\l n CHRISTELIJK- NIEUWSBLAD HISTORISCH VOOR ZEELAND. flossing 1889. Ho. 4. Dinsdag 9 October. Vierde Jaargaotheek G. M. Klemkerk, te Goes F. P. lTiiuy, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIES; De waarheid der geleerden. BUITENLAND - RECHTSZAKEN. ,r KERK-EN SCHOOLNIEUWS. Z Ti. te VERSCHIJNT elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Pry 3 per drie maanden franco p. p. f'0,95 Enkele nommers- 0,025 UITGAVE VAN en van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer cent, familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regelt meer 10 cent. v Naar aanleiding van prof. v. Wijhe's partij kiezen voor de menschwording der apen, schrijft de Oranjevaan het volgende «Hoeveel stelsels zijn er in de laatste ja ren al niet in het vernuftig brein der men- schen opgekomenHet eene al geleerder dan het anderemaar ook ieder stelsel meer en meer afwijkende van hetgeen ons de Heilige Schrift leert. De eene hypothese na de andereen bij iedere hypothese werd met eene beslistheid gesproken, alsof nu eindelijk de echte, de wezenlijke waarheid gevonden was. Hoe waren de denkers niet opgetogen, toen Darwin met zgn beroemd boek op trad, waarin hij aantoonde dat alle dieren en planten afstammen van zeer weinige vormen, misschien slechts van één enkelen. Zijn volgelingen gingen nog verderen wel dra werd het dogma verkondigdde mensch stamt af van een aap. Al wat geleerd en niet geleerd was; beter: ieder die met de geopenbaarde Waarheid volgens de Schrift gebroken had, nam dit apen-dogma gretig aan. Er was een korte tijd, dat men voor niet wetenschappelijk gehouden werd, zoo men niet instemde met de uitvinding van de afkomst van den mensch. Intusschen bataat er grond om voor de apen te vreezen, dat zjj weldra niet meer als onze voorouders zullen worden aange merkt. Terwijl in ons vaderland de goed- geloovige geleeiden, waaronder de hoogleera ren, nog bezig waren zich van de bloedver wantschap tusschen hen en de apen te overtuigen, was men in Duitschland reeds bezig deze nieuwe leer af te breken. Ja. toen Prof. van Wijhe dezer dagen aan de Groninger Hoogeschool betoogde, met een zekerheid en eene beslistheid alsof hij Darwin in eigen persoon was, dat hij en zijne medenatuurgenooteri van de apen zouden afstammen, had Prof. Virchow van Berlijn, ontleedkundige van den eersten rang, eenige maanden gelalen heel het apen-stelsel als van nul en geep.erlei waarde verklaard. Hij, de geleerde onder de geleerden, moet be tuigen dat nog te vergeefs gezocht is naar de schakels, die den mensch met de apen zouden verbindendat de voormensch nog niet is gevonden. Daar ligt dan nu het apen-stelselTenzij dat geleerdheden als Prof. van Wijhe, met enkele leeraren aan gymnasia en Hoogere burgerscholen, of lagere onderwijzers, zich durven meten met een man als Prof. Virchow en het voor de apen zullen opnemen. Wij gevoelen eenigszins het moeielijke van de positie, waarin onze geleerden zullen kjiftien. Prof. Virchow is geen fijne, geen "aanhanger van de «fabelen» uit den Bijbel; integendeel, hij is radicaal ongeleovig. En nu, zulk een man gaat het stelsel van Darwin in één slag omverwerpen. Wat zullen zij, die langen tijd dweepten met hunne bloedverwantschap met de apen, thans aanvangen? Intus-chen kunnen de vereerders van God en Zijn Woord hieruit leeren, welke waarde de «waarheden» hebben, die heden door Darwin, straks door Buchner enz. worden «uitgevonden». VVij worden er weder door versterkt, dat de ■waarheid alleen te vinden is iri het woord, dat God ons gaf. Gods woord is de waarheid. Zooals men weet, bestaat sedert eeu wen de dwaasheid, dat IJsland, met zijne eigenaardige bevolking van onvermengd oud-Noormanseh bloed, zijn eigen taal en zijn eigen literatuur, onder de heerschappij van Denemaiken «taat. Het land van den «Koning van Thule», dat in de 9e eeuw door de Noormannen werd ontdekt en be volkt, werd in de 13e door Noorwegen geannexeerd en kwam zoo in 1380 aan Denemarken, waar het sedert bij bleef. De geest des tijds is in onze eeuw echter ook over de IJslanders vaardig geworden. Reeds geruimen tijd voeren zij strijd met de Deensche Regeering over ue herziening van hun grondwet. In tiet lJslandsche Alting heeft zich nu eene gematigde