gtekerke
idelburg
^stukken,
IU ®f "i
CH RIST ELI JK-
NIEUWSBL AD
HISTORISCH
VOOR ZEELAND.
angevorst. Goes
1889. No. 82.
Donderdag II April.
Derde Jaargang.
PAKJES,
irgoederen.
Langekerkstr,
ENZ.
E JONGE.
I BRIEFJE.)
KIEZERS.
„TELEGRAAF."
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. Dhuy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
ARGENTINA.
Paul Rabaut
de TRICOT-PAKJES.)
N KINDER-
IDE SORTEERING.
ngnaar MAAT van alle
KLEEDINGSTUKKEN
erispelijke coupe.
SORTEERING
«UU
onze belangen zul-
i de bestaande vaca-
dBPJEFJE)
DDELB.-ROTTERDAM.
April.
dag, Zaterdag, Maandag.
0. Van Middelburg 9.45.
45.
IBOOTDIENST
eiburg en Zierikzee.
ierikzee Spoorweg Goes.
April.
Van Zierikzee
1, Dinsd. 9'smorg. 6,30
Woen.10 7,
Woen.lÜ'smidd. 2.30
Dond. 11 3.30
Vrijd. 12 3,30
Zat. 13 12.—
Zond. 14 3.30
Maan. 15 3,30
Dins. 16 12,
i,-
5-
h-
5.30
April.
ï-
1,30
3.
van Antwerpen
Dinsd9's morg2.
Dond. 11 3.30
Zond. 14 6,
Dinsd. 16 7,30
D
ZEEUW,
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
f0,95
- 0,02®
Prijs per drie maanden franco p. p.
Enkele nommers
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regeh 50 cent, iedere regel
meer 40 cent.
7 April '89.
Aan een brief van D. Koster te Bella
Vista, vroeger te lerseke, gedateerd 24
Februari jl. ontleenen wij het volgende
«Wij hebben veel geleden. Wij zijn tien
dagen te Buenos Ayres geweest en hebben
daar al dien tijd zoo maar op de planken
geriapen, want daar was geen beddegoed. En
ons beddegoed was niet te gebruiken van
wege het wandgedierte.
Toen zijn wij 's Zondags vertrokken met
de stoomboot naar Bella Vista. Het was
een reis van vier dagen. In die stad was
werk genoeg, maar de woningen zijn zoo
duur, dat men daar niet blijven kan. Daar
zijn zij slechts geschikt voor2a3 personen
en kosten 50 en 60 francs in de maand.
Op bovengenoemde boot was de kost goed,
doch de ligging al even ellendig als aan
den wal te Buenos Ayres. In die plaats
was het wonder slecht's Morgens een
beker koffie met een droog stuk brood, dat
ons, als naar een hond, werd toegeworpen,
's Middags en 's avonds soep die echter niet
was om te eten.
Toen wij te Belli Vista aankwamen,
moesten wy aanstonds met onze bagage in
de ossenkarren naar de kolonie. Wij wer
den 's avonds 9 uur onder den blooten hemel
gezet. Nergens was iets te vinden, zoodat
wij ons in het gras nedervlijden, tot groot
vermaak van de muskieten. Van eene partij
rieten die daar lag, maakten wjj ons een
De prediker der Woestijn, of Getrouw
tot in den dood.
XIX.
«En gij weet volstrekt niet, waar de
gevluchte ketter is?»zoo vraagde eens-
klapts Charnay, terwijl hij zich voor Reboul
plaatste.
«Ik weet het nietantwoordde deze.
«Haha gij weet het niet 1 Gij wilt
het niet weten, niet zeggenWacht
maar, wachtWe hebben wel grooteren
stijfkoppen de tanden van elkaar gebroken.
«Dat is maar bang maken.»
«Voor de laatste maal, wilt gij
Reboul haalde de schouders op, hij was
het herhalen moede.
