CMRISTELIJK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
VOOR ZEELAxND.
1889. No. 138.
Zaterdag 24 Augustus.
Dèrde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. Dhuy, te Middelburg.
l'RIJS DER ADVERTENTIES:
De Visscherijeii in de Schelde
en Zeeuwsche Stroomen.
ZFJil W,
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p.
Enkele nommers
f 0,95
- 0,026
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer cei
Familieberichten van 1 5 regek 50 cent, iedere reg
meer 40 cent.
GOES. Ook voor Iiattendijke, Kloetinge,
's Heer Hendrikskinderen en Wissenkerke
Zaterdag, Maandag, 24 en 26 Augustus.
Wolfertsdijk Dinsdag 27 Aug. Heinkens-
zantl ook voor 's Heer Arendskerke 28 en
29 Aug.
Aan het verslag, ons van bevriende zijde
toegezonden, ontleenen wij enkele mededee
lingen, waartoe wij ons wegens den geringen
omvang van ons blad moeten beperken.
Over het algemeen was het jaar 1888
voor de Visscherij minder gunstig.
Van de haringvisscherij wordt
onder anderen gezegdDen 16 Februari
ving men 40 haringen met de fuik. Den
18en plaatsten ook andere visschers de fuiken,
de vangst beliep 20 tot 160 stuks per fuik,
bijna alle haringen waren toen leeg. Door
de vorst moesten de fuiken weder tehuis
gehaald worden.
Den 4en Maart begon men de weeren
weder in orde te brengen en den lOen kon
men weer visschen. De eerste vangst was
5 volle haringen, zij steeg den 13en tot
500 a 700 stuks en den 18en tot 1000 stuks
per lij.
Hoewel men voortdurend last van drijf ijs
had, werd dtt den 20en zoo erg, dat bij
sommige weeren het hout achterover ging
en de vangst tot op 15 stuks terugliep.
Den 26en Maart was het weder eindelijk
tot normalen toestand gekomen en ving
men van 290 tot 300 stuks per weer en
per tij. Vele jonge (half was) haringen
werden toen ook gevangen, zelfs van 5 tot
10 bennen per tij. Den 1 April werd de
meeste haring, zijnde 2000 tot 4000 stuks,
gevangen, daarna ging de vangst zoo achteruit
dat op den 21 en d. a. v. slechts van 25 tot
75 stuks gevangen werden. Op 't laatst van
April steeg de vangst wel weder tot enkele
honderden, doch in Mei ging ze weer, op
éene uitzondering na, toen een visseher eene
vangst deed van 2000 stuks, achteruit, om
tegen het einde der maand te eindigen.
In het begin was de prijs t 3, half Maai t
12.20, later f 2, f 1.30 en f 1 per 100 stuks.
De haltwasharingen brachten fl.40 per 100
stuks op.
Omvisch. De vangst van omvisch was,
uitgezonderd de elft, gering.
Op de Ooster-Schelde wordt de s p i e r i n g-
v i s s c h e r ij niet uitgeoefend. Bij donkere
maan en als er dan veel vuil achter de
netten is, wordt door de botvisschers een
enkele maal een mooi zoodje gevangen
Op de Wester-Schelde werd zij uitgeoefend
door een vijftal Belgische visschers. Wat
ze vingen, ging naar België en van de vis
schers is niet te weten te komen, hoeveel
zij vingen en welke prijzen zij bedongen.
Zij schenen echter over de vangst tevreden
te zijn en men kwam toch te weten, dat
de vangst grooter was dan in 1887, derhalve
meer dan 20.000 K.G.
Het is vreemd, dat geerie Nederlandsche
visschers zich op deze visscherij toeleggen,
te meer daar de vangst bijna uitsluitend op
het Nederlandsche gedeelte der Wester-
Schelde plaats heeft en de markt in België
voor hen toch even goed geopend is.
Op de Ooster-schelde werd de paling-
visscherij slechts uitgeoefend gedurende
het visschen met de weeren, waarbij men
enkele fuikjes plaatste. Een visseher had
geregeld een welij met 12 korven in de
Eendracht liggen, zoolang hij aas van de
weervisschers kon bekomen en een ander
legde nu en dan fuiken langs den voet
der dijken. Overigens had men het gewone
aantal peurders.
De eersten konden per week ongeveer 15
KG. vangen, waarvoor zij f 6 ontvingen
met de welij werden in de Eendracht van
3 tot 5 KG. en met de fuiken van 23
KG. gevangen. Deze paling was meest inooi
van stuk. Palingen van 1 KG. en meer
waren niet zeldzaam. De prijs van deze
was f 1 per KG. Ook vingen zij meermalen
3 a 4 kabeljauwtjes van 20 a 25 cM. lengte
in de fuiken. De peurders vingen gewoon
lijk 2 a 4 KG. per nacht: alleen met
donkere maan vingen zij soms van 5 tot
10 KG. Daar dit meestal dunne paling was,
brachten de mooiste niet meer dan 50 cent
de KG. op, terwijl de rest bij het zoodje
verkocht werd.
