CHRISTELIJK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
VOOR ZEELAN I).
1889. No. 108.
Zaterdag 15 Juni.
Derde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. Kleuskerk, te Goes
F. P. D'liuy, le Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Y Ook niet weinig overdreven.
De Zeeuwsche
Tentoonstelling.
a lken MA. A MD AG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
P.ijs per drie maanden franco p. p. ('0,95
Enkele nommers-0,025
UITGAVE VAN
EN
van l 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regel' 59 cent, iedere regel,
meer iO cent.
Zij die zich met 1 Juli abon-
neeren, ontvangen tot dien datum ons blad
GRATIS.
Al te gemakkelijk.
Het Weekblad van Z. V. W. D. ver
klaart niet te zullen ingaan op de beschul
digingen tegen de liberale partij,voorkomende
in de nabetrachting (Zeeuw no. 104) en
tracht zich met een paar uitvluchten tegen
de Redactie van laatstgenoemd blad (die
niets met bedoeld stukje te maken had)
van de beantwoording af te maken. Nu
de druiven zijn dan ook voor 't Weekblad
wel wat zuur. Wij hadden gezegd dat de
heer Gerritsen de liberale beginselen anders
opvat dan het Weekblad
dat het bedanken van den heer Gerritsen
om persoonlijke redenen heeft plaats gehad
en de geschiedenis van het bedanken een
treurig licht wierp cp de liberaliteit^ van de
zoogenaamde liberale partij
dat mr. van der Iiilt niet in Goes is
gevallen door het drijven der doleerende
partij op welkej het Weekblad bij iedere
gelegenheid scheldt, en dat de liberale
partij juist haar levensbehoud aan die partij
had te danken
dat zijn eigen partij [van het Weekblad
n. 1.] in Utrecht een verdienstelijk katho
liek lid van Ged. Staten had uitgeworpen
en dus niet anders had gedaan dan wat
onze partij in Goes deed, en dit door het
Weekblad werd verzwegen
dat het bovendien zelfs de leer predikte
niet te stemmen om personen maar om
beginselen
dat het Weekblad, ons beschuldigende van
broodval, zelf daaraan schuldig was en ook
leden van «Volksonderwijs» daaraan had
den meegedaan.
Op dit alles antwoordt liet Weekblad niel.
Alleen zegt het dat er geen bedreigingen
zijn gebruikt in verband met de candida-
tuur Gerritsen, en ook niet is gelasterd en
verdacht gemaakt, en indien dit zoo is dan
moeten wij dit bewijzen.
Let nu wel op Het Weekblad beschul
digde ons van openbare en geheime kui
perijen.
Wij vragen daarvoor maar eenig bewijs,
en het Weekblad zwijgtmaar
verlangt nu van ons bewijs.
Wij houden echter vol dat er laster is
uitgestrooid, verdachtmaking heeft plaats
gehad en bedreigingen zijn gebruikt.
Wil het Weekblad daar meer van weten,
het wende zich tot den heer Gerritsen.
Waarlijk, wij behoeven nog niet in te trek
ken, wat wij de vorige maal schreven, dat
wij ons verheugden niet tot het «denkend
deel» te behooren, wanneer de argumenten
en praatjes van het Weekblad daar wor
den geloofd.
Y Eigen liefhebberij.
Onder den titel van «de herkiezing»
noemt het Weekblad een bizondere school
een school van «eigen liefhebberij,» en voor
die school van eigen liefhebberij mag de
.Staat niets geven, want dat zou zeer on
billijk zijn. Inderdaad, zeer waardeerend,
voor duizenden en duizenden andersdenken
den in den lande die zich groote financiëele
opofferingen getroosten om scholen te
stichten en te onderhouden
Wanneer wij in den zelfden trant van
het Weekblad wilden redeneeren, dan zouden l
wij vragenMaar het openbare onderwijs
dan, is dat geen zaak van uw liefhebberij
En waarom betaalt gij het dan zelf ook
niet? Waarom moeten wij betalen voor
uw liefhebberij? Uwe lief hebberij schijnt
hierin te bestaan, om geld uit onze zakken
te kloppen.
Vermakelijk, zoo zij niet wat al te
triviaal was, is ook de vergelijking van de
school of het onderwijs met het ijken van
maten en gewichten. De school, immeis
de plaats waar het kind onderwijs ontvangt
niet alleen, maar nok wordt opgevoed, ver
geleken bij het ijken van gewichten
Welk een onedele, min fijne, materialis
tische opvatting van de volksschool spreekt
er uit. Zullen de nobeler geesten onder
onze schoolmannen zich aan zulk een weinig
kiesehe vergelijking niet ergeren
Het Weekblad deelt aan zijn lezers den in
houd mede van een «belangrijk verzoekschrift»
aan den Koning verzonden uit Friesland
en knoopt er den wensch aan vast, dat
«van vele zijden adressen van adhaesie aan
dit verzoek werden toegezonden.» Daarin
leest men o. a.
