ïfêêsT lostumes. Co. Apoldooni iclie Boot NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. ienen" ER. CHRISTELIJK- HISTORISCH ekkers, 8 daags letersklokken, N ZOLEN. G 38. Irkstraat. naker. 1889. No. 107. Donderdag 13 Juni, Derde Jaargang. IN /2- KTFABRIEK, v en. :h blijven, zijn de landsche jtoor-, Copiëer-, ioo!-} Stempelinkten. lBAUTLIJM. lesschenlak. |S naar ROTTERDAM [TERDAM naar GOES VERSCHIJNT G. M. Klemkerk, te Goes F. P. D'huy, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIE* SAMENWERKING MET ROME.1 GE PRIJZEN- IARKT, A 14, GOES. IV X p>iljet1en 7,30 en des avonds "N- mi samengesteld naar ^vijlen Prof. Dr. G. J. in de Scheikunde te VI 11E ZEEIIW, 'i Igemakkelijk uit de pen, 1 schimmelt niet, wordt I nooit, en onderscheidt leer snel drogen, jjersonen, die veel schrij- lliikte is. bij de soliede boekli. de proef li 's morg. 7.30 u. juni 's morg. 5.u. Ie Rotterdam bij den IE LANGE,op 'tHa- Ivl. BOUWMAN. I BOS, jirectie. Rotterdam Nieuwe kkenbrug. 3lken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p. f'0,95 Enkele -0,02E UITGAVE VAN en van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 3 cent. Familieberichten van 1 5 regeh 50 cent, iedere regel, meer 40 cent. Het liberalisme doet het voorkomen, als ■ware de tegenwoordige samenwerking van de antirevolutionairen met de Roomschen een groot schelmstuk, een antirevolutionair onwaardig, terwijl zij toch inderdaad een zeer natuurlijke zaak is. Het Christenvolk weet heel wel, wie Rome is. Beter dan de liberale voorvech ters Rome afschilderen, heeft het Christen volk het leeren kennen opj de Christelijke school, waar in de schoolboekjes heusch geen doekjes worden gewonden om het verschil tusschen Roomsch en Protestantsch. De openbare school is genoodzaakt, ter wille van de leer der neutraliteit, de historie te vervalschen. Zij mag geen kwaad van Rome zeggen, en moet de waarheid ver borgen houden. Als de onderwijzer het «Wilhelmus» laat zingen, en hij komt aan het couplet Toen alles scheen verloren, En wij in Romee hand, Wou God het kermen hooren Van 't bloedend Vaderland, moet hij, in de gemengde school, of het heele couplet weglaten, of er van maken: Toen alles scheen verloren En wij in Spanjes hand. (I) De liberalist verbergt het verschil, de antirevolutionair legt het bloot. Juist door dit streng afbakenen van de grens, behoeft pp geen vpeps te bestaan, dat samenwerking met Rome voeren zal naar Rome. Vervloeiing zal daar allerminst plaats hebben, waar men zich van eigen standpunt goed bewust is. Als morgen aan den dag Rome iets doordrijven wil, vlak ingaande tegen het antirevolutionair begin sel, za) de antipevoHtioriajr, zondqr ontrouw te zijn, rechtsomkeert kunnen maken. Maar blijft, ziende op het groote verschil, de samenwerking niet iets wonderlijks Kan het beginsel van den Protestant, nog wel van den Gereformeerde; den Cal vinist, zich verdragen met liet beginsel van Rome Is dit niet een vreemd geval De huidige samenwerking is geen vreemd gpyal, en over niets hebben wij ons meer jte verwopderen dan ovep 4a verwondering hierover. Men houde wel in het oog, dat het eene samenwerking is tegen de openbaring van het tegenwoordig liberalisme. Wje staan verder van ons af, de liberalen van thang of de Roomscheq Het antwoord is gemakkelijk te geven. Het liberalisme huldigt het beginsel der vrijgeesterij. Rome onderschrijft nog de twaalf arti kelen dps algemeen en Chrlstelijken geloofs. Zijn dan mannen als Bronsveld en Jonker ook vrijgeesten Deze mannen zijn toch aan de zijde der liberalen? Hierop kan geantwoqrd wordenDeze IBannen zijn wel op de han4 der liberalen, waar zjj hopren er niet. Kuijper-haat en kei'kisme verblinden hen. Men herinnere zich hoe Dr. Bronsveld ge tuigen kon in de dagen, toen zijne stukken wel eens de plaats innamen dpr hoofdarti kelen van Re Standaard. Het Roomsch Katholicisme staat onge twijfeld in vele opzichten tegenover het (1) Historisch. orthodoxe Protestantisme, maar het libera lisme in nog veel sterker mate. Met Rome hebben wij veel gemeen, doch wat hebben we, van beteekenis, gemeen met de vrijgeesten? De Standaard van 22 Mei vestigt de aan dacht op het vlugschrift van den Roomschen Jlir. Mr. A. Daehne var, Varick1789 1889 Une page d'Histoire, en zegt Natuurlijk zijn er allerlei de ductiën in dit geschrift, die we volstrekt niet on