es.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND,
V E N-
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
DEKKER,
B November gesloten.
I de Zendingsvriend,
1889. No. 17.
Donderdag 7 November.
Vierde Jaargang.
tiket
tatie*kaartjes,
Merk
TVANGEH:
;n middelb.-rotterda-m.
toombootdienst
Middelburg en Zierikzee.
oot „TELEGRAAF."
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P.- D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTEVTIEN:
GROOTHEID en VAL.
u het toonerl van dezen beslissenden slag
te schetsen, is ons niet mogelijk. Een
vreeselijke slachting werd aangericht onder
deze moedige zonen van Mohamed. Niets
vermochterf zij tegen de Europeesche wapenen
en kanonnen. Bij duizenden stortten zij
zich in den Njjl, om daar jammerlijk te
verdrinken.
SEN is
ink Spek 26, blanke Reuzel
izel 30, Java-Koffie 675, witte
anke 26, gele 25, 24, bruine
jst 7, Stokvisch 15 en 25,
lr> en 12, Zeep 14, Soda 3,
iste Stroop 8 cl. 5 ons. Groote
pakjes zwarte Verf 8, pakjes
Waskaarsen 225 ct. per pak bij
:olaad 20 cent per ons.
rraad PEPERMUNT en BIS-
n de meest concurreerende
inkstraat, Middelburg.
n
.FMKERK te Goes verscheen:
Vaandschr. voor Jong ex Oud,
nder redactie van
3 en Ds. N. DE JONGE,
ng, nil. 1.
aargang van 12 afl. f 1,65;
dere afl. telt 20 pag. druk en»
e plaatjes versierd.
i aft. 1
eener Indische weduwe.
Java en zijne bewoners, dooi
op de Sandwichs-eilanden.
NDINGS VERHALEN bovat Pau-
ZORG GEKOZEN VERHALEN
JELIJKSCH LEVEN,
bevat lectuur voor ouden en
is op franco anuvrage gratis
eene mooi collectie
p concurrerende prijzen, bij
Iffi. KLEMKERK, Goes.
November,
en Donderd. 7 Nov. van Vlissin-
Midd. 8.30, v. Rott. geen dienst.
6 en Vrijdag 8 Nov. alleen van
15.
i, Maandag 11, Dinsdag 12 Nov.
en 7.15. Van Middelburg 8.30.
am 8.15.
ïtie Zierikzee Spoorweg Goes.
November.
idd.
ïlburg
org. 8,
6.
1.
1,
i,
i,
irg.l'l.-
idd. 1.
1,
Van
Dinsd.
Woen.
Dond. 7
Vrijd. 8
Zat. 9
ZondaglO
Maan. 11
Dinsd. 12
Zierikzee
5'smidd.l2,
6'smorg.lO,
7 6,30
8 7.30
9 7,30
7,-
7,30
- 7,-
November,
rdam van Antwerpen
iorg. 4,30 Dinsd. 5'smorg. 5. -
5.Dond. 7 6.—
6 Zon. 10 6.30
6,30| Dinsd. 12 6.30
DE
ZEEUW,
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,025
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regeh 50 cent, iedere regel,
meer 10 cent.
7 Onbekend, onbemind.
In het brein van sommige onzer tegen
standers woelen en worstelen vaak de zon
derlingste denkbeelden omtrent eene bijzon
dere christelijke of roomsch katholieke school.
Wel doen deze brave menschen hun best om
goedige gedachten te koesteren omtrent
genoemde inrichtingendoch het meest
welwillende denkbeeld is dan toeh altijd nog
ontleend aan bijgeloof en onkunde, die vol
gens deze bezorgde tegenstanders het bijzon
der onderwijs aankleven. En hun medelijden
stijgt, wanneer zij de thans aangenomen
schoolwet beschouwen die het vrije bijzon
der onderwijs «vrjj» laat en geen enkelen
waarborg eischt voor deszelfs degelijkheid.
