V Vrijheid, gelijkheid, broederschap.
KEltfi- Iv\ SCIIOOLMIINN.
Gemengde Berichten.
bosschen een overvloed van wild bevatten
wier pelsen een groote handelswaarde be
zaten. Bovendien bevatte de bodem vele
delfstoffen.
Rusland dacht, dat dit rijke land niet veel
waarde bezat. Maar de slimme Yankee,
die meer wist omtrent het ontginnen van
schijnbaar waardelooze streken en ook
gaarne den machtigen Russischen nabuur
buiten Amerika wilde zien, kocht het in
1867 voor de zeer geringe som van 7.209.000
dollars of achttien millioen gulden. Dit
ryke en in vele opzichten zeer vruchtbare
land, heeft eene uitgestrektheid van 580.000
vierkante Engelsche mijlen en is dus bijna
vijftig maal grooter dan Nederland. Door
dezen aankoop verkregen ook de Vereenigde
Staten buitenlandsche bezittingen, en werden
dus eene koloniale mogendheid.
Nu zou iemand denken, dat de Ameri
kanen tevreden behoorden te zijn met hun
uitgestrekt gebied. Maar dit is niet zoo.
Jaren lang reeds hebben zij er over ge
sproken Cuba en andere West-Indische
eilanden door aankoop of op andere wijze
aan hun groot land toe te voegen. Nog
slechts enkele maanden geleden werd er
in het Congres te Washington een «bil!»
ingediend, wijzende op de wenschelykheid,
dat ook Canada deel uitmake der Vereenigde
Staten. Velen, ook in Canada, zijn sterk
voor eene annexatie aan de groote republiek,
en het is zeer waarschijnlijk, dat Engeland
ook deze uitgestrekte bezitting niet zoo
heel lang meer zal behouden.
Anderen gaan zelfs zoover van te pro-
feteeren, dat binnen een niet al te lang
tijdsverloop geheel Noord- en Midden-Ame-
rika, benevens alle West-Indische eilanden
zullen vereenigd zijn tot één Vereenigde
Staten, met het Engelsch als volkstaal,
terwijl nog anderen een weinig verder gaan
en beweren, dat ook Zuid Amerika in den
loop der tijd* n voor de Engelsche taal en
het idee van een «Vereenigd Amerika» zal
gewonnen worden.
Met het oog hierop dulden de Vereenigde
Staten van Noord-Amerika geen inmenging
meer van Europeesche mogendheden, in de
geschillen der Amerikaansche Staten, terwijl
volgens de zoogenaamde «Leer van Mor.roe»
«de Amerikaansche vastelanden van af heden
«(1823; niet meer beschouwd zullen worden
«als geschikte gelegenheden voor kolonisatie,
«door eenige Europeesche mogendheid.» De
toepassing dezer «leer van Monroe» was in
1867 oorzaak van den treurigen dood van
Keizer Maximiliaan van Mexico.
Reeds meermalen kon men ervaren dat
de liberalist guller is in het aanheffen dan
in het toepassen dezer leus der revolutie.
Wie tet nu toe gemeend had op dit ter
rein der toepassing bij zyn geesteskind, den
socialist, schoonere en betere ervaringen te
zullen opdoen, die zal in den laalsten tijd
van die meening wel zijn teruggekomen.
Reeds eenige weken geleden zagen wij
hoe 'n wonderlijke opvatting deze heeren
hebben van de vrijheid. Van de vrijheid
die zij wel voor zichzelf begeeren, doch
nauwelijks gunnen aan anderen.
Toen daar in eene vergadering voor
christelijke werklieden, een gewezen socialist
verklaarde aan den rand des doods, aan
den oever der eeuwigheid door Gods genade
te zijn teruggeschrikt voor den heilloozen
weg van het socialisme, toen waren het
juist de socialisten, de gasten der christelijke
werklieden die aan dezen hunnen gewezen
wapenbroeder het zwijgen oplegden en de
orde verstoorden.
