NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
1888. No. 24.
Zaterdag 24 November.
Derde Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ÜDVERTENTIEN:
Kerk- en Schoolnieuws.
Gemengde Berichten.
V
DE ZEEUW,
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND,
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers0,02®
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Een professor en zijn stroobiljet.
Na het vileine stukje dat wij een vorige
maal overdrukten uit Schiedam, laten wij
thans volgen het stroobiljet dat dezer dagen
aan de kiezers in Schiedam werd toege
zonden door dr. E. H. v. Leeuwen, hoog
leeraar in de heilige Godgeleerdheid te
Utrecht, vroeger bedienaar des Goddelijken
Woords te Vlissingen en te Vlaardingen.
Men lette op zjjne fijne gekuischte woor
denkeus, en bedenke daarbij dat het niet
is een poldergast, maar een hoogleeraar
die spreekt.
Aan ntijne Vrienden,
Kiezers in het disirict Schiedam.
mannen bkoedebs 1 een enkel woord zij mij
ook nu vergund, terwijl gij wederom U ge
roepen ziet tot een strijd bij de stembus, dien
het gansche land met belangstelling volgt,
omdat ieder gevoelt, wat er afhangt van de
toekomst. Het komt er meer op aan, dat de
brutale overmoed der ellendigste coalitie niet
nog brutaler worde. Reeds is het zoover
gekomen, dat een Ultrainontaansche Maas
bode en een walgelijk Utrechts krantje dat
zich de Oranjevaan noemt, openlijk durven
samenstemmen in den eisch, dat men mjj en
anderen, die den moed hunner overtuiging
toonen, een slot op den mond legge. Wel
zeker 1 De Heeren hebben het maar voor het
zeggen. Zij moeten het ons maar doen weten
hoe zij 't het liefst zouden inrichten, om
alléén het woord te hebben 1 Dat komt er
van als ons volk danst naar de pijpen van
de heeren KUYPER en SCHAEPMAN
Inderdaad de zaak wordt ernstig, Ik vraag
U mannen 1 Wat wilt gij De tyrannie, of
de Vrijheid? Ik weet dat g(j de Vrijheid
wilt. Welnu, gij hebt te kiezen tusschen die
twee. De heer W. SIX vertegenwoordigt,
nu in de omstandigheden en toestanden van
het oogenblik, de Vrijheid in het Vrije
NEDERLANDde heer VAN DER BORCH,
gelijk ieder die zich verlaagt tot een marionet
in de handen van SCHAEPMANen KUYPER,
vertegenwoordigt de tirannie. Ziedaar mijne
heilige overtuiging; eene overtuiging, die
men bestrijden moge, maar die niemand mij
beletten zal, openlijk voor God en menschen
uit te spreken.
MAJ\NEN BROEDERSik bid u, zorgt
er voor, zooveel in U is, dat ons Vaderland
niet „aan den verkeerden kant" kome te
staan, als het er op aankomt. En het komt
er op aanWie niet blind is ziet het.
Ik bid UKiest den heer
Jhr. Mr. W. SIX,
dat wil zeggen, vóór de vrijheid en tegen de
tyrannie
Wjj voegen hieraan alleen nog toe:
lo. dat bij politieke verkiezingen de libe
rale candidaten tegenwoordig steeds worden
aanbevolen door Godgeleerde professo
ren, terwijl de rechtsgeleerde hoogleeraren
zwijgen
2o. dat de liberale bladen, die vroeger
steeds klaagden dat de dominés zich te veel
met politieke verkiezingen inlieten, thans
nu het in hun belang(?) is, deze inmenging
der geestelijken toejuichen en met beide
handen aangrijpen
3o. dat het clericalisme hierdoor verplaatst
is van onzen kant naar dien der liberalen
4o. dat toon en inhoud van dr. v.
Leeuwens geschriften onrustbarend beginnen
te dalen. Die het niet gelooft, legge naast be-
vengemeld vileine episteltje de heerlijke preek
«.Jezus' tranen,door dienzelfden dr. v.Leeu-
wen in 1873 uitgesproken en in het licht ge
geven en wie huivert
een verschilt
dan niet bij zulk
V De afdeelingen,
In drie van de vijf afdeelingen hebben
de liberalen de meerderheid gehaald zoodat
slechts twee antiliberale en drie liberale
voorzitters in die afdeelingen gekozen werden.
Naar onze bescheiden meening had dit
anders kunnen zijn. Van de liberale kamer
leden toch waren er slechts drievan de
antiliberalen negen, zegge' negen bij de
trekking der afdeelingen afwezig.
Zonderen wij hiervan uit de heeren v. d.
Borch die er nog niet wezen kon
en v. Nunen (die ziek is) dan blijven er
nog zeven die er hadden kunnen zjjn.
