tGELS. CHRISTELIJK- NIEUW SBLAD HISTORISCH VOOR ZEELAND. ij de Jonge, Goes. L no 6 7 1888. No. 133. Zaterdag II Augustus. Tweede Jaargang. VICAT. i A T. ANGEN ve Hectoliters, om-, Boter- en JTOBBEN, venhaagsche leekbank helde. N DER DOES Lz., VAN RIJK, VERSCHIJNT F. P. D'huy, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIES: De Bankwet. Indië. Kerk- en Schoolnieuws. Landbouw enz. .(Prijscourant gratis.) Pillen en Zalf. c douloureux. De kwalen ;erwijze zeer dikwijls in en meestentijds zijn zij ijl zij soms jaren lang alle lekwaamheid trotseeren, icht het lijden te vermin- eval hebben Holloway's t geslaagd in het bewerk- enezing. De Zalf oefent :rzachtenden invloed op de n, daar zij de krampen rijn vermindert. De aan- edig zachter en de tijden r, totdat zij geheel en al :en genezen het lichaam :n verzwakten toestand, en en staat van gezondheid Personen, die maanden iek en gezwellen te kam- zijn na het gebruik der oflijk korten tijd genezen, tn ECHTHEID staat Insectenpoeder de hand- hadelijk middel om het te zuiverenliet ver- Als het niet voldoet uggegeven. ()PHUIS GOES. IN BOER, Middelburg. ITE, Wissenkerke UT, Sluis. we sorteering M U D D E N.) ;s nieuwe t tot het vak behoort, oord weg te Middelburg. leen onder eerste hy- op landerijen en Huizen g te betalen in eens, in nuïteiten. inlichtingen te bekomen E. GERLACH, te Mid- nsscheu Middelburg en lissiugeu. —3.20+ 8,—9,15-j-, 10, nm 1,40+2,36, 3,30f 7,30+, 8.30. 3.—,,+,9,-10,—f, U.— ,2.30+ 3,30, 4,30+5,30, 9,30. reizen aan waarbij aan rg wordt aangelegd, leggen aan de Keersluis nm 30 ,50 30 ,50 ZEEUW, ELK.EN MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95 Enkele nommers-0,02® UITGAVE VAN G. M. Klemkerk, te Goes EN van i 5 regets 25 cent^. iedere regel meer 5 cent Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere rega meer 10 cent. u. m. u. m. u. 12,30 4,- 6,20. 1_ 4,30 6,50 Woensd. en Zat. 7,30 2,20 6,30 7,50 2,40 6,50 10,30 16,'— 12,30 4,30 6,20 12,50 Vü Het Weekblad Zeeuwsch Vlaanderen West. Deel meent dat door de aanneming der bankwet de aandeelhouders in die bank- een cadeautje ontvangen van 3 millioen en merkt daarbij op, dat de liberalen met uit zondering van den heer Bool het wegschenk- ken van die 3 millioen hebben getracht tegen te houden. Hun voorstel viel volgens het Weekblad met 41 tegen 40 stemmen. Het Weekblad heeft hier op het oog het voorgestelde amendement-Clerx op Art. 2 der Bankwet om het maatschappelijk ka pitaal der bank van 20 tot 16 millioen terug te brengen. Van de winstverdeeling die het Weekblad bedoelt was sprake bij het amendement Haffmans op art. 14 voor gesteld. Intusschen is de voorstelling van het Weekblad dat de aandeelhouders door de vergrooting van het kapitaal der bank dit cadeautje van 3 millioen zouden krijgen, geheel onjuist. De Nieuwe liott. Courant, zeker geen clericaal blad, zegt daarvan o. m. het volgende «Men moet niet alleen vragenwat zul- «len de aandeelhouders winnen door 4000 «aandeelen te krijgen a 125 perc.maar ook «wat zullen zij verliezer, door de waarde «vermindering, die de aandeelen noodwen- «dig moeten ondergaan, wanneer hun getal «van 16.000 op 20.000 wordt gebracht. «De beurswaarde van een aandeel is het «gekapitaliseerde dividenden nu is het «toch zonneklaar, dat het dividend per aan- «deel kleiner wordt, hoe grooter het getal «is der aandeelen. Want de bank zal met «het grootere kapitaal geen [meerdere totale «winsten kunnen behalen, daar