it GOES. CHRIST ELIJ K- NIE U WSBLAD HISTORISCH VOOR ZEELAND. Schelde. sum, iMANDEN, 1888. No. 122. Dinsdag 17 Juli. Tweede Jaargang, ten en kleuren, CORSETTEN. ergen-op-Zoom. en, VERSCHIJNT G. M. Klemkerk, te Goes F. P. D'huy, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIES: Atjeh. Groeniana. (1) Buitenland Twee ministers, moordenaars. ZEEUW, verkjes met groot genoegen Enkele nommers elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p, f0,95 - 0,026 UITGAVE VAN en van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. gemeene vergadering van der Nederlandsche Land- zatschappij the Netherland e Co) op den 4 Juli jl. te en, werden met algemeene directeuren der maatschappijn inoernd de heeren J. A. van ■ma Van Heel Co te Goes, Harison te Rilland-Bath. ezer dagen een landbouwer zoon te Renkum aan het heeft een brutale diefstal plaats gehad. De dader is gestolen geld had hij sigaJ schuit, enz. gekocht, alles ïst te bevredigen. is Dinsdag doordien bij het ikken, de vlam in de olie van een landbouwer een amen geworden, heeft men den vorigen nacht breken in het station.' te igen net chef, en mislukten is medeneming de diet an acht te Amsterdam die de aar vijftig meter hoogen fabrieks- eklimmen, viel van deze hoog- od opgenomen, uize Dordwijk te Dnbbeldain ïacht in vollen bloei de Nacht zeldzaam groote aantal van le is een meisje van 2 jaar it zeer iheet zeepwater ge- ig daarna overleden, ig meisje, wonende aan den ildweg te Nijmegen is door inslikken van een suikerbal, en van haar vader gekregen oepwinkeltje had gekocht, om men. Alle pogingen om den ren of met warm water in kleine te doen smelten waren te Marseille hoorde gerucht - Overtuigd dat er werd m hij een revolver en vuurde te, welke bleek zijn achttien- te zijn. De ongelukkige had iet hart gekregen. bij M. BOUWMAN. bijJ. BOS, le Directie. te Rotterdam Nieuwe Pakkenbrug. a. - nm 30 insdag, Vrijd. 6,30 (D 6,50 u. m. u. m. u.m. 12,30 4,— 6>?0 1- 4',30 6^0 0 4,30 »0 4,50 Woensd. en Zat. 7,30 2,20 6,30 7,50 2,40 6,50 10,30 16,— 12.30 4,30 6,20 12,50 A50 (Slot.) Aan dit alles moest een einde komen. De Nederlandsche christenen mogen niet langer de Europeerche en de Indische sol daten (allen kinderen van eenen Vader) verstoken laten van die middelen, welke onder 's Heeren zegen kunnen medewerken tot uitbreiding van Zijn Koninkrijk. Hoe wenschelijk zou het zijn dat er onder die duizenden iemand was aan wien zij het gemoed eens konden uitstorten, die hun raadsman, hun steun wilde zijn op hun verderen wegl Hoe heerlijk ware het, wanneer voor het oprukken eener colonne in het bivouac een korte predikatie ge houden werdwanneer hun daar gewezen werd op den Heiland, en tevens op een ander en beter leven. Ik weet bij ervaring, hoe toegankelijk het gemoed is op zoo'n oogenblik, niemand toch weet wat de dag van morgen brengen zal. Men heeft dan geen keuze dan de ge nade van den Heere Jezus in te roepen. Als daar in het hospitaal te Panteh- Perak, waar honderden ziek liggen of herstellende zijn, het Evangelie werd ge bracht, de kranke getroost, met den «er vende gebeden werdvoorzeker, daar is de soldaat beter te bereiken dan wan neer hij zieh in zijne ruwe omgeving bevindt. Als daar eens in Atjeh (terecht het kerkhof der blanken genoemd) een chris telijk Militair Tehuis werd opgericht, dat het middelpunt kon worden van verschil lende werkzaamheden op christelijk terrein waar de soldaat zich kon