In een oogenblik had nu Charnay die
een laatste poging wilde aanwenden om
zijn vijand Rabaut nog in banden te krijgen
Reboul met de touwladder aan den stoel
vastgebonden. Hij trok hem toen de schoenen
uit, en schoof hem bij het vuur.
De soldaten zagen elkander ontzet aan.
Charnay maakte de tang gloeiend.
Reboul was bleek geworden. Men hoorde
hem halfluid bidden.
«Gij bidt, meen ik?» zeide Charnay,
terwijl hij het vuur opstookte.
«Hij bad ook de pater Chayla.»
«Wanneer
«Toen wij hem doodden, mijnheer, omdat
hy bij enkele onzer geloofrgenooten had
gedaan, wat gij nu met mij van planzyt.»
«Meent gij my soms schuchter te maken
«Dat is toch waarlijk niet noodig. Gij
zijt nu geheel reeds verward.
«Ik?»
«Maar wees rustig. Wjj dooden niemand
weer als de wraak zoo gewis is, waarom
Over dak en zoo behelpen wij ons ook daar
gedurende vijftien cagen te midden van
veel onweer en regeo.
Thans wonen wij in onze keet in de
kolonie. Daar zijn vij met vjjt huisgezin
nen bij elkander.
Onze woningen zijl ingericht op de wijze
als een Zeeuwsche schaapskooi. Daar is
ook een overdek van liet.
De wanden zijn vd hout gewerkt. De
grond wordt door een paard getrapt en als
been zoo hard gemaak.
De kost is zeer goed en slecht. Ik heb
dagelijks 10 pond vleesih voor mijn gezin
en elke week 25 jond brooden in
den vorm van bolletjes. Verder 12 pond
rijst, 2 pond suiker, 12 pond bloem. Veel
thee en zout. Om de viertien dagen zeep.
Doch aardappelen, botir en vet kennen
wii hier niet. Men kan ze echter een uur
verder bekomen. Nu heinen wij allen een
paard gekregen.
Het gerucht gaat, dat men ons ook een
koe, kalf, ploeg en 2 osen zal geven. Wij
zullen hier dus blijven. As ik dan builen
kom, sta ik op mijn gronl. Dat moet zijn
20 Hectaren. Dien grond noeten wij in vijf
jaar betalen; en bij wanoojst in zes jaren.
De grond ziet er goed uit. lij is koolzwart,
zoo gelijk als éen pen, en begroeid met
gras ter manshoogtetwee steken diep en
veel te zwaar. Daardoor grteit er nu niets
dan maïs, tabak en suikerret en slechts
zeer weinig aardappelen. Zwd mij drie
houwen, want die zyn bier nat te krijgen
zouden wij er op vooruitloopen
«De wraak, welke wraak
«Geloott gij aan God, mijnlver
«Zwijg! ongelukkige.»
«Nu dan, vraag dan niet vaarop wij
vertrouwen. Uw tang is gloeiend, nijnheer
Charnay greep ze.
En Rabaut zag, Rabaut hoode alles.
Door de spleet die hem versche lu'.ht aan
bracht, kon hij van onder de bedsede zoo
wel het vuur zien, als den over tat vuur
gebogen pater, en de naakte voeen van
den ongelukkigen Reboul. Zijn besuit was
genomen. Bij den eersten kreet, ji reeds
bij den eersten zucht van het slagtoffer,
zou hij de beul een halt 1 toegeroepn, en
zich overgeleverd hebben.
Maar ook de vervolger aarzelde. leeds
meer dan eens had hij de tang gegepen,
maar ze telkens weer als ware zt niet
gloeiend genoeg; weer in het 'uur
gelegd. En ofschoon zijn stem hoe laiger,
hoe dreigender klonk, verrieden zijne wor
den toch inwendige ontroering. Hij kanpte
met zichzelven, het was hem aan te z;n.