Op de Wester Schelde wordt de paling-
visscherij met korven, bijna uitsluitend door
Belgische visschers, die dit jaar talrijker
waren dan vroeger uitgeoefend. Niettegen
staande het grooter aantal visschers, «as
de totale vangst toch minder dan het vorige
jaar. Zij bedroeg hoogstens 12000 KG.
De visschers hadden ook weer veel last
van krabben, vooral van de kleine; toch
was dit niet geheel tot hun nadeel, want
ook voor de krabben vonden zij in België
afnemers. De opbrengst van de paling en
iie krabben te zamen deed de ,visschers te
vreden zijn. De prijs der paling was van
2 tot 3 franks per KG.
Op de Yersche oesterbank heeft men zich
veel moeite en kosten moeten getn osten
voor men het mosselzaad eeriigs
zins meester was. Van de perceeleo
493, 494, 500 en 501 is ongeveer 10,000
tón gevischt. Op de perceelen 318 Oostei-
schelde en no 1 Eendracht lag ook een mooie
zaadbankdeze is evenwel, zoodra er slijk
onder de mossels kwam, door den feilen
stroom, die daar loopt, verdwenen.
Langs den oever van Noord-Beveland lag
op 17 perceelen meer of minder moseelzaad
Veel is daarvan verslagen, doordat men om
de een of andere reden te lang wachtte
om het op te vangen. Er is evenwel ongeveer
nog 3000 ton terecht gekomen. Van de
perceelen aan Wester-Schouwen kwam maar
800 ton terechtook daar was pen gedeelte
tegen de duinen geslagen.
Voor het recht van weghalen op de ver
pachte perceelen besteedde men niet veel geld
dit jaar3 beste perceelen brachten daarvoor
slechts f 75, een paar aan Noord-Bevelar.d
f 40 en f 25 op. Op perceel 493 werd voor
dat recht f 150 behaald. De opbrengst der
voor de publieke visscherij opengestelde
mosselzaadbanken schat men op 40 a 50000
ton. De prijzen, die men voor het zaad van
deze banken besteedde, varieerden van 20
tot 75 cent per ton, naar gelang van de
plaats van waar het kwam en naargelang
het meer of minder zuiver was van schelpen
enz. Als gemiddelden prijs kan men 35 ct.
per ton aannemen, een prijs, die voor hen,
die het zaad vischten om het direct te ver-
koopen, niet loonend is.
Op de Wester-Schelde kwamen, op de
Breskensplaat, voor nummer Een en op den
oever voor Borssele, groote zaadbanken te
voorschijndie der Springer- en Spijker
platen waren niet zoo groot. Hoewel die
voor nummer Een er, die voor Borssele groo-
tendeels door de sterren zijn vernield, zal
het van die platen vervoerde zaad nog ruim
20,000 ton bedragen hebben. Het zaad, dat
niet voor eigen perceelen werd gevischt,
bracht gemiddeld 40 cent per ton op. Vóór
de openstelling der zaadbanken was reeds
12 a 14,000 ton mosselzaad door visschers
van Bouchaute en Philippine, van de stranden
en hoofden van Cadzand en Westkapelle
aangevoerd, terwijl nog 5000 ton van de
Belgische Noordzeekust afkomstig, per spoor
door dezelfde afnemers was betrokken. Er
was alzoo ruimschoots in de behoefte voorzien,
hetgeen den prijs van het zaad niet weinig
drukte.
Aanvoer van Belgisch- of Zuiderzeezaad
had niet plaats, er was Zeeuwsch zaad in
overvloed.
Van af Bergen op Zoom, langs den
Scheldedam en den oever van Zuid-Beveland
tot Ierseke wordt de alikruiken-visscherij
uitsluitend te voet uitgeoefend op de verpachte
perceelen met en zonder consent en met
en zonder vergunning van de pachters. De
meesten, die zonder consent en zonder ver
gunning visschen zijn lieden uit de Belgische
grensdorpen, terwijl Woensdrecht, Hooger-
heiile en Ossendrecht en de langs de Schelde
gelegen plaatsen ook hun contingent leveren
Ofschoon het zeer moeielijk is deze lieden
den pas af te snijden, gebeurt het toch een
enkele maal, dat er eenigen bekeurd worden.
Meestal echter blijkt het, vooral van de
Belgen, dat zij een verkeerden naam hebben
opgegeven en zoolang de persoon, die in
overtreding en niet bekend zijn, niet in
arrest genomen mogen worden tot het be
kend is, dat zij hun waren naam hebben
opgegeven, kan men ze eiken dag verjagen
zonder verder succes. Het gebeurt, dat er
soms vijftig en meer lieden bij elkaar op
de slikken zijn, die en passant ook mosselen
medenemen en als de pachter er wat van
zegt, dan is het voorgekomen, dat zij hem
durfden bedreigen.