afzonderen van zijne ruwe omgeving, waar hij zich weder mensch kon gevoelenhoevelen die nu medegesleept worden, door den stroom van ellende en zedeloosheid, zouden daar een keerpunt vinden en steun op hun verderen weg. Men heeft in Atjeh twee bedehuizen het eene is de reeds genoemde kleine roomsche kerk, door den priester Verbraak achter diens woning gebouwd. Het andere is de prachtige Mohamedaansche tempel, door het Gouvernement aan de bevolking ten geschenke gegeven en welks bouw drie ton gouds heeft gekost, maar een bedehuis, of iets van dien aard voor den Protestant bestaat er niet. Is het niet treurig? Als daar nu eens te Kotta Radja aan den Europeeschen of Amboineeschen sol daat het Evangelie gepredikt werd en op dien eenzamen post, vrij van Mohame- daansch priesteilijke invloeden, de Javaan iets vernemen kon van den eenigen Naam onder den hemel gegevenals ook hij eens kon opgaan naar een bedehuis, waar hij in zijne taal, in het Maleisch, den vollen raad Gods mocht hooren verkondigen, zou het niet heerlijk zijn Ik sprak daar van den Mahomedaanschen priester. Deze toch verzet zich steeds met alle macht tegen de evangelieprediking. Dit doet hij uit eigenbelang. Waar het chris tendom in de plaats trad van het bijge- Joovig Mohamedanisme, daar verliest hij zijn invloeden, wat meer zegt zijne in komsten, want christenen koopen zijne bezwerings-formulieren niet. Christenen ge- looven niet aan zijne macht, over allerlei goede en kwade geesten, gelijk hij beweert te bezitten, en laten zich niet door hem op allerlei wijze geld afpersen. Brengen wij ook tot den inlander het Evangelie. Hij zal zich te vaster aan ons gouvernement verbinden. Breekt dan wat God genadig verhoede een opstand op Java uit, dan zal althans hij de wapenen niet tegen ons keeren. Een volk door God aan onze zorg en hoede toevertrouwd, waaraan wjj zeer veel verplicht zjjn, dat millioenen bij millioenen ;sc!iats opbrengt, heeft recht op gelijke zegeningen ,als die ons ten deel zijn gevallen. De blanken in het leger moeten beginnen den inlander een goed voorbeeld te geven; hem toonen dat zij christenen zijn en weg doen alle zedeloosheid, wereldszin en alle ongerechtigheid.» Tot zoover volgen wjj den geachten rede naar. Het restant van zijn merkwaardige lezing is gewijd aan het Jaava-Comité dat hem heeft aangezocht, voor zijne rekening naar Atjeh te gaan en die ongelukkige sol daten te hulp te snellenterwijl ook zijne vrouw met evenveel beslistheid en blijmoe digheid de reis wagen zal, om de arme vrouwen, die slavinnen der soldaten, mag het zijn op te heffen uit hare gezonkenheid en haar te brengen onder den invloed des Evangelies. Hij eindigt met een krachtige inroeping der belangstelling voor het Java- Comité en het dringende verzoek dat alle Gods kinderen hem en zijne trouwe echtge noot, bij de moeielijke taak, die hun wacht, zullen gedenken in den gebede. 't Geheim van allen zegen Oranje en Neerland 1 hoort 't) Ia in Gods vrees gelegen, Zijn dienst, zijn gunst, zijn Woordl Da Costa. „Uw zonde, 0 liberalen!" Dr. Bronsveld sprak in vroeger dagen ach! waarom voorheen en nu niet meer dikwijls kostelijke woorden. In den strijd tegen het liberalisme was hij toen een niet te versmaden bondgenoot. Bladerende in zijne vroegere geschriften, vonden wij ook dit uitnemend woord van hem. Het is bepaald der moeite waard het nog eens te herlezen. «Ons volk kent zijn verleden niet meer. «Hoe langer hoe