derschrijven; maar wie een antwoord op de vraag zoekt, of er, naast de Protestantsche Antirevolutionairen, niet heel Europa door even beslist Roomsche antirevolutionairen staan, zal althans door de lezing van dit uitstekend geschrift tot de overtuiging ge bracht zijn, dat het gemeenschappelijke in den strijd tegen de beginselen der Fransche revolutie, niet gezocht, maar door den aard van beider standpunt geboden is." Men weet, hoe sommigen zich afgesloofd hebben en zich nog afsloven om te bewijzen, dat de zoogenaamde «ingenomenheid met Rome» tegen het Gereformeerde beginsel is. «Ingenomenheid», men vecht tegen vi indmolens. Laat men de vojgpndp Stelling weerleggen Het liberalisme, gelijk het zich in den tegenwoordigen tijd openbaart, tracht ons God te ontrooven, en is gevaarlijker dan Rome. Ik eindig met een paar citaten. Het zijn woorden van iemand, die bekend staat als een dapper strijder voor 4® eere van I et PalvipismSi n, ij mr, 0. M. van der Kemp. Zij zijn geschreven in het jaar 1830, toer, de afkeer van God zich niet zoo driest nog durfde uitspreken als tegenwoordig. De schrijver zegt, in de voorrede van zijn werk: «De eere der Ned Rer.o. Kerk ge handhaafd «Ten gunste van het Protestantisme dezer dagen, hetwelk men het Pausdom tegen overstelt, verklaar ik niet mede te willen werken, 5 «De aigemeene Protestantsche kerk, waarin men tegenwoordig volgens zoodanige leer liet gansche Protestantsche Christendom in één lichaam zoekt te vergaderen, belijdt alzoo geen vast en zeker en stellig geloof, maar duldt en handhaaft allerlei beweringen., hoe verkeerd en tegenstrijdigook, indien zij slechts eenen afkeer van de Roomsche kerk ten toon spreiden. En voor zulk eene negatieve leer wil men thans den Neder lander opdringen, dat zijne voorvaders goed en bloed hebben veil geliad.^ «En op gropd daprvgn zeg ik ronduit liever RoomsqÜ dan Protestantsch, dit woord in den negatieven zin genomen zijnde.» Deze woorden van Van der Kemp, onder andere omstandigheden uitgesproken dan waaronder wij leven, verdienen ook tegen woordig overdacht te worden. Brouwershaven. J. W. GUNST. V N°Éf een paar bpzwaren. Jongelieden pit den beschaafden stand hebben het meest ongemak van den per soonlijken dienstplicht, Deze toch hebben gewoonlijk, als zij eep dienstplichtig nom- mer trekken, hun studiën nog niet voltooid. Zij worden er uit gerukt, Toegegeven, Maai' heeft dan deze jon geling niets anders noodig dan alleen een wetenschappelijke opleiding? Is de dienst ook voor zijne lichamelijke en zedelijke opvoeding niet goed? De dienst onder de wapens eischt stipte gehoorzaamheid, gehardheid tegen weer en wind, lichamelijke inspanning. Aan vankelijk valt 'thun af, zich tot deze ge heel andere levenswijze te moeten zetten, doch op den duur zijn zij er goed mee Tenzij de kwade invloeden buiten de ka zernes hen ontzenuwen, zullen zij na ver blijf van het eene jaar slechts dat het Vaderland hen noodig heeft, naar lichaam en geest gesterkt of verbeterd naar de ouderlijke woning en tot hunne studiën terugkeeren. Tot hun studiën. Maar zal 't hun dan niet moeilijk vallen die weder op te halen Ook zelfs in het ergste geval, dat de stu dent in dat geheele jaar niets aan de studie deed, is ophalen aan het einde van zijn diensttijd zeer wel mogelijk. Hij heeft an ders nog vrijen tijd genoeg voor de studie over, althans in de wintermaanden. Bovendien heeft ook de min gegoede milicien, aan het einde van zijn diensttijd niet altijd terstond terug wat hij te voren had laten varen, In dezen tijd van riapte en achteruitgang valt het menigen mili cien moeilijk zijn oude handwerk weer op te nemeu, en niet zelden duurt het een geruimen tijd, voor hij weder genoeg verdient. Al geven wij dus toe dat er een zekere stremming in de studiën plaats grijpt, ook «Ie amhaohtsman heeft hetzelfde bezwaar te doorworstelen. En dan heeft de student nog ■lit voor, dat de Staat of de Wetgever of de Koning hem vergunnen kan, m©t het oog op zjjn jte voltooien studiën wat later in dienst te tornen. Maar is het voor de officieren wel ge- wenscht, dat er persoonlijke dienstplicht zij Zij krijgen toch jongelui van meerdere ont wikkeling en beschaving, fmeerdere vrij moedigheid nu zelfstandigheid. Er zijn zelfs b uideioozen onder, die niet gemakkelijk den aristorratischen rug zullen krommen onder het militaire juk. Och, dat