GEMENGDE BERICHTEN.
en .van ZExc. de toezegging gekregen, dat
hij zich deze zaak zou aantrekken en voor-
I ziening zou aanbrengen, ofschoon het in
verband met het tractaat tusschen Nederland
en België zijn moeilijke zijde had dit te doen
t Bij het onderzoek der begrooting van
Waterstaat heelt de heer Glinderman deze
zaak in de sectie ter sprake gebracht. Zij ne
e bemerkingen werden dan ook in het voor-
j'jjj loopig verslag opgenomen. Later heeft de
II minister hem op nieuw de verzekering ge
geven, dat hij werk van de zaak zou maken.
Wat dunkt u? Had de heer Glinderman
I !je na deze verzekering, toch nog publiekelijk
deze zaak bij den minister moeten aanbe-
Qii velen? De onbeleefdheid zou .tegen de jjdel-
|t, heid van den kiezers te doen hooren, dat
I J hij aan hen dacht, niet hebben opgewogen
Trouwens dit is dan ook de weg. Eerst
U persoonlijk de zaak aanbevelen bij den mi
I nisterdaarna zoo het niet baat) een wei-
I - nig meer drang in de sectiën en dan (zoo ook
jfi dit niet helpt) een vraag bij de openbare
I jf beraadslagingen. Eerst als al deze paden
I afgeloopen zijn, dan nemen de volksverte-
I genwoordigers de toevlucht tot het doen
van voorstellen in den vorm van amende-
I ik: manten of moties.
De heer Glinderman gaf dus blijk van
|f politieken smaak door met die gegevens
I over deze quaestie bij het openbaar debat
I te zwijgen. Hij behartigde de belangen
I van zijn district uitstekend door zijn op'.re-
I r! den in de sectiën en onder de roos.
Hiermede zij echter niets gezegd ten
nadeele van den heer Walter. Tot dezen
p| s heer was de bovengenoemde toezegging niet
I i5 gekomen.
Ij.1 üok inzake de verbinding van Vlissingen
I en Staats-Vlaander en was de afgevaardigde
I i' voor Oostburg bij den minister actief.
I li- Wij hebben zelfs allen grond te voor-
I Ir spellen dat de resultaten daarvan niet zullen
I I? uitblijven.
De zaak SchoondijkeEecloo is in de
II Kamer nog niet behandeld. Er was alleen
I Ij maar sprake van ot men een adres, op
I die zaak betrekkelrjk, al of niet aan den
I Ij* minister zou verzenden met verzoek om
inlichtingen. Bij de behandeling van dit
Ij' adres was het de heer Lohman, die na
l i' 1 tijdige voorlichting door den heer Glinder-
man, met den heer v. Kerkwijk de zaak
I j in de goede richting stuurde en de Kamer
I >j drong het adres naar den minister om
I inlichtingen te verzenden.
De heer Glinderman was toen niet aan-
wezig en kon ook niet aanwezig zijn, dewijl
f de mist op de Schelde hem ophield, zoodat,
ook al had de heer Glinderman vooruit
y kunnen zien, dat die zaak toen aan de
I 1 orde zou komen, hij er toch niet zoude
jx hebben kunnen zijn, om de belangen van
;L het comité in het openbaar voor te dragen,
if Men zegt dat de heer Glinderman wel
eens meer afwezig is. De Zeeuwsche kran-
tenschrqvers kunnen weten, dat de heer
Glinderman van de 100 leden der Tweede
lij 1 Kamer, wat de reisgelegenheid betreft, in
de ongelukkigste positie verkeert. Hij toch
moet, zal hij nog denzelfden dag tehuis
Til, zjjn, 's morgens uit Den Haag vertrekken,
5 c terwijl alle andere leden, wanneer zij s avonds
f:|L vertrekken, nog thuis kunnen komen. Hier-
j door moest hij des Zaterdags wel eens
lil verzuimen.