Want een christelijke school zich denken
zonder statenbijbel, kunnen zij niet; de
bijzondere onderwijzers, examens ten spjjt,
achten zij toch altijd in degelijkheid nog
beneden de «openbare»; en het christelijk
onderwijs dit staat bij hen vast strekt
slechts om de maatschappij aan psalmzingers
en aan scleriale» kiezers te helpen.
En als men dan die goede lieden nog
eens onder ons» beluisteren mocht, dan
zou men ook nog zoo iets hooren van slecht
onderwijs, van onverdraagzaamheid, katjes
in den donker knijpen, en wat men al
zoo meer op die christelijke «schooltjes»
denkt te zullen vinden, als men er eens
een kijkje nemen wou.
W|j zullen niet zeggen dat het voor
stellingsvermogen dier goede lieden krank
iswij zouden immers in dat geval den
goeden naam van het Nut te na komen
dat dergelijke voorstellingen in het leven
riep.
40 FEUILLETON.
Schetsen uit het leven van Napoleon 1.)
IX
VAN PARIJS NAAR EGYPTE.
Eenige weken later bevond zich de over
winnaar te Parijs, waar hij door het volk
bewierookt werd. Geheel Parijs, door zijne
dapperen ingelicht, bezong den roem van
den overwinnaar. Josephine dronk met volle
teugen den roem haars echtgenoots in,
waarin zij deelde.
De vijf mannen van het Directore, die o
zoo gaarne den beroemden man het hoofd
op de guillotine hadden zien nederleggen,
onderwierpen zich aan den volkswil en
brachten Napoleon geveinsdelijk hunne hulde.
Toch zonnen zij op middelen om zich weder
voor een tijd lang van hem te ontdoen
en dit gelukte hun; want het nimmer
rustend oog van den generaal werd onver
wacht op Egypte gericht, waar hij nieuwe
lauweren dacht te oogsten.
Het was hem te min geweest, toen men
hem naar Rastadt wilde zenden om het
Congres bij te wonen. Dat liet hij »aan
diplomaten over.»
Rome te gaan tuchtigen wegens 's Pausen
houding tegen Frankrijk, dit achtte hij de
moeite niet waard. »Dat mocht Berthier
doen» vond hij.
»Dan Londen veroveren», had Barras,
een der vjjf, gezegd met een Judaslach;
maar Napoleon wenschte zich niet op
glad ijs te begeven.
Hij wilde sleehts naar Egypte. En de
Toch zeggen wij niet te veel, als wij dezen
lieden tegemoet voeren, dat zij van een
bijzondere school of van het bijzonder
onderwijs zich een gansch verkeerde voor
stelling vormen en dat onkunde er de schuld
van is.
Ouders, predikanten en schoolopzieners,
die de resultaten van het bijzonder onder
wijs waarnemen, redeneeren er heel anders
over. Een jongen van de bijzondere school
gaat voor een dito van de staatsschool, bij
gelijke geestvermogens en gelijken leeftijd,
volstrekt niet uit den weg.
Leerplan en leerwijze zijn op de bijzondere
school vaak al even uitstekend, misschien
ook even «slecht» als op de «openbare»
ook al beweren onkunde en wantrouwen
als om strijd dat dit niet zoo is.
De voorstanders van christelijk nationaal
en gereformeerd schoolonderwijs offeren
jaarlijks tonnen gouds de «kleine luijden»
onder hen getroosten zich het hoogere
schoolgeld,enz. toch waarlijk niet opdat hunne
kinderen in domheid of onwetendheid zou
den opgroeien; of opdat het onderwijs on
tiegelijk zoude zijn.
Metterdaad hebben zij, ouders, onderwij
zers, schoolbesturen en districtsraden, nooit
anders gestreeld dan naar «waarborgen
dat het bgzonder onderwijs degelijk zal
zijn». Wat zal men dan van zekere zijde
in welwillende onnoozelheid zich r.og bekla
gen dat de wet die waarborgen voor de
gelijk bijzonder onderwijs niet eischt?
