CMRISTELIJK-
NIEUWSBL AD
HISTORISCH
VOOR ZEELAND.
»z.
DER.
Portretten
voor f I.
1889. No. II.
Donderdag 24 October.
Vierde Jaargang.
:nga,
Iomkolen,
12,-
12,-
.KGKAAF."
VERSCHIJNT
F. P. Dliuy, te Middelburg.
l'RIJS DER ADVERTENTIES
GROOTHEID en VAL.
I
NDEN IN
fcn.
Photographische
van S. R. EL-
>even, voor
EN.
retten naar even-
r en
SEN OP ZOOM.
t EX.
voor levering van
itstreeksche aan
laagst concurree
-Middelburg.
5
i vm. 5.(Rem.)
nm. 12.30, 2.
115.
I 7,15, 8,45,10.15,
I, 5,45, 7,15, 8,45,
l.-ROTTERDAM.
Maandag, Dinsd.
fingen 7.30, Van
erd. 8.15.
IENST
en Zierikzee.
Spoorweg Goes.
Ian Zierikzee
:d. 22'smidd. 3,-
Ien.23
d. 24
d. 25
26
dag27
3-
3,-
3.-
n. 28 smorg.11.30
M. 29
7,30
Itn Antwerpen
sd. 22'smorg.5.—
id. 24 6.—
27 6.30
bd. 29 6.30
n
elken MAANDAG- WOENSDAG- en
Prijs per drie maanden franco p. p.
Enkele nommers
VRIJDAGAVOND.
f0,95
- 0,025
UITGAVE VAN
G. M. Klemkerk, te Goes
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regeK 50 cent, iedere regel,
meer 10 cent.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
Provinciale Staten van Zeeland.
In de a. najaarsvergadering dier Staten,
Dinsdag 5 November te openen, zullen ter
tafel komen, behalve verschillende koninklijke
besluiten en mededeelingen, waaronder een
betreffende een vernieuwd verzoek van de
vergadering van ingelanden van den Sophia-
polder om calamiteus-verklaring van dien
poldereen verzoek van het bestuur van
het waterschap Cadzand om een renteloos
voorschot voor wegsverbetering met daar
omtrent ingekomen adressen, en de volgende
voorstellen
omtrent het adres van P. Verburg Mz.
en andere ingezetenen van 's Lleerenhoek,
Driewegen, Ovezand en Nieuwdorp, tet
oprichting van een steiger te Borssele
tot vaststelling der grenzen van de wer
ken tot zeewering of oeververdediging van
de calamiteuse Hoofdplaat- en Thomaes-
polders
tot wjjziging van het reglement op het
beheer der uitwatering door de sluis bij
Nummer Een in den Hoofdplaatpolder;
omtrent het verzoek van C. de Vos te
IJzendjjke om verlenging van den termijn
van het subsidie voor de stoomtram van
Schoondijke naar de Belgische grens
tot het verleenen van een renteloos voor
schot voor wegsverbetering. aan de ge
meente Clinge;
tot verkoop van grond aan A. Lombaard,
J. Ie Grand en A. du Mez
tot wjjziging van het reglement houdende
bepalingen voor de bsrgtochten voor de
rekenplichtige provinciale ambtenaren in
Zeeland
1. FEUILLETON."
(Schetsen uit het leven van Napoleon 1.)
Op den 9 Maart 1797 werd het huweljjk
tusschen den 'generaal Bonaparte en de
weduwe losephine de Beauharnais voltrok
ken. Twee dagen reeds na zijn huwelijk
verliet Bonaparte Parijs en begaf zich in
allerijl naar het leger in Italië.
nik moet mjj haasten,» zeide hij tot
Josephine, »om Jop mijn post te komen,
want een armee zonder chef is als een
weduwe die gevaar loopt dwaasheden te
begaan en haar goeden naam in opspraak
te brengen.»
Wat deze woorden beteekenden zullen
wij later zien.
Kort daarop werd Bonaparte tot opper
bevelhebber van het leger in Italië benoemd.
Bjj die gelegenheid zeide hij tot zijn vriend
Junot: »Nu zal ik voor mijn toekomst
leven. Gij allen kent mjj nog niet, doch
weldra zal men mij kennen. Men zal als
dan zien, wat ik vermag; ik gevoel iets
in mij dat mij voorwaarts drijft. Men heeft
den oorlog te lang op een bepaald punt
gevoerdik zal hem uitbreidenop een
anderen grond verplaatsen er. zoo leiden
dat de oudste officieren van verbazing niet
meer weten hoe ze 't hebben. De soldaten
zullen zien wat een man vermag, die een
ijzeren wil heeft. Ik zal alles ten uitvoer
brengen, want van heden af wisch ik in
mijn woordenboek het woord «onmogelijk»
uit.»
Toen de eerzuchtige man deze verwaande
tot wijziging der begrooting van de enkel
provinciale en huishoudelijke inkomsten en
uitgaven voor 1889en 1890.
