NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
BIJVOEGSEL.
1889. No. 77.
Zaterdag 30 Maart.
Derde Jaargang.
Gemengde Berichten.
Nijveren en Handwerkslieden.
li. Ij BS R- ASCIHBOLfllEUWS.
Tot postbode van Zoutelande op Mid
delburg, is met 1 April benoemd P. den
Toonder te Kloetinge.
Met ingang van 1 Mei a. s, zijn ver
plaatst de volgende kommiezen bq :s rijk?
belastingen P. C. van den Bosch te Over
slag naar Vikingen, J. G. J. Vaags, tijde
lijk te Ter-Neuzen naar Overslag, J. van
Beveren tijd. te Walsoorden naar Sas van
Gent en C. L. D. Olieslager tijd. te Axel
naar Biervliet.
Toen Maandag de liberale candidaat
voor de 2e kamer te Heerjansdam optrad,
moest hij zijn rede afbreken, dewijl naai
de N. R. C. verneemt de deur ingetrapt
weid. Maar te Dordrecht is het nog er
ger geweest. Daar trad een openbaar
onderwijzer met den hr. J. C. Fabius in
het krijt en toen heelt men leelijk naar
hem gekeken. Het staat te lezen in het
2e blad van de Nieuwe Rott. Crt. van
Woensdag 27 Maart.
Het blad voegt er zelfs nog bij dat men
den onderwijzer niet geduwd heeft, o neen,
het bleef bij leelijke blikken. Natuurlijk zijn
die intrappers antirevolutionairen geweest
en die menschen die het gewaagd hebban
leelijk te kijken naar dien onderwijzer
ook. Wat een bespottelijke manier van pro-
pageeren toen, medelijden in te roepen voor
een mat., naar wien men leelijk gekeken
heelt
Er zijn minstens f50,000 noodig om
de kosten te dekken van circa 50 processen,
waarin de doleerende kerken gewikkeld zijn.
De proceskosten te Amsterdam zijn hierbij
niet gerekend, daar zij voor zich zelve be
taalde. Door driemaandelijksche collecten in
doleerende kerken zal men trachten die
som bijeen te brengen.
Zondagavond nam een infanterist te
Gouda in garnizoen zijnde en Komende van
Schoonhoven te Haastrecht plaats in de
tram, in de richiing naar Oudewater. On
derweg vroeg de conducteur zijn kaartje,
waaruit bleek dat hij de verkeerde richting
had genomen. Te Goejanverwellesluis ge
komen verliet hij den waggon en besloot
toen te gaan loopen naar Gouda. Even op
weg zijnde, schijnt hij door de duisternis
gestruikeld te zijn over den wisseldraad,
waardoor hij in den IJsel terecht kwam.
Maandagmorgen vond men zijn schako drij
vende en des middags vond men zijn lijk.
'le Dordrecht had Maandagnacht een
bierbrouwersknecht G. S., werkzaam in de
brouwerij «De Sleutels» het ongeluk van
den brouwketel te vallen en in den koelbak
met kokend bier terecht te komen. Hevig
gebrand over het geheele lichaam is de
ongelukkige vervoerd.
Men schrijft uit Drempt:
W. Jansen, wiens woning en inboedel
jl. Zaterdag door brand vernield zijn, is bij
liet lichten van een gezonken viscnaak, in
den IJsel geraakt en verdronken. Zijn lijk
is gisteren drijvende onder de gemeente
Steenderen gevonden.
Te Breda is Zaterdag avond brand
uitgebroken in het magazijn van mi
litaire goederen van den heer J. F. de Booy.
Een groo'.e voorraad dier goederen
werd een prooi der vlammen, terwijl het
houten gebouw mede gedeeltelijk afbrandde.
Te Nijmegen is een heer in zijn wo
ning van de trap gevallen, bewusteloos weg-
gediagen, en kort daarop, zonder tot zijn
bewustzijn te zijn teruggekeerd overleden.
Tjilegou. Bij onderzoek der Tjilegonscbe
strafzaken is aan het licht gekomen, dat in
de dagen vóór den opstand in de kampongs
rondom de benting te Serang ongeveer 800
inlanders zich van wapens hadden voorzien
en clat zij de hoofdplaats zouden hebben
afgeloopen, indien het aan de muiters, die
door luitenant Van der Star en de zijnen
werden uiteengejaagd, was gelukt zich met
hen te vereenigen.
Te Deptford, zoo wordt uit Londen
aan de N. R. G'. gemeld, zijn 6000 schapen
uit Bremen aangebracht waaronder er lij
dende waren aan mond- en klauwzeer. De
sanitaire inspecteur gelastte de onmiddelijke
slachting, terwijl de verdere invoer van
schapen uit Duitsctiland verboden is.
Door de Fransche Kamer is een voor
stel aangenomen, waarin aangedrongen wordt
op gerechtelijke vervolging van den minister,
die in 1878, in strjjd met het advies der
Kamer, een uitgaaf van 3.600 francs heeft
gedaan voor een extra-trein om don Carlos
en zijn gevolg van Parijs naar Boulogne
te brengen.
