1890. No. 49.
Donderdag 23 Januari.
Vierde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER AD VERTERITEN
SLA DIT NIET OVER.
v W/algelijk.
ZEEUW.
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. ƒ0,95.
Enkele nummers- 0,02s.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 eent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Verleden jaar hebben wij enkele malen
tot vervelens toe een artikeltje voor onze
dodgers» geplaatst, waar met groote letters
boven stond „Let op."
Getrouwe lezers van ons blad, die de eer
hadden lodger te zjjn en voor wie dus ons
artikel geschreven was, hebben ons daarna
medegedeeld, dat zjj geen kiezer meer
waren, omdat - zij verzuimd had
den te doen wat hun in ons artikel was
aanbevolen.
Hoe is dit mogelijk 1
Wjj hadden toch verleden jaar duidelijk
gezegd, en herhalen het ook bij deze dat
Kiezers die met een ander samen wonen
of bij een ander in de kost liggen, of een
kamer in hnnr hebben, of een deel van het
huis bewonen, en die deswege verleden jaar
kiezer werden, of door hnnne onoplettend
heid als kiezer geschrapt werden
zich voor 15 Februari aanstaande moeten
aangeven op het Secretarie ot aan het
Gemeentehuis. Dat moeten zij alle jaren
doen voor 15 Februari. Doen zij het niet,
dan zijn zij voor een heel jaar kiezer uit.
En dat door hunne eigen vergeetachtigheid.
Sommige onzer vrienden zjjn als kiezer
geschrapt, dewjjl zij vergeten hadden op het
gemeentehuis te gaan zeggen dat zij voor
de grondlasten zjjn ingeschreven in meer
dan éène gemeente.
Laten zij dit dan nu doen.
Betaalt gij bjjvoorbeeld te Koudekerke f 7
in de grondlasten en te Biggekerke f3.,
dan zjjt gij kiezer, maar dan moet gij het
op 't gemeentehui» gaan aangeven, en uwe
belastingbiljetten meebrengende burge
meester of de secretaris zullen 'tdan voor
u op stellen.
Let welde man wordt geacht in de
grondbelasting te betalen voo^ zjjn vrouw
de vader voor zjjn minderjarige kinderen,
wanneer hjj van hunne goederen het vrucht
gebruik heeft.
Nu zjjn er misschien ook in de gemeente,
die in een andere gemeente over het laatst-
verloopen dienstjaar (1888,89) in de perso-
neele belasting zjjn aangeslagen voor een
perceel, waarvoor in die gemeente belasting
zonder remissie (mindering) verschuldigd
is. Indien zjj hunnen aanslag ten volle
hebben betaald, dan zjjn zjj ook kiezer.
Zjj hebben dan maar naar het Secretarie
te gaan en hun met «voldaan» geteekend
belastingbiljet te vertoonen of een authentiek
afschrift er van.
Wilt gjj weten of gij lodger, tevens
kiezer zjjt
Dan moet gjj zjjn: mannelijk inwoner
der gemeente, die, hetzjj hoofd van een
gezin of alleenwonend persoon in huur
hebt een deel van een huis dat voor het
andere deel bewoond wordt door den eige
naar of den huurder op wiens naam het
belastingbiljet is ingevuld. Dan moet het
huis 148 of meer aan geschatte huur
waarde doen. (Voor sommige steden is het
iets meer).
Ook moet het door u gehuurde deel van
het huis minstens fl,20 aan geschatte
huurwaarde doen. Dat wil niet zeggen
dat u er f 1.20 huur voor betaalt, 'tzal
wel meer moeten zjjnmogelijk is 't ook
minder; 'tdoet er niet toe. De vraag is
maar: staat de huurwaarde op uw be
lastingbiljet als fl.20 of meer aangegeven,
dan zjjt gjj kiezer, mits gij minstens negen
maanden vóór 15 Februari 1890 het huis
in huur jiebt gehad.