Met betrekking tot het adres van P.
erburg Mz. e. a. om oprichting
van een steiger te Borssele,
zeggen Gedeputeerde Staten
Reeds in Juni 1887 ontvingen wij van
een aantal ingezetenen van 's lleerenhoek,
Ovezar.d, Driewegen, Nieuwdorp, s Heer
Arendskerke) en Ellewoutsdijk een verzoek
om het oprichten van een steiger te Bors
sele te willen bevorderen, welk verzoek door
den gemeenteraad van Borssele werd on
dersteund.
Na onderzoek gaven wij aan de adres
santen te kennen dat, hoewel het maken
xan een steiger aan deStaartnol van Bor-
sele bij dijkpaal no. 10 (de eenige plaats
waar een geschikte gelegenheid bestaat tot
het bouwen van een steiger), aanzienlijke
offers van de provincie zou vorderen, wij
niettemin bereid waren daartoe aan u een
voorstel te doen, wanneer door de naast
belanghebbenden zekerheid werd gegeven
dat de naar den steiger bij die nol leidende
wegen van eene kunstbedekking voorzien
en als kunstweg onderhouden zouden worden.
Bij de mededeeling daarvan aan Burg.
eu Weth. van Borssele gaven wij tevens
te kennen dat tot een en ander door hen
liet intiatief genomen en met de bestureu
der naastbelanghebbende gemeenten in over
leg getreden zou kunnen worden, opdat de
bedoeld» wegsverbeteringen geheel uit eigen
krachten, zonder hulp van de^pruvincie,
tot stand zeuden komen.
Van Burg. en Weth. van Borssele ont-
vingen wij daarop het bericht, dat na eene
woorden uitte, stond hem zeker de uitdruk
king voor den geest, aan zijn adres gericht,
en waarin hem een schone toekomst werd
voorspeld.
't Was namelijk nog niet lang geleden,
dat Bonaparte van een bezoek aan Josephine
huiswaarts keerende een briefje in zijn
salon op den schoorsteenmantel vond. Het
hoogroode papier en het zwarte lak trokken
terstond zijn aandacht. Junot, die bij hem
was, vertrouwde echter de zaak niet, en
verzocht dringend dat zijn vriend den brief
niet openmaakte. Hij kon soms vergiftigd
zijn; en de een of andere vijand mocht hem
eens lagen leggen. Dit zeggende deed Junot
zelf den brief open, en luid lachend las hij
de volgende woordenMacbeth, gij zult
koning wordenDe naamteekening was
»De roode man.»
«Nu.» vroeg Bonaparte, «wat staat er
in den brief?»
«Fopperij,» antwoordde Junot. Hij reikte
Napoleon den brief over en deze las de
ons bekende woorden. Opnieuw begon
Junot te lachen, doch Napoleon lachte niet
mee. Integendeel, zijn gelaat stond prnstig
en telkens herhaalde hij de woorden
«Macbeth, gij zult koning worden.»
IN ITALIË.
Napoleon vond het leger te Nizza in een
desolaten toestand. Aan alles was gebrek:
aan geld, aan krijgstucht, aan verpleging,
aan goede trouw, aan moed en aan ammu
nitie. De officieren, wier chef hij thans
werd, hadden niets op met den kleinen
bleeken man, wien men gebrek aan wapen-
samenkomst met hunne ambtgenooten van
Driewegen en Ellewoutsdijk en den secretaris
van 's Heerenhoek, de gemeentebesturen van
Oudelande, Nisse en s Heer Arendskeriw
(voor Niewdorp), Borssele, Driewegen, Elle
woutsdijk en 's Heerenhoek tot medewei ken
waren uitgenoodigd dat de raad van Drie
wegen bereid was bevonden den weg tusschen
liet dorp en de Staartnol te bestraten, mits
anderen in de kosten van aanleg bijdroegen
dat de raad van 's Heerenhoek bereid was
gedurende 5 jaren f 25 per jaar bij te dragen
voor de kosten van de Staartnolen dat de
raden van Ovezand, Ellewoutsdijk, Oudelande,
Nisse en 's Heerenhoek niet geneigd waren
eene bijdrage in de kosten van wegsverbete
ring te verleenen. De raad van Borssele had
besloten den Wolfaartsweg te begrinten,
wanneer een steiger bjj het overzetveer te
Borssele werd aangelegd.
Burg. en Weth. van Borssele verzochten
ons, des ondanks, het bouwen van een stei
ger te bevorderen. Wij antwoordden dat wij
ons bleven gedragen aan ons hierboven
bedoeld schrijven.
Sinds vernamen wij niets meer omtrent
deze zaak, totdat door Verburg c. s. het
bewuste adres tot u werd gericht.
Zooals wij u in de zomervergadering heb
ben medegedeeld, onteingen wij te gelijker
tijd van E. A. van der Bent en 115 andere
ingezetenen van Ellewoutsdijk, Oudelande
en Driewegen een adres, ondersteund door
een verzoek van een vijital te Ellewoutsdijk
eu Driewegen wonende veehandelaren, om
het tot stand komen te bevorderen van een
steiger te Ellewoutsdijk.
