sche Boot
NIEÜWSBL AD
VOOR ZEELAxND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
cht naar
eren te-
IMIMD.
FTEN,
helde.
1889. No. 51.
Dinsdag 29 Januari.
Derde Jaargang.
raad LAP-
voet, te Goes.
iwartikeien
OH. GEENSEN.
e Stoomtjalk
inen, Vlissingen,
trooinatten, Mos-
fische
AN NAMEN.
p, Witte Zeep,
Loog, Witte Was,
[glans etc.
Waskaarsen,
VERSCHIJNT
elken MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
EN
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
LET OP.
VACCINE-D WANG WET.
oaar bij den heer
rant ontvangen van
en
van
ordeelig geleverd.
ES naar ROTTERDAM
uari 's morg. 7.30 u.
TTERDAM naar GOES
nuari 's morg. 4.u.
IS naar ROTTERDAM
in. 'smorg. 10,u.
ROTTERDAM
br. 's morg. 3,u.
te Rotterdam bij den
j)E LANGE, op "tHa-
M. BOUWMAN.
J. BOS,
Directie.
Rotterdam Nieuwe
akkenbrug.
u. m. u. m.
nm 12,30 3,45
1,— 4,15
Woensd. en Zat,
7,30 2,20
ZEEllW,
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,02'
UITGAVE VAN
G. M. Klemkerk, te Goes
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel weer 5 eest.
Familieberichten van 1 5 regelt 50 cent, iedere rage
meer 10 cent.
7,50
10,30
11,-
6-
door
2,40
12,30
12,50
Kiezers, die met een ander samen wonen,
of bij een ander in de kost liggen of een
kamer in huur hebben, of een deel van
het huis, en die daardoor verleden jaar
kiezer zijn geworden, moeten vóór 15 FE-
liKUARI zich aangeven op het Secretarie,
of aan het Gemeen tehuis.
Doen zij 't niet, dan worden zij geschrapt
van de lijst. Dus opgepast, wilt gij, lodger
KIEZER blijven, ga dan even naar het
Secretarie en dien dan uw verzoek in.
Men zal u dan een formulier geven en
dat moet gij invullen en terugbrengen.
Ons zijn gevallen bekend dat verleden
jaar sommigen onzer vrienden niet op de
kiezerslijsten zijn geplaatst, dewijl zjj ver
geten hadden op het gemeentehuis te gaan
zeggen, dat zij op de grondlasten zijn inge
schreven in meer dan éene gemeente.
Wij raden dien vrienden aan dit nu te doen.
Betaalt gij bijvoorbeeld te Waarde f7
in de grondlasten en f3 te Krabbendijke
dan zjjt gij kiezer, mits gij dit gaat opge
ven, en uw aanslagbiljet meebrengt. In
elk geval raden wy alle belangstellenden
aan, zoo zij weten willen of zij kiezer zijn
of kunnen worded, meteen vertrouwd vriend
van hunne richting,of met den secretaris
der gemeente er over te spreken.
Let welDe man wordt geacht in de
grondbelasting te betalen voor zijn vrouw
de vader voor zijn minderjarige kinderen,
wegens goederen waarvan hij het vruchtge
bruik heeft.
Wilt ge weten of gij lodger en tevens
kiezer zijt
Dan moet gij zijn: mannelijk inwoner der
gemeente, die, hetzij hoofd van een gezin
of alleenwonend persoon in huur hebt
een deel van een huis, dat voor het andere
deel bewoond wordt door den eigenaar of
den huurder op wiens naam het belasting
biljet is ingevuld.
Dan moet het huis minstens 148 aan ge
schatte huurwaarde doen. (Voor sommige
steden is het iets meer.)
Ook moet het door uw gehuurde deel
van het huis minstens f 1,20 aan geschatte
huurwaarde doen. Gij gaat dus op het
Secretarie kosteloos schatting aanvragen.
En eindelijk, gij moet het in huur hebben
negen maanden vóór 15 Februari dat is
sinds Mei 1888 of vroeger.
Ook mannen, die mede-eigenaren van
onverdeelde goederen zijnde, voor hun aan
deel minstens f 10 in de grondbelasting be
talen, zijn door de burgemeesters uitgenoo-
digd, zich vóór 15 Februari te komen
aangeven en de bewijsstukken mee te
brengen.
Dit wil zeggenAls bijvoorbeeld drie
broeders samen één stuk land bezitten,
dan kunnen zij alle drie kiezer worden op
bovengenoemde voorwaarde, en wel voor
dat eene stuk land als gij maar de for
mulieren daartoe nóodig op het secretarie
afhalen en vóór 15 Februari ingevuld
terugbrengen wilt.
De modellen voor de aangifte, aanvrage,
of hoe men het noemen wil, zijn kosteloos
op 't secretarie verkrijgbaar, en worden
kosteloos ingevuld.