Maar dat deed de onontwikkelde massa
immers, zult gij zeggen. Kan men dan
van die menigte vergen, dat zij
Met uw verlof. Wij zullen u een tweede
geval noemen. Een der leiders der sociaal
democraten, de heer Croll, mede-redacteur
van het Dagblad der socialisten, had het
gewaagd met den hoofdman dhr. Domela
Nieuwenhuis van meening te verschillen in
zake de meer of minder vlugge toepassing
der hun beiden even dierbare beginselen.
Was dit verschil van meening naar Do
meia's zin?
Het schijnt van neen. Want kort daarop
werd aan Croll het leven onmogelijk ge
maakt. Zijn houding werd door de socia
listen afgekeurd, en Croll zag zich genood
zaakt zich aan het blad waarvan Domela
Nieuwenhuis de hoofdredacteur is, te ont
trekken.
Dit zijn twee staaltjes, die naar buiten
openbaar werden, en ons genoegzaam! dui
delijk maken, wat het socialisme van de
Vrijheid denkt.
Waarlyk het liberalisme viel tegen, het
socialisme doet het ook. Spijt zijn haat
tegen het cleiicalisme heeft zelfs de partij
van Domela Nieuwenhuis, Domela Nieu
wenhuis, aller heilige vader, incluis, zich
zuiveren 6 ne'gingen nog niet kunner»
\reemd komt ons dit verschijnsel niet
voor, doch betreuren het te meer met het
oog op de vele teleurgestelde slachtoffers,
die te laat zullen inzien dat de vrijheid, die
zij begeeren, ook zelfs bij Domela Nieuwen
huis niet is.
3 Januari 1890.
VOORSTE L L EN-LA H L M A N N
In een adres, met ruim 100 handteeke-
ningen uit Tilburg aan de Tweede Kamer
verzonden, worden de volgende bezwaren
ingebracht tegen de voorstellen-Bahlmann,
meel lnvoerrechten °P graan en
1. Door aanneming van dit voorgestelde
ontwerp van wet zal een gevoelige slag
toegebracht worden aan het gewone bak-
kersbedryf, dat nu alreeds zoo sterk te
kampen heeft met de groote broodfabrieken
Immers, deze hebben veelal hun eiaen
giaanmolen, zoodat wanneer zij hunne "be-
noodigde tarwe buitenslands inkoopen het
daarvan gefabriceerde moei (men berekent
dat 1U0 kilo s tarwe gemiddeld 74 ki'o's
meel opleveren) slechts op f 1.60 per
100 kilo's invoerrecht zal te staan
komenterwyl gewone bakkers, uit den
aard van hun bedrijf het meel en niet de
tarwe inkoopende, per 100 kilo's buiten-
andsch meel f2.40 voor invoer zullen te
betalen hebbeneen verschil alzoo van 80
cent per 100 kilo's in het voordeel der
broodfabrieken die hun graan zelt malen
Rij gebruik van vreemde rogge wordt dat
verschil nog grooter.
2o. de voorgestelde invoerrechten op iiet
meel zullen tengevolge hebben, dat de bin-
nenlandsche meelfabrikanten de prijzen van
hun maalloon of liever gezegd van hun Te
la bnceerd meel kunnen verhoogen ten koste
eter bakkers, omdat zij, doordien het buiten-
andsch meel naar verhouding zwaarder be
last wordt dan het graan, minder de con
currentie van het meel zullen te duchten
hebben.