Wjj achten ter weerlegging van 's Week-
blads oppervlakkig oordeel genoeg gezegd
jii te hebben. Toch kunnen wij niet nalaten
te wijzen op het volgende feit:
Glindermans voorganger de heer Buteux
woonde te Middelburg, had meer vrijen
r. tijd en was niet minder dan hij gekozen
j om districtsbelangen. Evenwel woonde de
.1 heer Buteux van de 67 kamerzittingen er
,i slechts acht bjj en die acht malen dat hjj
jj op het appel was sprak hij geen woord.
l* De heer Buteux was liberaal. De liberale
ifl pers heeft dan ook gezwegen.
|i'I Is het wonder dat, den aanval dier pers
op Glinderman lezende, bij hare verschoo-
nende houding jegens Buteux, de vraag bij
'f ons rijst, of het Weekblad en consorten in
W deze zaak niet ietwat meten met twee
n maten 1
Een lichtvaardig oordeel kan niet recht-
|1 vaardig zijn.
7 Januari 89.
Goes. Zaterdag in den vroegen morgen
overleed alhier de algemeen geachte en
beminde doctor Callenfels, in den ouderdom
van 88 jaren.
Dr. G. T. Callenfels werd den 16 October
ija 1800 te Sluis geboren: studeerde te Gent
•'I en promoveerde daar in 18'24 tot doctor in
M de medicijnen, waarna hij zich te Goes ves-
|f tigde. In 1840 behaalde hij den doctoralen
L, graad ook te Leiden.
Nog op zijn ouden dag tot lid van aen
gemeenteraad gekozen, vervulde hij Jie taak
gedurende twintig jaren met ongeëvenaarden
ijver en een conscientiëuze nauwgezetheid,
die hem ook in andere betrekkingen eigen
was. Een attenter en actiever raadslid zal
inderdaad moeilijk te vinden zijn. Het belang
der burgerij zat voor bij al zijne handelingen.
Als privaat persoon deed hij veel tot leniging
van maatschappelijke ellenden vele behoef-
tigen zullen den hulpvaardigen dokter missen.
De overledene was onder meer ook voor
zitter van dc gezondheidscommissie, en van
de commissie ep het beheer der kerkelijke
goederen van de Ned. Herv. Gemeente.
De Goesche Courant melding maken-
de van een opstootje in eene vergadering
van zich noemende oud-g reformeerden te
Goes, voegt aan dat bericht toe Men ziet
in Goes doet men voor Amsterdam niet
onder. Deze toevoeging is niet erg duide
lijk. Het kan zijn dat de redactie gelijk
heeft, maar laat zij zich dan toch eens
nader verklaren. Velen harer lezers zijn
nieuwsgierig te vernemen, wat er toch wel
te Amsterdam gebeurd is, waarvoorj men
te Goes niet onderdoet.
De door den Minister Keuchenius uit
Indië opgevraagde stukken in de bekende
zaak van den eervol ontslagen kapitein
Willink-Ketjen zijn thans op het Departe
ment van Koloniën ontvangen.
De heer Ketjen, daartoe ontboden door
den minister, werd in de laatste dagen bjj
het onderzoek der stukken herhaaldelijk door
ZExc. in zjjn kabinet gehoord.
Onderwijs en Politiek.
Mr. Hubrecht, de secretaris generaal
van Binnenlandsche Zaken zegt in zyn
Voorbericht op het onlangs verschenen
cJaarboek van het onderwijs in Nederland
1889».
«Velen zijn met mij overtuigd, dat over
ons onderwijs als zijn belaagster, de
politiek, er maar vreemd aan blijft nog
heel wat te zeggen valt, voor onze volksop
voeding van hoog belang
Merkwaardig niet waar Als de politiek
maar vreemd blijft aan het onderwijs. In
1806, 1857,1878, om alleen bij het lager
onderwijs te blijven, heeft de politiek zich
met het onderwijs natuurlijk niet bemoeid.
In 1889 kon dat wel eens anders worden,
kon zijn belaagster, de politiek, wel eens
een aanval doen, en dan ware er heusch
over ons onderwijs niet* meer te zeggen,
dat voor onze volksopvoeding van hoog be
lang kon zijn 1 Dan is ons onderwijs
verloren! Ons onderwijs? 'tls de secre
taris gpneraal van Binnenlandsche Zaken,
die het zegt
De toestand des konings is wel min
der gunstigdoch niet zorgwekkend. Nu
en dan openbaart zich bij Z. M. eenige
matheid en behoefte aau {slaap, zoodat Z.
