m
1889. No. 80.
Zaterdag 6 April.
Derde Jaargang.
SP'
CHRISTELIJK-
NIEÜWSBLAD
HISTORISCH
VOOR ZEELAND.
tijdingen.
t>bl.
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVËRTËXTIEX:
BUITENLAND.
ARBEIDSWET.
•dam, 2 April 1889.
- -
s.
eningen.
Vorige.
2i/a 761/,
3 91%
31/2 101%
3V; 10l|o
31/2 1003/,
5 787/8
5 95
851/2
761/3
92
102%
1001/1
78%
41/3 971/3
5-'15
100
69%
921/g
65%
100s/8
1021/,
653/,
103%
1017/8
1005/8
101
63
701/s
655/8
1003/g
1021/,
657/s
103
102
•100
5 100%
100%
5 100%
500
4% 100
100
4 90%
91
5 95
951/4
:h.
4 70%
70%
5 83%
831/2
15
151/4
4% 102%
4 88
90
5 1011/2
5
5 1021/4
1023/s
4% 361/4
361/4
4 54%
54%
Vedelijke Leeningen.
31/21001/4, 1001/,
31/2 IOOV4 100%
hciëele Ondernemingen.
- 1181/,
- 1471/, -
Idbr. 41/2 1021/2 IO21/3
lito
land.
4 101
2 521/2
41/2 101
101%
4 101
101
- 55%
571/2
4% IOII/2
101%
31/2 1011/4
41/2 102
- 56%
4% 102%
5 92
41/2 92%
7 11%
92%
11%
leeningcn.
Laud. 159 159
Bblig. 8 93
'84 4 100 100
281/, 28%
5
5
3
If.
59%
125%
166
102%
1221/,
62%
1033/,
985/8
1021/o
68%
77%
331/3
331/2
|lig. 6 1127/8
6 80
5
5
3
5
5
5
8
5
5
land.
101 1031/2
59%
130
1225/8
621/3
99
102
681/,
78%
311/8
112%
701/s
90%
311/,
997/g
12%
85%
52i/o
27
108%
1121/2
59%
90
121%
301/,
107
99%
54
- 27%
63%
6 108%
- 100
7 112%
6 1127/g
59%
113
6
5
fatschappijen.
4 1021/2
1st 113 -
62
4 90
4% 100%
J.eeningen.
f 100 1083/, 108%
100 106
fr. 100 873/, 88
100 88
fi. 100 120%
250 1133/,
500 118 118%
100 15H/, 152
101 1541/2 156
|R. 100 174V,
100 158 157
fr. 100 433/, 437/g
4«0 12% 13%
z
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers- 0,026
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
familieberichten van 1
meer iö cent.
5 regeh 59 cent, iedere regel
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Wij ontvingen heden f4.80, bijeen
gezameld door de leerlingen der christelijke
school te Wissenkerke hoofd de heer T.
Swart, ten behoeve van do weduwen en
weezen te Vlissingen.
V lloe de professor er overdenkt.
Ik herhaal dat persoonlijke dienstplicht
niets anders beteekent, dan dat een ieder,
die «er aan» loot, zelf dienen moet en geen
plaatsvervanger mag nemen. Dat is per
soonlijke dienstplicht. Hoe nu het volk er
over denkt, weet gij. Het ongeleerde volk
noemt het stelsel van persoonlijken dienst
plicht alleszins rechtvaardig en bevorderlijk
aan de zedelijkheid. Maar hoe denken de
geleerden er over
In onze dagen gebeurt het wel eens dat
de geleerden niet precies eenstemmig met
het ongeleerde volk over sommige zaken
denken. Dat komt wel eens daar vandaan
dat de geleerden te weinig met het volk
meeleven, te zelden met het volk in aan
raking komen, om goed te kunnen beseffen
wat het volk wil en of het gelijk heeft.
Toch zijn er nog geleerden in ons land,
die in het vraagstuk van den persoonlijken
dienstplicht geheel op de zijde des volks zijn.