Beter laat dan nooit 1
Te Berlijn zijn uitmuntend geslaagde
proeven genomen met een nieuw geweer
dat slechts vier kilo weegt, 61 schoten in
vijf minuten mo elijk maakt, geen luide
losbranding heeft en geen rook ont
wikkelt.
Te Cerignol, in Italië, is een oproer
uitgebroken. De bevolking stak bet stadhuis
in brand. Gedurende den geheelen dag
werd in de straten gevochten tu«schen de
troepen en de oproerlingen. Tal van perso
nen zijn gewond en gevangen genomen.
Een kleermaker te Wernenhoho, heeft
den Duitschen keizer op diens geboortedag
een gedresseerden spreeuw toegezonden, die
het Pruisische volkslied floot, zoomede het
infanteriesignaal «verzamelen» eri een post-
signaal. Bovendien beantwoordde hij de
vraag «Spreeuw, waar zijt ge met
«Hier, hier!» en de opmerking: «mooie
spreeuw,» met «ja, ja». Dezer dagen ont
ving hij van den keizer een schrijven, waarin
hem medegedeeld werd, dat de keizer den
spreeuw had aangenomen en den gever een
«Gnadengeschenk» van 60 mark had toe
gestaan. Het geld was bij den brief gevoegd.
Te Chicago zal eerstdaags eene fabriek
worden opgericht, waarin dagelijks een
millioen hoefijzers zullen worden gemaakt.
Vijf en zestig machines zullen elke minuut
ieder vijfhonderd vijftig hoefijzers geheel
voltooid afleveren. De beste tot dusver in
gebruik zijnde machines leverden slechts
vijfenveertig hoetijzers in de minuut, die
dan nog met de hand moesten worden bij
gewerkt.
De N. R. C. verneemt dat zaterdag
te Ipswich (Engeland) een courant v -or
de eerste maal is gedrukt door middel van
electriciteit. De stoom wordt aangevoerd uit
accumulators aan een centraal depot en
werkt geregeld. Dag en nacht kan er wor
den gedrukt, eenvoudig door het openstellen
van een kraan. Na een poos zullen de ke
tels en machinerieën der stoomdrukkerij voor
oud ijzer worden verkocht.
Aan
Te slaan op hetzelfde aanbeeld
het heeft zijn bedenkelijke zijde, maar in
de dagbladwereld behoort dit nu eenmaal
tot de noodzakelijkheden.
Ook wij zijn verplicht dit thans te doen;
en, geschiedt dit aan den eenen kant met
leedwezen, omdat eene zaak, die zoo goedis en
zooveel steun verdient, nog niet in alle opzich
ten gewaardeerd schijnt te worden aan d(
andere zijde doen wij het gaarne, omdat
wij daardoor gelegenheid hebben nog eens
de aandacht te vestigen op de Zeeuwsciie
tentoonstelling van nijverheid en wedstrijd
voor den handwerksman.
Volgens aankondiging in ons I lad zal zij
geopend worden op Donderdag 30 Mei en
zijn de kosten van vervoer en die voor ver
zekering tegen brandschade geheel vrij.
De tijd nadert alzoo, waarop die tentoon'
stelling hare deuren zal openen om de be
zoekers te ontvangen, die van uit alle deeler
der provincie en daarbuiten zich zullei
kunnen overtuigen van hetgeen Zeeland 0[
het gebied der nijverheid kan presteeren.
En wat zullen zij daar vinden
Zal op die tentoonstelling ieder deel vai
onze provincie goed vertegenwoordigd zijn
Wat wij hoorden kon ons de overtuigin;
daarvan helaas niet schenken.
Zeker, de commissie is in menig opzich
tevreden, vooral waar zij wijzen kan oj
plaatsen als Sas van Gent, Hulst, Oostburj
en Terr.euzen. Het is echter een minde
gelukkig verschijnsel dat plaatsen als Vlis
singen, Goes en Zierikzee, volgens tot n
toe ontvangen toezeggingen, minder inzer
ders zullen afvaardigen dan in 1882 naa
de te Goes gehouden tentoonstelling, dij
toen door Middelburg zoo krachtdadig wei-
gesteund.
Maar ook vele van onze stadgenoote
hieven nog ten achter met zich op te gever
Wat er op die wijze van het p r o v i r
c i a 1 e karakter der tentoonstelling worde
zaloch dat is, dunkt ons, bijzaak. D
tentoonstelling zal toch, zonder de medewei
king van die allen, slagendaarvan zij
wij overtuigd omdat de leiding in uitsteken
de handen is.