M. vaak in en uit het bed gaat. Sedert
31 Dec. houdt Z. M. wederom voortdurend
zjjne kamer, en eet hjj niet meer met de
Koningin en de Prinses aan tafel.
Een photograaf uit Apeldoorn geeft de
prinses les in de phot 'grafie. Deze lessen
hadden reeds eenige dagen, dagelijks een
paar uren plaats in tegenwoordigheid der
koningin in de gang van het paleis of in
de speelkamer der Prinses, welke tallooze
poppen en eene groote menigte speelgoed
op elk gebied bevat. De Prinses betoont
in deze lessen zeer veel genoegen en even
zeer weetgierigheid.
Naar men verneemt is een prediker
uit Indië, met verlof hier te lande, benoemd
tot commies bij het dep. van Koloniën,
ten einde te worden belast met de aange
legenheden van de zending in Nederl Indië.
Een maatregel die zeker zal toegejuicht
worden, als men zich herinnert, dat de
minister Keuchemus alleen het oog heeft
op Zending onder de heidenen.
Professor Quack heeft steeds gegolden
voor een bekwaam pleitbezorger der liberale
levensbeschouwing en een bevoegd raad
gever op sociaal gebied. Meer dan eens
verraste hjj niet alleen zjjn eigen partij
met een belangrijke studie over het maat
schappelijk vraagstuk. Laatst nog gaf hij
in zijn Staat en maatschappij vele nuttige
wenken en herinneringen. Sprekende over
den ouden dag van den arbeider, over het
bieden van ondersteuning aan den arbeider
bjj ongelukken, legt hij den vinger op de
wonde, zonder zich af te vragen of hij dat
doende zijne partij geen zeer zal doen. Hij
zegt:
«Het zou een schoon hartverheffend
schouwspel zijn geweest als de liberale
partij in Europa vroegtijdig de taak op
zich had genomen, om dergelijke voorzorgs
maatregelen vrijwillig te treffen. Doch zij
kantte zich juist tegen degenen, die he^
doen wilden. Mede door haar toedoen ver_
meerderde op dit gebied de wrevel tusschen
staat en maatschappij.»
Merkwaardig is ook het volgende, wat hjj
van zijne partij, zeer tot leering van de
rechterzijde, die thans aan het roer is zegt
«Ook van eenig toezicht, dat noodig was,
opdat niet te veel levenskracht van enkele
deelen der maatschappij werd gevorderd,
wilde de liberale staat eerst niet weten.
Wij hebben het oog op de beperking van
arbeid en arbeidstijd voor kinderen, jeug
dige werklieden en vrouwen, en op wat daar
uit oortvloeit.
Onze eeuw toch was bij de invoering
der machines begonnen op groote schaal
de onrijpe arbeidskrachten aan het werk te
stellen. De machine, het rad, had niet altijd
naast zich noodig de kracht van den vol
wassen gespieiden man, welnu, ook de vrou
wen en kinderen werden bij massa's in de
fabrieken gebracht. En ééns binnen die
wanden werden de vrouw en kinderen ge
dwongen gelijken tred te houden met bet
rusteloos door stoom gedreven werktuig.
..De machine werd nooit moeinen vor
derde ditzelfde ook van kinderen en vrouwen.
Wel had op dit gebied een verstandig staats
toezicht zooveel kunnen uitrichten. Doch
wie erop aandrong de liberale party in
Europa liet, krachtens haar beginsel, dit werk
rusten. Hartverscheurende tooneeleu hadden
overal plaats. De wreedste jammer werd
openbaar.
Men liet begaan.
De liberale partij in Europa deed in den
regel niets. Niets voor de regeling van het
arbeids contract tusschen werkgever en werk
man. Niets voor instelling van arbeidsraden
ter beslechting van geschillen tusschen 1
patroons en arbeiders. Niets voor wette
lijke voorschriften betreffende de gezondheid
en veiligheid der werklieden in de fabrieken.
