VOOR ZEELAND.
d Sterling,
CHRISTELI JK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
Iden.
helde.
>ITAAL
H0,000Aandeelen
voet, te Goes.
1889. No. 45.
oor Suikerpeeën
Dinsdag 15 Januari.
Derde Jaargang.
Paul Rabaut
;erdam.
Londen
mited,) Londen.
m zijn van goede
en goedkoop.
-70), PERSICO
ONS (85—100—
BESSENWIJN
enz.
VERSCHIJNT
G. M. Klémkcrk, te Goes
F. P. D'huy. Ie Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
BELEEFD VERZOEK.
(1 Pond Sterling.)
jnwezen in Nederlandsch-
chappij, te Amsterdam,
ïeraal, te 's-Haye.
van de Provinciale Staten
Zoon, Amsterdam.
jn te Zutfen.
ort Pagnell, Bucks- en
ncior te Londen.
Central Diamond-Mining
M. P. G. KAPF'EYNE
Ingeschreven)
10 uur vm. tot 5 uur nm.
VAN DER WEYDEN
baar bij den heer
ODE WINKEL, Goes.
u. m. u. m.
nm 12,30 3,45
1,4,15
Woensd. en Zat
7.30 2,20
7,50
10,30
11,-
6,—
door
2,40
12,30
12,50
eekende bestaat gelegen-
n van
i f12,00 per 1000 Kilo's
kerfabriek Sas van Gent.
Jb. ROTTIER
ZEEUW,
elken MAANDAG- WOENSDAG- en "VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,025
UITGAVE VAN
7
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1
meer cent.
5 regel* 50 cent, iedere regel
Onzen abonnés op Zuid- en Noord-
Beveland, Staatsvlaanderen en el
ders, behalve dien op Walcheren, wordt
beleefd verzocht het verschuldigde abonne
mentsgeld over het Se halfjaar, of geheel het
jaar, te voldoen.
Voor wie per jaar betalen, is het bedrag
f3.80 of f2.60; voor wie met Juli betaalden
f 1.90 of f 1.30.
Den 16en Januari zal bij hen, die een half
jaar of meer schuldig zjjn, over het bedrag
worden beschikt.
Dit alles geldt evenwel niet den abonnés
in Walcheren, dezen gelieven alle opgaven en
betalingen te doen aan den Uitgever F. P.
DHUY te Middelburg, doch alle andere
abonr-ës aan den Uitgever
Goes, 4 Jan. '89. G. M. KLEMKERK
Contant en Crediet.
Men schrijft aan Patrimonium, het chr.
weekblad voor onze werklieden
Ik heb - wat iedereen heeft een
buurman. Maar deze buurman is winke
lier dat niet van eiken buurman gezegd
kan worden, èn wat 'hier jjde deur
dicht doet, het is een goede Buurman ook.
En dat bezit is een voorrecht 1
Deze huurman nu is deze eerste dagen
in het nieuwe jaar «wonder» druk. Waar
mee Met rekeningen schrijven 't Is een
stapel 1 En vele dagen zijn noodig eer
De prediker der Woestijn, of Getrouw
tot in den dood.
V.
Onwillekeurig vaart ons een huivering
door de leden als wij brdenken dat het
een lid was der gemeente die de treurige
taak op zich nam, Rabaut in handen te
spelen van naar zijn bloed dorstende
belagers.
Het verraad was zeldzaam in dekringen
der Protestanten. Het was bjjna zonder
voorbeeld dat een weer tot Rome terug
gekeerde zjjn vroegere broeders overleverde.
Het was dus Bruijn voltoekt geen bezwaar,
dag en plaats te weten van elke Gods
dienstoefening die door Rabaut zou worden
geleid.
Maar hooren wij de toedracht der zaak
uit deri mond van niemand anders dan
Bruijn zeiven. Wjj zoeken hem daartoe op
in een gevangenis, waarin hij geworpen
was als beschuldigd van moordaanslag
op een overste, een gansch onverdiende
beschuldiging. In die gevangenis bezocht
hem een roomsch missionaris, de abt Bri-
daine een der edelste zonen der Roomsche
kerk, zooals er slechts weinigen onder hare
priesters werden gevonden. Deze Bridaine,
om zijn onberispelijken wandel, zijn ernst
en waarheidszin meer gevreesd dan bemind,
was nochtans om zijn welsprekendheid als
redenaar zeer gevierd in de hoogste kringen
des lands. Beroemde redevoeringen zijn
van hem bewaard gebleven. En ontzag
lijk was de erns), waarmee hij zijn hoorders,
die van alle zijden waren toegestroomd,
stil deed staan bij de eeuwigheid, die zee
zonder oevers, die woestijn zonder grenzen,
die afgrond zonder bodem.» En deze groote
vrome prediker voelde zich tot niemand
meer aangetrokken dan tot gevangenen.
allen zijn uitgeschreven, opgeteld en netjes
ingepakt.
Jongen zei ik tot hem dat bedrag
r.u over een paar maanden ontvangen 1
Als dat waar was -- zoo zei hij [dan
zou me dat nog wat waard zijn, als gift
aan onze armen.