minder is het geslacht, «dat de scholen bezocht, bekend gemaakt «met het waarachtig karakter van onze «geschiedenis, met het verband tusschen «de Hervorming en de wording van onze «nederlandsche natie. Honderden en dui- zenden hebben een voorstelling gehoord «van de opkomst der Nederlandsche re- «publiek, waarin Alva van zijn roode «bloedvekken zooveel mogelijk was ge- «reinigd en er even onschuldig uitzag als «een plattelandsch veldwachter; waarin «Filips' grimmigheid en sombere ketter- «haat was verbleekt tot Spaansche anti- «pathie tegen Vlaamschen vrijheidszin «waarin de Beeldstormers van alle gods- geestdrift waren beroofd en getooid met «vlammende Jacobijnen-mutsen; en ein- 1 Onder dezen titel geeft de geleerde redacteur van de Graafschapper af en toe ecnige aan halingen uit de werken van wijlen onzen grooten Groen van Prinsterer, den grondlegger der anti revolutionaire, of, wilt gij, der christelijke historische partij. «delijk de ernstige gestalte van den ge- «lootsheld "Willem van Oranje terugge- «bracht tot de proportiën van een modern «demokraat, die dweept met de vage be- «grippen van vrijheid {en verdraagzaam- «heid. En onze jeugd heeft die kleur- «looze verhalen, onder duizend vreezen «door den angstigen onderwijzer meège- «deeld, vervelend gevonden en er niet «naar geluisterd. Zjj kan geen geestdrift «gevoelen voor die povere figuren en heeft «niets leeren begrijpen van den waren «aard onzer grootsche worsteling tegen «het roomsch Spanje. Zij weet niet meer, «dat het niet alleen «Neerlandsch» maar «ook «gereformeerd» bloed was, dat onze «vaderen door de aderer.heeft gevloeid, «en dat de groote beginselen der Hervor- «ming het aanzijn hebben gegeven aan «den Nederlandschen Staat. Dat is uwe ergste zonde, 0 liberalen, dat gij scholen «hebt gesticht, waarin niet alleen de «Bijbel maar ook onze nationaliteit is «verloochend, en dat gij een geslacht hebt «opgekweekt, dat niet weet hoe het ge- «loof aan het evangelie de hefboom is ge- «weest, die de looden macht van Spanje «heeft afgewenteld van onze roemrijke pro vinciën. «Ons volk moet terug tot zijn Bijbel en tot «zijn historie. Aan Rome moet het recht «worden ontzegd, om te spreken van een «katholiek Nederland. Zulk een Nederland «is er evenmin als een zonnig Kamschatka. «Als dit land katholiek zal zijn geworden, «heeft het opgehouden Nederland te zijn. «Voor de Unie van Utrecht heeft er ner- cgens ter wereld een Nederlandsche staat «bestaan. Wil men dus onze nationaliteit «handhaven, dan zal men het gereformeerde «karakter van ons volk weêr dienen te «herstellen en daarin alleen zou de waar- «borg gevonden zijn tegen annexatie van wei sken aard ook en van welke zijde dreigend I» Groen van Prinsterer boekte deze woor den van Dr. Bronsveld als een echt chris telijke gereformeerde, als eene echt Neder landsche gedachte, in zijne Nederlandsche Gedachtenover «Dat is uwe zonde, o liberalen, dat gij «scholen hebt gesticht, waarin niet alleen «de Bijbel maar ook onze nationaliteit is verloochend. Arme moeder. Reeds hebben wij gemeld dat de koning van Servie zich van zijne gemalin heeft doen scheiden, Koningin Nathalie werd als vorstin afgezet, en of dat niet genoeg ware, ook als moeder. Want gij moet weten, waarde lezerdat zij ook nog een zoon had, een knaap van twaalf jaren, die haar in hare ballir.gschan steeds en overal vergezelde. Niet zonder reden dat moeder en zoon teederf aan elkander