NIEUWSBL AD
CHRIST ELIJK-
HISTORISCH
A. Hollestelle.
A. HOLLESTELLE.
irstijdingen.
1889. No. 47.
Zaterdag 19 Januari.
Derde Jaargang,
102%
Sï
Y00R ZEELAND.
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
M. A. STIEt; ER
W. CENSE.
HERSTEMMING
Staten-Provinciaal te
THOLEN.
Paul Rabaut
msterdam, 15 Jan. 1889.
xatsleeningen.
Vorige.
2% 76%
3 90%
3% 101%
31/2 100%
31/2 IOI1/4
l I77/b
5 98
4 841/g
41/2 97
5 91
W. S.
dito
dito
iën
id.
1838
82-81
een.
m.-Juli
'53-84
1886
>e *98—"15
8. '54
1000
100
20-100
500
5
5
4
3
5
5
5
5 102
921/g
64
102%
621/s
100%
IOH/3
'g
it 50-100
5 99%
5 1003/8
Lst 500 41/2 99%
7-69
4
,rp. Sch.
Obl.
ie C.
75
176
176
nd. '65
'81
4
5 87%
4 69>
5 79
- 15X
41/3 -
4 831/3
5
5 1013/4
43/4 31
4 53%
76%
IOH/2
101%
78
98
84%
91%
691/4
92%
64%
102%
1023/4
100%
101%
100%
61%
100
101
99%
871/;
695,
80%
I0I/4
1013/4
83%
102
lOiS/4
29
«37/a
en Stedelijke Leeningen.
31/2 100
31/2 100
Financieele Ondernemingen
561
86
Aand.
ito
ank Pdbr.
dito
Aand.
Pdb.
stel. Aand.
br.
to
Pdb.
'1. Ad.
db.
Pandbr.
dito
.-M. Obl.
- 117
142% 144
41/2 102
102 r
101%
52%
1007/»
2
4% 101%
4
531/» 53
4% 102
31/o 93 98
_4% - 102%
4% 1021/4 -
4% 88% 88%
7 14
oorwegleeningen.
3pw. Aand.
Oblig. 3
Obl. '84 4
land.
Oblig.
Ad. 5
blig. 5
iito 3
Br. A.
toitisa. f.
Iblig.
'ij. A.
ind.
Obl.
d.
100
ig. 3
Ad. 5
b-N. 5
icific Aand.
[ito Oblig. 6
v O. 6
H. Obl. 5
dito 7
C. v. A
land.
"102
263/4
81%
103%
833/4
60%
111%
152
1033/4
102%
95
gond
Aand.
I
'lig.
st. Ad.
v. Ad.
Obl.
n. C. v.
Oblig.
1.
C. t. obl.
Obl.
Obl.
617/»
3o%
81%
871/4
120
33%
116%
991/»
133/4
4
7
6
- 281/4
7
6
6
5
107%
100%
113
Ul%
63%
111%
150 I
95
IO21/4
26%
81%
83%
61
111%
150
121
59
102Va
95 V
99%
66%
72%
661/4 1
36%
1121/s
813/4
87%
331/s f
1163/4
99%
137/8 I
86
60
29
58
108
1133/4
647/a _s
1111/s I
99
vegm aatschappijen
Land.
Oblig.
ij Ad.
ighem. St.
dito
Oblig.
Aand.
Oblig.
190
4 102%
54
4 83%
59%
4% 99
•mie-Leening en.
st. 3 f
100
1083/4
3
100
106
87 2% fr.
100
88%
'87 21/a
100
88%
0 fl.
100
>4 4 11
250
111%
5
500
117
v
100
1447/»
8
100
1531/4
4 5 Z R.
100
170
5 n
100
156
arid 3 fr. 100
43
l. 3
400
10%
109
107
109%
111
117%
152
Dl ZËËllW,
elken MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,026
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regel* 50 cent, iedere regel,
meer 10 cent.