partij gevormd, die de meer ierheid heeft en een gematigd ontwerp voor zelfbestuur aan de Regeering zal voorleggen. Zij wil een gouverneur over IJsland aangesteld zien, die den titei van »Jarl" voeren zal en aan wien de Koning zijn macht kan overdragen. De Jarl zal door drie ministers, die hij zelf kiest, gesteund worden en recht hebben, de door het Alting aangenomen wetten te hekrachtingeumaar de Koning zal op IJsland ook een minister hebben en kan door dezen de wetten verwerpen, die daar door hare kracht verliezen. Een lJslandsche rechtbank, waarin 8 leden door IJsland en 4 door den Koning voor bun leven gekozen worden, zal in geschillen tusschen den Jarl en 's Konings minister beslissen. Een der olifanten, welke door den prins van Wales in 1881 aan den dierentuin te Berlyn werden geschonken, wordt in den laatsten tijd zeer nukkig. Hij wordt zoo nu en dan heel woedend, maakt tzyn wachters dood, in een woord Rostom doet dingen, die een welopgevoede olifant niet betamen. In plaats van de lieveling is hij de schrik van 't publiek geworden, en om ongelukken te voorkomen, besloot de directeur een einde te maken aan Rostom's zoo dierbaar leven. Er werd besloten, dat hy zou worden opge hangen; Rostom kreeg een touw om den hals, doch toen ieder meende, dat de laatste olifanten-zucht zou worden uitgeblazen, brak het touw en Rostom keek zyn beulen met zijn kleine oogjes heel schalks aan. Er was gezegd, dat hij zou sterven. De meest bekende olifanteneigenaars en derge lijke olifantslui kwamen bijeen te Berlijn en hielden een drukke vergadering. De discus sies hadden tot ontwerp„Het leven van Rostom, en hoe er een einde aan te maken?" Allen waren het hierover eensdood moest hy. Al zou men ook drie weken redeneeren 't hinderde niet, er moest een middel worden gevonden, waarover zelfs de meest gerouti neerde beul verbaasd zou staan. „Doodschieten met een revolver," raadde de een. „Doch als hy dan na het eerste schot niet dood is, wat dan „werd gevraagd, want Rotom is sterk, zeer sterk. Dood schieten werd dus geschrapt van het lijstje, waarop alle middelen waren geschreven, die dienst kuunen doen. om iemand het levenslampje uit te blazen. „Vergiftigen!" Ook dat ging niet. "Wie weet wat sterke maag Rostom er op na houdt. „Doodslaan door een electrisehen stroom." 't Was een middel volgens alle regelen der vooruitstre vende wetenschap, doch werd niet toepasbaar geacht. Na een lang debat werd eindelijk besloten, dat Rostom zou sterven door het koord, doch een koord, gemaakt van ijzer- draad, eene soort onderzoesche kabel. Op zekeren morgen, dat de kolossus uit zjjne kooi kwam stappen, werd hem met een loopenden knoop het eene einde van den hals gedaan. Twee-en-veertig man ston den aan het andere eind, om op een gegeven oogenblik een knoop dicht te trekken. Nau welijks voelde Rostom, dat zijn halsbandje iets begon te knellen, of hy schudde zijn kop, het touwtje brak en de twee-en-veertig trekkers, niet op dergelijke aardigheid be dacht, lagen onder, door en op elkaar te spartelen aan het eind van den kabel. Ros tom knipte met zyn guitige oogen en be kommerde zich in 't geheel niet meer om den poets, dien men hem had willen spelen. Dood echter moet hij. De directeur heeft bepaald, dat men in October nogmaals zal beraadslagen over Rostom's leven. Bij de herstemmingen in Frankrijk voor de Kamers van Afgevaardigden werden 43C republik 'inen gekozen en 50 conservatieven en boulangistende republikeinen hebben dus een meerderheid van 150 stemmen ^indien rnen althans de radicalen tot hunne partij rekent, wat lang niet altijd zeker is. In de laatste dagen van September is de bevolking van Berlijn boven de 1 r/a millioen zielen gekomen. Werkstaking 1 Ook de schooljongens te Londen willen het werk staken. Zy houden optochten en bezoeken andere scholen om de andere scholieren over te halen zich bij de werking aan te sluiten. Zij houdea vergaderingen, bespreken zoogenaamde grie ven en steilen hunne eischen. De laatste omvatten verkorting van leerurenafschaf fing van huiswerk en lichaamsstraffen't Is hier: zoo de ouden zongen, riepen de jongen. Op Kreta duurt de ongelukkige toe stand van opstand en vernieling voort. Een bloedige botsing met de troepen had