CHRISTELIJK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
V ÖOR ZEELAND.
1889 No. 12.
Zaterdag 26 October.
Vierde Jaargang,
VERSCHIJNT
elken MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
G. M. Klemkcrk, te Goes
EN
F. P. D'huy, Ie Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Vakonderwijs
aan Ambachtslieden.
D
ZEEUW,
Prijs per drie maanden franco p. p.
Enkele nommers
f0,95
- 0,025
UITGAVE VAN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 6 cent
Familieberichten van 1 5 regeli 50 cent, iedere regel,
meer 10 cent.
Uit goede bron vernemen wij dat binnen
enkele dagen een derde brochure zal ver
schijn jn van den heer Plasschaert. Onze
lezers kennen dezen schrijver reeds uit de
beide voorgaande brochures over bovenge
noemd belangrijk onderwerp. Da quaestie
waarover de strjjd loopt, is daarom zoo
gewichtig, omdat er het belang van 50,000
werklieden in betrokken is.
Er ontbreekt zoo ontzettend veel aan de
practische en theoretische vorming der
teekenonderwijzers, der mannen die in de
eerste plaats bevoegd, bekwaam en geschikt
moesten zijn onze ambachtslieden die vaar
digheid en kennis te verschaften, welke zij
noodig hebben om practische beoefenaars
van hun vak te zijn.
De heer Plasschaert is een man, die in
zijn onderwijs de theorie aan de practijk
weet te huwen en niet zonder reden ver
ontwaardigd is over het onpractische van
ons teekenonderwijs aan Neerlands grootste
en duurste inrichting
Als wij goed ingelicht zijn, zal de ervaren
schrijver in deze derde brochurp behandelen
Beschouwingen over de Rijksnormaalschool
voor teekenonderwijzers te Amsterdam, van
haar stichting tot op heden. Verder wordt
de vraag, behandeld «of deze Rijksnormaal
school het teekenonderwijs heeft verbeterd
of ooit verbeteren kan Waarop naar wij
vernemen het antwoord van den schrijver
ontkennend luidt, en waarvan een met
redenen omkleed bewijs wordt geleverd.
In de tweede plaats wordt de vraag ge
steld en beantwoord: Aan welke oorzaak
is het mislukken dezer Rijks-normaalschool
toe te schrijven
Een vergelijking tusschen het bijzonder
teekenonderwijs en dat aan deze door het rijk
onderhouden normaalschool toont den lezer
dat de oprichting dier school niet noodig
was, en dat de instandhouding er van, ten
koste van de belastingbetalende burgerij
niet wel te verdedigen is. De 20,000 gul
den 'sjaars, die de Rijksnormaalschool aan
de Staatskas kost, kon beter worden besteed.
Wie de geschiedenis van de oprichting
dezer school gevolgd heeft, zal ook zonder
de vingerwijzing van den schrijver, met
belangstelling vragen, of de tegenwoordige
minister van binnenlandsche zaken, de bij
uitnemendheid aangewezene om recht te
doen, nog langer zal willen medewerken
om deze van den beginne reeds zoo impopu
laire instelling te bestendigen. En zoo on
verhoopt deze minister den moed missen
mocht, zijn overtuiging ten spijt, de subsidie
er voor in te houden, dan neme een onzer
antirevolutionaire kamerleden de taak over,
en stelle schrapping van dezen post voor.
Maar tellen wij dan het gevaar niet te
licht, dat dan elk onderricht in het teekenen,
ook voor onze ambachtslieden onmogelijk
wordt gemaakt
Wij meenen van niet. Reeds nu slagen
op examens M 2 mannen van particuliere
opleiding. En bovendien, zijn wij wel in
gelicht, dan moet ook in breede trekken
het bestek zijn aangegeven op welken grond
slag vrije scholen voor het ambachtsonder-
wijs kunnen worlen tot stand gebracht.
Wij zien met belangstelling deze derde
brochure tegemoet. De schrijver maakt een
goeden indruk op ons. Hij kent zijn vak,
hij weet wat hij wilhij heeft den moed
zijner overtuiging.
Reeds in zijne le brochure nam hij velen
in door zijn belangeloos optreden.
Op duim en vingers kon hij narekenen,
dat zijn protest tegen den sleur, tegen de
fouten, in één woord tegen het kromme
in de opleiding van de toekomstige onge
schikte leeraars onzer-ambachtslieden, hem
in zijn zak schaden zou. Wie zou hem,
na dit gezegd te hebben, nog in de examen
commissies dulden Toch schreef hij over
deze dingen. Moge een iegelijk, die de
maatschappij met knappe werklui wenscht
verrijkt te zien, en uit de Nederlandsche
Staatsbegrooting gaarne alle onnoodige posten
verdwijnen zag, hem steunen door onderzoek
en bespreking. Het kromme behoort te
worden recht gemaakt.