leeren zij spoedig genoeg. «Vreemde oogen dwingen wel?» ^-zongen reeds onze ouden. Hen onwillige treft de roede; den verstandige lukt de overreding; allen bindt de krijgstucht, wel is waar met meerdere inspanning van de zijde der offi cieren gepaard, doch in het belang van het Vaderland getroosten oqk zij zich elke meer dere opoffering. Een goed soldaat is of wordt ook een goed huisvader. En als de officieren door nederigen wandel en minzamen omgang de kameraadschap met en onder de geringste soldaten weten op te wekken en te bevor deren, dan is de krijgsdienst, bjj invoering van persoonlijken dienstplicht, weykelijk nog zoo kwaad riief. .va 12 Juni 4889. Wij verwijzen naar de advertentie om trent de goedkoope reisgelegenheid naar het zendingsfeest te Terneuzen. Wij hopen dat velen daarvan gebruik zullen maken. Zooals de advertentie zegt zullen programma's o>p het feesterrein te verkrijgen zijn. De min. van Marine brengt ten ver volge op de aankondiging in de Ned. Staatscourant van 17 Mei jl. ter kennis van belanghebbenden, dat de daarin voor komende wijziging omtrent den leeftijd der adspiranten voor adelb. 3de kl., krachtens Zr. Ms. besluit, eerst van toepassing zal zijn op de jongelieden, die zich in 1891 tot het afleggen van examen aanmelden. Bij Kon. besluit is de heer mr. J. F. v. d. Lek de Clercq eervol ontslagen als 2e luitenant bij de dienstdoende schutterij te Zierikzee en in zijn plaats benoemd mr. H. C. Moolenburgh, thans schutter. Voorts tot gezworen van den Zuid-Kraaijertpolder M. G. van Nieuwenhuijzentot lid van het bestuur van het waterschap voor de uitwatering door de Sluis in de Piet B. Vermande. Heden Woensdag is de heer Hu- vers van Colijnsplaat door de arr. Rechtbank te Middelburg beëedigd als notaris aldaar. Goes. Donderdag 13 Juni is het 10 jaar geleden dat de WelEd. Ach tb. Heer Mr. .1. G. de Witt Hamer zijn aanstelling ont ving als Burgemeester dier gemeente. Wij wenschen ZEA. en de gemeente met dezen dag geluk. De gouverneur generaal heeft aan 37 van de 42 schuldigste misdadigers in liet Tjilegon oproer gratie van de doodstraf verleend. -— Radicalisme en liberalisme is een. De ïadicalen loopen alleen maar wat harder dan hunne (liberale) vaders. Maar dat deze laatsten vroeg of laat ook aan het station zullen aankomen, waar de eersten reeds zijn uitgestapt, is een zekere waarheid. In Frank rijk hebben voor enkele jaren de rooden tot de liberalen gezegd bij gelegenheid eener herslemming: Wij zullen uwe candidaten steunen, mits gij ons helpt Camélinat (een der roodsten onder de radicalen) in de Kamer te brengen. En de liberalen deden alzoo. Zoo ging het in Frankrijk waar liberalen en radicalen al heel weinig schakeeringen meer vertoonen, ja zelfs deze laatsten al niet ver genoeg meer gaan, naar den zin der nog rooderen onder de broeders. En nu trekt deze geest van verbroedering tus schen de liberalen en hunne (radicale) zonen al meer door, noordwaarts, door België, om zich eindelijk in ons land te openbaren. Zie het in Brussel. Daar kwam de ra dicaal Janson met den candidaat der onaf- hankelijken en clericalen in herstemming. Al dadelijk besloten de liberale «oomes» den radicalen neef te stemmen, in de hoop dat daardoor «de eenheid tusschen liberalen en radicalen weder mocht tot stand komen.» En die eenheid is thans hersteldwant lanson werd gekozen met 9000 stemmen, terwijl de ander met 7200 stemmen in de minderheid bleef. De Nederlandsche en Belgische liberale pers trachten door markt geschreeuw den indruk van dit, zoo als zij zeggen, heugelijke feit nog te verhoogen. Ook in Nederland vallen teekenen van ontbinding in de liberale partij te bespeu ren. Dat zij zelfs bij verkiezingen voor de provinciale staten als kerkelijke partij optrad, is er een van. Maar ook de zucht om door in het radicale schuitje te stappen, de gunst der radioalen te winnen. Zie het onder anderen in het voorstel Goeman Borgesius over een rijks-inkomstenbelasting; doch hierover later. Ten overvloede voegen wij hier nog bij) dat deze week op een vergadering van het. Nederlandsch Werkliedenverbond het kamer lid, de oud-werkman Heldt verklaard heeft «het verschil tusschen liberalen en radicalen, die uiterste rij der liberalen, niet te vatten», (Zie N. R. Q,_ 13 Juni le blad B.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1889 | | pagina 1