zij reeds «nu meer middelen heeft dan zij gebrui- «ken kan.» De heer Reekers had dit ook al zeer juist aangetoond in de 13de zitting van 23 Juli 1.1. Het Weekblad had dus zjjn philippica tegen den heer Bool en de anti-liberale partij gerust achterwege kunnen laten en zij strookt dan ook al weinig met datgene wat in hetzelfde no. onder punt 5 voorkomt onder den titel van «Waarom.» Afgezien hiervan gaat de redeneering van het Weekblad toch niet op. Immers het geldt hier niet een gewone wetmaar een overeenkomst met een machtig lichaam als de Ned. Bank is, die in alle opzichten trouw hare verplichtingen heeft nagekomen daarbij onschatbare diensten aan handel en nijver heid heeft, bewezen, en op een soliditeit hogen kan als geen bank in Europa. De heer Van Houten (toch niet clericaal) kori dan ook gerust zeggen «lk kan niet inzien, dat dit contract, «van het standpunt der bank beschouwd, «zulke voordeelen voor haar zal opleveren, «dat deze ons zouden moeten nopen te «verklaren, dat of die voordeelen belangrijk «behooren ingekrompen te worden of wij «de proef met eene Staatsbank behooren «te nemen.»» «Want ook de derde weg, dien ook de «heer Rutgers van Rozenburg in uitzicht «stelde, dat er wel andere personen te vin eden zyn met wie eene nieuwe bank ZOU «op te richten wezen, buiten de bestaande 't Tt-Z°° Sem«-kkelijk te bewande len. Laat hij eens zulke personen noemen «Up mijne vraag, wat er in dit geval «zou gebeuren, kreeg ik onlangs van een «voornaam bankier ten antwoord, dat zich «daartoe te leenen wegens een klein voordeel, «gelijk zou staan met het plegen van land- verraad.» En dat ook de heer Gleichman tegen het amendement Haffmans stemde, bewees toch ook wel dat de clericalen niet in zulk slecht gezelschap waren. Bovendien de Nieuwe Rotterdammer toonde het reeds aan is er geen 3 mil joen in den zak der aandeelhouders gestort. Vermeerdering der aandeelen, vermindert het dividend per aandeel. De Bank zal daarenboven geen meerdere totale winsten kunnen halen, daar zij reeds meer midde len heeft dan zij gebruiken kan.» Wij raden den heeren, die zoo'n groot woord hadden over die «weggeschonken» aandeelen, ook de redevoeringen hunner vrienden in de eerste, kamer te lezen. De heer Wertheim zegt o. a. tot den Staatwees voorzichtig want gij zijt geen bankier, gij kunt het niet. In 1863 hebt gij het ond-rvonden. „In 1863 heeft de Staat goedgevonden om zich a pari te laten geven een miljoen in aandeelen en de Staat heeft die 20 a 30 percent lager verkocht dan ieder ander koopman zou gedaan hebben. De Staat, dit vergete men niet, is geen bankier. En toch zou men willen dat die aandeelen aan den Staat zouden gege- ved worden. Maar waarom Wil men dat de Staat die aandeelen bewaarde, en als aandeelhouder voor Vs van het maatschap pelijk kapitaal zou optreden, om bjj gewich tige gelegenheden tusschen beide te komen." Men zegt de Staat heeft het recht, die aandeelen te nemen, want hjj geeft het monopolie. „Ik zou wel eens willen vragen wat het monopolie waard zou zijn, indien de Bank niet solide ware. Bij een monopolie wordt met alleen door den Staat alleen gegeven. Het m mopolie is een factor, een element van het geheel, want de soliditeit van de Bank, het vertrouwen dat zy geniet en verdient, maakt het voordeel van dat monopolie tot een waarheid. „Van ganscher harte zou ik protesteeren tegen elk gunstbewijs zelfs aan de Neder- landsche Bank, maar dan moet ik ook prote steeren dat de Nederlandsche Staat voor hetgeen hy geeft, voor het monopolie zich laat betalen. 