Kiezers die verhuisd zijn van de eene
gemeente naar de andere, moeten zich in
die nieuwe gemeente aanmelden op het
secretarie en daarbij overleggen het belas
tingbiljet, waaruit blijkt dat zij ir. de an
dere gemeente hun belasting ten volle be
taald hebben. Verzuimt dit niet; anders zijt
gij een jaar lang geen kiezer.
En nu een woord aan de minderjarigen.
Mannen, die vóór 15 April 1889 meer
derjarig worden, kunnen kiezer worden als
zij liet door hen bewoonde kwartier laten
schatten zijn zij in de grondbelasting in
andere gemeenten aangeslagen, dan dit te
gaan aangeven.
Wij geven gaarne kosteloos nadere in
lichtingen.
(Slot.)
De strijd tegen den vaccinedwang wordt
in de tweede kamer gevoerd door alle
antirevolutionairen, ofschoon velen hunner
de vaccine een heilzaam voorbehoedmiddel
tegen de pokken achten. Voorts door vele
roomsch catholieken, ofschoon zij zoo goed
als allen vóór de vaccine zelve zijn. En
eindelij k door enkele liberalenofschoon zij nog
in 1881 allen bij de stemming over de
motie Viruly, tot sluiting van zeker debat
verklaarden, dat de vraag of een zendeling
mag afgezet worden, dewijl hij bezwaren
tegen de inenting heeft, hun niet aanging.
Er zijn dus twee soorten van bestrijders
der wet. Die tegen den dwang zijn en
tegen de vaccine, en die tegen den dwang
zijn, ofschoon vóór de vaccine. Waarbij
misschien nog een enkele zich voegen zal,
die ofschoon misschien tegen den dwang
niet opziende, zich verzet tegen Staats-
al bemoeiing.
De eersten gronden hunne jbezwaren op
de uitspraken van geneesheeren over de
inenting. Van die bezwaren door Ameri-
kaansche geneesheeren zeiven uitgesproken,
laten wij er enkele volgen
De theorie der inenting is nog een
onbeslist vraagstuk. (Macuna)
De theorie der inenting is noch weten-
sehappeljjk noch redelijk, als zy eer
lijk wordt voorgesteld (Hitchmann)
Ik acht dwang van de zij der Regeering,
hetzij in godsdienstige of in maatschap
pelijke vraagstukken, een misslag en veeleer
een bron van zwakheid dan van kracht
Hoogst onrechtvaardig en vernederend voor
elk beschaafd volk; daarbij louter vertooning,
strekkend om grooter kwaad te doen
ontstaan.
i A A*5 vsrtrouwen in haar behoedende
kracht verloren.
ben ten sterkste tegen gedwongen
inentinggeloovende dat het voortduren
of ophouden der inenting behoort af te
hangen van haar gebleken waardij.
Terwijl de tegenstanders der Staats
bemoeiing zeker het meest onder de volge
lingen tan Groen v. Prinsterer moeten
gezocht worden, behoeven wij niet te
twijfelen dat ook in andere partijen de
zulken zich bevinden. In den Duitschen
Rijksdag beklaagde zich eenige jaren ge
leden het lid Reichersperger, over den
weinigen ernst, waarmede zonder oorzaak
en zonder beraadslaging op de noodzakelijk
heid van een vaccinewet was aangedrongen.
Hij vroeg spottend of de R'geering ook
niet het dragen van een flanellen buik
gordel tot jwering van de cholera algemeen
verplichtend zou stellen
Zou men in Nederland evenals die ruim
300 Engelsche geneesheeren, bevreesd zijn
dat bij opheffing van den dwang de meeste
mensclien zouden ophouden hunne kinde
ren te doen vaccineeren 7
Doch ook zij die voor de vaccine zijn,
doch tegen den dwang, bevinden zich in
goed gezelschap. De navolgende uitspraken
zij n van Engelsche staatslieden
Aan die vrees kon de Staat tegemoet
komen desnoods door eene premie te stellen
op goed gelukte inentingen. Zoo zal men
er althans eerder dan nu in slagen de
voortreffelijkheid en wonderkracht der vac
cine tot volksovertuiging te verheffen.
Blijft de vaccine, om bij het volk ingang
te vinden, nu hare behoefte aan revaccinatie
bleek, hare toevlucht tot staatsdwang nemen,
dan zal zij nooit populair worden.
De medische wetenschap zal er door in
discrediet gerakende dokter blootgesteld
zijn aan hoon en bedrog.
Of zou men meenen, dat de soldaat, de
milicien, die (vroeger op Zondag) naar het
hospitaal gebracht wordt om op nieuw in
geënt te worden, er geen middel op weet,
om de ontwikkeling der pokpuist te voor
komen De dokter weet dit ook wel 1
Bilderdijk, als altijd de eintpanner, was
zeer tegen de inenting. Hij zong er van
„Verdierlijkt moet g' o mensch; door
dierlijk smetvenyn
Verdierlijkt? Ja, geheel van uit uw
rang verstooten,
Tot reed'loos slachtvee zijn voor 's Aarts
verraders wrok;
En zijt ge uit dieren niet, gelijk hy
leert, gesproten,
Uw afkomst moet met d' os voor eeuwig
onder 'tjok.