25 October '89.
Uit het Middelburgsch raadsverslag
van Woensdag deelen wij nog mede: Quaestie
v. Iren, behandeling der motie Snijders,
waarover de voorzitter krachtens in een
vorige zitting genomen beslissing, geen
discussie toelaat. De heer Snijders beklaagt
zich ernstig over de wijze waarop men hem
heeft behandeld. Hij zal tot in de hoogste
macht de wettigheid van het in de laatste
vergadering genomen besluit betwisten, en
toont aan welke wetsartikelen overtreden
zijn; hij wil dat den laagst geplaatste zelfs
hier recht zal worden gedaan. Hij heeft
bedoeld van Iren te zuiveren van den blaam
op hem gelegd, en heeft zijn motie zoo
gesteld dat daarin niets krenkends voor B.
en W. gelegen was. Hij beklaagt zich over
de wijze waarop door den heer van Hoek
die quaestie is van de baan geschoven en
verlangt voorlezing van het besluit van B.
en W., waarbij van Iren is ontslagen. De
voorzitter weigert. De heer Snijders vraagt
of hem op die wijze de hals wordt afge
sneden, of dat geschiedt in den gemeenteraad
van Middelburg Ook de heer Dunne dringt
aan op voorlezing van dit besluit. De bur
gemeester zegt dat moet eerst overwogen
worden. De heer Dunne zegt er valt niets
te doen dan even dat besluit voor te lezen
als dat besluit er is, dan komt het wel
voor den dag Ook dp heer Jeras is van
ineening dal dit moet gegeven worden. De
weth. Sprenger stelt voor het gevraagde
niet te geven, maar eerst met het college
te spreken. De motie Snijders werd nu
aangehouden tot de volgende vergadering.
Quaestie v, d. Putte. De heer Snijders
geeft in overweging deze zaak aan te
houden tot nader onderzoek. De burge
meester merkt op dat er nauwkeurig is
onderzc. cht, maar dat er met hem niet is
te eggen of te ploegen. Als men nu dien
man zijn boomenzou aanslaan, dan zou hij
worden geruineerd. De heer Dunne meent
dat men niet moet wachten tot er niets
meer te halen is. De heer van Hoek zegt
als v. d. Putte afstand van de pacht wilde
doen dan zouden wij hem niet vervolgen.
Op de vraag van den heer Snijders of met
v. d. Putte is gesproken in een vergadering
van B. en W., werd door den voorzitter
gezegd dat met dien man niet is te spreken.
De heer van Hoek wil dat de heer Snijders,
dan als borg, zal optreden. De heer Snijders
zegt dat hij dat natuurlijk niet doen kan.
Dr. van der Swalme meent dat het juist
nu de beste tijd is om beslag te leggen op
de boomen, enz. van v. d. Putte. Het
voorstel van B. en W. werd met alge-
meene stemmen op een na, die van dhr.
Snijders aangenomen.
Nachtwakers. De heer van Hoek is niet
voor veel uitgaven voor de nachtwakers,
hij hoopt dat zij spoedig tot de geschiedenis
zullen behooren.
Gasfabriek. Door den heer Dunne werden
eenige wijzigingen op de begrooting voor
gesteld. waaronder om den prjjs van het
gas van 9 op 7 cent per kub. meter te
brengen. Ook de heeren E. P. Schorer en
van Hoek wenschten hier en daar in de
bpgrooting verandering. De heer de Ligny
wil den prijs van het gas gaarne verlagen
doch meent dat het onvoorzichtig zou zjjn
dit nu te doen, daar de kolen zeer hoog
zjjn. De heer den Bouwmeester wil pu
blieke aanbesteding van steenkolen voorde
gasfabriek benoodigd en toont aan dat hier
door groot voordeel verkregen wordt.
floes. Nu de winter weer begint, vangen
de vermakelijkheden voor ouderen en jon
geren weder aan. Dat niet alleen de ari
stocratie het geheim verstaat om vermaken
uit te denken, bewees wel een advertentie
waarop dezer dagen ons oog viel, van de
Gymnastiek vereen. «Volharding» die een
«soiree» zal geven gevolgd door een «bal.»
Kinderen, beneden de 15 jaren worden op
dit »bal» niet toegelaten. Zeer voorzichtig,
want als men kinderen beneden de 18 jaar
niet toeliet, dan zouden de leden van «Vol
harding» zeiven waarschijnlijk van «soiree en
bal» verstoken blijven, omdat de meesten
nog slechts vóóraan in de lente des levens
zijn. Toch geven deze jongelui uit de
»burgerklasse» »soiree en bal.» Na wellicht
van den vroegen morgen in tuin en werk
plaats de handen te hebben geroerd, zullen
ze 's avonds naar al de regelen en de gratie
der kunst de voeten roeren en «dansen»,
t Programma is ons helaas niet bekend.
Ook zal er wel een tooneelstukje worden
opgevoerd, en zullen dus lichaam en geest
veredeld worden. Dit alles ter meerdere
glorie der gymnastiek, die immers, althans
in Goes, eerst ontspant, dan sterkt!
