Nederland in 1813.
Installatie van inr. Pijnacker
Hordijk.
W
Uit de Transvaal.
Kerk- en Schoolnieuws.
Landbouw enz.
Gemengde Berichten.
hoopte dat zulks; nooit weer gebeuren zou.
Hier werd bedoeld de mededeeling dat de
luster des Keizers toch in het huwelijk zou
.reden met deu oud-vorst Alexander van
Batten berg-Bulgarije.
29 October 1888.
Des namiddags van den 29 September
;aven drie kanonschoten op de catadel Prins
■rederik te Weltevreden het sein dat de
lieuwe gouverneur-generaal in aantocht,
vas. Even na 12 uren was hel stoomschip
Sumatra in de nabijheid van Tandjong
Viok gekomen. Een gezantschap begaf zich
.an boord, en wenschte den g. g. geluk
net zijn behouden aankomst. De oorlogs
chepen salueerden enz.
Om half 7 begaf hij zich met zijn familie
ler spoor naar liet rijk versierde station
Jatavia, waar vele hooggeplaatst en hem
p het perron gelukwenschten. De g. g. steeg
jen in eene met zes paarden bespannen
oets. Een en twintig saluutschoten op het
tadhuisplein en het steken der trompet
erkondigden dat het station verlaten werd
n de intocht hegon. Een peloton cavalerie
irig voorop, naast de koets reden twee
fficieren, daarachter kwam weer ruiterij
n toen volgden de rijtuigen met de leden
er beide deputatiën. Een derde peloton
aardevolk sloot den stoet, die stapvoets door
e eerebogen, langs de met vlaggen getooide
traten liep, tusschen de in rij en gelid
eschaarde h ofden der vreemde oos-
jrlingen, de inlandsche ambtenaren, de
tadssoldaten, de piekeniers, de infanterie
n de schutterij, terwijl een dichte volks
menigte zich overal verdrong. De offertafels
ler Chineezen, met roode vlaggen versierd,
iun wajang op eenige plaatsen opgestel I,
t het vreemde jvan den Inlandschen en
•osterschen landaard trok zeer de oplettend-
eid van den nieuwen landvoogd, die telkens
kn de hem vergezellende commandanten
im inlichting vroeg.
i De muziek der stadssoldaten blies het
U ilhelmus. Voor het hotel waseeneere-
oort opgericht, met dit opschriftHulde-
ïjjk aan Z. E. Mr. C. Pijnacker Hordijk».
Da vice president en de leden van den
tad van Indië, de secretarissen enz. wacht-
isn hem aan den hoofdingang op en he
rleidden hem naar de groote zaal, waarde
juverneur generaal Van Rees op de estrade
td plaatsgenomen, omringd door de genoo
gden. De nieuwe g. g. werd door den
;er V. Rees verwelkomd en plaatste zich
narna op de estrade, de heer V. Rees
aatste zich toen aan zijn rechterhand. De
Ser V. Rees sprak een hartelijk woord,
aarin hij wees op de moeielijke omstan-
gheden waarin zijn opvolger thans optrad
i Indie beroerd werd door opstanden,
ij zei ook dat de regeering in Nederland
em zoo tegengewerkt had. (Of hij de oude
de nieuwe regeering bedoelde, is niet dui-
•ln het antwoord dat de heer Pijnacker
ord\jk gaf sprak het vaste voornemen (en
"arvoor kennen wij hem reeds uit den tijd
en hij minister was) om zijn eigen weg
FEUILLETON.
IV.
Meer dan de helft van Napoleons leger
i!is in Rusland gebleven. Het geheele ge-
W zijner oppermacht daverde van den
,'iok. Rusland noemde na deze nederlaag
n krijg begonnen. Pruisen voegde zich
1 hem. Ook Zweden. Straks ook Oosten -
ik. Alles was er op aangelegd den man
ontmoedigen.
