NIEÜWSBL AD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
1888. No. 30.
Zaterdag 8 December.
Derde Jaargang,
VERSCHIJNT
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
BH ZEEUW,
ELKEN MA. AND AG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,025
UITGAVE VAN
G. M. Klemkerk, te Goes
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 6 cent.
Familieberichten van 1 5 regelv 50 cent, iedere regel,
meer ÏO cent.
DE HEILIGE ALLIANTIE.
De H. Alliantie, door minister Keuchenius
in een zijner jongste redevoeringen te pas
gebracht, werd der. 26 September 1815 te
Parijs tusschen de keizers van Oostenrijk en
Rusland en den Koning van Pruisen aange
gaan. Krachtens dit verbond verplichtten de
souvereinen zich, «krachtens het voorschrift
des Evangelies, hetwelk ons gebiedt elkander
als broeders te beminnen, verbonden te
blijven door den onbreekbaren band van een
broederlijke vriendschap; elkander stilzwij
gend bijstand te verleenen hun onderdanen
als vaders te regeeren en oprecht den gods
dienst, den vrede en de rechtvaardigheid te
handhaven. De ondergeteekende vorsten be
schouwden zich als leden van een zelfde
christelijke familie, die voor eenigen souverein
hebben Jezus Christus, het Verheven Woord,
en die, ieder voor zich, door de Voorzie-
zienigheid belast zijn met het bestier van
een tak derzelfde familiezij noodigen alle
mogendheden uit deze beginselen te erkennen
en tot de H. Alliantie toetetreden.»
Bijna alle mogendheden gaven aan dien
oproep gehoor, maar de alliantie was slechts
van korten duur.
V De politie en de persoonlijke vrijheid.
In den bescheidensten vorm, zooals wij
dit van dien heer gewoon zijn heeft het
raadslid Quist, in de jongste zitting van den
gemeenteraad fp Goes, aan den burgemeester
in overweging gegeven het politie-personeel
voorloopig met éeu man te versterken.
Het komt ons voor dat de heer Quist
hier een woord op zijn pas heeft gesproken.
Hij wees toch op het onomstootbaar feit,
dat de Goesche politieagenten van 1 Januari
tot 31 December, geen enkelen vrijen dag
hebben, dat hun arbeidstijd op marktdagen
den gestelden termijn van twaalf uren
overschrijdt, dat bij de wisseling van dag
en nachtdienst aan de personen in quaestie
slechts zeven uren rusttijd wordt toegestaan
en dat bij de betere organisatie der politie
het belang der politie zelve geheel achter
staat bij de belangen der gemeente.
Op sommige dagen dus een overmaat van
arbeid, die zich ten slotte wreken zal op
de werkkracht en den dienstijver der agenten.
Een politieagent, die om 7 uur in den
morgen van zijn nachtelijken arbeid huis
waarts keert, en 2 uur weer gereed moet
staan behoorlijk uit- en toegerust met frissche
kracht in den dagdienst over te gaan, mag
onzes inziens tot de onmogelijke menschen
gerekend worden.
Door de politie te versterken kan hierin
verbetering gebraeht worden.
Menig burger, die overigens de godsdien
stige en staatkundige denkbeelden van den
heer Quist niet deelt, zou deze maatregel
toejuichen.
Onzes inziens had dan ook de heer Quist
met een bepaald voorstel voor den dag moeten
komen. Hjj kan het echter nog doen.
En zeer zou het ons verblijden, zoo hij
alvorens dit jaar ten einde spoedt, zulk een
voorstel indiende.
Het geldt hier een zaak van recht en
menschelijkheid, waarin de raad hem steunen
moesttemeer daar Goes' burgervader meer
malen getoond heeft, niet doof te zijn voor
billijke klachten.
Ook met het oog op de Zondagrust is
deze maatregel dringend noodig.
Vergeet het nietin Goes heeft geen
der politieagenten ooit een vrijen dagdus
ook geen vrijen Zondag.
De heer Quist, die laatst met zoo goed ge
volg een lans brak voor aime ingezetenen,
die verpleging op Veldwijk behoeven, ruste
niet voordat hij ook aan onze gewaardeerde
politieagenten eene noodzakelijke lotsverbe
tering hebbe bezorgd.
V Een dringende bede.
Gaarne plaatsen wij onderstaand schrijven.
Er wordt in Zeeland niet te veel aan deze
vereeniging gedacht, en niet minder gegeven
Door haar te steunen eert men de nage
dachtenis van haren stichter, Groen van
Prinsterer, en bevordert men de zaak van
het christelijk onderwijs io Nederland.
Dat toch de kerkelijke strijd onzer dagen
de liefde voor de kinderen onzes volks niet
doe verflauwen 1
De Vereeniging voor Christeljjk-Nationaal
Schoolonderwijs verkeert in grooten nood.