Uit het van den hoofd-ingeneur van den
provincialen waterstaat dienaangaande ont
vangen rapport is ons gebleken dat het
feiten verweet. Doch wie meenen mocht
dat dit hem zoude afschrikken, die kende
hem nog niet.
Zijn eerste werk was het hoofdkwartier
\an Nizza naar Alberga te verplaatsen. Hij
deed dezen maatregel vergezeld gaan van
een aanspraak. Een luid vivat der jongere
gedienden was het antwoord. Een der oude
ren liet zich echter door dat flikkerend oog
en die bezielende taal niet van de wijs
brengen. Hij trad te voorschijn en vroeg:
«Generaal, wat moeten wij doen, om ons de ge
braden vogels die gij ons belooft, in den
mond te laten vliegen?»
«Overwinnen I» riep Bonaparte met don
derende stem, terwijl hij den veteraan door
dringend aanzag. «Overwinnen herhaalde
hij«den dapperen wachten roem en goede
maaltijden, den lafhartigen smaad en ellende.
Ik wil u ter overwinning voeren. Wilt
gij
En een daverend «wij willen» was het
antwoord.
Met de zeer geringe macht van 30,000
man trok het nu op den vijand los. Ze
ventigduizend man telde het Oostenrijksch-
Sardinische leger. In drie veldslagen ver
sloeg hij henveroverde 25 kanonnen en
20 vaandelsen maakte 9000 krijgsgevan
genen. Hoe blonk daar het krijgskundig
genie uit van den nieuwen aanvoerder.
Vriend of vijand, officieren en minderen,
allen bewonderden hem.
Onder de meest drukkende voorwaarden
werd hierop aan Victor Amadous, koning
van Sardinië, een wapenstilstand toegestaan.
maken van een steiger in de nabijheid van
de haven te Ellewoutsdijkmet het oog
op de veiligheid der waterkeering aan
groote bezwaren onderhevig zou zijn, wegens
het buitengewoon steile bovenbelocp .van
den boven-oever.
Naar het oordeel van den hoofdingenieur
is het onraadzaam ter bedoelde plaats een
steiger, als in deze provincie gebruikelijk
is, te bouwen.
Onder deze omstandigheden zou de voor
keur moeten gegeven worden aan eene
drijvende aanlegplaats, beslaande in een
vaartuig door uithouders van den wal
gehouden en daarmede door eene brug
verbonden.
De directeur van den provincialen stoom-
bootdienst op de Westerschelde, door ons
geraadpleegd, berichtte ons dat het aandoen
van de bedoelde drijvende aanlegplaats met
de stoombooten bij ongunstig weder niet
altijd mogelijk zou zijn, dat de duur der
reis van Vlissingen naar Terneuzen en om
gekeerd, bij goed weder met ongeveer een
uur, en bij ongunstig weder met ongeveer
een en een half uur zou worden verlengd
en dat eene uitoefening van den dienst, als
thans geschiedt, met het tegenwoordig mate
rieel alsdan onmogelijk zou zijn.
Het bouwen van een steiger te Elle
woutsdijk kan alzoo, naar wij meenen,
buiten verdere bespreking worden gelaten.
Naar aanleiding van het verzoek van P.
v'erburg c. s., hebben wij aan burg. en
weih. van Borssele te kennen gegeven dat
wij bereid waren aan u een voorstel te
doeii tot het maken van een steiger aan de
Staartnol en tot het bestraten met klinkers
van de kruin van die nol voor rekening der
provincie, indien doir de naastbelangheb-
Belangrijke veroveringen blefen in handen
der Franschende Sardiniërs moesten
daarbij miljoenen schats opbrengen en hun
Koning werd weinig meer dan een vasal
van Frankrijk (Mei 1796).
Thans restte hem nog Oostenrijk te
tuchtigen. De Oostenrijkers, van hunne
bondgenooten beroofd, trokken overhaast
terug over de Po, de Tessino en de Adda,
iiij de brug van Lodi over laatstgenoemde
rivier werd de bloedigste veldslag gele
verd. Had Bonaparte die brug in zijn
macht, dan stond Lombardije voor hem
open. Van beide zijden werd het gewicht
van dit verdedigingspunt beseft. De tegen
weer was dan ook niet minder vreeselijk
dan- de aanval. Na een gevecht van ver
scheidene uren werd de brug door de
Franschen genomen. De aarthertog ontruim
de Miiaan. Daags daarna hield Napoleon
aan 't hoofd van zijn leger zijn intocht
in de stad. Zijne soldaten gaven hem bij
die gelegenheid den bijnaam van «de kleine
korporaal»; dezen bijnaam heeft Bonaparte
zijn leven lang behouden.
Het volk was verheugd over deze ver
andering. Het begroette in Napoleon zijn
bevrijder. Men was blijde aan het Oosten-
rijksche juk ontkomen te zijn. Helaas, hoe
weinigen te Milaan beseften, dat zij met
Napoleon in te halen, zich een veel zwaarder
juk hadden om den hals gelegd. Een oor-
logsbelasting van 20 miljoen, hun door
hunnen bevrijder afgedwongen, was er het
■begin van.
Wordt vervolgd.)