Doch wie dit meende, kende hem niet.
jii legermachl, nog geduchter dan de
ige, zou hij op de been brengen.
jVijf maanden later stond hij reeds weder
'it 166 duizend strijders en 350 kanonnen,
,t als verdediger, maar als aanvaller ge-
hd, en telde hij, weder drie maanden later,
(1,000 gewapenden onder zijn bevelen, en
■•er dan duizend stukkeneen macht,
,.armede hij die zijner tegenstanders verre
brtrof
,Maar wie zal de weëen tellen, de tra
il en de vcrwerfschingen, die dit nieuwe
er vergezelden Het had moeite gekost,
bijeen te krijgen. Ook in Nederland,
it aantal strijdbare zonen was uitgeput.
Ts de schut terijen, thans nationale garde
jioemd, werden als recruten opgeroepen,
igelingen van aanzienlijken huize, die voor
(>ge sommen zich een plaatsvervanger had-
i gekocht, werden met geweld gedwongen
te gaan en door eigen oogen te zien, zonder
echter do< f te zijn voor raadgevingen van
vertrouwde ambtenaren.
Daarna had aan het VVaterlooplein op
het paleis di overdracht plaats van het be
stuur en verleei.de ZExci de gouverneur
generaal mr. Pijnacker Hordijk audiëntie
aan allen, die het verlangden.
Moge zijn bestuur rijk gezegend zijn
De aanvraag ter calamiteus verklaring
van den Sophiapolder in de eerstkomende
vergadering der Staten van Zeeland te
behandelen trekt meer en ineer de aan
dacht. De Noordkust van Noordbeveland
werd bereids door enkele. Leden der provin
ciale Staten bezocht. J. I. Vrijdag waren
daar de heeren J. H. Snijders uit Middel
burg en Mr. Wagtho uit Tolen met andere
heeren, waaronder ook deskundigen. Hel
op Noordbeveland wonend lid der Staten,
de heer Huvers vergezelde hen.
- Z. M. heeft pensioen verleend aan de
onderwijzers P. Louwerse en A. J. Frenks
resp. te Den Haag en te Vlissingen, tol een
bedrag van resp. f566 en f600 'sjaars.
H. M. onze Koningin heeft een zwaar
verlies geleden, door den on verwachten dood
barer Moeder. H. D. H. de Vorstin van
Waldeck Pyrmont geb. Helena Wilhelmina
Henriette Pauline Marianne, dochter van
wijlen Hertog Willem van Nassau. Zij werd
den I2n Augustus 1831 geboren en bereikte
alzoo den leeftijd van 57 jaren. Den 26n
Sept. 1853 huwde zij met den regeerenden
Vorst van Waldeck Pyrmont. Haar echt
verbond werd met vijf kinderen gezegend,
vier dochters en een zo >n.
De Vorstin had reeds redert jaren een
zwakke gezondheid. In de laatste dagen
openbaarde zich een longontsteking, die
Zaterdag een einde aan haar leven maakte.
Yeere. In de raadsvergadering van 27
Oct. alhier, werd de gemeentebegrooting over
1889 in ontvangst en uitgaaf vastgesteld op
f 9166,91 Vs, waironder f2550 voor het
openhaar onderwijs.
Aan een brief van een Groninger, die
lezer dagen naar Transvaal trok, ontleen en
wij het volgende uit de Nieuwe Prov.
Groninger
Vrijdags-avonds 7 uur vertrokken we
met den spoortrein uit kaapstad. We
voeren door dorre streken, langs kale rotsen
en bergen en hadden eene vrij vervelende
reis. 's Zondags-avonds stapten we uit te
Kimberly nadat we dus tweemaal 24 uren
in den trein hadden gezeten.
Kimberly is wel eene aardige plaats en
heeft haar ontstaan te danken aan diamant
groeven die zich in hare nabijheid bevinden.