Een hunner is professor Bug's. Professor
Bugs juicht het stelsel van den persoonlijken
dienstplicht van heeler harte toe. Want
zegt hij - dit blijkt uit het voorbeeld
van gansch Europa, ook reeds uit de over
weging, dat dat leger het beste is, dat al
de beHe elementen van het volk in zich
bevat. Het leger van een land moet zijn
ingericht met het oog op naburen; hier
dus op Duitschland en Frankrijk, die over
volkslegers beschikken. Vaak hoort mei.
onder de burgerij pruttelen over aanschaf
fing van nieuwe, kostbare wapenendoch
dat pruttelen ia kinderachtig. Willen wij
niet geheel ophouden met ons te verdedigen,
dan moeten wij trachten, onze tegenstanders
te evenaren in deugdelijkheid van wapenen.
Duitschland, zegt men, dankt de voortref
felijkheid van zijn leger aan zijne officieren
ook over onze officieren hebben wij niet te
klagen; maar het ligt voor de hand, dat
een beter leger uit den aard het gehalte
van het officierscorps zal verhoogen. Zoo
zal een leermeester zelf zich ontwikkelen
als hij staat tegenover ontwikkelde leer
lingen; terwijl een min ontwikkeld gehoor
zijn ijver zal verlammen.
Verder is profest or Buijs overtuigd, dat
een paar dienstjaren eene uitstekende op
voeding zullen zijn voor het jonge geslacht,
om te leeren de kunst, die tegenwoordig
zoo weinig wordt gekendgehoorzaamheid.
V Voor Oranje.
Dr. v. Ronkel te Leiden plaatste in de
Gereformeerde Kerk onderstaand lied, dat
naar wij hopen, door jongen en ouden uit
alle partijen en rangen en standen en gods
dienstige gezindten zal gelezen en gewaar
deerd worden.
PRINCESSE-LIEDJE.
(Wijze: Wilhelmus van Nassauwe.)
Een dochter van Oranje
Ben ik het Koningskind
Verwant wel aan Germanje,
Maar vaderlandsch gezind.
Hier, in dit land, geboren,
Behoor ik aan mijn land;
En blijf het toebehooren
Als trouw- en liefdepand.
Ik ben dat klein Prinsesje,
Dat in uw harten leeft,
Voor wie zelfs 't oude-besje
Wel eens gebeden heeft.
Ikzelf heb ook gebeden,
Als kind aan Moeders schoot
En doe het ook nog heden,
En' ben ik eenmaal groot
«O God van mijne vaadren.
Die Neerland hebt behoed,
Die in mijn hart en aadren
Mij gaalt echt Neerlandsch bloed,
Gun mij daarbij den zegen
Van vaderlandschen zin
Maak mij liet volk genegen
Uw liefde stort mij in.
«Dat ik zoo 't volk beminne
Als ik narr liefde haak;
Eu, ben ik Koningir.ne,
Het eens gelukkig maak.
Ai, spaar nog lang mijn Vader,
Die nu mijn Koning is
Voor wien ik biddend nader,
Dien ik zoo noode mis
«Geef ouk het volk te bidden
Voor hem en ook voor mg,
Dat hij toch in ons midden
Nog lang de Koning zij.
En dan, o Albehoeder
Verhoor een biddend kind
Laat mij nog lang mijn Moeder,
Die mij zoo innig mint.»
De maand April heeft aan Frankrijk een
wonderbare verrassing bezorgd. Reeds lang
loerde de regeering op Bou langer (spreek
uit Boelan-zjee), die, zooals men weet, aan
de thans bovendrijvende partg in de repu
bliek een onverzoenlijken haat toedraagt en
zich met alle ontevredene, onverzoenlijke,
het vaderland vijandige partijen verbonden
heeft, om èn door de kiezers, èn door de
Kamers een revolutie te bewerkstelligen,
die hem Boulanger op het kussen helpt.
Wegens zijn twijfelachtige dapperheid in
den Fransch-Duitschen oorlog aan den dag
gelegd, noemt men hem gaarne (en onder
die «men» behoort de brave man zelf) den
dapperen generaal.