3. Door invoerrechten op granen en
meel zullen ontwyfelbaur de broodprijzen
stijgen, waarvan natuurlijk de mindere man
als groote brood verbruiker, het meest tè
lijden zal hebben. Alle bakkers, weten zeer
wel door dagelykscbe ondervinding, hoezeer
iedere verhooging der broodprijzen drukt op
die categorie van menschen. Reeds dit
hoewel het bij onze eigen zaken minder
in aanmerking komt reeds dit alleen
zou ons elke heffing van invoerrecht ot
belasting op granen en meel doen betreuren
Het Centrum schrijft onder het op'
schrift: socialistische onderwijzers. Het
schynt dat de Vereeniging van Socialisti
sche Onderwijzers in Nederland zich reeds
sterk genoeg acht om zich welhaast open
ly k te vertoonen, dat een reglement wordt
bewerkt en een vergadering kan worder,
tegemoet gezien. Een «rood» onderwijzer
althans schrijft in «Recht voor Allen
Nu een stoot gegeven is aan de oprich
ting van een onderwijzers vereeniging, mao-
niemand achterwege blijven. Ook onze
toestand schreeuwt om verbetering en daar
ons het algemeen kies- en stemrecht woidt
onthouden, dus het middel om langs den
geleidelijken weg tot beterschap te komen
zullen wy met alle ons ten dienste'staande
middelen strijden voor de verkrijging om
een menschwaardig bestaan.
Wat toch is f 40° a f500 'sjaars voor
een gehuwd onderwijzer, als hiervan afge
trokken wordt: pensioen, belasting, wedu-
wenfonds. Hoe kan een onderwijzer zijn
taak naar behooren volbrengen als hij door
huiselijke en geldelijke zaken wordt gekweld?
En hoeveel onderwijzers loopen met de
akte in hun zak zonder betrekking rond.
De zestig normaalscholen en zeven Rijks
kweekscholen waren wel in staat aan
honderden leeraren arbeid te verschaffen
maar niet om allen kweekelingen een be
dekking te bezorgen, zoodat velen zonder
middel van bestaan rondloopen.
Is het wonder, dat de vei bittering tegen
dien ongezonde.) toestand vruchtbaren grond
in hun boezem vindt? Moeten zij niet de
gelederen versterken van hen, die vijandig
staan?Ver hedendaa2sche maatschappij
Lafaards waren het, indien zn van verre
bleven staan. Komt, collegaas, meldt u
aan by de redactie, in de hoop, dat we
spoedig de doodklok over de tegenwoordige
orde van zaken kunnen luiden.
«Een rood Onderwjjzer en aanstaand
lid van de Ver ««Recht op Geluk»».
PS. Wat het concept reglement betreft,
in hoofdzaak kan ik mij ermee vereenigen.
M.i. kan dit ons zeer goed dienen als leid
draad bij onze eerste samenkomst, die zoo
spoedig mogelijk dient plaats te hebben in
het centrum van ons Land, bijv. Utrecht,
Amersfoort, enz.
Het rijkstelegraafkantoor te Roes
verzond gedurende de maand December 1889
553 telegrammen, ontving 536, overgenomen
en verder geseind werden 998, totaal 2087.
Het telefoonkantoor te Wolfei tsdjjk ont
ving 29, verzond 21, samen 50 telegram
men. Dat te 's Gravenpolder ontving 22,
verzond 33, samen 55. Dat te Hoedekens-
kerke ontving 20, verzond 20, samen 40
dat te Heinkenszand ontving 19 verzond
21 samen 40; det te 'sHeer-Arendskerke
ontving 19, verzond 24, samen 43.
Voor de meer dan 350 vacante predi-
kant^jilaut-'en bij de herv. kerk is thans
geen enkele candidaat meer beioepbaar,
daar alle candidaten die in dit jaar tot de
evangeliebediening zijn toegelaten, reeds een
beroep hebben aangenomen. De heeren H.
Pos, te Utrecht, H. VV. ter Haar, te Nijmegen,
R. Kijftenbelt, te Hoevelaken en R. Ofïen-
haus te Ulrum, hebben zich nog niet beroep
baar gestel.!,
Bedankt voor Serooskerke (S.) door
C. Kuijperi te Obaam.
In de maand December werd de Bijz.
School te Goes bezocht door 162 leerlingen
waarvan 151 geen enkelen schooltijd ver
zuimden 11 leerlingen verzuimden minder
dan 10 schooltijden en bij 0 beliep het
verzuim van 11 tot 20 schooltijden. In
het geheel bedroeg het schoolverzuim in
deze maand 0,4 pet, tegen 1,6 pet, in
December 1888.