Gevoelde hij medelijden
Wellicht, want het was de eerste maal—
wij moeten het zeggen dat hij nat
eigen hand folteringen wilde aanwendo;
maar het was ook voornamelijk de gedacl;e
aan de gevaren welke hy op zijn hotd
laadde, die hem terughield. Eenerzijds Ie
herinnering aan Chayla anderzijds 'e
grenzen zijner bevoegdheid als Zending-
inspector, welke geenszins in zich sloè
folteringen aan te wenden, laat staan di
eigenhandig te doen. Op deze bevoegd
heid waren de heeren van den gerechti
altijd zeer prat geweest; en het was den
Jezuïeten, tegen wier orde destijds in ge
heel Frankrijk een hevige weerzin bestond,
en welke kort daarop niet alleen in
wel een spa en bijldie krijgen wij ook
van de kolonie. Den zondag, vieren wij ook,
maar een kerk is er niet, en onderwijs
voor mijne kinderen ook niet, want van
Belle Vista zijn wij 3 en een halt uur van
daan, het zal echter wel beteren het is nog
maar begin. Nu hebben wij 2 kippen
gekocht want men kan bij ons allerlei vee
houden, want eieren en melk zijn duur.»
Onze Iloogescholen.
Uit het Regeeringsverslag omtrent het
onderwijs gedurende het jaar 1887/88 blijkt
dat er aan de 3 rijkshoogeschoten en de
gemeentelijke Universiteit van Amsterdam
niet minder dan 2307 studenten waren
ingeschreven.
Daarvan had Leiden er 718, Utrecht 517.
Groningen 307 en Amsterdam 702.
Voor de faculteit der godgeleerdheid wa
ren er in 'tj geheel 243 studenten inge
schreven, waarvan Utrecht alleen met 114.
Voor die der rechtsgeleerdheid 417, waar
van 225 in Leiden alleen. Wat de faculteit
der geneeskunde betreft, daarin spant Am
sterdam de kroon met 467, terwijl het
geheele aantal 1246, bedraagt. De faculteit
der wis- en natuurkunde telt 278, die der
letteren 158 studenten.
Het onderwijs aan de hoogescholen werd
door 180 hoogleeraren en lectoren gegeven.
Leiden had er 51, Utrecht 41, Groningen
38, Amsterdam 50.
De kosten van het onderwijs aan de hooge
scholen in ons land bedroegen ruim ander
half millioenvoor Leiden alleen 632 dui-
Frankrijk, maar in alle roornsche landen
door den Paus zelven werd opgeheven
het was den Jezuïeten op dit oogenblik
bijster slecht geraden, de veelvermogende
heeren van het gerecht door inbreuk op
hun rechten nog meer te verbitteren.
En Rabaut, met de eene hand aan den
grendel, de andere op het hart, als om
het bijna luide kloppen van het zelve te
onderdrukken, Rabaut verloor den pater
niet uit het oog. Zijn moed en kracht
ontzonken hem bijna in deze onbeschrijfe
lijke spanning. Zijn leven op het spel te
zetten, hij was het gewoon, maar het voor
zijn oogen te moeten aanzien, hoe het aan
een zijden draad hing, aan een draad,
dien hij zelt moest doorsnijden, zoo spoedig
het den onmensch onbewust geviel hem
daartoe te dwingen dat was meer dan
hij dragen kon. Het was hem als zou hij
stikken en slechts met de grootste zelf-
beheersching kon hij zich weerhouden uit
zyn schuilhoek te voorschijn te treden, al
ware het alleen om adem te scheppen.
Plotseling hoorde hij een hevig geweld.
Reboul, nog steeds onbewegelijk en stom,
had de zege behaald. Charnay had het niet
gewaagd, meer dan bedreigingen aan te
wendenhij was opgesprongen en had het
martelwerktuig als om er iets van zijne
woede aan te koelen, zoover als het vliegen
wilde, weggeworpen. Daarop stormde hy de
deur uit, en met eenige wilde sprongen was
hij beneden. Rabaut vernam het door het
kraken van de trap.