Waren die zeven op het appel geweest, dan
zouden er drie antiliberalen en slechts twee
liberalen in de centrale sectie gekozen zijn.
Nu hadden wij slechts de meerderheid
in de eerste en derde afdeeling. De af
wezigheid van de heeren De Geer, Brantsen
en De Ram maakte dat wij in de vierde
afdeeling, in plaats van 11 tegen 9 kwamen
te staan 8 tegen 9 dus de liberaal daar
met een stem zegevierde. In de vijfde af
deeling zouden wij ook de meerderheid
g^had hebben, indien slechts een van de
twee afwezigen er had kunnen zijn, doch
dit was door de ziekte van den heer av.
Nunen onmogelijk.
Toch blijft het onwedersprekelijk, dat bij
betere opkomst in de vierde afdeeling de
meerderheid in de centrale sectie ons zou
geweest zjjn.
Wil men den heer Brantsen uitzonderen,
dewijl de zitting der Staten van Gelderland
helm verhinderde, dan verandert dit toch
nog niets aan onze berekening. Het zou
dan 10 tegen 9 geweest zijn; en wij had
den dus nog de meerderheid gehad.
zwingelen, nog aan enkele leden dier ge
meente werk.
Terneuzen 22 Nov. Gisteren avond trad
in de Herv. kerk alhier op Dr. Gerth van
Wijk van 's Gravenhage om eene rede te
houden van wege de Unie, een school met
den Bijbel. ZEerw. deed dit naar aanleiding
van Spreuken 4 23b. Eene collecte ten
behoeve van het Suppletiefonds om behoef
tige kinderen in staat te stellen de Chr,
School te bezoeken bracht op f36,02. Ver
leden jaar bedroeg de collecte bij eene rede
door Ds. P. Biesterveld in de Chr. Ger.
kerk gehouden f56,52.
Dezelfde lezing hield de spreker ook te
Zaamslag. Op beide plaatsen in het kerk
gebouw der Nederd. Hervormde gemeente.
23 Nov. 1888.
De minister van binnenl. zaken is
teruggekomen van zijn plan om terstond
alle beurzen van de Rijkskweekscholen op
te heffen. Hij handhaaft er voorloopig tien
aan elke Rijkskweekschool doch zal reeds
liet volgend jaar een dier scholen ophef
fen. De minister vindt geen termen,
gemeenteverordeningen, waarbij kinderen
boven 12 jaar van de scholen worden ge
weerd, te vernietigen, al betreurt hij het
dat dikwijls alleen om te bezuinigen zulke
verordeningen worden gemaakt.
Verplaatst de rijksveldwachter (jacht
opziener) J. A. Duininck, van Kinderdijk
naar Aardenburg.
Aardenburg, 21 Nov. In deze gemeente
bestond vroeger een commissie tot wering
van Bedelarij. Deze is thans omgezet in
eene commissie tot werkverschaffing, gedu
rende de wintermaanden. Zij is daartoe
in staat gesteld, door milde bijdragen der
burgerij. De arbeid, door die Commissie
verstrekt, aan negen mannen en even zooveel
vrouwen, is deze week aangevangen. Zij
bestaat voor de mannen, in 't zwingelen
van vlasvoor de vrouwen, in het maken
van manden. Den baas-zwingelaar kon men
in deze gemeente vinden: de baas-mande-
maker is uit Maldeghem. Van iedere gezinte
werken evenveel personen. Bovendien ver-
sehaiïen de Doopsgezinden mede door vlas-
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Renswoude E. Loen te
Grjjp'kerke.
Bedankt voor Stellendam door S. Slees-
wijk Visser te Rjjsoord.
Krabbendijke. Maandagavond zijn door
het kiescollege der hervormde gemeente
benoemd tot ouderling N. van Sabben en
tot diaken Th. van Doorn.
De aftredenden A. de Visser Ouderling en
J. van Maldegera diaken hadden beiden ver
klaard, eene eventueele herbenoeming niet
te zullen aannemen.
Ned. Ger. Kerk.
Beroepen te 's Grevelduin Capelle W.
Raman te Westbroek.
Bij de synodale Commissie is eene ken
nisgeving ingekomen van ds. Sleeswijk Vis
ser te Rijsoord, dat hij in hooger beroep
komt bij de synode die in Juli van het
volgende jaar vergadert.
Ev. Luth. Kerk.
Beroepen te Zierikzee C. B. Gonlag te
Beverwjjk.
Chr. Ger. Kerk.
Aanstaanden Zondag namiddag hoopt ds.
C. Wijdoogen, beroepen van Oud-Vosmeer,
te Meliskerke zijn intrede te doen, na be
vestigd te zijn door ds. A. Littooy.