Goes. A. Dronkers heeft van het Ge
meentebestuur ter gelegenheid van zijn
40 jarig jubelé als knecht aan het Goesche
Sas een zilveren tabakdoos met inscriptie
ontvangen.
Goes. Op den 's Heer Hendrikskinderen
dijk sloeg Donderdagmiddag het paard van
den vrachtrijder P. Mathysse op hoL Even
buiten de gein. Goes tot by M. de Bockx
rende het dier voort. Men trachtte het tot
staan te brengen en door gescherm en
gebaar week het paard en stuitte de wagen
tegen een telegraafpaal, doch de vrachtry-
der was intusschen van den wagen gevallen
en werd een eind medegesleept waardoor hij
onder den wagen terecht kwam en zich
in het aangezicht verwondde.
M. de Bockx liet een zijner knechts inspan
nen die den man met zijne goederen een
poos later toen hij tot zich zelf gekomen
was, naar Wolfertsdijk liet brengen, waar
geneeskundige hulp moest worden inge
roepen.
Goes. Op den Nieuwjaars-avond is hier
even buiten de stad een smarteljjk drama
afgespeeld, namelijk een aanslag van moord
op een dienstbode van wed. T. op den
's Heer Heridrikskinderendyk. De 27 jarige
dienstbode H. v. S. had vroeger verkeering
gehad met iemand, die naar Amerika is
vertrokken. Sinds dit vertrek had zij met
een ander jongeling C. S. omgang gekregen
en wel vari dien aard, dat zij met Mei
zouden gaan trouwen. Nu echter komt
een bericht van den eersten minnaar in
Amerika alle plannen storen, en deelt de
aanstaande bruid kort en bondig haar ver
anderde plainen aan S. mede.
Deze zon nu op wraak, en toen hij nu Woens
dag avond haar ontmoette op den dyk wierp
hij haar ter aarde en bracht haar hevige ver
wondingen t«e die wellicht [met den dood
zouden geëindigd zijn indien niet een paar
jongelieden waren toegesneld, en hen had
den gescheiden. Alarm roepen en hulp
verleenen was nu spoedig gebeurd. De
aanvaller vluchtte maar is herkend. Het
meisje is per rjjtuig naar 't gasthuis ver
voerd, en door Dr. Bommel van Vloten
verbonden en behandeld waarna zy naar
de woning harer meesteres is vervoerd.
Haar toestand is wel zorgelijk maar niet
hopeloos. De dader is nog den zelfden
avond aan een sloot, bijna levenloos van
koude en nat, gevonden en naar het huis
van bewaring te Middelburg overgebracht.
Middelburg. Het lOjarig zoontje van v. L.
is hedenmiddag op het ys verdronken.
Zierikzee. In de jongste raadsvergadering
was alleen aan de orde het verslag der
commissie, belast met het onderzoek dei-
voorstellen van het waterschap Schouwer.,
in zake de oeverafrehuiving bij het West
havenhoofd. De conclusie van dat rapport
was, aan het waterschap Schouwen te be
richten, dat vooralsnog de gemeente niet
erkennen kan, dat zij verplicht is in de
kosten te dragen, en zij zich dus onthoudt
van nadere beoord ïeling der voorgestelde
werkendat zij bet echter wenschelijk
acht aan het oordcel van Gedeputeerde
Staten de quaestie te onderwerpen en bereid
is de stappen, die daartoe door het water
schap Schouwen mochten worden gedaan,
te ondersteunen. Deze conclusie werd met
algemeene stemmen aangenomen.
Goes. Terwijl hedenmiddag de landbouwer
de M. bezig was met het lossen van musterd,
had hij 't ongeluk dat de paarden op hol
gingen, den wagen voortslepende waardoor
deze in aanraking kwam met een wagen
met porselein, dal deels beschadigd werd.
Ook werd een heininkje stuk gereden
persoonlijke ongelukken hadden niet plaats.
Rilland. De Nieuwjaarscollecte heeft
opgebracht f368,25.