Ook mannen, die mede-eigenaren van
onverdeelde goederen zjjnde voor hun aan
deel minstens f10 in de grondbelasting
betalen, hebben zich aan te geven en hunne
bewijsstukken over te leggen. Dat wil
zeggen: Als bjjvoorbeeld drie broeders
samen één stuk land bezitten, dan kunnen
zij alle drie kiezer worden op bovenge
noemde voorwaarden, en wel voor dat eene
stuk landals gij maar de formulieren
daartoe noodig op het secretarie afhalen
en vóór 15 Februari ingevuld terugbrengen
wilt.
Voor de aangiften der lodgers of mede
eigenaars in onverdeelde boedels zijn model
len op het secretarie kosteloos verkrijgbaar,
die ook kosteloos worden ingevuld.
Let wel. Kiezers die verhuisd zjjn van
de eene gemeente naar de andere,'moeten
zich in die nieuwe gemeente aanmelden op
het secretarie en daarbjj overleggen het
belastingbiljet, waaruit blijkt dat zij in die
andere gemeente hun belasting ten volle
betaald hebben.
Mannen, die aan een van bovengenoemde
eischen voldoen en vóór 16 April 1889
meerderjarig worden, kunnen kiezer wor
den als zij het door hen bewoonde kwartier
laten schatten of hun aanslag in de grond
belasting in hunne of in andere gemeenten
gaan aangeven.
Het is nog niet zoovele weken geleden
dat in het Nederlandsche parlement, in onze
tweede Kamer, terwjjl de minister van
financiën de heer Godin de Beaufort aan
het woord was, het grootste gedeelte der
liberale partjj tegenover den spreker, een
houding aannam, die men zelfs aan kwajon
gens kwalijk nemen zou. Sarrend, belee-
digend was hunne houding, toen zij zich
vóór den minister plaatsten en hem som-
wjjlen door hun hoonend gelach beletten
zjjne rede vooit te zetten. De liberale partij
heeft bjj het jongste debat over de be
grooting van financiën in de tweede kamer
den minister opzetteljjk, vierkant in het
aangezicht uitgelachen.
Zulk een houding noemt zeker ieder eer-
ljjk weldenkend liberaal met ons walgelijk
Maar hoe noemt gij dan wel de houding
van de wetgevers in het Fransche parlement
daar is 't tenminste vrjjwat erger nog dan
bij ons.
De Fransche regeering had een besluit
van den Parijschen gemeenteraad vernietigd
om een subsidie te geven aan de werksta
kers. Lachise (een radicaal) vroeg haar
daaromtrent inlichtingen.
De minister antwoordde dat de gemeen
teraad zich in de zaak der werkstakers
gemengd had en dus zjjn bevoegdheid te
buiten was gegaan. Te Parijs is namelijk
evenals te Berïjjn, de gemeenteraad in zjjn
meerderheid «sociaal.»
De socialist Joffrin besteeg hierop de
tribune om de regeering te bestrjjden.
Zooals men weet is Joffrinf verkozen ver
klaard door de meerderheid der Kamer,
niettegenstaande hij in 't district Montmar-
tre (voorstad van Parjjs) slechts 5000 van
de 14000 stemmen bekomen had. De overige
stemmen toch waren op Boular.ger uitge
bracht, doch door de Kamer van onwaarde
verklaard.
Daar verscheen Joffrin op de tribune.
Helsch rumoer op de banken der boulan-
gisten en der rechterzjjde. Twee der laat-
sten schreeuwden dat Joffrin niet het recht
had te sprekenhrj is geen afgevaardigde.
Er ontstond een groot tumult, temidden
waarvan Paul Deroulède (boulangist) zich
deed hooren. Hjj bezigde een uitdrukking
die de voorzitter hem wilde doen intrekken.
Paul riep toenIk handhaaf haar.