Eenige oogenblikken laten voerden de sol
daten den ouden Reboul heen. Weinige
dagen daarna werd het huis neergehaald.
Men vond den schuilhoek hij was ledig.
En terwijl de vriendelijke, gastvrije woning
van Reboul met den grond werd gelijk ge
maakt landde de oude man aan op de
zend, voor Utrecht 351 duizend, voor Gro.
ningen nagenoeg 266 duizend en voor
Amsterdam 335 duizend.
Tegenover die uitgaven staan de inkomsten
tot een bedrag van 334 duizend. Slechts
I vijfde gedeelte der onderwijskosten werd
dus door de genieters er van betaald, zoo
dat de zuivere uitgaven voor het onderwys
aan de rijkshoogescholen en aan de Am-
sterdamsclie Universiteit ongeveer 13 ton
bedroegen. Voor eiken student derhalve werd
in het verloopen jaar door elkaar geslagen
553 gulden bijbetaald.
V Onze Gymnasia.
Het getal gymnasia en progymnasia,
door staat of gemeente onderhouden, be
draagt thans 30 met een personeel van 409
leeraren en een leerlingenschaar van 2415.
De uitgaven daarvoor bedroegen in 1888
ruim zeven en een halve ton, terwyl de
schoolgelden bijna 2 ton beliepen. Gemid
deld werd voor eiken leerling 230 gulden
bijgepast.
Bij den rijkswaterstaat in onze pro
vincie worden met 1 Mei a. verplaatst de
opzichters A. Maas van Veere naar Ter-
neuzen, L. J. Blankenbijl van Terneuzen
naar Breskens en H. Dijkstra uit Friesland
naar Veere.
Het onlangs gekozen lid van den raad
te 's Heerenhoek, de heer L. de Jonge,
heeft voor die benoeming bedankt. (Dbld.)
- Eervol ontslagen als Notaris te Mid
delburg op verzoek dhr. D. Verhulst.
galeien, waar hem zijn heide kleinzonen
reeds wachtten. Doch kort daarop, van de
galeien, ging de oude trouwe stryder in de
rust, die overblyft voer het volk van God.
Rabaut was zoo spoedig hy meende dit
veilig te kunnen doen, te voorschijn gekomen,
en met diepen weemoed over des ouden
Reboul's lot, dat hij voorzag had hy
weder den weg naar Toulouse ingeslagen.
Daar wachtte hem een nieuwe smartvolle
tijding. Niet genoeg dat een oude vete
raan was gevangen genomen aan wien
Rabaut zoo innig verbonden was geweest.
Nu kwam hem weder de gevangenneming
ter oore van een begaafd jong predikant,
Rochettemaar die ondanks zyn jeugd
een der ijverigste en gezegendste werk
tuigen was in des Heeren hand tot ver
sterking en opbouwing van de verdrukte
geloovigen. Zyn dood was, naar de streng
nagekomen wetten tegen de protestanten,
onafwendbaar, juist omdat hij leeraar was.
Rabaut stelde alles in het werk, al ware
het maar alleen om de aandacht op deze
vreeselijke dingen te vestigen hij had aan
den Koning, de leden van het koninklijke
huisde hooge Staatsbeambten geschreven,
zonder van iemand met eenig antwoord
te worden verwaardigd. Het eenige wat
men hopen mocht, was dat Rochette, in
plaats van op het rad, aan de galg zou
stei ven.
En om verlichting geheel onmogelijk te
maken, was nu ten overvloede nog het ge
rucht verspreid van allen grond ontbloot
dat de protestanten hun prediker met
geweld wilden bevrijden. In den gansChen
omtrek werden de alarmklokken door de
roomschen geluid, tegen een mogelijke»
inval der Protestanten.
(Wordt vervolgd.)