Maar wat zal er gezegd worden van om
provincie, waar het geldt haar naam o
industrieel gebied, als velen zich blijve
onttrekken
En dan willen wij even opmerken dr
met dit vraagstuk in nauw verband staa
het eigen belang van hen, die nu, h#tz
deel des lands verschaft zijn, dit beginsel
in de wet te schrijven, het ging waarlijk
niet aan. Bovendien mag dergelijke uit
breiding van het verbod niet geschieden,
zonder verplichte uitbreiding van den
leertijd en die past niet in deze wet. De
buitenlandsche wetgevingen, de Zwitsersche
uitgezonderd, hadden allen een leeftijd van
12 jaar of daar beneden aangenomen.
Het gevolg was dan ook dat de wijzigingen
verworpen werden, en het artikel er on
veranderd doorging.
Ten aanzien van een adres van den voor-
maligen kapitein Willink Ketjen, om hem
in staat van beschuldiging te stellen, is de
Kamer, op voorstel van de commissie voor
de verzoekschriften, overgegaan tot de orde
van den dag. (Dat wil zeggen dat le Kamer
zich met de zaak niet wenscht in te laten.)
De inlichtingen in zake de subsidie voor
een stoomtram Schoondijke naar de Belgische
grenzen, zijn in handen gesteld van de
heeren v. Kerkwijk, Lohman, Glinderman,
Bool en De Ram.
Ook artikel ia werd aangenomen. Daar
bij wordt de gelegenheid geopend niet
alleen voor personen beneden 16 jaar, maar
voor het voorstel V. Oeveren zijn.
De voorzitter wil f7,50 als minimum
stellen. De heer Van Oeveren acht f 10
niet te veel, daar ander terrein niet minder
zal te krijgen zijn. Waarom zou de ge
meente minder moeten hebben dan particu
lieren De heer Sinke wil gepn misbruik
maken van de ongelegenheid waarin de
pachters zich door gebrek aan tijd tot op
ruiming bevinden. Hij wil de perceelen
voor de geboden sommen gunnen.
Bij de verdere discussie vermindei t de
heer Van Oeveren zijn minimum tot f9
en komt men tot de overtuiging dat her
verpachting noodzake'ijk is. B(j de vraag
evenwel of men f9 of 7,50 als minimum
zal stellen staken de stemmen, zoodat de
zaak tot eene volgende vergadering moet
worden uitgesteld.
Bij de rondvraag vraagt de heer Lemson
of de gemeente-genee-heer (te Dordrecht
benoemd) reeds zijn ontslag heeft ingediend.
De voorzitter antwoordt ontkennend, maar
hij heeft vernomen dat dit ge'chieden zal.
Daarna deelt de heer Lemson het vol
gende mede Op den dag der verkiezing
voor de Pr. St. 20 Mrt (hjj was toen waar-
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te St. Nicolaasga W. A. Mac
Pherson te West-Kapelle.
Beroepen te Middelburg Ds. H. H. Bar-
ger te Vlaardingen.
Ned. Ger. Kerk.
Bedankt voor Zaamslag door dhr H.
H. Kujjper, cand. a. d. Vrije Universiteit
te Amsterdam.
Voordracht van 5 personen voor de
betrekking van hoofd der openbare school
te Cortgene W. Carels te Bergen op Zoom
P. Beun te Colijnsplaat, J. E. van der Slikke
te Bergen op Zoom, G. Jurryte Goes, C. J.
Reisinger te Goes.
Bedankt voor de benoeming tot hoofd
der chr. school, uitgaande van de Ned.
Herv. Gem. te Scheveningen door den heer
Chr. Hondius te Sluis.
Goes. Tot de le klasse der Rijksnor
maallessen alhier zijn van de 6 aspiranten,
die zich hadden aangemeld, toegelaten éene
vrouwelijke leerlinge, J. E. C. Vermaas, van
lerseke, en 4 mannelijke, J. Van Weele, van
Neen, maar daar werd veel vergoed door
het warme instinctieve leven, dat ons toe-
straalt ook uit kunst en nijverheiduit
Vondels lyriek en uit de eikenhouten meu
belen, tot zelfs uit den snit der kleeren.
Toch waren er ambachtsscholen noch knip
cursussen. Zoo ook ontbraken kweekscholen
en had men slechts de persoonlijke leiding
van eenen onderwijzer tot vorming.
Zoo was het ook met de christelijke
opvoeding. De ouders voedden hunne kin
deren grootendeels zelf op.
Eu de onderwijzer van vroegeren tijd
h.v. van de 18e eeuw beschikte over weinig
hulpmiddelen, en met dat al, men moge
nog zooveel den spot drijven met, en min
achtend schouderophalen over den toenma-
tigen onderwijzersstand, kan het tegen
woordige geslacht niet in de schaduw staan
van het toenmaligeen in handel en nij
verheid staan we op verre na niet meer op de
hoogte van toen.
Welnu, waarom dit dan niet op nieuw
beproefd Omdat wij evenmin met de wa
penen uit dien tijd kunnen strijden als wij
met de driedekkers uit de dagen van Tromp
de Engelsche pantserschepen zouden kun-