De voorzitter liet de Kamer beslissen de
censuur op Paul toe te passen. De Kamer
deed alzoo. Daarna werd Paul uitgenoodigd
heen te gaan. Doch in plaats daarvan ging
hjj met zijn getrouwen in zijn bank zitten,
die hjj even verlaten had, en nestelde zich
daar. De voorzitter zette zjjn hoed op en
verliet de zaalde overigen volgden hem.
Paul en anderen bleven zitten. Na een
kwartier keerden allen terug, en daar Paul
weer weigerde heen te gaan, werd de
kolonel Elie geroepen, de kommandant van
de militaire wacht der Kamer. Deze trad
biunen en zette den afgevaardigde buiten
de deur. De bewonderaars van Paul gin
gen met hem mee.
Toen stond een ander boulangist op
(Millevoye). Hij verweet der meerderheid
het beginsel der souvereiniteit van het volk
met voeten getreden te hebben. Oorver-
doovend bleef het rumoer en de voorzitter
schorste opnieuw de zitting. Een communist
(Grange) schreeuwde: »leve de Commune
Ook Millevoye kreeg een bestraffingdoch
daar hij weigerde heen te gaan, werd hij
met geweld verwijderd. Ten 3en male
werd de vergadering geschorst en hervat.
De boulangist Laguerre nam toen hei
woord om te zeggen dat hij Joffrin nooit
aan het woord zou laten. Weer een cen
suur Groot rumoer I Schorsing der zitting
De zitting hervatDe boulangisten verlaten
de zaal. Nog grooter rumoer. Joffrin ziet
van 't woord af. Eindelijk stemming.
Zou er in een honden- en apenspel niet
meer orde en fatsoen gevonden worden, dan
in zulk een hooge vergadering? Hoe diep
gezonken moet wel een natie zijn, waar de
wijzen en verstandigen het volk openlijk
in de dwaasheid voorgaan
Ga het Nederland toch nimmer zoo
Y Uit welken hoek 1
In een liberaal blad (N. R. C.) staat
een correspondentie uit Batavia waarin
geklaagd wordt o /er het dure bestuur van
Keuchenius, en over de «hartstochtelijke
uiting» zijner staatkunde. Voorts wordt
er in gemeld dat schrijver en zijn vrienden
op gebied van tooneel «allerlei amusementen
hebben gehad», onder anderen twee voorstel
lingen op Zondag die goed voldeden, «maar de
pauzes duurden te lang, zoodat zjj te laat
naar bed gingen.» De schrijver had liever
een goede echte Hollandsche comedie in
zijn stad 1
Door deze gelijktijdige mededeeling van
wat omtrent Keuchenius en omtrent
de comedie gewenscht wordt, ziet de lezer
terstond uit welken hoek de wind waait.
Hjj overschatte dus de waarde van deze
critiek op onze regeering niet. Zij is van
een, die de comedie hooger stelt dan het
Christendom van minister Keuchenius en
van duizenden in Nederland met hem.
Schandelijke praktijken.
Dat de Indische maatschappij verkankerd
is en de kiem der ontbinding in zich om
draagt, blijkt weer uit onderstaande mede
deeling omtrent het verstrekken van opium
door Europeanen. In plaats van de regeering
te steunen in haar streven om het opium
gebruik tegen te gaan, zijn gewetenlooze
landgenooten van ons daar bezig handlangers
te zjjn van niet minder gewetenlooze Chi-
neesche pachters.
In een Geldersch blad lazen wij daar iets
van, dat wij onzen lezers oververtellen
Op zeer vele landelijke ondernemingen
(zoo zegt de Indische schrjjver) worden de
administrateurs of de geëmployeerden met
den verkoop van opium aan de Inlandsche
ingezetenen en werklieden belast. Genoemde
personen ontv. daarvoor geen bepaalde bezol
diging maar een vast percentage van hetgeen
zij verkoopen het is duidelijk dat hiermede
beoogd wordt hen aan te sporen, zooveel
mogelijk te verkoopen.