«dat eerstgenoemde bela-ting patentis
eene willekeurig bepaalde belasting, waar
door het bedrijf van den nijveren man en
kleine neringdoende in niet geringe mate
gedrukt wordt, eene belasting, die daarom
reeds alle recht van bestaan mist
«dat wat de laatstgenoemde belasting
[de accijnzen) betreft, de suiker en hel
vlcesch met hun zoo belangrijk voedings
gehalte, daardoor aan een veel te groot
deel van Uwer Majesteits onderdanen wordt
onthouden, omdat deze niet in staat zijn
een en ander te betalen het bierdaardoor
nog niet als volksdrank hoe geweriseht
ook, om 't gebruik van 't gedistilleerd te
vervangen, kon worden ingevoerd en het
noodwendig gebtuik van zout en zeep
wel het meest door den werkman en de
zijnen met zich meebrengt dat juist zij,
die dit het minst kunnen, er het meeste
voor moeten offeren;»
Een enkele toelichting. «Het bedrijf van
«den nijveren man en kleine neringdoende,
«wordt in niet geringe mate gedrukt door
«de patentbelasting». Als men nu weet
dat de kleine neringdoende in den regel
hoogstens enkele guldens en in de meeste
gevallen niet meer dan la 2 gulden patent
belasting betaalt en onbetwistbaar andere
voordeelen tegen dït feit overstaan, dan
vragen wijis dit niet overdreven
Wij zeggen «in den regel»; en er is
wij erkennen dit gaarne geen regel
zonder uitzonderingen doch d ;ze laatste
bevestigen den regel.
Feit is dat de meeste kleine let wel
kleine, niet de grootere, neringdoenden en
nijveren door de patentwet, trouwens geen
wet van onze vinding, geldelijk minder
gedrukt worden dan het Weekblad doet
voorkomen.
Wat het vleesch betreft als men nu ge
middeld kan rekenen, dat dit voor de be
lasting wordt aangegeven op 50 tot 60 cent
per kilogram, dan vragen wij zou het
inderdaad door de afschaffing van enkele
centen aan accijns dan binnen het beteik
van een grooter deel van Zijner Majesteits
onderdanen komen Dan zou dit bij de
langdurige lage vee- en vleeschprijzen reeds
lang het geval zijn geweest. En is die
klacht voor het minst nu t overdreven, zoo
lang er door het volk nog veel meer dan
'20 millioen gulden aan accijns voor jenever
wordt betaald?
De accijns op het bier bedraagt ruim
1 cent per liter. Kan men dan in waarheid
wel beweren, dat om die reden het bier
niet als volksdrank kan worden ingevoerd
Over het zout spreken we nu niet. We
hebben grond om te gelooven dat eerlang
eert voorstel zal ingediend worden om den
accijns op dat artikel af te schaffen.
Kan men de zeep wel onder de eerste
levensbehoeften rangschikken, waarvan de
belasting zoo zwaar drukt als deze 40 cent
per hoofd bedraagt en zeer goed kan ver
vangen worden door het gebruik van sur
rogaten
En dit alles nog daar gelaten wanneer
men al die belastingen wilde afschaffen en
ook nog een deel der pers. belasting zooals
adressanten vragen, wat moet men dan
daarvoor in de plaats krijgen? Geen nood,
'zegt het Weekblad, een inkomstenbelasting
en wij zijn klaar. Maar weet dan ook dat
men om al die millioenen te dekken eene
inkomstenbelasting zou noodig hebben van
18 tot 20 percent. De gemeentebelastingen
zouden dan ook nog liooger worden omdat
er ook gemeenteopcenten op een deel van
die rijksbelastingen worden geheven en nu
voelt iedereen dat op die wijzede belastingen
tot een ondraaglijke hoogte zouden moeten
worden opgevoerd. En zou dan door dien
maatregel de minder bedeelde klas-e zijn
gered? Ook dit zou het geval niet zijn.
Zelfs het Radicaal Weekblad geelt toe dat
de afschaffing van al die belastingen geen
ander gevolg zal hebben dan dat een werk
man een cent per dag en per hoofd vrij
krijgt. En de vermogende lui, die nu den
werkman werk en brood geven, jaagt men
er door het land uit.
