
langrijke bijzonderheden uit Pattesons leven
om te doen zien hoe hij van den Heere
geroepen was tot zijne schoor.e roep.ng.
Plaatsgebrek verbiedt ons er b|j stil te staan.
Patteson viel in 1871 als slachtoffer van
de laagheden der Europeesche sandelhout
handelaars en werkverschaffers, zeevarenden
onder den algemeen passenden naam roovers
aan te duiden. Op de schepen zong men
christelijke liederen, of kleedde een s'troopop
in bisschopsgewaad. teneinde' het volk in
den waan te brengen dat Patteson er was
zoo werden de onnoozelen op de schepen
gelokt, gebonden en weggevoerd. Dit wekte
wrevel vooral tegen den bisschop.
Een dier dagen op het eiland Nukapu
geland, werd hjj met zendeling Atkins door
vijf vergiftigde pijlen ge lood. Zjjn Ijjk werd
in een kano gelegd, die men in de richting
van zjjn schip stuurde. De zijnen vonden
hem en brachten zijn lijk naar Kohimarama,
een der Norfolkeilanden, welk eiland hij
wegens gezonder klimaat met Auckland
ve wisseld had.
De voorzitter der chr. jongel. vereeniging
dhr. A. Verburg was aller tolk, toen hjj
den spreker dankte voor zijne boeiende
voordracht.
«Ken den Heer» lljjve het christelijk
publiek nog vele jaren dienen met het or-
ganiseeren van dergelijke nuttige lezingen.
Z|j zoeke echter de sprekers niet altijd uit
sluitend onder predikanten, die immers
overeenkomstig den aard hunner werkzaam
heid aan theopneustie, bjjbelsche fantasie
of zending hunne stof ontleeneri.
Natuurlijk willen wij in geen geval de
waarde van het ree Is gehoorde verkleinen;
maar er zjjn nog zoo tal van sociale, staat
kundige en wetenschappelijke vraagstukken,
welker openbare behandeling in populairen
vorm, ook voor Goes zoo broodnoodig is.
Overgeplaatst de commiezen bij de
posterijen 3e klasse L. A. P. Hoffman te
Sneek en B, Mejjlink te 's Hertogenbosch.
Geplaatst te Goes de commies 4e kl. C. G.
G. F. Greiner met 1 April a.
De voordracht voor den Hoogen Raad
vacature mr.Hingst), door de Tweede Kamer
opgemaakt, bestaat uit: 1e. mr. P. van
Bemmelen, raadsheer in het gerechtshof te
Arnhem2e. mr. A. A. Weve, president
van de arr. rechtbank te 's Gravenhage. en
3e. mr. W. van der Kaay, kantonr. shter
ie Leiden en lid van de Tweede Kamer.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Oosterland ds. L. M. van
Noppen te Zwartsluis.
Aangenomen naar Heinkenszand door ds.
J. D. v. Spankeren te Vollenhove.
In de maand Februari werd de Bjjz.
School te Goes bezocht door 170 leerlingen
waarvan 159 geen enkelen schooltijd ver
zuimden; 11 leerlingen verzuimden minder
dan 10 schooltijden en bij 0 beliep het
verzuim van 11 tot 20 schooltijden. In
het geheel bedroeg het schoolverzuim in
deze maand 0,06 pet, tegen 2,10 pet. in
Februari 1889.
Het gerechtshof te 's Gravenhage spiak
gister den jonkman uit Hulst vrij, door de
Middelburgsche Rechtbank tot een jaar
gevangenisstraf veroordeeld wegers meineed.
Het Hof overwoog dat niet gebleken was
dat beklaagde den eed opzettelijk had
afgelegd en bracht de kosten van het hooren
der getuigen «ter ontlasting van den be
klaagde", tot een bedrag van f62,55 ten
laste van den staat.
ArrondissementS'Rechtbank te Middelburg.
Heden Vrijdag zijn veroordeeld wegens
mishandeling F. J. T., 25 j., arbeider
Goes, J. de J., 21 j., schippersknecht,
Hansweert, en C. J. B., 15j., zonder beroep
Middelburg, ieder tot 7 d. gev., A. W.,
16 j., Goes, tot 15 b. s. 5 d. h., en F.
v. H., 19 j., arbeider, Goes, en M. H. H.,
29 j., hvr. van M. S., zonder beroep
Middelburg, beiden tot f 3 b, s. 3 d. h.
I