Van zeer vertrouwbare zjjde weet ik dat
op sommige ondernemingen van de op die
wijze verkregen winsten de tractementen
der geëmployeerden en zelfs die van den
administrateur worden uitbetaald
Vindt ge het niet wel
Een sterk bewijs, dunkt me, hoe veel
de pachter aan de opium verdient, want
het zijn enorme sommen, die hij aan
anderen voor hunne medewerking moet
afstaan.
Op die ondernemingen is men dan ook
gewoonlijk met de werklieden in rekening-
courant.
Nog moet ik vermelden (hoe vreeselijk 1)
dat er op die ondernemingen onder
voorgeven dat er op het oopenblik geen
klein of afgepast geld voor handen is
bjj de uitbetaling van het loon aan de
koelies, met opium wordt betaald
En dit doen Europeanen
Ge kunt dus nagaan, hoe het gesteld
moet zjjn op de vele ondernemingen, die
aan Chineezen toebehooren en waarvan Je
administrateurs of geëmployeerden Chi
neezen zijn.
Ge ziet dus uit het medegedeelde, voor
de waarheid waarvan ik insta, hoe de
Inlander op alle mogeljjke geoorloofde of
ongeoorloofde manieren aan het opium
schuiven wordt gebracht en hoe hjj als liet
ware het algemeene voorwerp van exploi
tatie is.
En ook dit is helaas nog gebleven tot
op dezen dag
Omtrent de vexatiën waaraan de bevolking
bloot staat, zegt de schrijver
Ter wille en op last van den pachter en
diens trawanten, worden op bloote vermoe
dens ja zeer dikwijls ook zonder het
minste vermoeden huiszoekingen ingesteld.
Ik behoef hier niet speciaal de aandacht
te vestigen op het feit, dat zeer dikwijls
de bij die huiszoekingen achterhaalde opium
afkomstig is van óf medegebracht wordt
door de aanhalers zeiven en dat dergelijke
would be aanhalingen toegepast worden
op aan den pachter of diens trawanten
vijandig gezinde personen.
Dat feit toch is van te algemeene be
kendheid
Waar ik echter wel de aandacht op wil
vestigen is op het feit, dat die huiszoekingen
veelvuldig worden ingesteld, nief door daartoe
bevoegde personen of autoriteiten, maar
eenvoudig door daartoe door den pachter
zei ven aangewezen personen als opiumslijters,
spionnen enz. enz., allen personen behoorende
tot het uitvaagsel der maatschappij en door
den pachter bezoldigd.
Waren het nu nog alleen maar huis
zoekingen Doch neen, men gaat daarbij
verder men gaat over tot ljjfsvisi-
tatiën. Vooral schoone en jonge vrouwen
hebben hiervan het meest te verduren
onder voorgeven dat men vermoedt, dat zij
opium bij zich hebben, worden zij met of
zonder geweld ontkleed over he,t
geheele lichaam bevoeld, betast
Tot zoover deze schrjjver. Wij denken
hierbij aan Thorbecke's woord, reeds in
1868 uitgesprokendat er iets rottends is
i.i de maatschappij. Vooral in de Indische!
En dan zou het achterblijvend deel der
liberalen den minister Keuchenius er nog
een verwjjt van maken dat hij het Chris
tendom boven het Mahomedanisme stelt,
en in plaatsen waar alleen het Heidendom
zetelt de prediking van het evangelie aan
beveelt.
22 Januari 4890.
Goes. Dinsdagavond werd door het be
stuur der bouwvereeniging «Help II Zeiven»
alhier het 25e jaarverslag uitgebracht van
het verloopen boekjaar 1889. Uit dat ver
slag bleek dat aan contributie ontvangen
was f 1419,90, terwijl aan aandeelen der
leden weder werd uitbetaald f 2614,03s,
door 3 leden werd hun winst, ten bedrage
van f 1,99 verbeurd, omdat zij bij het op
nemen hunner gelden nog geen 4 jaren
lid waren.
Voor onderhoud der gebouwen werd van
de winst f140 en voor het reservefonds