Meermalen zijn er groote expedities ge
organiseerd, doch zonder vrucht, daar de
uitgestrekte kustlijn te veel gelegenheid tot
een goed heenkomen geeft.
Naar gelang van de weersgesteldheid, nl.
of deze meer of minder warm was, was de
vangst beter of slechter en kon men van
10 tot 30 L. per tij rapen, die voor f0,25
de 5 L. werden verkocht.
De prijzen werden bovendien gedrukt
doordat er veel alikruiken van de Zuiderzee
per spoor te Vlake werden aangevoerd met
bestemming voor Kieldrecht, welke alikrui
ken, hoewel grooter van stuk, toch veel
minder fijn van visch zijn.
Krabben waren er dit jaar in verbazende
hoeveelheden, doch over het algemeen klein
van stuk, waardoor de prijs dan ook laag
bleef.
üp de Wester-Schelde, waar de krabben-
visscherij zoowel te voet als met vaartuigen
sterk gedreven wordt, werden ongeveer
1400 balen gevangen, die gemiddeld niet
meer dan 5 francs per baal opbrachten.
Niettegenstaande dezen lagen prijs, waren
de visschers toch meer tevreden met hunne
verdiensten dan in 1887.
Op de Ooster-Schelde werd deze visscherij
1 alleen te voet uitgeoefend.
Op de Iersche bank vischte men ook rr
korven op krabben en daarmede ving m
van 3 tot 5 balen per week.
De garnalenvisschers vingen per dag
het Keeten en het Brabants vaarwater
2 emmers in hunne korren, waarvr
zij 25 cent per emmer ontvingen.
In de Zand kreek werd deze visscherij
het najaar als bijzaak door een tien
visschers uitgeoefend de opbrengst was e
voordeeltje voor de knechts. Zij maakt
toen 6 francs per baal.
Van de consenten oedoeid bij art. 8 v
het reglement werden afgegevena a
Nederlanders 744, verdeeld als volgt
Zeeuwsch-Vlaanderen 297, Zuid-Bevela
158, Walcheren 49, Schouwen en Duivela
121, Tholen 75, St. Philipsland 5, Nooi
Beveland 1, Noord-Brabant 31 en Zu
Holland 7
b aan ingezetenen van België 84 cc
senten, verdeeld over 6 gemeenten.
Aan de consenten bedoeld in art.
van het reglement werden er 145 afgegevi
Van de kleinere consenten bedoeld in a
8c van het reglement werden er 3966
gegeven.
In 1888 werden verzonden door de volgt
de stations Bergen op Zoom oesters 9258
KG., mosselen 97048U KG., Krabbendij
oesters 81335 KG., mos-elen nihil, Kruin
gen oesters 1312653 KG., mosselen 622
KG., Vlake oesters 262116 KG., mossel
4525 KG., Moerdijk oesters nihil, mossel
131545 KG., totaal generaal oesters 25819
KG., mosselen 1168762 KG.
Lang? het kanaal door Zuid-Bevela
werden schelpdieren vervoerd door 40
vaartuigen met een inhoud van 50,1
tonnen, of 951 vaartuigen en 11,155 tonn
meer dan in 1887.
Het schelpdierenvervoer langs het kant
door Walcheren in 1888 bedroeg 222 vat
tuigen en 3895 gemeten tonnenminti
dan in 1887 9 vaartuigen en 151 gemet
tonnen.
23 Augustus '89.
Domburg 22 Augustus. De verjaard
van Z. D H. den prins von Wied ging hi
heden niet onopgemerkt voorbij. Van d>
dorpstoren en vele particuliere gebouw
wapperde de vaderlandsche driekleur t
bewijze dat de bewoners van Domburg li
een groote eer rekenen zulk een doorlue
tigen gast in hun midden te hebben.
Even voorbij het nieuwe badpaviljoen w
eene eerepoort opgericht, waardoor d
hoogen gasten de toegang tot het badstrai
werd verschaft. Jammer was het dat
minder gunstige weersgesteldheid oorzat
was, dat des avonds het afsteken van vuu
werk enz. niet geheel naar wensch slaagd
Ook de prins beweegt zich gemakkeli
onder de eenvoudige landbewoners, die 1
geheel en al voor zich heeft ingenomt
door de minzame wijze waarop hij zich m
hen onderhoudt.
Zoo ontzag de doorluchtige vorst zie
niet, om tot groot genoegen der dorpelinge
zich eenige oogenblikken bezig te houdt
«met het dorschen van gerst», eene bezighe
die er vooral veel toe bijdroeg om zij
populariteit te doen stijgen.
Ja, zeide het opgetogen boertje, dat
eer had genoten, den prins den dorschvleg
te overhandigen, tot een zijner kennisse