Van Zondag op Maandagnacht |logeerden we
in Transvaal Hotel, maar ik kan dit hotel
niet aanbevelen't was er peperduur en
niet best.
We waren een gezelschap van 14 per
sonen en besloten met elkander een wagen
te huren, die ons naar Pretoria zou brengen.
We accordeerden voor 60 pd. sterling.
Aan den avond van dienzeltden dag ver-
Chr. historisch blad onder redactie van
ds. A. Brummelkamp. Uitgever E. Haan
te Groningen.
dienst te nemen in de Eerewacht Gardes
d' honneur) om den Keizer op (zijn «triumf-
tochten» te vergezellen. Zoo werden 10
duizend jongelingen diefelijk uit. het huis
huns vaders ontstolen, om nimmer terug te
keeren.
Natuurlijk werd het door de Fransche
ambtenaren niet uitgesproken, dat deze jon
gelingen tegelijk als gijzelaars moesten dienen,
teneinde op die wijze van het gedwongen
trouwbetoon der hoogere standen verzekerd
te zijn. Velen weigerden; doch zij werden
met geweld opgelicht en naar Frankrijk
gevoerd.
Niet alleen de weerbare lichtingen werden
opgeroepen; doch ook de twee jaren jongere
lichtingen, die eerst in 1815 hadden be-
hooren te worden opgeroepen.
Kinderen van zeventien jaren in de gele
deren En met een derwijze samengeflanst
leger behaalde Mapoleon nog enkele over
winningen Toch was deze poging de laat
ste worp die de overweldiger deed de laatste
zet op het politieke schaakbordde laatste
stuiptrekking van den leeuw der wildernis;
een sprong in het duisterZij was de
voltooiing van het einde, waarvan Moscou
het begin had gezien
Ons bestek lai.t niet toe, stil te staan bjj
de verschillende krijgsverrichtingen, die den
merkwaardigen«Volkenslag» van 14 October,
de nederlaag vat» Leipzig voorafgingen. Het
geheele Duitsche vaderland sloeg in angstige
verwachting de ontzaglijke worsteling gade
lieten -,ve Kimberly om op korten afstand
v in deze plaats voor liet eerst in de open
lucht te kampeeren. Slechts twee vrouwen
waren er bij ons gezelschap die met haar
beiden in een tentje, dat zich op den wagen
bevond, konden slapende overige leden
van t gezelschap kropen heel leuk onder
een zeil dat op den grond werd uitgespreid.
Onze wagen was bespannen met 2 paar
den en 10 muilezels en toch ging het zeer
langzaam vooruit, de landstreek, die we
doortrokken, leverde niets schoons op; alles
was dor en kaal, doch 'twas ook winter.
Na vier dagen te hebben gereisd kwamen
we te Christiania, wat ik een mooien naam
vind voor die luttele huizen die te zamen
deze plaat' vormen.
We hadden alzoo Christiania 's Vrijdags
verlaten en hoopten den volgenden avond
Bloemhof te bereiken, maar we hadden
buiten den waard of liever buiten den mod
der gerekend 's Zaterdags morgens bleven
we plotseling steken en wat we ook deden
om wrer los te raken, niets baattewe
hebben ten laatste alles er algeladen en
eindelijk gelukte het; we hadden 24 uren
vast gezeten en bereikten Bloemhof eerst
des Zondags voormiddags. Voor liet overige
ging nu alles tamelijk goed, 't ging lang
zaam vooruit, maar wij vorderden toch.
We passeerden Potchefstroom, eene schoo-
ne boschrijke plaats en bereikten juist op
Pinkstermaandag Johannesburg. Deze plaats
is verbazend groothoewel nog slechts 1 /2
jaar bestaande liëeft zij eene kolossale uit
breiding verkregen, 's Donderdags daarna
arriveerden we 's morgens te 10 uur, te
Pretoria.