Niets voor vak-onderwijs der werklieden.
Niets voor toepassing van een leerling
stelsel. Niets voor werkelijke Zondagsrust.
Niets voor al die onderdeelen der staats
bemoeiing.»
\>ij voegen hieraan toe, dat de minister
Ituijs (een uit de rechterzijde) met een ont
werp op 7rouwen- en kinderatbeid is voor
den dag gekomen, dat de goedkeuring niet
alleen van Quack, maar van bijna de ge-
heele liberale partij wegdraagt. Zeker wel
een bewjjs van beterschap.
REUK- EX SCHOOLNIEtlWS.
Ned. Herv. Kerk.
Heinkenszand. Herbenoemd tot Ouderl.
C. Njjsse tot diak. M. de Boot. Benoemd
in plaats van B. Vermande die bedankt
heeft tot ouderling J. Uijterschout en tot
diak. in plaats van C. Goeman P. Nijsse.
Uit het jaarboekje der Ned. geref.
kerken (doleeiende) voor 1889 blijkt, dat
het aantal kerken thans bedraagt 217 en
wel Overijsel en Drente 12, Gelderland 28,
Groningen 6, Friesland 47, Noord-Hollard
26, Zuid-Holland 55, Utrecht 24, Zeeland
14, Noord-Brabant 5.
In de maand December werd de
Bijz. School te Goes bezocht door 181 leer
lingen, waarvan 155 geen enkelen schooltijd
verzuimden 24 leerlingen verzuimden min
der dan 10 schooltijden en bij 2 beliep het
verzuim van 11 tot 20 schooltijden. In het
geheel bedroeg het schoolverzuim in deze
maand pet. tegen l3/n pet. in October.
Dat men zich toch niet te vroeg op
het broze ijs wage. Te Goes heeft deze
roekeloosheid heden middag meer dan een
menschenleven in gevaar gebracht. Twee
dames die zich daar met schaatsenrijden
vermaakten, zakten door het ijs en zouden
zeker verdronken zijn, zoo de jongelingen
J. Q. en V. niet onmiddellijk toegesneld waren
om haar te redden.
Hunne pogingen gelukten echter slechts ten
deele dewijl het zwakke ijs ook hun onder de
voeten wegbrak. Door inmiddels van den
kant aangebrachte hulp, geraakten de redders
ofschoon met een nat pak aan land, en
hielpen vervolgens de dames aan wal brengen.
Een dergelijk feit had gisteren plaats te
Heinkenszand, waar eenige baldadige knapen
zich ondanks herhaalde waarschuwing op
het ijs begaven, er door zakten en niet
dan na veel inspanning konden worden
gered.
Goes. Zekere Th. v. A. uit Middelburg
afkomstig, met zijne ouders in een herberg
alhier gelogeerd, verzette zich hedenavond
zoo hevig tegen het ouderlijk gezag en
mishandelJe zijne ouders zoodanig, dat de
hulp der politie moest worden ingeroepen
Met veel moeite gelukte het haar den woee-
ten knaap de handboeien om te doen en
hem in verzekerde bewaring te nemen.
Woensdag 16 Januari a.s. hoopt de
heer Glinderman lid der 2e Kamer voor
het district Oostburg, op uitnoodiging van
het Bestuur der Antirev. Kiesv. Z. Vlaan
deren Oostelijk Deel» te Axel op te treden
voor de leden van bovengenoemde kies-
vereeniging, en voor allen die nog tot de
vereeniging wenschen toe te treden.
Den 8en dezer wordt bij de Koninklijke
maréchaussees te 's Hertogenbosch overge
plaatst P. J. de Koster, thans brigadier bij
het Ordonnance Eskadron te Amersfoort.
Kruiningen. Binnenkort is onze gemeente
wedir zonder geneesheer daar de tegenwoor
dige geneesheer dhr. Fiedeldey in de volgende
maand deze gemeente gaat verwisselen met
Broek in Waterland.
