CMRISTELIJK-
MEUWSBLAD
HISTORISCH
VOORZEELAND.
1889. No. 122.
Donderdag 18 Juli.
Derde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. Kleinkerk, te Goes
F. P. D'Jiuy, le Middelburg;.
PRIJS DER ADVERTENTIES;
Examens en Vakonderwijs.
RECHTSZAKEN.
UITGAVE VAN
elken MAANDAG- WOENSDAG- EN
VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p.
f 0,95
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer cent.
Familieberichten van 1 5 regeK 50 cent, iedere regel,
meer 10 cent.
Hooren wij nog eens even vat de heer
Plasschaert wil en hoe hij zijn taak opvat
«Als ik mijn taak bij het onderwijs goed
begrijp, dan is het mijn roeping en plicht
ook de vakkennis mijner leerlingen aan de
burgeravondschool te vermeerderen zooveel
de vatbaarheid van den leerling het toelaat.
Al verder is het mijn taak de liefde voor
zijn vak bij den leerling te vergrooten, en
de liefde en energie tot onderzoek aan
te moedigen en in 't rechte spocr te leiden.
Daarom acht ik het niet voldoende een
smidsleerling eenige eenvoudige voorwer
pen tot den huishouw behoortndenaar
plaat te leeren naschrappen.
De- smidsjongen heeft recht lan mij te
vorderen, dat ik, na hem ijzervtrbindingen
door middel van klinkweik, verschillende
soorten van bouten, moffen, slotrn, lassclien
enz. te hebben onderwezen, hen de con
structie van de schroef, van andvormen
voor raderen en van verschillerde raderen
leer kennen.
Daarna komen verder eenvouage deelen
tot de werktuigkunde behoorerde aan de
orde, zooals b. v. riemschijven, bussenblok-
ken, tappannen, hangers of stcelen voor
assen van drijfwerk, supports, erz.
Onder de les wordt met hem over liet
materiaal gesproken dat voor de of die
soort van werk wordt gebruikt: wij wer
ken zoo saam, de leerling en ik.
Later komen deelen van het stoom werk
tuig Stoomcylinder, Zuiger, Zuigffstangen,
Stoomschuiver, Stoomfluit, Excentriek, Re
gulateur, enz. onze aandacht vrajeneen
voudige werktuigen, zooals booi-, pons-,
pers- en snijmachines, werktuig tot schei
ding van ijzer- en kopervijlsel en draaisel,
enz. in een woord, werktuigen, dit hij in
de werkplaats dagelijks ziet gebruken, tee
kenen wjj naar een schets met afnetingen,
en maken daarvan details. Verder iehan lel
ik met smeden, waar mij dat noodg blijkt
samenstellende deelen van ijzeren kappen
en andere bouwdeelenwij gaan a.n onze
school altijd door zoolang de leerling aan de
school de lessen blijft volgen en hst tot
leeren heeft.
Kunstsmeedwerken voor hekken tn hek
werken de samenstelling en construitie van
het slot, kunnen zij aan onze school leeren
als zij willen wij trachten van den eerling
een man te vormen die zijn vak ai zijn
werk lief heeft en vooruit brengei kan.
Dit alles zal een leeraar zonder valkennis
doen?! Ot meent de «directeur van 'sRijks-
normaalschool voor teekenonder wijzes» dat
het niet noodig is dat een leerair zij*
leerlingen kan opleiden tot bekwam am
bachtslieden
Ook nog andere voorbeelden ha.lt de
schrijver aan om te doen zien dat hl prac-
tijk geen fictie behandelt.
Een leeraar zoo zegt hij onder a.deren
gevolgd volgens het in 't Verslag gege
ven recept, zit op onze school reds de
eerste tien minuten zoo vast als een nuur,
verscheidene jongens in onze 3de dasse,
Z°w!n verreweS 'zijn meerdere zijn.
Wat zal zoo'n man een metselaar Beren,
metselverbanden kopieeren naar plaat',eker
dingen die de metselaar veel beter kent
dan luj zelf; als de jonge man wat lerder
18 erJ er. komen speciale gevallen voa, zoo-
als dat in de praktijk bijna altijd gbeurt
1 j
'J fundeeringen van kelders en dergelijk
werk, bij ontlastingbogen, penanten, topge
vels, gewelven enz. wat zal hij dan aan
vangen
En dan, van den timmerman en anderen
zwijg ik hier, maar ik mag noemen den
sleenliouwer, wagenmaker, horlogemaker,
enz., wat zal zoo'n leeraar, zonder kennis
dor bouwvakken en mechanica daarmee
beginnen Moeten nu al de genoemde
leerlingen maar geen onderwijs in hun vak
ontvangen, omdat mijnheer de leeraar geen
vakkennis bezit en die,' kennis alleen duor
ernstige studie en practische opleiding te
verkrijgen is
Nog iets.