Den nacht van Woensdag op Donderdag
hadden we op 2 uur afstand ten Zuiden
van Pretoria doorgebrachtten bewijze hoe
koud we het daar hadden kan ik u mee-
deelen, dat toen we 's morgens weer op
trokken en we' voor een riviertje kwamen,
we dit letterlijk moesten doorbreken, daar
er eene laag ijs op lag van een centimeter
dikte.
We waren allen recht verblijd ons doel
te hebben bereikt.
Onze voerman zette ons en onze bagage
midden op bet kerkplein af en nu mocht
ieder een goed heenkomen zoeken.
Wij informeerden spoedig naar een paar
kennissen en door hunne bemoeiingen als
ook door de vriendelijkheid van den Wel-
Eerw. heer Ds. Postma mocht bet ons
aanstonds gelukken een huisje te vinden
waar we ons voorloopig konden installeeren,
In de gemeenteraadsvergadering te
Nisse Zaterdag gehouden werd met alle
stemmen tot gemeente-geneesheer benoemd
dhr. G. C. Schilham te Heinkenszand.
Genoemde heer is ook als zoodanig tijde
lijk benoemd te 's Heer-Abtskerke.
Middelburg. In de raadsvergadering van
aanstaanden Woensdag zullen o. a. behandeld
werden: Het nemen van een besluit inzake
verhuring bovenlokalen waarborg. Re
kening en begrooting concertzaal. Brief
van de commissie van het bestuur van den
Vlissingschen rijweg betreffende roeiing van
boomen. Rapport B. en W. op 't adres
van J. Vos om tegemoetkoming in zijne
personeele belasting. Brief van bet B.
Armbestuur betreffende dekking te kort op
tusschen zelfbehoud en hoovaanlij. Pruisen,
Russen en Oostenrijkers een enkele maal
door Zweden gesteund, streden met onge
kende geestdrift om het behoud der vader
lijke erve, om herwinning van de dierbare
vrijheid.
En de Heere gaf hun de overwinning
Na de door Blucher bevochten zege bij
Grosz Beeren, bij Culm en bij Dennewitz
werd de vrijwording van Duitschland
beslist.
De overweldiger kon zich niet dan door
een overhaaste vlucht redden. Door de
bevolking meegesleept, grepen thans zelfs
vorsten die eens zijn voeten gekust hadden,
hem bij de keel.
Baden, Wurtemberg en Beijeren deden
als de de ezel in Lafontaine's fabel, die der»
halfdooden, eens door hen aangebeden leeuw
nog eenige schoppen meegaf op zijn weg
uit dit leven.
Steeds doorde verbondenen gevolgd, keerde
Napoleon tot zijn Jk weder; en toen eenige
maanden daarna het Pruisisch-Russische
leger Frankrijk aan de Noordzijde binnen
rukte, overschreed het Engelsch-Spaansche
onder Wellington de Pyreneeën, om van
de Zuidzijde het land binnen te rukken.
Het vrome volk juichte
«Dit is van den Heere geschied en het
is wonderlijk in onze oogen.»
Wie echter meenen zou, dat in ons vader
land de blijdschap over dezen gelukkigen
rekening touwpluizen. Voortzetting behan
deling begrooting gasfabriek 1889. Gemeen
tebegrooting 1889.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Gameren ds. J. A. v. Boven
te Souburg.
Bedankt voor Velzen door dr. G. P. Kruijlï
te Domburg!
Ned. Geraf. Kerk.
Drietal te Zaamslag.
Ds. G. J. Barger te Driebergen, K. Fern-
hout te Zwartsluis, S. Sleeswijk Visser te
Rijsoord. Z. K.
Chr. Ger. Kerk.
Drietal te Kamperland A. Delfos zen-
delingsleeraar te Leiden, J. van Schaik te
Middelharnis en H. Vissink te Gameren.