Rampzalig menschdom, beef, beeft ouders,
voor uw telgen;
Roept, roept d' Onfeibren Arts in dezen
toestand aan
En, eer gy 't Hel en vloek doord'aadren
in doet zwelgen,
Hebt moed, om voor uw bloed, het yslykst
door te staan".
En in zijn «Ziekten der Geleerden»
Geen dierlijk geil of bloed of merg of
kersenschaaf
Bedwjngt, Natuur ten spijt, de minste
lichaamskwaal.
Zy werkel Zij alleen! Haar vragen wij
bevelen,
En volgen leerzaam na; ziedaar de kunst
van heelen.
Met zooveel geringschatting van de we
tenschap behoeft niemand het eens te zijn.
Toch behoeven wij met zulk een bond
genoot voor ons den strijd tegen den
vaccinedwang niet op te geven. Te meer
daar in dien strijd zelts liberale (zij het
ook al geene Nederiandsche) Staatslieden
aan onze zijde staan. De groote oude libe
rale leider in het Britsche Lagerhuis, de
oud-minister Gladstone, zeide eens in het
parlement, naar aanleiding dezer noodlottige
dwangwet
«Ik beschouw dwang-en strafmaatrege
len als die van de vaccinewet met wantrou
wen en bezorgdheid en zou overtuigende
bewijzen willen van hunne noodzakelijkheid
alvorens er mijn goedkeuring aan te hechten.»
Maar waartoe zullen wjj zoo ver loopen
In ons eigen vaderland (gezwegen van
medici als dr. Furnée, die de vaccine be
strijden) zijn nog niet zoo heel lang geleden,
enkele staatslieden en kamerleden aan het
woord geweest op wier steun wij trotsch
mogen zijn. Het zijn de heeren Fabius,
Lohman, Heemskerk, v. Houten en minister
Mackay. De laatste vooral sprak zich be
slist genoeg uit om aanleiding te geven tot
de hoop dat nog vóór de zomer in het land
is, deze dwangbepaling uit onze wet op de
besmettelijke ziekten zal verdwenen zijn.
Wij behoeven dus niet meer in te stem
men met de wanhopige betuiging van den
tegenwoordigen minister van koloniëndat
de vaccine een tot in het oneindige ver
lengde Biliton-concessie zou zijn.
Wie weet hoeveel watjes er vóór dien tjjd
nog uit de ooren vallen, van lieden op wie
men in het geheel niet gerekend had
28 Januari '89.
De toestand des Konings kan voóf
het oogenblik bevredigend genoemd worden.
In de laatste 24 uren heeft de ziekte een
rustig verloop gehad.
- Het oflicieele bericht van heden luidt
Z. M. de Koning bracht een goeden dag
en een rustigen nacht door. Toestund blijft
bevredigend. Voorloopig znllen geene bule-
tins meer veerschijnen.
Vrijdagavond is te Goes een afdeel ing
opgericht van den Nederlandschen militairen
bond. Een bestuur werd gekozen, bestaande
uit de hh. ds. W. A. v. Griethujjsen. voorz.
J. Mulder Kz. secr., en P. Bommeljé,
penningmeester.
Het Kamerlid voor Eindhoven mr.
A. J. H. v. Baar is overleden en wel aan
een ingewandsziekte van tien dagen. Hij
was sinds 1873 lid der Kamer, en sinds
1850 lid der Prov. Staten van N. Brabant.
Dr. Schaepman is Woensdag door den
Paus in particuliere audiëntie ontvangen.
Het Centrum meldt dat de gezondheidstoe
stand van den doctor vrij wel is.
Dr. C. Snouck Hurgronje hoopt met
Maart naar Oost-Indië te vertrekken, ten
einde zich te gaan kwijten /an de opdracht
onzer regeering, om nog weer een diepere
studie te gaan maken van den Islam. Zijn
lessen worden in dien tijd aan de Leidsche
hoogeschool waargenomen door prof. v. d.
Lith.
Z. M. heeft benoemd tot president der
Nederiandsche handel maatschappij mr. F.
Alting Mees, lid van den Raad van State,
oud-minister van koloniën.
By beschikking van den minister van
Binnenl. Zaken, is bepaald, dat de exameas
ter verkrijging van akten van bekwaamheid
voor huis-en schoolonderwijs in de nuttige
en in de fraaie handwerken voor meisjes,
voor het jaar 1889, zullen aanvangen op
25 Febr. e.k. en dat de commissien, met
het afnemen dezer examens belast, zitting
zullen houden voor de nuttige handwerken
te Breda, 's Gravenhage, Utrecht en Zwolle;
voor de fraaie handwerken te Breda, 's Gra
venhage en Zwolle.
De Staatscourant bevat de statuten
van de vereeniging Tot heil van den zee-
man te Vlissingen.