3o. De Bank had deze vergrooting van haar kapitaal niet noodig. Maar de Staat wil aandeelen, om die met premie op de Beurs te kunnen verkoopen. «.Dan zeg ik: «Het gaat niet aan. Het is den Staat der Nederlanden een rol doen vervullen zijyier onwaardig ,c'e heer Vening Meinesz, eveneens liberaal, zei «Er is derhalve geen sprake van voor deelen, van geschenken die gegeven worden maar van een regeling van de nadeelen die voortspruiten uit een eisch door den Staat gesteld.» En de heer Six, zeker wel een onwraak baar getuige, zegt aan de klager*, wier ideaal geen hooger is dan voordeelen voor den Staat: „Waarmede ik my onmogelijk kan ver eenigen, het is het anstvallig streven dat bij de behandeling van deze geheele zaak heeft voorgezeten, om toch van elk middel partij te trekken, om rechtstreeks voordeel te ver schaffen aan de schatkist." En elders: „Ik weet wel, er wordt veel nadruk op gelegd dat ook de aandeelhouders van de Bank uit die vergrooting van het kapitaal voordeel zouden trekken. De werkelijkheid van dit voordeel mag men echter betwijfelen." Ten slotte nog ditOfschoon deze regeering, de volle verantwoordelijkheid van het wets ontwerp betreffende het bankoctrooi draagt Heeft zij dit van hare liberale voorgangster overgenomen, die dan toch ook al geen voordeeliger voorwaarden van de bank kon bedingen. V W'aarom. Het weekblad zegt in een stukje getiteld «Waarom» o. a. dit. De liberalen zullen het ministerie, zoolang als het blijft handelen als dit tot nog toe deed, met warmte steunen, omdat het regeert volgens hunne (liberale) beginselen. Wij nemen hiervan acte, ofschoon van «steunen» laat staan van «warm steunen» tot nog toe weinig bleek. Men denke slechts aan het ontwerp verlenging van diensttijd voor miliciens. Na een 2 a 3 daagsche discussie van de zijde der liberalen moest ieder wel den indruk krijgen dat hel hun niet te doen was om de zaak zelve maar wel om de regaering een nederlaag te berokkenen. Als men toen de heeren van de linker zijde hoorde, zou men zeggen, de zaak van de defensie kan geen oogenblik uitstel meer lijden, terwijl zij zelve in al de jaren dat zij meerderheid was (de liberale partij n. 1.) weinig of niets voor onze defensie heeft gedaan. G. 10 Augustus 1888. Zlerikzee De antir. kiesver. Nederland en Oranje alhier heeft tot candidaat voor den gemeenteraad gesteld den heer J. Boot Jz., oud-dijkbaas, en oud-wethouder te Kerkwerve. Bij de verkiezing ran een lid voor de Provinciale Staten van Zeeland in het hoofdkiesdistrict Hulst, verkreeg de heer P. F. Fruitier, te Hontenisse 808 stemmen. Op Mr. H. M. G. Kloppenburg te Terneuzen werden 345 en op den heer F. Hombach te Hulst 19,9 stemmen uitgebracht, zcodat eerstgenoemde, de candidaat der E. K, en Antirevolutionairen gekozen werd. Bij de vorige verkiezing waren op den roomschen candidaat Thomaes 1291 en op den antirevolutionair Dregmans 798 «temmen uitgebracht. Toen bleef onze candidaat met slechts 10 stemmen minder dan waar mede nu Fruitier gekozen werd, in de minderheid. Er is slecht gestemd. De cholera is 1 Juli te Soerabaja epidemisch verklaard. Zij was reeds gaan minderen, toen zij 29 Juni zich weder verhief. Eenige Chi- neezen en inlanders werden van de straat opgeraapt, uit de kazernes droeg men mili tairen naar de infirmerie, uit de gevangenis kettinggangers naar het stadsverband. Yan de B r o