's Heer Areudskerke. De vorige week werd
door het bestuur der kolenvereeniging alhier
rekening en verantwoording over het afge
loopen jaar gedaan, waaruit bleek dat ruim
2000 H.L puike kolen In twee ladingen
waren aan de leden afgeleverl, welke met
inbegrip van alle onkosten tegen den prijs
van 67 cent per H L. vrij aan huis waren
btzorgd. Jammer voor het bestuur, die als
't ware al de werkzaamheden aan de ad
ministratie der vereeniging verbonden, per
gratie uitvoeren, dat zoo weinig belangstelling
door de leden wordt betoond, daar zij bij het
doen der rekening schitterden door hun af
wezigheid.
Bij een ingezetene van's Heer A rends-
kerke kwam dezer dagen een bedelaar, die
voorgaf niets te kunnen verdienen, omdat
hij een zwerende hand had.
De rijksveldwachter Buurman, daar ter
plaatse aanwezig, beval hem zijn hand te
laten zien en toen de doeken er at waren
bleek, dat zij volmaakt gezond was. Tegen
den bedelaar werd proces-verbaal opgemaakt.
Oo-tfmrg. Het wordt voor onze streken
noodzakelijk naar het schijnt 's avonds
het pluimgedierte achter slot en grendel
te bergen. Op eene boerenhofstede toch
werden in t begin der week bijna al de
eenden meegenomen en heden nacht
brachten de heeren vogelliefhebbers een
bezoek bij den landbouwer P. K. uit wiens
hoenderhok zij 5 kippen meenamen.
Blijkens Zaterdagmiddag te Vlissingen
ontvangen rapport, zat er ter hoogte van
Zoutelande een stoomboot omhoognaam
en natie onbekend. Toen twee te Vlissingen
gestationeerde Belgische sleepbooten ter
plaatse aankwrmen, was de stoomboot juist
vlot en opstoomende. Naar men ver
onderstelt was de naam van bedoelde boot
«Busy Bee.»
Gedurende de maand December 11.
vervoerde de Stoomvaart-Maatschappij «Zee
land» 4793 passagiers verdeeld ais volgt:
per dagdienst van Londen naar Vlissingen
361, van Vlissingen naar Londen 616, per
nachtdienst van Londen naar Vlissingen 2131
van Vlissingen naar Londen 1685.
Het goederenvervoer langs beide richtin
gen beliep per dagdienst 552 en per nacht
dienst 2G84 tonnen. In December 1887
werden 4837 passagiers en 2687 tonnen
stukgoederen vervoerd.
Het Engelsche schip «Duncow», dat
door Belgische visschers te Duinkerken ver
laten gevonden en naar Antwerpen opgesleept
is, heeft zijne lading thans geheel gelost.
Ongeveer 50 ton der lading salpeter blijkt
door zeewater beschadigd te zijn en wordt
op den 7den Januari te Antwerpen in veiling
gebracht. De kosten van reparatie van het
schip zijn op 1000 pond sterling begroot
en de duur der ïeparatie op drie weken.
Nadat de lading alsdan weder is ingenomen,
zal de «Duncow» naar Duinkerken vertrek
ken.
Men meldt uit Vlissingen De dag
mailboot Duitschland is Zaterdagavond eerst
te 10 uur 15 van Queenboro hier aange
komen, zijnde wegens zwaren mist te laat
afgevaren. Passagiers en post zijn Zondag
morgen te 3 uur 30 per extra sneltrein
van hier vertrokken. De nachtmailboot
Prins Hendrik kwam Zondagmorgen eerst
te 7 uur 40 hier aan. De reizigers en
brievenmalen zijn te 7 uur 56 per faculta-
tieven exprestrein van hier vertrokken.
Het Duitsche stoomschip «Arion»
kapt. Hinrichs, komende in ballast van Ant
werpen met bestemming naar Bremen, is
Zondag ochtend op de Spijkerplaat gestrand.
Tegen den namiddag is het stoomschip weder
vlot gekomen, zonder dat van de assistentie
de'- uit Vlissingen gekomen sleepbooten
behoefde te worden gebruik gemaakt.
liet kan er soms wonderlijk toegaan
In de laatste raadsvergadering te Sappemeer
kwam in behandeling het onderwerp school-