Aan deze klacht ligt dan ook meer dan alleen
onbekendheid, er ligt ook onbewuste vij
andschap aan ten grondslag. Er is een be-
leediging in, die alle vrienden van bijzon
mannen van het Directoire juichten onder
elkander: »Goed zoo; hoe langer en hoe
verder van ons af, hoe beter.»
En zoo werd de groote tocht voorbereid
door het timmeren van vloten en het aan
werven van vrijwilligers. Doch niemand
mocht weten, waar de reis naar toe was.
Zelfs de officieren kenden het plan niet
Men fluisterde van een landing in Enge
land.
Napoleon troostte zijne vrouw, met de
toezegging dat zij hem over eenige maan
den in het onbekende Afrika mocht komen
opzoeken. Ook zij troostte zich daarmede.
Zij vergezelde hem tot Toulon, waar hij
een hartroerend afscheid van haar nam.
Met gunstigen wind stak de vloot in zee.
Eerst werd Malta veroverd, toen Alexan-
driëvan daar trokken zij op Kaïro, Egypte's
rijke hoofdstad. Vermoeiend en dooueijk
waren de marsehen door Egypte heen, over
verzengende zandvlakten. Velen sneuvelden
alvorens een kogel gezien te hebben, in
den strijd tegen het klimaat. Maar de
overwinnaar bezielde de overblijvenden. Het
was of er kracht uitging van die kleine
gestalte, zittend op zijn kameel.
Weldra begonnen de eerste gevechten
tegen de Mamelukken. Tienduizend dezer
laatsten hadden den sabel gegrepen ter ver
dediging van den vaderlandschen bodem.
Het was geen kinderspel den dweepzieken
Arabier te weerstaan. In de verte glin
sterden in den heeten zonneschijn de toppen
der grijze piramides. «Soldaten 1» zoo
riep de generaal zijn Franschen toe »be-
denkt dat van gindsche hoogten veertig
eeuwen op u nederzien.»
der onderwijs verre van zich werpen, nog
verder dan het plompe woord van zekeren
«paedagoog van 1806», die in de N. R. C.
van 29 Oct. jl. onder .meer andere diep
zinnige liefelijkheden, het volgende te lezen
gaf:
„Calvinistische en ultramontaan-
sche drfjvers staan schouder aan schou
der om het verlichte, intellectueel meest
ontwikkelde deel der natie er onder te
brengen."
De Dijzondere school zou slecht zijn
Waar inderdaad zoovele klinkendejbewjjjzen
van het tegendeel geleverd worden, daar
kon het wantrouwen tegen haar wel wat
bescheidener in zjjn uitingen zijn.
De Volkstelling.
Hoewel er in elke gemeente jaarljjksop
I Januari een staat der bevolking worit
opgemaakt, bepaalt de wet, dat er om de
10 jaren een algemeene volkstelling zal
gehouden worden, die ook nu weer op 31
Dec. a. s. zal plaats hebben. Voor deze
zevende volkstelling zijn door de Regeering
voorschriften gegeven eenigszins afwijkende
van vroegere bepalingen. Niet minder dan
II soorten van kaarten in verschillende
kleur zullen worden uitgereikt, welke tus-
schen 26 December en 1 Januari door de
zorg van het gemeentebestuur zullen wor
den rondgebracht ter invullii.g om voor 10
Januari te worden opgehaald.
Het rijk geeft voor de werkzaamheden
daaraan verbonden eene tegemoetkoming
aan de gemeente berekend tegen 3Vs cent
per hoofd.
Dewjjl in sommige gemeenten de bevol-
En bij doelde daarbjj op den hoogen ouder
dom dezer gevaarten, die vóór eeuwen door
de trotsche Faraonen daar waren opgericht.
De Franschen trokken zegevierend «de
heilige stad» binnen.
Inmiddels had echter de vrome Engelsche
admiraal Nelson de Engelsche vloot met die
der Turken vereenigden de Fransche
vloot, die het zegevierend leger van le
vensmiddelen en versche troepen moest
voorzien, bij Aboukir verslagen en vernield.