Nu heeft de regeering termen gevonden
den dapperen man te vervolgen wegens een
soort landverraad. Daartoe was toestemming
van de Kamers noodig.
Reeds vroeger had zij den officier van
justitie gelast, Boulanger te doen arrestee-
rendoch deze brave man liep onverwacht
tot de partij van Boulanger over en open
baarde zijn nieuwen meester tal van ge
heime plannen, die de regeering omtrent
dezen koestert. Hierop toog de dappere
generaal op de vlucht. De politie van Parijs
die in last had hem na te gaan, en zoo hij
vluchtte hem te laten loopen, heeft den
dapperen vluchteling bespieden hem met
eenigen zijner aanhangers, waaronder een
nicht van Rochefort in den trein naar
Brussel zien stappen.
Zoo bevindt Boulanger zich thans te Brus
sel, waar hij terstond per telefoon aan zijn
vrienden een manifest, een bemoedigend
Woord toezond, dat reeds den volgenden
morgen door aile deelen van Frankrijk ver.
spreid was. Of Boulanger door deze over
haaste vlucht in de achting der vrienden
gestegen is betwijfelen wij ook de regee
ring heeft er hare positie niet door versterkt.
Maar hare tijdelijke zegepraal is dan toch
oorzaak, dat zij voor een poos van haren
heftigen tegenstander ontslagen werd en
zij zal hem wel tot na den afloop der Oc
tuber-verkiezingen van zich af weten te
houden. Toch wint bij dergelijke practijken
altijd alleen de partij der ontevredenen in
kracht. Vervolging is steeds een wapen ge
bleken, dat de hand doorboort van hein die
liet hanteert.
Gisteren werd in eene stormachtige verga
dering der Kamer van afgevaardigden de
regeering met 355 tegen 203 stemmen ge
machtigd Boulanger te vervolgen. Verschei
dene Kamerleden riepen «leve Boulanger 1»
Boulangers vrienden trokken voor hem
partij.
Vervolgers en vervolgden, allen prediken
de aanwezigheid van een diep bederf.
Te Brussel werd Boulanger door de
mannen der pers verwelkomd en «geinter-
viewd» (dat wil zeggen: hem werden ver
schillende vragen gedaan). Een dier vragen
beantwoordde hij met de verwachting uit
te spreken, dat bij de aanstaande October-
^erkiezingen geheel Frankrijk voor hem
partij zou kiezen, en zijn vervolgers in zijne
plaats verbannen.
De Belgische regeering wenscht een af
wachtende houding tegenover hem aan te
nemeD. Studenten begaven zich gisteren
nacht tot vóór 's mans hotel, teneinde
hunne vijandige gevoelens jegens hem
te luchten. Doch de Drusselsche po
litie .beschermde den «dappere» en joeg de
dappere schreeuwers naar huis. Verse!ei
dene volksvertegenwoordigers, vrienden van
Boulanger zijn te Brussel aangekomen om
met hun meester te beraadslagen over verder
te nemen tegenmaatregelen.
De sociaal-democraten organiseeren
werkstakingen over geheel Duitschland.
Reeds hebben verscheidene duizende metse
laars te Keulen, Neurenberg, en elders
het werk gestaakt, teneinde langs dien weg
loonsverhooging te krijgen.
5 April '89.
Voorjaars-veemarkt te Goes Dinsdag
9 April. Kruiningen Woensdag 10.
's Heereuhoek. Bij herstemming is tot
lid van den raad alhier gekozen de heer
Laurus de Jonge met 60 van de 79 geldige
stemmen. 3 blanco. Op dhr. P. J. Hek
ken waren 19 stemmen uitgebracht.