in het district Kydoria plaats. Er vielen dooden en gewonden van de zijden der Turken De troepen van den Sultan trokken een kerk te Vafe binnen, waar zij de bajonet staken door gewyde kerkschilderijen. De Russische consul heeft tegen deze heldendaad geprotesteerd. De Russische troepen op de grenzen van Armenië zijn belangrijk versterkt. Rus sische en Armenische gewapende benden oversell rijden de grenzen om Turksch Armenië in opstand te brengen. Zoo spant alles samen om den Turk uit zijn gebie i te verdrijvenen Rusland aast op den buit. 6 October '89. Men verneemt dat het voorstel Bahlmann in zake invoerrechten, door de rechterzijde niet ongunstig ontvangen is, althans voor wat betreft de tarwe. De minister van binnenl. zaken heeft het schrijven van zijn ambtgenoot van jus titie in zake het recht der politie op eigen keuze der middelen tot het opsporen, ontdekken en constateeren van drankwet- delicten, verduidelijkt. Uit het schrjjven ven den minister van justitie, zoo zegt de heer Mackay, mag niet worden opgemaakt, dat de politiedienaren altijd in politiekleeding moeten zijn om overtreding te kunnen con stateeren. O neen, zij mogen dit ook in burgerkleeding deen. Immers als dit hun niet toegestaan werd, dan zou het betrappen van verdachten op heeterdaad onmogelijk zijn, terwijl juist het hier en daar veelvuldig voorkomen van den genoemden ongeoor- loofden Verkoop van sterken drank en scherp politietoe/icht eischic. Bruini8se. De heer Johs. Elenbaas, broe der van wijlen Jan Elenbaas, is in diens plaats door de liberale kiesvereeniging can- didaat gesteld voor het lidmaatschap van den gemeenteraad. Goes In de raadsvergadering v.m Zater dag werd met algemeene stemmen besloten aan het publiek verkeer te onttrekken 175 c.A. grond en die af te staan op ver zoek aan den heer W. Pelle tot het op-— richten van een fairbank, (weegbrug dienst, doende bij het verschepen van suikerbïeten\ - De heer H. J. Messer te Middelburg, surnumerair bij 's rijks belastingen, is over geplaatst naar Rotterdam. Tot rapporteurs over de graanrechten- wet van mr. Bahlmann zijn in de tweede kamer benoemd de lieeren v. d. Borch, Borret, Gleichman en A. v. Dedem. tsv! n r Tegen een ont lagen gevangenbewaar der' te Amsterdam is 7 maanden gevangenis straf geëischt, omdat hij gedurende drie maanden van de zuster van een der gevan genen driemaal een kwartje had aangepakt 8 om aan dezen gevangene briefjes of ver- snaperitigen van zijn familie te geven. H. "'f treurige van de zaak is dat een ander zij ook wel eens aan dit vergrijp had schuldi, 1 gemaakt, doch dit had nagelaten, juist nadat j deze zelfde gevangenbewaarder hem daarover jet- ernstig onderhouden had. Kantongerecht te Middelburg. Kerkelijke Geschillen van Koudekerke. Van wege den gedaagde E. Wisse en A. Wielemaker is ingediend een verzoekschrift tot verhoor op vraagpunten van heeren kerkvoogden. De kantonrechter bepaalde vonnis in deze zaken op 28 October aanst. ii De zaken der overige gedaagden werden geremitteerd tot den 2 December aanst. f ens het in ioe- Ned. Herv. Kerk. n Beroepen te Reenen ds. G. W. A.de Veer te Middelburg te Sirjansland W. -r Hulsbergin cand. te Hattem. e. Bedankt voor Schore door W. Huls- bergen cand. te Hattem Chr. Ger. Kerk. 1 -- Bedankt voor Oud-Beijerland door ds. £E-\ W. Schock te Nieuwedorp. De nieuwe cursus tot bevordering val den, inwendige zending te Utrecht en Deutichem '-7.ee, is dit jaar aangevangen met 65 studenten jens en 156 gymnasiasten, die meest allen tot predikant in de Herv. kerk worden opgeleid, ook Kortgcne. De Augustus collecte voor de nan" chr. scholen, gehouden in de Ned. Herv."ïlc'e Kerk alhier bracht op f 76.01. De heer D. Verhulst slaagde vo< r het le natuurkundig examen aan ue hoogeschool j te Leiden. Voor de acte examens in Zeela hebben zich 9 vrouwelijke en 24 mannelijke j candidaten aangemeld. Deskundigen znr. de heeren paedagogiek en schoonschrijven A. Luijendijk te Tolen Nederlandsclie taal en lezen P. G. de Jager te Middelburg en P®- A. R. Breetvelt te Goes; rekenen J. Iiev,amgen, lander Schoo te Groede aardrijkskunde e Krui- Vuoren te Terneuzenvader!, gesoh. A. It i i d ie /id

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1889 | | pagina 1