Dit antwoord bracht mij tot nadenken.
Ik vroeg mij af, waartoe dat crediet in
den kleinhandel? Het baart den verkooper
groote schade aan rente voor zijn bedrijfs
kapitaal en het komt mij vuor, dat dit
crediet menigen burger verleidt meer te
koopen dan zijn zak toelaat. Koopen op
crediet is zoo gemakkelijk en moet er
toe leiden, dat men koc.pt boven zijn kracht.
Maar meer nog. Ik acht het èn onzedelijk
èn onchristelijk dat iemand, die een reke
ning ontvangt, deze maar al te lang liggen
laat zonder betaling. Mij komt "het voor,
dat hij die zijne rekeningen onbetaald weg
sluit, diefstal pleegt aan zijn leverancier
lijj geniet rente van een kapitaal, dat den
winkelier toekomt. Dunkt u dat ook niet?
Wat zou men het zaken doen voor menig
neringdoende vergemakkelijken door contante
betaling of is dit een ;onbereikbaar ideaal,
dan althans door een prompte, dadel jjke
betaling van zijn ontvangen nota. Een
winkelier kan soms zoo zuchten om betaling
van zijn eigen geld. Denkt er eens om,
Van daar dat hij ook Brujjn aantrof, en
reeds spoedig bekend was met diens ge
schiedenis, welke hem zeer in het harte
greep. Hjj toch achtte Rabaut hoog en
kwain eens met hem in aanraking. Van
daar de diepe smart daarover dat zijne
geloofsgenooten dezen jongen man hadden
veiled tot zulk een afschuwelijke daad; en
zjjn ernstig voornemen tevens om zijn
bijzondere zielszorgen aan hem te wjjden
ten einde, ware het mogelijk, goed te
maken wat door zijne mededienaren der
kerk was bedorven.
En door zjjn diep medegevoel, door zij n
deelneming en roerende vermaningen was
het hem inderdaad gelukt het tot steen
bevroren hart van Bruijn te ontgloeien, en
hem Petrustranen te doen storten over
zijne zonde voor God en menschen. Hem,
Bridaine ontlastte'nu Bruijn zijn gansche
hart, en wij wenschen de bijzonderheden,
die hij zich zoo haarfijn herinnerde, uit
zijnen mond te vernemen.
De Godsdienstoefening zoo verhaalde
Bruijn die wij bepaald hadden om
Rabaut te vatten, zou iu een der wijde
vlakten van het gebergte gehouden worden
die het meest den naam van Woestijn
verdiende. Ik kende de plaats zeer goed
zij werd gewoonlijk «den tempel» genoemd.
Vijf of zes openingen gaven toegang tot
eene geheel door rotsen omgeven vlakte.
Van de hoogte dezer rotsen konden onze
schildwachten een mijl in den omtrek zien.
De uitgangen waren talrijk. Er zouden
10000 man noodig geweest zijn, om ons
met eenige hoop op goed gevolg te omsin
gelen. Daarom kon er niet aan gedacht
worden den prediker op de plaats zelve
te vatten.
Maar ik kende de rotstrap waarlangs hij
gewoonlijk kwam ik had hem meermalen
zelve begeleid. Dit als tusschen de rotsen
verscholen opwaarts kronkelende voetpad
scheen het meest geschikt voor eeneover-
gjj allen, die koopt in Parjjs, waarom ge
daar wel dadelijk betaalt, maar uwe leveran-
cier-landgenoot maanden lang laat wachten.
Dit advies vóór onze winkeliers.
Maar nu ook een beschuldiging tegen hen.
Hoe komt het toch dat onze winkelier
eenerlei prijs berekent voor zijn klanten,
die contant betalen en voor hen, die laten
ccopschrijveri». Dat is niet billijk.
Denk maar eens na. De inkoopsprijs wordt
door hem verhoogda. met zooveel percent
winst en b. zóóveel percent exploitatie. Bij
dit laatste behoort dan o. a. de kosten
der boekhouding, het renteverlies voor het
wachten op betaling, de on Kosten aan
knechts, noodig om bij de klanten [te gaan
vragen en het benoodigde te gaan bezorgen
en daarin heeft onze winkelier gelijk.
Maar als ik nu contant persoonlijk kom
koopen tegen den zelfden prijs, betaal ik
dan niet mede aan die voor mij die
contant betaal te hooge exploitatie
kosten
De winkeliers ijveren tegen «Eigen Hulp»
en terecht, maar zou het niet goe t zijn,
dat zij in deze eerst de rechtvaardigheid
betrachien aan hen, die koopen contant.
Jantje Contant.
Een sommatie.
Wjj schreven ook op Oudejaar:
rom peling.
Het kwam er dus alles op aan de soldaten
daar te versteken. Dit was alles behalve
gemakkelijk, want zoodra men, zelfs van
uit de verte, één der bekende uniformen
had bemerkt, zm ons plan verijdeld zijn
geweest. Ik wist echter, 10 nachten achter
een telkens twee als boeren verkleede sol
daten er heen te brengen. Zoodat er zich
twee dagen voor de Godsdienstoefening twin
tig man bevonden in eene ruime spelonk,
die, weinige schreden van het voetpad
verwijderd, een opening had. De overste
van de kleine bende was de voornaamste
verleider van Bruijn. Hij wilde niemand
het genoegen en den roem overlaten, die
hjj zich van deze onderneming beloofde.