Voor de Javaansche bijbelvertaling
waarvoor het Britsch- en Buitenlandsch bij
belgenootschap indertijd f4600 heeft ge
schonken, komt nu nog slechts f 300 te kort.
De boeken Mattheus, M trkus en Lucas zijn
reeds in het licht verschenen, terwijl het
boek van Johannes ter perse is.
Ook liggen voor de pers gereed de Han
delingen en het Nieuwe Testament tot 2
Thessalonicensen het overige heeft nog eene
kleine herziening te ondergaan, zoodat eer
lang het geheele nieuwe testament in die
taal zal zijn overgezet.
Voor de betrekking van onderwijzer
aan de openbare lagere school te Rilland
hebben zich slechts twee sollicitanten aan
gemeld.
Oostburg 20 Nov. Naar wij vernemen
zal er in 't begin van 't volgende jaar een
katholieke bijzondere school alhier opgericht
worden en is de grond daarvoor reeds
aangekocht.
Rilland Bath. Zaterdag viel het driejarig
zoontje van den kleermaker M. van den
zolder, ten gevolge waarvan iet Woensdag
overleden is.
Woensdagmiddag te 5 uur is
Scheveningen op 300 meter afstand van
kust, en ten aanschouwe van duizende toe
schouwers die bij den hevigen storm niet
bij machte waren hulp te bieden, de Fran
sche bark Ango met man en muis (op twee
man na) vergaan. Berichten omtrent deze
ramp zijn hartverscheurend. Men zag
laatste stuiptrekkingen van de bemanning,
welke steeds hooger en hooger in het want
en de masten klom. Men onderscheidde
duidelijk tien man aan boord, waarvan drie
aan den fokkemast hingen, een in de
zat en de overigen in de masten. Vuur
pijlen, waaraan reddingsljjnen, werden ge
schoten, doch zij konden de ongelukkiger
niet bereiken. De reddingsboot moest on
verrichter zake terugkeeren. Het schip sloeg
dan ook weinige minuten daarna uit elkaai
en de opvarenden werden door de golver
verzwolgen. Slechts twee van de drenke
lingen werden aan land gespoeld, en be
wusteloos opgenomen. Op een paar karrer
vervoerd naar het nabijzijnde Kurhaus
werden ze daar gelukkig tot bewustzjjr
teruggebracht en verder liefderijk verpleegd
Uit de mededeeling dezer ongelukkigen
atkomstig van Quiberron (Frankrijk) bleel
dat het schip reeds tien dagen lang
gevaarlijken toestand verkeerd had, da
het Dinsdagmorgen te 8 uur lek gewordei
was en de bemanning van dien t(jd af to
het laatste oogenblik met de kracht de
wanhoop had gepompt, zonder anderen uit
slag dan dat men te Scheveningen voor
kust gekomen was. Toen kon men he
schip niet meer houden en trachtte he
daarom met volle zeilen op de kust aai
te sturen. Doch het schip raakte vast, er
de bemanning moest alle hoop op redding
opgeven. Zij zagen zelfs de machteloo»
pogingen om hen te redden, die van he
strand beproefd werden. De kapitein dii
met de papieren in een ra zat, viel ovei
boord bjj het kappen van de middenmast
Van het schip is niets overgebleven. Vee
is reeds aangespoeld, doch lijken z(jn nog nie
gevonden. Het schip was geladen met kolen
De kapitein was reeds bjj het kappen vai
een mast zwaar gewond, en werd het eers
over boord geworpen. De overigen onder
gingen het zelfde lot, maar de meesten di
konden zwemmen, hadden zich met dei
sterken stroom laten meevoeren, terwijl dt
beide geredde mannen recht op den wal aan
zwommen.
't Is een vreeseljjke gedachte dat dez
menschen vergaan zjjn door een domheii
der redders en door de onvoldoendheid dei
reddingsmiddelen.
Het Vaderland wijst althans op het
volgende Het heeft een uur geduurd voor
de eerste pijl werd afgeschoten die wegens
onvoldoenden toestand van het toestel mis
lukte. Eerst een kwartier later ging de
tweede pijl, doch ook al ware zij gelukt, zou
den de menschen toen niet meer in staat ge
weestzijn haar aan de lijn te bevestigen.Ook z:
die het toestel moesten bedienen, hadden e
geen verstand van. De reddingsboot ha
van een geheel andere zijde moeten uitga ai
dewijl er een sterke stroom noordwaarl
liep. De reddingsmiddelen waren aller e
lendigst. De schrijver eindigtVoor on
oogen, op 200 M. van de kust 10 of 4
menschen te zien vergaan, die hadden kun
nen gered worden, is ergerlijk,