m o moesten niet minder dan 27 schepelingen naar 't hospitaal worden ver voerd. En Zaterdags 30 Juni verscheen de ziekte ook in Europeesche wijkenby een paar families werden gevallen geconstateerd, en de aangetasten, waaronder 2 dames, waren binnen een paar uren overleden. De paniek was groot; velen vluchtten „naar boven." Het naburige Lawang is reeds overvol en vele families gaan door naar Malang. Een geheimzinnig stuk, Atjeh betreffen de, is, naar uit particuliere bron aan de Loc. wordt gemeld, by de regeering in Nederland ingekomen. Het is een memorie van den ge pensioneerden kapitein Schultz, een Duit- scher, die het Ind. leger heeft verlaten met een buitengewoon eervollen staat van dienst, gedecoreerd en die een zeer kundig en he kwaam officier is. In die memorie worden verschillende ver- ongelykingen, aan officieren en minderen te Atjeh gepleegd, aan het licht gebracht en aan hooggeplaatste militaire autoriteiten verwe ten. De minister van koloniën moet het stuk hebben opgezonden naar het legerbestuur te Batavia, waar men thans druk bezig is, de daarin genoemde feiten te onderzoeken. Met de volgende mail zal de L o c- hierom- rent nadere bijzonderheden mededeelen. Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Njjega en Elahuizen H. J. Westrik te Oud-Vosmeerte Game ren S. Sleeswijk Visser te Rijsoord. Voor het examen Fransch zijn o. a. geslaagd de heeren P. Heijstek te Amster dam en J. Pouwer te Middelburg. Door Ged. Staten van Friesland is goegekeurd het besluit van den gemeente raad aan Wonseradeel tot opheffing der «openbare lagere» school te Gaast. Zooals reeds is gemeld, telde deze school nog slechts vijf leerlingen. Is de vlekziekte der varkens besmettelijk? In het jaarverslag van het veeartsenij kundig staatstoezicht over 1887 komt een rapport voor van 7 districts-veeartsen en 58 plaats vervangers betrekkelijk deze vraag. Van de 58 laatstgenoemden zijn zeer velen niet in de gelegenheid geweest, eigen ervaring om trent het voorkomen van de varkensziekte op te doen, omdat de eigenaars in den regel hunne, aan deze ziekte lijdende of vermoe delijk ljjdende varkens niet in behandeling geven, maar ten spoedigste slachten. Voor de overigen bepalen zich de waar nemingen in deze meestal tot weinige, soms slechts enkele gevallen. Hunne mededee- lingen, evenals die der districts-veeartsen, hebben grootendeels slechts betrekking op een en ander, wat hun vroeger of later toevallig of bjj navraag bekend is geworden, zoodat een geschiedkundig overzicht van het voorkomen der varkensziekte hier te lande, naar tijd, plaats en omvang, daaruit niet is op te maken. Toch is men iets gevorderd. Men weet nu, dat de vlekziekte sinds lange door geheel Nederland geheerscht heeft, bepaaldelijk in heete zomers en nazomers, en groote ver liezen veroorzaa' t. Het meest komt zij voor in Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland. II. Van de 38 berichtgevers, die hun oordeel over het al of niet besmettelijk zijn kenbaar maken: heeft zich de kleine min derheid vóór, de groote meerderheid tegen die meening verklaard. Velen hunner die een smetstof als oor zaak der ziekte aannemenmeenen deze echter niet als de eenige oorzaak te kunnen erkennen, en plaatsen daarnaast als een andere oorzaak een miasma, waaruit zich in het zieke dier de smetstof zou ontwikke- len. Anderen zien in dat onderstelde miasma

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1888 | | pagina 1