Toen alles zoover gekomen was, meende
ik genoeg gedaan te hebben, en wilde mjj
verwijderen. Maar men hield mij terug.
De soldaten kenden geen van allen Rabaut,
ik moest hem dus aanwijzen. Tevergeefs
smeekte ik dat men mjj hiervan toch zou
verschoonen. Ik beproefde te vluchten, maar
men paste er voor en bewaakte mij zorg
vuldig.
Twee dagen nog verliepen er voor den
dag der vergadering. Wat duurden zij
lang I Van tijd tot tijd gelukte het mij
mij te bedwelmen, maar om met des te
meer angst weer tot bezinning te komen.
Als ik er aan Legon te denken dat ik,
eens de hoop en de trots mijner arme
broederen, nu hier was om hun boven alles
beminden prediker op het schavot te bren
gen, was het mij of ik droomde, en als in
een droom stiet ik de vloekwaardige ge
dachte van mjj. Maar hoe bleek het mjj
geen droom te zijn I Nooit hebben de
eerste schoone zonnestralen iemand zoo'n
doodelijken schrik aangejaagd, als die van
den dag, waarop ik mjjne misdaad zou
moeten volvoeren.
Alles was goed overlegd. Eenige soldaten
die twintig voet verderop in de spelonk ver-
«De mee t goddelooze leerstellingen werden
in de tweede kamer door deltig liberaal en
wild socialist gepredikt, en nog is het einde
der dingen niet.»
Het Weekblad sommeerde on«, dit te
bewijzen, er. zjj heeft na hare ongeveinsde
partijbetrekking voor de socialisten, daar
alle recht toe.
Maar heeft het Weekblad dan niet gedacht
aan de uitlatingen van hare vrienden Heldt
en Rutgers; aan de beschouwingen van]
laatstgenoemde naar aanleiding van" mr.
Keuchenius' oproeping tot gebed voor den
gouverneur-generaal en tot steun voor de
zending. Wat toch zegt het blad van deze
stelling
Het is beter een liberalen gouverneur
voorwien de clericalen bidden, dan een
clericalen gouverneur dien wjj liberalen
moeten verwenschen Een uitdrukking
gebezigd door den man van de paradjjs-
beloften, de bet, de kalot en den borrel.»
Kent zjj Heldts en v. Houtens verdedi
ging van het tweekinderstelsel niet meer,
en v. Houtens beschouwing over de Kroon?
Ten opzichte van één punt verklaren wjj
ons te hebben vergist. Ons waren de
ontzettendste adviezen van een liberaal
kamerlid inzake strafrecht ter oore gekomen
adviezen waarin hij de beteekenis der misdaad
geheet had uitgewischt, en waarvan hij
scholen waren, zouden op een afgesproken
teeken den weg versperren. Op hetzelfde
oogenbiik zouden de anderen uit de spelonk
te voorschijn treden, en de zoo van voren
en achteren overvallen prediker zou onver
biddelijk gevangen zijn. Mij was, op mijn
aanhoudend smeken, toegestaan, mjj schuil
te houden. Als de soldaten eenmaal buiten
waren, kon ik een goed heenkomen zoeken.
Spoedig begon mijn straf. Met het oog
door een spleet in de rotsen naar buiten
gericht, zag ik tien schreden voor mjj uit
zoovelen voorbijgaan, met wie ik eens den
zelfden weg had afgelegd. Mannen, vrou
wen, kinderen, grijsaards, volgden elkander
in groepjes over de steenen treden der
rotsen. Weinigen spraken. De meesten
waren ernstig en ingetogen. Op hunne door
de warme stralen der zuidelijke zon gebruinde
voorhoofden, die met glinsterde vrede, die
met mijn namelooze onrust in bittere
tegenstelling was.
Een grijsaard, dien ik daar andere perso
nen voor hem heen gingen, nog niet gezien
had, stond stil om adem te scheppen. Het
was mjjn vader. Hjj nam den hoed af,
en wischte zich het zweet van het voorhoofd.
Hoe was hjj verouderd 1 Ik las mjjn geschie
denis en zijne diepe smart daarover in de
diepe voren van zijn gelaat. Ik kon mjjne
oogen niet afwenden van de witte haren,
die ik op het punt stond met smaad te
bedekken. Reeds lang was hjj uit mjjn
oog verdwenen, als ik hem nog altijd na
staarde.
Een hevige ruk aan mjjn arm maakte
een einde aan mijn gepeins. «Is het deze?
Is het die fluisterden haastig eenige sol
daten. Ik zag den anderen kant uit. «Neen»
was mjjn antwoord. Maar het «-as inder
daad een onzer predikers, Paul Vincent.
De soldaten trappelden van ongeduld en hun
aanvoerder moest zich bljjkbaar geweld
aandoen, om zich 2ulk een buit te zien
ontsnappen. Wordt vervolgd^