Het verslag der Commissie zegt dat de
acte M2 slechts bestemd moet zijn voor
hen, die eenigszins met de practische zijde
van de bouw- en werktuigkundige vakken
bekend zijn, en niet een en ander daarvan
in beperkten tijd hebben van buiten geleerd.
Maar waarom zoo vraagt de lieer P.i
is dan aan candidaten, die niets of bijna
niets van bouw- en werktuigkunde weten
de acte M2 uitgereikt Waarom is gedu
rende een kwart eeuw het vakonderwijs
aan ambachtslieden ook aan niet deskundigen
overgeleverd Men erkent zelf, 't is altijd
zoo geweest.
Altijd zoo geweest 1
Zal de noodkreet van den heer Plas
schaert doordringen tot de ooren van alle
schoolmannen tot het oor der regeering
Of zal de regeering zich verschansen achter
ile uitvlucht dat er nog zooveel kroms recht
tc maken is Of dat de wet middelbaar
onderwijs eerst herzien moet worden
Van een antiliberale regeering mag de
schrijver betere dingen verwachten. Om wat
door slordigheid van vorige regeeringen te
loor ging, terecht te brengen, is tijd noodig.
Maar dan zij er een begin.
Tot een bevredigende oplossing van de
sociale questie zal eenmaal bijdragen de
vorming die onze werklieden op burger
avondscholen en vakscholen hebbben opge
daan. De maatschappij heeft reeds genoeg
knutselaars, aan degelijke practische werk
lieden heeft zij beboette.
Men stelle de weinige practische vakman
nen niet te leur, die haar daaraan trach
ten te helpen.
Hat is erger te hebben 9
Een liberaal burgemeester, die zijne be
voegdheid te buiten gaat, of een antirevo-
lutonairen, dien zijn tegenstanders voor dom
verslijten
Een burgemeester van het eerste soort
heeft Dinxperloo (Gelderland). De man heeft
nu al een paar jaar zijne gemeentenaren
gehinderdvoornamelijk met den bouw
eener nieuwe school door te drijven, toen
hij wist dat er een christelijke school op
de komst was. Ds. J. VV'. Kautzman heeft
daaromtrent in het Doetinchemsche Week
blad treffende onthullingen gedaan.
Thans nam de gemeenteraad van Dinx
perloo het volgende besluit
„De Raad der gemeente Dinxperloo:
Óverwegende: dat de gemeentewet hem de
belangen der gemeente heeft toevertrouwd
en hfj naar eed en geweten daarvoor heeft
te waken; dat in het gemeentebestuur vroe
ger samenwerking bestond, maar dat nu al
twee jaar lang de belangen der gemeente,
zoowel in moreelen als materieelen zin, in
gevaar worden gebracht, en de Raad zijne
verantwoordelijkheid ziet aangerand, door de
handelingen van den tegenwoordigen burge
meester dat hij toch, tot zijn leedwezen zich
genoodzaakt ziet, de volgende bezwaren te
gen den burgemeester in te brengen
a. dat Z.E. A. in eene zelfde zaak, al
naar gelang van omstandigheden, optrad in
de drie qualiteiten van particulier, burge
meester of van burg. en weth. in één per
soon, zonder tot dit laatste door de wethou
ders gemachtigd te zijn
4. zeer eigenmachtig handelde en wetten
en verordeningen op zijde zette;
e. den raad belemmerde in de uitoefening
van verplichtingen;
d. bedriegelijke voorstellingen deed aan
het Dag. Bestuur en den raad en zulke ook
deed toekomen aan heeren Ged. Staten;
een officieel stuk eerst deed veranderen
en later geheel uit het archief der gemeente
verdwijnen."
Plaatsgebrek verbiedt ons al de over
wegingen op te nemen, die 't kantongerecht
geleid hebben tot het vonnis, waarbij de
leden der Ned. Geref. Kerk (doleerende)
in beginsel en Abraham Maljaars, landbou
wer aldaar inderdaad zijn veroordeeld tot
betaling van kerkelijken hoofdelijken omslag
in de Ned. Herv. Kerk te Serooskerke en
hij voor de pr iceskosten. Wij vatten de
overwegingen saam.
De Ned. Hervormde Kerk bestaat als
zedelijk lichaam, uit al de hervormde ge
meenten in het koninkrijk, zoodat, als door
een dezer gemeenten van iemand een ker
kelijke omslag wordt geheven, deze nood
wendig dient lid te zijn der Ned. Herv. kerk.
In het echte lidmatenboek der Ned. Herv.
gemeente te Serooskerke is gedaagde in
geschreven. In een schrijven van gedaagde
en 142 anderen aan ds. Loen te Grijpskerke
wordt dit gestaafd, daar zij zeiven verklaren
te zijn kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente
le Serooskerke en overige leden.
Later heeft gedaagde aangeboden te be
wijzen dat hij geen lid meer is dier kerk.
Doch artikel 2 van het algemeen regle
ment voor de Hervormde Kerk in het
Koninklijk der Nederlanden van 9 Sept.