gehecht waren, en dat de jeugdige Kroonprins meer met zijne moeder dan met zjjn vader ophad. En toch werden deze twee de vorige week wreed van elkander gescheiden. Door zijn vader opgeeischt, weigerde de knaap volstandig, zijne lieve moeder te verlaten ook zou hij wel altijd bij haar gebleven zijn, indien de Duitsche regeering, gebruik makend van het recht van den sterkste, voor koning Milan niet in de bres gesprongen was en den kroonprins met geweld van Nathalie's moederhart had gescheurd. Op de volgende wijze heeft zich alles toegedragen. De Servische regeering riep de hulp der Duitsche regeering in (de konin gin vertoeft namelijk te Wiesbaden,) om de zoon aan den vader terug te geven. De Duitsche regeering liet daarop aan Nathalie weten dat zij het land uit moest, want dat de vriendschap tusschen Duitschland en Servië om harentwil gevaar liep. Tevens dat de Kroonprins den volgenden morgen aan den generaal zaakgelastigde van koning Milan zou worden overgeleverd, om naar Belgrado (Servië's hoofdstad) te worden op gezonden. Een sterke politiemacht omsin gelde daarop terstond de villa der koningin, bewaakte den ganschen nacht de uitgangen en liet niemand in cf uit. Des morgens drongen twintig politieagenten de villa bin nen en eischten den Kroonprins op, die zich weenend aan zijne moeder vastklemde. De Koningin weigerde, waarop de inspec teur dreigde met geweld. De zusters der Koningin smeekten haar deze geweldpleging te voorkomen, waarna zij toegaf. De Kroon prins werd daarop snikkend weggevoerd, en terstond per spoor naar Belgrado gebracht. De verweeuwde Vorstin en beroofde moeder, ontroostbaar achtergebleven, werd gevangen gehouden. Niemand werd bij haar toege laten. Zelfs haar biechtvader werd afge wezen. Des avonds werd zij over de grenzen geleid en naar Oostenrijk gebracht. Wat men daar met haar doen zal Arme Vorstin i Arme VrouwArme moeder I Wie telt het leed, dat in de paleizen geleden wordt De doornen in een vorsten kroon? Slechts deze wetenschap kan hen troosten, die Victor Hugo in zijn «aan Lode- wijk XVII» aldus vertolkt en ook ^enigszins voor den vorstelijken knaap uit Servië gel den mag «Kind, zuchtend boogt gij neer voor d' ijze ren last van 't leven, En toch, eens mocht de Hoop rondom uw wiegje zweven, Dat heel een juichend land met rozen- blaan omgaf, Maar zie, uw Heer zelf leedde Hei land der verloornen Mijn Zoon een Vorst als gij, gediadeemd met doornen, Droeg eens een riet tot koningsstaf!» Keizer Wilhelm is te Kiel met geestdrift ontvangen, en naar Petersburg vertrokken. Op zijne terugreis zal hij een bezoek brengen aan de hoven te Stockholm en te Kopen hagen. Treurig is toch de houding van sommige Fransche ministers. Verbeeld u, daar heeft de ons welbekende oud-ministerBoulanger,thans vertegenwoordiger der Fransche ontevre denen, geljjk bij ons Domela Nieuwenhuis het is van de Nederlandscheeen voor stel .n de Kamer ingediend, om de Kamer te ontbinden, wijl zij een onnut ding is. De tegenwoordige minister Floquet, een radicaal, hield toen een redevoering, waarin hij Boulanger, plat gezegd, eens flink de ooren waschte. Hij verweet hem onder anderen, dat hq (Boulanger) nooit in de Kamer kwam, en dus allerminst recht had op de Kamer te schimpen. Ook wat (dat betreft, heeft Boulanger veel overeenkomst met den leider der socia listen, Alleen verschillen zij daarin veel.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1888 | | pagina 1