Voor de verkiezing van twee leden
van den gemeenteraad op Dinsdag
22 Januari a. s. bevelen wij met den
meesten aandrang aan
Voor de vacature Callenfels
(groen stembriefje), den heer
voor de vacature FlugivanAspermont
(wit stembriefje), den heer
voor de
De uitslag der jongste stemming voor
de Staten in ons gewest, distriet Tholen,
heeft ons ten zeerste verbaasd. Immers
het is bekend genoeg dat het district Tho
len, in zijn meerderheid niet liberaal is.
Indien wij nagaan dat de heer Polderman,
de officiëele candidaat der liberalen, slechts
30 stemmen meer verkreeg dan de heer
De prediker der Woestijn, of Getrouw
tot in den dood.
VII.
Maar voordat de soldaten dit bevel van
den overste konden opvolgen, en vader en
zoon gevangen nemen, had de jonge Fabre
een der soldaten den sabel ontwrongen en
zich met den rug tegen een der rotsen
plaatsend riep hij«Beiden tiaar de ga
leien? Komt dan op! Ik ben vrijwillig
hier gekomen. Wanneer men mij tegen
mijn wil denkt mee te sleuren, zal het ten
minste niet levend geschieden.»
Nu drongen verscheidene soldaten met
gevelde bajonetten op den kloeken jonge
ling in. Doch de vader wierp zich er tus-
schen en riep weenend dat hij in den ruil
berustte. De overste scheen in te zien dat
het inderdaad niet te pas kwam zich met
geweld meester te maken van iemand die
gewillig was gekomen. Hij beval daarom
den vader te laten gaan, en de zoon liet
zich gewillig binden. Men liet hem niet
eens zooveel tijd om zijn vader nog eenmaal
te omhelzen. In een oogenblik waren de
gevangene en de soldaten uit het gezicht.
Deze geschiedenis kwam eenige jaren
later een letterkundige ter oore, die er een
tooneelspel orer schreef, dat dagen en weken
lang den schouwburgbezoekers het harte
week maakte, zonder dat een der toeschouwers
zelfs maar op de gedachte kwam dat deze
geschiedenis niet aan de fantasie van den
dichter, maar aan de werkelijkheid
was ontleend. En wie schetst de verbazing
van de salonheeren en dames toen men
vernam, dat die edele jongeling die verheer
lijkt werd in de komedies, een hugenoot
was uit Laag Languedoc, die zich nog altijd
op de vreeselijke galeien bevond. Dank z(j
de bemoeiingen van Voltaire eD anderen,
Van Stapele, dan zien we daaruit dat de
candidatuur Polderman, onder de liberalen
niet de meest gewenschte was en de heer
Van Stapele, ongetwijfeld de meeste kans
van slagen bood. Intusschen laat deze strijd
over de personen ons koud en nu een der
liberalen uitviel hebben wij dan ook alleen
met den in herstemming komenden candidaat
der Liberalen te rekenen.
Het zou ons dan ook niet verwonderen,
indien vele der stemmen op den heer van
Stapele uitgebracht op den heer Hollestelle
overgingen. Zij die den heer Van Stapele
candidaat stelden omdat deze gelijk bleek,
van liberale zijde eigenlijk de meest gewilde
was, kunnen zich nu moeilijk met de can
didatuur Polderman gaan vereenigen. Toch
mogen we daarom niet stilzitten en behoort
een ieder in zijn eigen kring, vooral de
thuisblijvers onder ons, te gaan opwekken
en aansporen, om althans aan de herstem
ming deel te nemen en de overwinning te
vei zekeren aan den heer
De laatste onzer mannen moet in 't vuur
komen
Indien men nu eens alle partijdrift op
zij kon zetten, en de betere vraag eens
gelden deed«Welke van de twee in
herstemming komende personen is het meest
Zoo verhaalde Bruijn aan Bridaine, die
moeite had zijne aandoeningen te verbergen.
Ook deelde hij verder mede hoe zich
verscheidene vrienden van den edelen jon
geling om diens vader schaarden om met
hem te weenen, hoe toen ook door een
zijner vroegere vrienden zijn naam werd
genoemd als die van den verraderhoe de
godsdienstoefening geschorst, en de menigte
uiteengegaan wasmaar velen zich verenig
den om onder leiding van prediker Vincent
in de spelonk een stille ure des gebeds dooi'
te brengen, waarbij de prediker voorlas het
verhaal van Lucas 22, van Judas lskarioth
en hoe prediker en hoorders bij oogenblikken
luide weenden - en hoe hij, Bruijn, van
dit alles getuige was. Want hij had niet
kunnen vluchten, wijl zijne beenen hem
den dienst weigerden, en hij zich in den
achtersten en donkersten hoek der spelonk
had verscholen. Het daar doorgestane lijden
laat zich beter gevoelen dan beschrijven.