1851, (bekrachtigd bij Kon. besl. van 23
Maart 1852, in werking getreden 1 Mei
1852, en als regelende het lidmaatschap
ook in beheerszaken «kan worden aange
nomen») wijst aan wie leden zijn der Ned.
Herv. kerken art. 3 bepaalt dat tot die
kerk blijven behooren allen die niet door
woord of daad ten duidelijkste hebben ge
toond zich van haar af te scheiden. Voor
die afscheiding is dus geen verklaring aan
het betrokken kerkbestuur meer noodig
woord of daad is voldoende.
Nu blijkt uit de opgave van 7 getuigen
dat die «woord en daad» bij geslaagden
aanwezig is. Immers Jan v. d. Broecke,
Joos de Voogd, Jan de Vos, Cornelis Wille-
boordse, Willem Boone en Jacobus Onderdijk
hebben onder eede verklaard, dat Maljaars
en de anderen steeds kerken in een schuur;
dat de leden der Ned. Geref. kerk tot een
«andere kerkenordening» zijn overgegaan
en zich afgescheiden hebben van de Ned.
Herv. kerk. De dienst wordt daar waar
genomen door een Ned. Ger. predikant d
Wolf, ook liet M. zijn kind doopen
ds. Klaarhamer, gewezen Ned. Herv. -
kant. Al deze daden zouden ten duid
aantoonen dat M. zich van de H
kerk heeft afgescheiden, indien
met dit alles in lijnrechten strijd, een daad
gepleegd had, waardoor hij toont zichzelven
nog te beschouwen, als lid der Hervormde
kerk. Namelijk op 13 Feb. 1889, door
deurwaarder Kouion exploit doende uitbren
gen aan ds. Loen dal hij nog een uitsluitend
lid is der Herv. kerk. Dus is A. Maljaars
terecht aangeslagen in den hoofdelijken
omslaghij moet dus f 15 met den ge
rechtelijken intrest aan het eischrnd college
betalen.
- Er werden nog 7 andere personen tot
betaling van hun kerkelijken omslag ver
oordeeld or.der anderen pen vrouw, die als
reden van weigering opgaf, dat haar man,
met wier. zij in gemeenschap van goederen
gehuwd is, geen toestemming geven wou.
De rechtbank besloot echter, dat de ker
kelijke verplichtingen, geregeld in het ker
kelijk reglement, de vrouw ondanks de
weigering van haar echtvriend, binden en
zij dus en ook haar man bij weigering
om te betalen gerechtelijk vervolgbaar zijn.
Goes. Het gerechtshof te 's Gravenhage heeft
in de quaestie tusschen de sociëteit V. O. V.
en fiet oud-lid dier sociëteit dhr. Temper-
inan, beslist, dat de laatste de door haar
gevraagde som niet behoeft te betalen. De
sociëteit is veroordeeld in de kosten van
dit en het eerste geding.
17 Juli 4889.
Voor de leening ad f 40,000 ten laste
van den polder «de Breede watering bewes
ten IJerseke» is ingeschreven voor een bedrag
van f 282,000. Toegewezen werd aan de
heeren Van der Bilt La Motthe en Risseeuw
voor f 17,000 ad 3,75 pet. en Van Heel en
Co. voor f 23,000 ad 3,75 pet.
Welk een belang 'telling in de publieke
zaak 1 Welke waardige bezitters van het
kiesrecht 1 Te Middelburg stemden 522 van
de 1357 kiezers; en te Vlissingen 475 van
de 893 te Rotterdam 1478 van 6987 te
Amsterdam 7549 van de 19387te Schiedam
1130 van de 1213, dat is beter.
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN.
Middelburg. Herkozen D. Jeras (470),
mr. A. P. Snouck Hurgronje 483, mr. J.
A. v. Hoek 467H. P. den Bouwmeester
477, mr. G. N. de Sloppelaar 490, enjhr.
mr. W. H. Snouck Hurgronje 465 stem
men. Verder werden nog uitgebracht op P.
A. Jansen 2J, A. A. Mes Gz. 8 W. A. de
Rijcke 8, C. Verhage6,Mr. de Witt Hamer
9, G. L. v. Woelderen 8, Verheij 4, Dr.
Bolle 7, P. J. W. Klaarhamer 2, A. Littooy
en vele anderen 1 stem. Van de 1357
kiezers hebben 522 gestemd waarvar nog
12 briefjes in blanco.
Goes. Herkozen B. M. den r
(312), O. L. M, Lambrechtsen 33'
J. de Jonge Mulock Houwer 30
Gekozen S. de Mee' eester
431. Herstemmr 'b
quière (1) met c i Sri «3
stemmer C de Ju v»)
en I. v 242 en 217
ster .antal kiezers be-
f' ie biljetten [536,
.xte meerderheid 268.
Jr. vozen Th. Cv. UyePieterse
Jos. v. Raai te (1.) met 289,
Gewin (a) met 432 en A.
met 320 stemmen. Herstemming
.en S. Alter (aftr. 1.) met 232 en C.
Jommisse (a.) met 174 stemmen. Op