Intu'schen Ds. Heldring heeft eens van
menschbederfkunde gesproken; hier zou
kunnen gevraagd worden of jongensbederf-
kunde beoefend wordt. Niet dat wij tegen
de gymnastiek zijnintegendeel; wij achten
die uitnemend, vooral tot versterking en
leniging van het lichaam, en tot ontspanning
van een werkzamen en bezigen geest. Maar
dan gymnastiek als doel\ niet als middel
tot pret, poeha en drukte. Want het lichaam
te ontwikkelen ten koste van geest en lichaam
beide, mag toch zeker niet verstandig heeten.
Het is niet overbodig dat ouders en pre
dikanten eens op deze dingen letten.
We bedoelen verstandige ouders, die niet
ter wille van het gekke pakje alle buiten
sporigheden hunner zonen, met nachtbraken
in cluis, door de vingers zien. Ouders
die dit doen of over wie de lieve jeugd van
17 of 18 jaar den baas speelt, hebben zeker
op den naam verstandig niet alle aanspraak.
Ook predikanten mogen naar onze be
scheiden meening, op deze dingen wel eens
letten. De meeste jongens zullen ook aan
genomen wordenen als dan reeds vooraf
aan hun karakter en geestesrichting een
verkeerde plooi is gegeven, en de lust en
begeerte naar soiree en tooneel en bal alle
betere zaden van opvoeding en onderwijs
heeft verstikt, dan belooft de oogst niet veel
voor kerk noch maatschappij. Brekebeenen
wier eenige lust is naar pret en nachtbraken,
zullen ook den socialen toestand van Goes
niet kunnen verbeteren in 't vervolg.
Kan de Chr. Jongelings ver. »Ken den
Heere» geen middel vinden om de jongelui
die gymnastiek als doel willen beoefenen,
daartoe in de gelegenheid te stellen, ook
zonder dat zjj lid van hare vereeniging zjjn.
Zij zal er velen mee verplichtenouders
niet te vergeten.
De heer C. de Vos, voorzitter van het
comité ter bevordering van den aanleg van
een stoomtramweg van Schoondijke over
Yzendijke naar de Belgische grens, heeft
aan provinciale staten meegedeeld, dat het
comité zijn verzoek van 24 Juli jl. intrekt
dewijl het in staat is genoemden tram
weg te doen aanleggen en exploiteeren,
met de tot nu toe verkregen ondersteuning
der Provincie, gemeenten en polders.
Vermits thans, blijkens officieele mede-
deelingen aan Heeren Gedeputeerde Staten
en aan de gemeenteraden van Eecloo en
Watervltet, mag worden aangenomen, dat
er alle zekerheid bestaat, dat de ljjn Schoon
dijke-Grens zal worden aangesloten door
een lijn op Belgisch grondgebied van af
de grens naar het station Eecloo, heeft het
Comité besloten, onmiddellijk alle maatre
gelen te nemen, om de volledige uitvoering
der werken, binnen den bij artikel 4 der
concessievoorwaarden gestelden termijn (1
Juli 1890) te verzekeren.
De maatschappij zal gevestigd worden,
onder den titel 'alJzendijksche Stoomtram
wegmaatschappijHaar maatschappelijk
kapitaal f 144.000 is volteekend, terwjjl
nog bovendien het sluiten eener eventueele
obligatieleening tot het bedrag van Honderd
duizend gulden verzekerd is.
Reeds zjjn eenige der te onteigene gron
den aangekocht, en het comité vleit zich,
dat de onderhandelingen over de overige
spoedig zullen afloopen.
- Wij vestigenj de aandacht op {de sinds
eenigen tijd verschenen winterdienstuitgaaf
van de reisgids der spoorwegmaatschappij
Zeeland, kon. Ned. Postvaart in de Engelsche
en Duit«che talen, Oplaag 4000.
GEMEENTERAAD VAN VLISSINGEN.
In de heden namiddag gehouden zitting
onder voorzitterschap van den heer Tutein
Nolthenius werden, na voorlezing en goed
keuring der notulen van de zitting van 9
October jl. en verdere mededeeling der goed
gekeurde raadsbesluiten der vorige zitting,
het navolgende behandeld
Het adres van den heer P. A. van Beers,
betrekkelijk trottoirlegging langs meer ge
bouwde en te bouwen woonhuizen, op het
terrein van de voormalige Prinsentuin,
waaromtrent door Burg. en Weth, een uit
voerig rapport uitgebracht, tengevolge waar
van de raad zal dienen uit te maken hoe
in deze in den vervolge zal behooren ge-
gehandeld te worden.
(De beslissing op dit adres deelen wjj la
ter mede).
Vervolgens werd besloten zich tot den
Minister van W. H. en N. te wenden met
verzoek den termijn voor het verrichten van
werken aan den Noordzee boulevard, (het
maken van eene rotonde) te verlengen met
éen jaar.
Aan den heer C. S. N. de Vey M e s t-
dagh wordt vergund, tijdens verbouwing
zjjner drukkerjj bjj de IJzeren brug eene
loods te plaatsen, tegen betaling eener som
van f5.—