Genoeg zij het te weten dat deze Bruijn
door de diepte omhoog gevoerd werd, en na
enkele jaren van boete en diep, diep berouw
weder tot de gemeente werd toegelaten.
Dat hij uit de gevangenis was verlost, waar
hij, geheel onschuldig op een bloot vermoeden
was_ ingeworpen, begrijpen onze lezers.
Niemand verblijdde zich daarover meer dan
de roomsche priester, dien we nog meer
zullen ontmoeten, en Rabaut zelve. We
kunnen ons nu met Bru^jn's verdere ge
schiedenis niet bezig houden, maar spoeden
ons voort om te vernemen, waar Rabaut
was heen gevlucht, en hoe hij de vervo'ging
was ontkomen.
De geschiedenis van Rabaut, is die der
protestanten in Frankrijk, althans in het
die zich tot tolk maakten der openbare
meening, werd nu Fabre spoedig verlost en
kan hij naar zijn woonplaats terugkeeren.
gewenscht in het belang der provincie, te
worden gekozen, zou dan niet het antwoord
luiden dat het hoog noodig is, en onze
provincie er het meest bij gebaat zou zijn,
indien de heer Hollestelle in de Staten
zitting nam
Waarlijk, aan zulk een man heeft onze
Provincie behoefte, en wij weten zeker dat
velen, ook onder de li Deralen, zijne ver
schijning met welgevallen begroeten zou
den. Vf(j zouden bijna zeggen een man als
dhr. Hollestelle, is voor de Staten onmisbaar.
De heer Bolier, door wiens overlijden
de vacature ontstond, was waterboawkun-
dige. Eii wie is er nu beter instaat om
diens plaats te vervullen dan de heer Hol-
lestefle, die ook waterbouwkundige is Met
het overlijden van den heer Bolier is de
eenige deskundige op waterstaatsgebied ons
ontvallen en wil men ons een burgemeester
daarvoor in de plaats geven. Al zouden
ook wij niet aarzelen met een burgemees-
terscandidatuur voor den dag te komen,
Indien hij een der onzen was, toch valt het
niet te ontkennen, dat de waterstaatskennis
voor een lid der staten, een geduchte aan
beveling is. Wat een tal van waterschaps-
en polderbelangen, komen er in de Staten
niet ter sprake. En onder al de leden der
Staten, is er sedert het verscheiden van den
heer Bolier niet éen die op dat punt gezag
heeft. Hef aantal zitting hebbende burge-
Zuiden. En van de vervolgingen die de
hoofden moesten verduren, waren ook de
leden niet uitgesloten.
In Toulouse waren nu weer pas, 1760,
vijf protestanten ter dood gebracht. De
galeien in Marseille en Toulon werden door
protestanten bezet. De kloosterpoorten ont
sloten zich achter een groot aantal vrouwen,
die men aan hare familiën had ontrukt. In
den toren van Constantie, in welke plaats
was voor vijf en twintig gevangenen, waren
even zoovele vrouwen opgesloten.
Deze toren bestond uit twee boven elkan
der gelegen zalen. Alle licht en lucht moest
ontvangen worden door aangebrachte gaten
in het dak maar deze gaten lieten ook
koude, wind en regen vrijelijk in.
En daar, in dien toren, leefden in het
midden der 18e eeuw eenige arme vrouwen
dio niets anders misdaan hadden, dan dat
zij God hadden aangebeden in de woestijn,
en dat zij haren kinderen hadden aange
maand hetzelfde te doen.
Verseheidenen van hen zjjn reeds vijftien,
vijf en twintig jaren in den torenMarie
Durand bijna dertig, Anna Gaussaint sinds
38 jaren.