Op het paleis »Het Loo» is Dinsdag
brand ontstaan in een schoorsteen, vlak
boven de vertrekken, welke door Z. M. den
Koning bewoond worden. De vlammen
warer. van buiten zichtbaar, doch de brand
was spoedig door de aanwezigen gebluscht.
Een onder Maasland wonende land
bouwer deed dezer dagen aangifte van de
geboorte van zijn 19de kind. 15 heeft hij
er nog in leven. Een op 10 minuten
afstands wonende buurman spant evenwel
de kroonvan diens 27 kinderen zijn er
nog 19 aanwezig.
Gisteren is een brugknecht van de
Rijnspoorbrug te Amsterdam, toen hij zich
met eene lantaren in de hand onder de
brug wilde begeven om die ie onderzoeken,
te water gevallen. Door een arbeider en
een schipper werd hij spoedig op het droge
gebracht, doch hij was toen reeds een lijk.
JJs. Een 13-jarige knaap te Oude-
schoot is door het ijs gezakt en v erdronken.
Bij Osch overkwam dit lot een 14-jarigen
schaatsenrijder. Te Lunteren is een
knaapje dat naar zijneouders een boodschap
deed. door het ijs gezakt en verdronken.
Een geweldige brand is eergisteren uit
gebroken in het paleis var. den koning der
Belgen te Laeken, een der voorsteden van
Brussel. De brand ontstond te kwart over
tweeën, toen de koning en zyn gemalin
nieuwjaars-«receptie» in het paleis te Brussel
hielden. Op het vernemen van de tyding
werd de receptie onmiddellyk gestaakt en
vertrok de koningin naar Laeken, doch toen
was het paleis reeds bijna geheel vernield.
De brand wordt toegeschreven aan een
slechte inrichting van het verwarmingstoestel
in een zaal van den rechtervleugel.
Het gerucht bevestigt zich, dat de gou
vernante van prinses Clémentine, mej.
Drancourt, in de vlammen is omgekomen.
De ongelukkige, voor wie juist de tyd van
eervolle pensioneering inging (zy was 50
jaar oud), en die den 6en naar hare familie
in Frankrijk terugkeeren zou, is waarschijn
lijk het slachtoffer geworden van den schrik.
By het eerste alarm was zij op dezelfde
verdieping en dicht bij het vertrek, waarin
prinses Clémentine piano speeldein de
verbijstering riep zij, dat zij hare laarsjes
ging aantrekken, en nog voor men er zich
rekenschap van kon geven, was zij naar
boven geloopen. Toen de prinses buiten
kwam en haar miste, smeekte zy den
luitenant Lecat, de gouvernante te redden.
Deze stormde het paleis in, de trappen op,
maar rook en vlammen beletten hem verder
dan de tweede verdieping te komen, en
dwongen hem terug te keeren. Heden
ochtend was het lijk der ongelukkige nog
niet gevonden. Het opruimen van het puin
was trouwens, wegens het telkens nog in-
storUn van gedeelten der binnenmuren,
hoogst gevaarlijk.
Het paleis is nagenoeg geheel uitgebrand,
maar de particuliere papieren des Konings
en het koninklijk archief zijn gered. Daaren
tegen zijn zoo goed als alle kostbare schil
derijen, welke zich in dit meestentyds door
de koninklijke familie bewoond paleis bevon
den, door het vuur vernieldook is de
geheele garderobe en al het linnengoed
der Koningin verbrand, zoodat gisteren avond
in het allernoodigste toilet van Hare Majes
teit voorzien moest worden. Prinses Clémen
tine heeft ook vele harer bezittingen door
den brand verloren. De Koning en Konin
gin zijn eenigen tijd op de plaats van het
onheil geweest, maar keerden diep verslagen
naar het paleis te Brussel terug.
Onder de vele schatten, die verloren zyn
worden genoemd kostbare gobelins, een
Van Dijck en een Hobbema, een aantal
familie-papieren en herinneringen, zooals de
portretten der eerste koningin van België
en hare kinderen, een portret van wylen
's Konings zoon, den hertog van Brabant,
prachtige basreliëf, enz. enz. Uit 's Konings