Vlissingen 5 April. In de heden namid
dag te drie uren gehouden zitting van
den gemeenteraad, waarin de voorzitter
mededeelde de verkregen goedkeuring van
ged. staten op het vroeger genomen raads
besluit, betreffende den verkoop van eene
inschrijving op het grootboek der 3'/a pCt.
ns. en overlegde het jaarverslag over '88
van de commissie van toezicht op het middel
baar onderwij>, werd aan mej. N. Lastdrager
op haar gedaan verzoek eervol ontslag ver
leend als onderwijzeres op de openbare
meisjesschool, Hoofd mej. Be^erman.
Voorts werd besloten Jacob Cracau te
schrappen van de lijsten der kiezers van de
2e kamer, van de provinciale staten en van
den gemeenteraad en tot aanschaffing van
een tweeden brancard. De kosten daarvan
begroot op f185, te vegulariseeren op de
gemeentel egrooting van 1889, terwijl ten
slotte aan den eervol ontslagen onderwijzer
A. J. Franks eene belooning werd toege
kend van f46.665 voor gepraesteerde diensten
op school A. (hulpschool) van 25 Februari
tot en met 20 Maart 1889.
In plaats van den heer G. Geschiere
die voor de candidatuur bedankte is
door de kiesvereeniging Walcheren als can-
didaat voor commissaris in het Polderbestuur
van Walcheren gekozen de heer Jacob Corró
te Aagtekerke. Op den gekozene waren 9
stemmen uitgebracht, terwijl 1 stembriefje
blanco was.
Naar men meldt, zijn van regeerings-
wege geene voorstellen te verwachten, om
de aanstaande verkiezingen voor de Provin
ciale staten, op 14 Mei e. k., te verdagen
of onder een nieuwe districtsindeeling te
doen plaats vinden.
St. Maartensdijk. Door den gemeenteraad
alhier is besloten op voorstel van Burg. en
Weth., ingevolge een verzoek van eenige
landbouwers, tot het instellen eener vee
markt op den 2en Donderdag in de maand
Mei en op den 3en Donderdag in Juli;
zoodat voortaan hier 5n:aal 's jaars veemarkt
zal gehouden worden. De koster, dezer
veemarkten komen voor rekening der ge
meente.
De Staatscourant bevat de opgaaf der
bevolking van alle gemeenten in Zeeland
op 1 Januari 1889.
De geheele bevolking van ons gewest,
die op 1 Januari 188 beliep 99.197 m. en
191.405 vr., totaal 200.602 zielen, nam in
1888 toe met 680 m. en 565 vr., totaal
1245 zielen.
De loop der bevolking van de provincie
was in 1888 als volgt:
geboren werden 3522 m., 3311 vr. totaal
6833 z. terwijl stierven 2ÓI6 m., 1763 vr.,
totaal 3779 zielen.
Het aantal personen, die zich gedürende
1888 in de gemeenten vesigden, bedroeg:
5711 m., 5494 vr., totaal 11.205 zielen,
terwijl vertrokken 6537 m., 6477 tr. totaal
13.014 zielen.
1 Januari 1889 bestond de bevolking uit
'201.847 zielen, en wel 99.877 m. en
101.970 vr.
Naar «.De Standaardverneemt, zal
de deputatenvergadering der antirev. kies-
vereenigingen op 2 Mei e. k. te Utrecht
worden gehouden.
Er duiken zoovele nieuwe amendementen
op, om spoedig weder in den parlementairen
stroom te verzinken, dat het moeilgk is
voor een paar kleine oogen als de onze,
ze in hunne bewegingen, jjhun doodsstrijd,
hun dood en herleving te volgen. Toch
schijnt heden de groote strijd te zullen ge
streden worden over het artikel 5, bg de
behandeling der wijziging voorgesteld door
de kamerleden Veegens, Lohman, Heems
kerk en Travaglino. Wij maken melding
van dit amendement, dewijl het door mannen
uit de drie richtingen is voorgesteld, name-
ljjk een liberaal (no 1), een katholiek (no 4)
en twee antirevolutionaren. Ook omdat het
ons voorkomt de uiterste grens te zijn,
tot dewelke men gaan kon om de moge
lijkheid tot samenwerking met den auteur
van dit wetsontwerp te bewaren. Wij ves-