Herhaaldelijk, maar ïte vergeefs, was
voor hun bevrijding gepleit. De konink
lijke grendelen werden door de roomsche
kerk stevig gesloten gehouden. En ofschoon
protestant en katholiek, Franschman en
vreemdeling voor da loslating ijverde, er
baatte niets.
Hoe meer overtuigd men werd van hun
onschuld, hoe meer men bevreesd was die
onschuld door hun loslating te erkennen.
Doch door dit alles was hun toestand
allengs dragelijker geworden. De bevolking
van Digue Martes bewees haar roerende
deelneming en daar er toch van die zwakke
vrouwen niet eene te bewegen was in dat
gansche tijdsverloop om haar geloof af
te zweren, gaf eindelijk ook [de geestelijk"
meesters is 10, zegge tien, en dat der
waterbouwkundigen bedraagt nuL Alles is
bijna vertegenwoordigd.
Er zjjn 7 renteniers, 10 Burgemeesters,
9 Notarissen, 2 Advocaten, 2 Kantonrech
ters, 1 Dr. in de geneeskunde, 3 Land
bouwkundigen, 2 Landbouwers (ook dat
getal mag wel eens uitgebreid worder.),
1 gewezen Predikant, 2 kooplieden, 1 Zee
vaartkundige en 2 Kassiers Waterbouw
kundig is echter niemand. Nu hebben de
kiezers van Tolen de gelegenheid zoo iemand
af te vaardigen en aan de provincie een
onschatbaren dienst te bewijzen door met
overgroote meerderheid hun stem uit te
brengen op den heer
Maar ziet de heer Hollestelle is niet libe
raal en daarom wil men van hem niet
weten. Is dat billijk, is dat rechtvaardig
als onze Provincie aan zulk een man be
hoefte heeft
Toen in de laatste zitting der staten van
Zeeland de calamiteusterkTaring van den
Sophiapolder, op Noord-Bevelend, ter sprake
kwam, hadden slechts een 3 tal leden deii
moed om zoowel in de afdeelingen als in
't openbaar, het advies van den Hoofd-'
Ingenieur te bestrijden. Hoe doorwrocht
hunne redevoeringen ook waren, wat
was het antwoord 't Kwam in t kort hier
heid alle hoop tot hare bekeering op. De
Fraociskaner monniken, die den bepaalden
last hadden hen te bekeeren, brachten haar,
als ze kwamen, weinig anders dan berichten
van de hunnen, aalmoezen, kleederen, of
ook wel echt christelijke vertroostingen,
die zjj bij hen geleerd hadden van alle
roomsche bijmengselen te ontdoen. Zelfs
had een Bijbel den weg tot onze gevangenen
gevonden. Hunne vrienden en verwanten
mochten hen wel bezoeken. Zij ontvingen
en schreven brieven. Marie Durand hield
briefwisseling met Rabauten de andere
zusters met andere predikersen de koste
lijke brieven werden altijd gemeenschappe
lijk gelezen. Dan vloeiden nog wel eens
zoete tranen uit die oogen die zoo veel
bittere hadden vergotendan ademde men
nog eens tusschen die sombere muren de
lucht der woestijn in.
De commandant van dezen toren, was
een krijgshaftige oude snorrebaard, de heer
van Ambly. Hij was jeen ridderlijk edel
man, die den talrijken bezoekers van den
ouden beroemden toren altijd welwillend
te spraak stond, en zoodoende ook op
goeden voet geraakt was met verscheidene
ketters wien het meer om de bewoners
van den toren dan om dien toren zeiven
te doen was. Hij was een goed katholiek
en dacht er niet aan de kerk af te vallen
of de bevelen des konings niet op te volgen.
Maar of er al eens iemand {bij die goede
vrouwen kwam, nu ja, wat kon het kwaad
En het was daarheen nu, dat Rabaut
getogen was, na zjjn gelukkige ontkoming
uit het laatste gevaar. Het geloof te ver
sterken dier oude, trouwe zusters, was het
plan van Rabaut. De heer van Ambly
had gemeend dit wel te kunnen toestaan,
en den prediker werd door hem volkomen
vrijheid van komen en gaan gewaarborgd.
Worét vervêlgd.