Wanneer het Weekblad zegt dat hot
zooals 't nu is waarlijk niet langer kan
blijven, dan vragen wij al weer: Waarom
heeft de liberale partij, die nu 30 a 40
jaren nagenoeg oppermachtig in het land
heeft geregeerd, toch al die verbeteringen
welke gij wenscht niet ingevoerd
Y Schitterend
De verkiezing voorde Provinciale Staten
in dit district waar zböals een strooibiljet
van Volksonderwijs luidde heel Euiopa
ik vergis mij heel Nederland het oog op
gevestigd had is volgens het weekblad
schitterende afgeloopen. Ofschoon de te
genpartij geen kandidaat had gesteld, waren
op Mr. van der Bilt nog minder stemmen
uitgebracht dan op een der liberale kandi
daten die bij de vorige verkiezing het minst
aantal stemmen kreeg. Maar, zooals som
mige vrienden zeggen, het doel is bereikt.
Van Houte heeft zijn plaats in de Staten
van Zeeland verwisseld met die van eerelid
van «Volksonderwijs.» Dit is dus voor hem het
resultaat van «den edelen» wedstrijd van
«opofferingen.» Voor 't overige brengt deze
«belangrijke verkiezing» en «schitterende
overwinning» geen verandering in het feit
dat het aantal antiliberale stemmen in Zee
land uitgebracht gelijk was aan dat dei-
liberale, en er in Zeelands Staten toch maar
15 antiliberale leden en 27 liberale zitten.
IJ.
Bij het binnentreden der groote zaal wordt
men als het ware opgewacht door lekker
nijen. W. G. Bal van Middelburg en J.
F. de Smidt van Terneuzen wedijveren met
elkander in het uitstallen van verschillende
soorten koekbakkerswerk. Wiens de beste
is? Men zou ze moeten proeven. Op deze
gedachte brengt de heer J. A. Steinz, op
volger van J. Matena, die zijn geurige Toilet
wateren niet alleen op keurige wijze uitstalt,
maar er ook niet karig mede is de inhoud
van al de sierlijke fleschjes en kruikjes is
zijn eigen fabrikaatkoopers van zulke
artikelen behoeven niet verder te zoeken.
Proeven mag men ook de verschillende
broodsoorten van de Middelburgsche brood
fabriek en de kaas van de Roomboter-
en Kaasfabriek der firma Locker de Bruijne
en iloogenboom te Noordwelle, welke reeds
jaren tal van nette potjes boter behoorlijk
gewaarmerkt naar allerlei oorden verzendt.
Wat deze boter betreft, wende men zich voor
wekelijksche toezending te Middelburg tot
der Zierikzeescben schipper v. d. "Hucht,
voor bestellingen op kaas in 't groot
tot de heerer. Jacobson. Brood en vooral
beschuit wordt oogenschijnlijk heel goed
gebakken door J. Lako Groote markt te
Middelburg. Waar bleef het beschuit van
de Biervlietsche Stooinbakkerij Dit kan
toch met het opgang makende Zaanlandsche
best concurreeren. Maar bakkers uit Middel
burg hebben veel voor, zij kunnen persoon
lijk hunne waar aanbevelen dit doet vooral
de banketbakker Gravestein, die in een
net getimmerd tuinhuisje van den heer
C. A. Goethals een tijdelijken winkel heeft
geopend, en naar 'tons voorkomt aardig
wat ontvangt voor het vele smakelijke, dat
hij te koop aanbiedt. Zeeuwsche letterkoek
schijnt meer een artikel van uitvoer dan
stadsconsumptie te zijn, althans de heer R.
A. Papegaaij geeft ze te aanschouwen in
de bekende nette verpakking't gaat er
meê als met de visch, een inheemsch arti
kel, meest voor buitenlandsche monden.
Dat men een heel eenvoudig artikel mooi
kan voordoen, bewijzen de beide uitstallin
gen van zout van P. P. de Crane te Zie-
rikzee, die een eeuwen ouden roem zijner
vaderstad handhaaft, en van WN. van
der Burcht van Middelburg, die toont dat
het goede niet alleen uit Zierikzee behoeft
te komen. Dit zout mag niet al te zeer
de aandacht afleiden van het Amerikaansch
greinen buffet, op hetwelk de flesschen staan.
A. van Dorst var. Middelburg toont dat hij
in deze houtsoort iets maken kan.
De suiker industrie, die in Noordbrabant
zoo druk wordt beoefend, wordt voor Zee
land toch waardiglijk vertegenwoordigd door
de fabriek van Sas van Gent, die hoofd- en
nevenproduckt heel goed in 't oog doen
vallen. Uit dezelfde gemeente is ook, van
Verscbaffel, eene rijke sorteering meelsoorten
ten toon gesteld.
Na al het eten komt het drinken aan de
beurt. De toeschouwer moet tevreden zijn
met een blik op een aantal vaten en flesschen,
en vertrouwen dat gunstig bekende firma's
ze met goede waar hebben gevuld. De
jury heeft het blijkbaar niet op den naam
laten aankomen, zij heeft verscheidene fles
schen aangesproken, zoodat wij gelooven
dat zij eene rechtvaardige uitspraak heeft
gedaan. Zeer in het oogvallend is de uit-