Reeds sedert jaren moest het reservefonds
worden aangesproken. Dat fonds is nu uitge
put. Door vermeerde aanvragen om subsidie
en door afneming van het ledental kan het
Bestuur onmogelijk op de tot nog toe gevolgde
wijze van werken voortgaan, tenzij er hulp,
spoedige hulp geboden worde.
En het Bestuur mag niet onderstellen, dat
de voorstanders van Christelijk onderwijs een
Vereeniging, die zooveel goeds afwerpt en die
zoo kennelijk door den Heere werd gezegend,
hunnen zoo hoog noodigen steun zullen ont
houden.
Onbekendheid met den toestand heeft de
gave allicht acherwege doen blijven. Maar
nu de toestand bekend is, zal ook naar wij
vastelijk vertrouwen de hulpe komen.
Meer dan 200 scholen worden door de Ver
eeniging gesubsidieerd. Daarvoor is, zal de
gewone subsidie uitgereikt worden, jaarlijks
f 40000 noodig. Daarenboven kostte de onder
steuning van de opleiding van onderwijzers
in het laatste jaar f 10.790. Dat maakt eene
som van f 50.790. Rekent men daarbij voor
administratiekosten, kosten voor de Hulpver-
eenigingen, Drukwerken, Commissiën en den
reizenden agent nogpl. m. f7000. dan eischt
dit een uitgave van pl. m. f 60.000.
En hiertegenover staat aan jaarlijksche bij
dragen eene ontvangst van pl. m. f30.000.
De Hoofdcommissie acht zich verplicht dezen
toestand bloot te leggen. Zij doet dit, nadat
zij het aangezicht des Heeren heeft gezocht,
wiens het goud en het zilver is en het vee op
duizend bergen.
Maar nu ligt de zaak ook voor rekening
van de vrienden van het Christelijk onderwijs
in ons land.
Dat het werk van deze Vereeniging zou zijn
afgedaan, gelooft de Hoofdcommissie niet.
Zij wendt zich nu door middel van de Chris
telijke pers tot allen, die een hart voor deze
zaak hebben, inzonderheid tot de meer gegoe
den onder hen. Men zende zijne gaven of
jaarlijksche inschrijvingen spoedig aan het
adres van een der ondergeteekenden.
Ds. P. VAN SON, Amsterdam. Voorzitter.
H. BIJLEVELD, Secretaris.
J. M. HEIJBROCK, Penningm
Y Bevordering xan het Christendom,
in In die.
Uit een geheel vertrouwbare bron ver
haalt de Iloop het volgende
,Een zeker inlandsch Regent wenschte
openlijk belijdenis te doen van het Christen
dom. Toen hij dit zijn verlangen bekend
maakte aan den adsist.-Resident zijner Af-
deeling, maakte deze hem opmerkzaam dat
hij, zoo hij Christen werd, verplicht zou zijn
zijn ambt als Regent neer te leggen, daar hij
dit ambt volgens het Regeerings-reglement
slechts als Mahomedaan kon bokleeden. De
bedoelde inlandsche Regent wilde een pen
sioen vragen om Christen te kunnen worden,
doch ook hierin werd hij verhinderd onder
den invloed van hooggeplaatste ambtenaren.
De Regent werd later krank en overleed, na
een vreeselijk lijden, zonder belijdenis te heb
ben gedaan van den Heiland, uitwendig
in elk geval als Mahomedaan.
Een Javaansch ambtenaar bij onze Regee
ring zal zijn ambt moeten neerleggen als hij
Christen wordtAls dit zoo is, dan is het
een vreeselijk onrecht, dat weggedaan moet
worden, als een even zondige als dwaze hin
derpaal op den weg der Evangelie-verkondi
ging in Indië."
Minister Keuchenius, hieromtrent door
den heer Donner gevraagd, heeft geantwoord
dat hij van deze zaak niets afweet, doch het
met zijn voorganger, v. Goltstein eens is
dat zulk een Regent, bq overgang tot het
Christendom in zjjn betrekking moet wor
den gehandhaafd.
Een feit als het bovenstaande zal dus
zeker onder dezen minister althans niet
weer plaats hebben.
Y Een blaadje uit een scheurkalender.
Onze schoolmeesters hebben tegenwoordig
ook een scheurkalender. Hij heet paeda-
gogische (opvoedkundige) scheurkalender.
Om u te doen zien wat het voor kost is,
die daar den onderwijzers ter mediteering
naar school wordt medegegeven, drukken
wij hierbij een blaadje uit dien kalender af
»9 Jan. E. Kw. 17 Jan. V. M.
Zonsopg. 8.10 Onderg. -4.3.