Kolijnsplaat. Bij de tweede vrije stem
ming voor drie leden van 't Kiese» llege zijn
uitgebracht 107 stemmen. Voor de vacature
J. Haringman verkreeg J. Nieuwdorp 60
stemmen, A. L. Haringman 15 stemmen.
J. Janse Kz. 15 stemmen. Gekozen J. Nieuw
dorp. Vacature H. de Looll'zijn uitgebracht
op P. Tazelaar 31 stemmen J. Janse Kz.
29. Herstemming tusschen P. Tazelaar en
J. Janse Kz. op Zaterdag 3 November. Va
cature J. Caljouw zijn uitgebracht op A.
Deurwaarder 53 stemmen. P. Tazelaar 13
J. Nieuwdorp 9 stemmen. Herstemming
tusschen A. Deurwaarder en P. Tazelaar
Volstrekte meerderheid was 54. De heeren
Deurwaarder en Janse zijn de orthodoxe
candidaten.
Heerenveen. Gisteren in de voormiddag
godsdienstoefening werd onze van Terneu-
zen overgekomen leeraar, ds. J. Westerhuis
in zijn ambt bevestigd door zijn zwager ds.
S. A. van den Hoorn van Tiel naar aan
leiding van Ps. 116:16a. Des namiddags
verbond ds. Westerhuis zich aan de gemeen
te met een woord naar aanleiding van Hebr.
13 vers 8.
Het kerkgebouw was beide malen overvol.
Met ademlooze stilte werden beide redenaars
aangehoord.
Omtrent de landbouwwerkzaamheden,
meldt men ons uit het 4de district van
Zeelanddat het uitnemende najaarsweér
letterlijk alles ten goede komtboer en
arbeider zitten nog overkropt van weik.
Het is alles laat en nog zoo druk als in den
oogst. De suikerpeen worden di uk aange
voerd en verzonden de opbrengst bedraagt
slechts éen derde van andere jaren. Aard
appelen worden nog veel gestoken. De
paardenboonen zijn omtrent gemend en
droog binnen gekomen. Veel is er reeds
gezaaid en nog dagelijks worden duizenden
korrels aan de aarde toevertrouwd. Het
land ligt prachtig. Het paardenwerk behoeft
naar niets te wachten.
Wie is wijs die neme deze dingen waar
en dat zij verstandiglijk letten op de
goedertierenheden des Heeren! Ps. 107 43.
Vlissingen. 7aterdagavor.d met denlaatsten
sneltrein van Amsterdam zjjn hier aange
komen de majoor H. C. Hodder, met zijn
ommekeer volkomen en algemeen zou zijn,
die heeft het mis.
Immers zegt Groen van Prinsterer
al trok het vrije Duitschland juichend op
ten kruistocht, de Franschen bleven meester
in Hollandmachtig om het weerlooze volk
te bedwingen. Er waren nog troepen be
schikbaar, om een land, voor de verdediging
van frankrijk zelf van onberekenbaar ge
wicht, aan de ves bonden legers met door
steking der dijken en opening der sluizen
te betwisten.
Indien immer bevrijding van Nederland
mogelijk was, van waar, door wien, op
welke voorwaarde zou zij komen Nog op
16 Nov. dus éen dag slechts voor de
beantwoording dezer bange vraag, had Na
poleon tot Schimmelpenninck gezegd
«Laat men in Holland overtuigd zijn,
dat ik het land, liever dan het af te staan,
aan den oceaan teruggeef.»
Indien er nog redding mogelijk was, al
thans nog in dezen winter, dan zou Holland
misschien kunnen bevrijd worden maar in
welken staat zou de Franschman het ons
wedergeven Zeer waarschijnlijk uitgeput,
geplunderd, vernield en overstroomd.
Gewis dit zou geschied zijn, indien de
Hollanders lijdelijk hadden afgewacht, dat
de Bondgenooten de Franschen van hen
kwamen drjiven.
Maar als de Heere werkt, wie zal het
dan keeren
Wordt vervolgd.