Toch zette Napoleon zijne krijgsverrichtin
gen voort, veroverde de voornaamste steden
van Syrië en Palestinaen hield in sommige
steder. een ontzettend strafgericht over de
bevolking. Voor St. Jean d' Acre nochtans
(het oude Acco der Heilige Schrift (stootte
de onwederstaanbare man) het hoofd. De
pest deed het overige. Wel werd de haven
plaats Jaffa (het oude Joppe, de stad van
Simon Petrus; veroverd, doch om slechts
zieke soldaten te ontvangen.
Het Fransche leger moest terug. Denzelf
den langen weg, waarlangs het gekomen
was, keerde het nu terug. Over zandige
vlakten, geblakerd door de zon van Arabië,
onder vele ontberingen, met vele zwakken
en kranken. Eindeljjk bereikten zij Kaïro,
vanwaar de terugreis naar het vaderland
aanvaard werd.
king in de laatste tien jaren belangrijk is
toegenomen, zal het getal raadsleden in
vele gemeenten vermeerderd moeten worden,
teneinde in overeenstemming te komen met
art 4 der gemeentewet. In gemeenten die
het zielental van 3000 bereikt hebben, zal
het getal raadsleden met vier vermeerderd
moeten worden.
Melaatschheid.
In het Verslag van het Asyl voor Melaat-
schen op het eiland Trinidad over 1888,
wordt door dr. Baever Rake melding ge
maakt van een gevangen misdadiger, dien
men, b\j wijze van proefneming, had inge
ënt met <s.stofi> van een melaatsche, en die
nu op afgrijselijke wijze door de melaatsch
heid is aangetast. De verkregen resultaten
worden door de geneeskundigen echter nog
niet voldoende geacht, en men zal voortgaan
«in het belang der wetenschap» met me
laatschheid te enten op gezonde lichamen
van personen, in landen, waar de ziekte on
bekend is.
Waarlijk het materialisme, door de meeste
geneesheeren gehuldigd, ontziet niets en
niemand.
Wel een aansporing voor allen in ons
land, die de genezing van lichamelijke
krankheden, met gebruikmaking der mid
delen niet van bloot menschelijke wijsheid
maar van den Heere verwachten, om
saam te werken, dat aan de Vrije Univer
siteit eindelijk toch de in de faculteit der
geneeskunde hoogleeraren kunnen benoemd
worden.
(De Hoop.)
Spoedig keerde Bonaparte langs den kort-
sten weg naar Parjjs terug. Zjjn vrouw
die hem langs een anderen weg tegemoet
gesneld was, liep de ontmoeting mis en
ondervond bij hare terugkomst de onmen-
scheljjkste behandeling. De laster van zjjn
broeder Lucien en andere persoonlijke vij
anden van Josephine had er onderwijl het
hare toe bijgedragen, en de arme vrouw
van overspel beschuldigd, leidde sindsdien
dag een ellendig leven. Een leven van
teleurstelling en beleediging, van achter
uitzetting en mishandeling werd haar deel.
Zij de getrouwe, die op een vlekkeloos
leven bogen kon in tegenstelling met haren
onzedelijken echtvriend, werd sinds dien
tijd door haren gemaal met minachting
bejegend. En dat, terwijl hij zelf zich in het
huwelijk op het gebied der zedelijkheid
uitstapjes veroorloofde, waarvan zelfs deel-
lendigste wellusteling zou gegruwd hebben.
Want Napoleon leidde een door en door
bedorven leven. Zjjn eigene zusters had
hij onteerden menige schoone vrouw van
haren echtvriend afgetrokken, om ze na
korten tijd weer even onbarmhartig van
zich te stooten. En zulk een zondaar be
zoedelde den onbevlekten naam eener on
schuldige; van zijn liefhebbende Josephine.
Wel was hij ongelukkig bij al zijn krijgs
roem en dat te meer dewijl hij onder al
zijn vrienden 'niemand bezat, die hem spre
ken dorst over matigheid, rechtvaardigheid
en het toekomend oordeel. Voor Napoleon
Bonaparte bestond er geen andere God dan
IK, en die was hem ten verderve.
Wordt vervolgd.