MAANDAG
JANUARI.
Het ideaal der Calvinistisch-clericale
roervinkenis: »de eeuwige ruste, welke
daar overblijft voor het volk van God.»
Ruste het ideaal van den jachttijger
Geloove het wie wil b
Genoemde scheurkalender, waarin haat
tegen den naaste gepredikten de voor
stander der christelijke school een jacht
tijger gescholden wordt, is geschreven door
J. Knoppers hoofdonderwijzer aan de «open
bare» school te Franeker.
Ook dit staaltje van haat en onheiligen spot
behoeft geen stormram te zijn tegen de
«openbare» school. Denk slechts aan de
grooten en de kleintjesWijt het ook
niet aan de onderwijzers. Wijt het aan
eene schoolopvoeding, waaraan elke positief
christelijke grondslag ontbreektaan het
staatsonderwijs waarin elk levend begins^
afwezig is.
De geest deugt nieten tegen dien geest
woidt zoo weinig getuigd.
Zelfs orthodoxe mannen halen hem binnen.
Zie het aan de Goesche kerkvoogden,
die gastvrijheid weigeren aan hen, die niets
liever willen, dan door steun te bieden aan
het christelijk schoolonderwijs, dezen geest
te weerstaan en de kinderen onzes volks
aan diens heerschappij te onttrekken.
Zij weigerden voor een enkel paar uren
aan geestverwanten het kerkgebouw,
dat zjj bij eenzelfde besluit openstelden
voor Jan Rap en zijn maat, die behoefte
gevoelden aan een concert 1
Zoo vliegt èn kerk èn school al meer
achteruit.
7 December '88.
Goes. De noodzakelijkheid van het on
derzoek der Profetische Schriften, zoo
luidde het onderwerrp dat gister avond
de Weleerw. Heer Ds. N. de Jonge van
Brussel kwam behandelen, om de eerste der
winterlezingen van de Chr. Jong. Vereen.
«Ken den Heere it. al uwe wegen» te vervullen.
En het onderwerp was zeker niet alledaags
doch volkomen voor den spreker geschikt.
Op de gewone heldere nuchterheid, duidelijk
en populair, maar met toenemende ernst
en kracht ging de spreker na hoe het toch
komen zou, dat het onderzoek der prot
schriften in zoo vele kringen van geloovigen
van de gemeente zoo op den achtergrond
geraakt is en vanwaar het onderscheid dat
de verwachting van den komenden Christus,
die in de gemeente der eerste eeuw zoo
leefde, en door Paulus en zjjn mede-apostelen
zoo op den voorgrond was geplaatst, nu
zoo was op zq geschoven. Al de veront
schuldigingen daarvoor bijgebracht werden
ontzenuwd, en er viel zeker voor vele «veel
lezers» en «snellezers» in deze tijden van
boek- en courantoverstrooming heel wat
mede te nemen om over na te denken.
Doch vooral was de spreker hartaangrjjpend
ernstig, toen hij in het tweede gedeelte
zjjner rede de dure roeping der gemeente
aanwees; die, den Christus verwachtende
om de gerichten Gods te voltrekken over
een zinkende wereld die rijp wordt voor het
oordeel, zich opmaakt om te redden wat te
redden is uit een wereld zonder God en
de roeping te vervullen die Noach had in
de eerste wereld. Doch tot dit alles was
noodig bereidheid voor de komst van Christus,
verwachting en uitzien naar Hem, Wiens
verwachting voor de Gemeente de bron is
harer blijdschap en heiligmaking.
Wie den spreker kent, weet hoe hjj niet
hoopvol oordeelt over de toekomst van de
volken van Europa en de beteekenis der
socialistische en anarchistische woelingen
wier onderaardsche werkingen hoe langer
hoe onrustbarender zich doen hooren, niet
kleinacht. In Brussel wss Zondagnamiddag
het sensatiebericht uit Parijs verspreid dat
Boulanger zich tot dictator had weten te
verheffen, verscheidene hooge regeerings-
personen gevangen genomen waren en de
commune reeds was uitgeroepen.
Het was een loos alarm, doch de gisting
er door ontstaan teekent bange verwachting
waarmede de volken van Europa deze dingen
gadeslaan.
Met een krachtig woord van opwekking
tot naarstig en biddend onderzoek der
profetische schriften, eindigde spreker zjjn
rede, waarna hjj met dankzegging besloot..
Het zeer talrjjk opgekomen publiek had
met bijna hoorbare stilte den geachten
spreker aangehoord.
De verkiezing voor een lid der pro
vinciale staten in het kiesdistrict Tolen
(vacature Bolier) zal plaats hebben op 8
Jannari a. De herstemming, zoo noodig,
op 22 Januari.
