NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRIST ELIJK-
HISTORISCH
1888. No. 86.
Zaterdag 2! April.
Tweede Jaargang.
VERSCHIJNT
elken MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,025
G. M. Klemkerk, te Goes
EN
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Buitenland.
Kerk- en Schoolnieuw s.
DE ZEEUW,
UITGAVE VAN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere rege
meer 10 cent.
Herinnering aan de bewoners van
Zuid-Beveland dat zij deze maand
moeten zorgen voor den ijk.
Ellewoudsdijk, ook voor Driewegen, Maan
dag. Baarland, ook voor Oudelande, Dins
dag. Hoedekenskerke, Woensdagvoormiddag.
'sCJravenpolder, ook voor 's Heer Abtskerke,
Woensdagnamiddag. Eapelle,ook voorSchore,
Donderdag en Vrijdag, Wemeldinge, Zater
dag. lerseke, Maandag en Dinsdag 30 April
en 1 Mei.
Tweede voorjaars-veemarkt tevens
Paardemarkt, Dinsdag'24 April. Goes.
Het Program van Aktie.
De antirevolutionairen en roomschen heb
ben vóór de verkiezing eenige punten aan
gegeven, die zij,-zoo zjj meerderheid werden
in de tweede kamer, zouden aanpakken.
Dit «program» hebben ook wjj indertijd
medegedeeld.
De liberalen, met name de heer Goeman
Borgesius, toen hjj te Goes en Middelburg
sprak, hebben tegen dit «program» geen
ander bezwaar gemaakt, dan dat het grooten-
deels van de liberalen gestolen was.
Wij mogen dus verwachten, wanneer
straks de nieuwe regeering enkele punten
uit dit «pri gram van actie» in behandeling
neemt, dat dan de liberale partij haar zal
steunen.
Want te zeggen: «.wij hebben dit al zoo
lang gewild, en nu willen wij het van m
niet hebben», kan wel van jongens, die
knikkeren, niet van staatslieden verwacht
worden.
Altijd verondersteld dat de «diefstal»
bewezen is.
Treurige tijdingen, ofschoon niet van
eenerlei aard, komen tot ons uit Berliju en
uit Parijs.
Opgewondenheid heerschte gisteren in
de laatste stadneerslachtigheid in de eerste.
Boulanger vierde daar zjjn triomf. Hier
wacht de treurende bevolking op den dood
des beminden keizers.
Den dood. Want dat hij er van bovenop zal
komen, gelooft thans de Keizer zelf niet
meer. Tot zijn hofprediker zei hij of
liever hij schreef dit op een papiertje, want
spreken doet hij niet dat hjj niet meer
bidden mocht om genezing, maar om een
spoedig uiteinde.
De doctoren zijn in hun oordeel over de
oorzaak der verergering niet eenstemmig.
De een meent dat de longontsteking gevolg
is van de invloeiing van zooveel etter, toen
in dien noodlottigen nacht het buisje in de
luchtpijp verschoven was geweest en de
lijder door een misverstand vier uren had
geworsteld tegen benauwdheden. De ander
echter meent, dat zij ontstaan is door ver
kankering der long, wijl de aanwoekeringen
benedenwaarts zijn voortgezet. Het laatste
bericht meldt dat de lijder eenige verade
ming had, omdat een menigte etter door
de buis naar buiten is gevloeid.
Te Parijs ging het gisteren onstuimig toe.
Terwijl het Duitsche volk zijn vorst ziet
sterven, zag het Fransche volk zijn redder
aankomen. Boulanger deed zijn intocht in
de stad en in de Kamer. Uit 25000 kelen
werd hem het leve Boulanger toegejubeld.
Het regende kransen en bloemen.
In de Kamer echter werd zijn komst kalm
opgenomen toch deed men reeds gedeeltelijk
zijn zin, door met 240 tegen 215 stemmen
een commissie te benoemen om de verschil
lende voorstellen aangaande grondwetsher
ziening te onderzoeken.
Of het nieuwe radicale ministerie Floquet
lang leven zal, is niet bekendvertrouwen
heeft het niet veel maar wantrouwen
durft men het toch (ook niet. Men heeft
het gesmeekt, radicale hervormingen in te
voeren en de natie te verlossen van het
onbestemde, dat de republikeinsche meerder
heid haar jarenlang gebracht heeft.
Men ziet het: de liberale partij heeft ook
in Frankrijk voor goed uitgediend. Zij heeft
niet beantwoord aan hare beloften. Zjj is
tegengevallen. Net als in Spanje, in Duitsch-
land, in Zweden, in Denemarken, in Oosten
rijk, in Engeland, in Belgis en in Nederland.
Er zijn nog genoeg uitstekende liberalen
in Europa. Een liberale partij, vareend
door een leidende liberale gedachte is er
niet meer. Een nieuwe partjj is in wording
da radicale. De toekomst ligt niet verre,
dat zij en de antirevolutionaire de eenige
partijen zullen zjjn, die worstelen zullen om
den voorrang, of om het belang van ons
vaderland. Men kan die toekomst tegenhou
den, toch daagt zij.
20 April 1888.
Het nut van het «Nut» schijnt ook
te Middelburg niet meer beseft te worden.
Althans Woensdagavond waren behalve het
bestuur slechts zeven leden tegenwoordig.
Meegedeeld werd dat van de bibliotheek een
ruim gebruik gemaakt wordt. In 't bestuur
Werd gekozen in plaats van mr. v. Hoek
dhr. v. d. Harst. Tot afgevaardigde ter
algemeene vergadering dhr. Dorenbosdie
tevens benoemd werd in de commistie voor
de hulpbank, vacature Luteijn.
Uit Vlissingen schrijft men aan de M. C.
De naam van den gezagvoerder, die den
loodskweekeling le kl. Meijnderts redde, is
gebleken te zjjn P, M. Johannessen.
Uit nadere mededeelingen is gebleken dat de
redding is bewerkstelligd met de vlet van de
brik; Meijnderts zat toen in de boot die
bijkans vol water was. Deze boot is aan
boord van de brik Theodor medegenomen.
Ook is gebleken dat Meijnderts zijn oliepels
heeft uitgetrokken, toen hij van de Vena
in zee sprong, terwijl hij zich later, zwem
mende, ook van zijn pijekker heeft ontdaan.
Hij verklaart verder 2l minuten gezwom
men te hehben eer hij de boot bereikte.
Naar aanleiding van eene opmerking
van De Tijd, waarbij dat blad zijne ver
wondering erover uitdrukt dat de heer Kel-
lerman eerst nu zijn onthullingen doet,
schrijft deze
«Tot uw toelichting diene, dat ik deze
in de jaren 1883 en 1886 reeds heb ver
strekt daar waar zulks behoorde.
Ten slotte stel ik er prijs op, te verklaren
dat ik den generaal Van der Heyden, de
meeste achting toedraag in zijn hoedanig
heid van krijgsman en troepenaanvoerder,
maar dat ik tegen de lezing van het gevecht
bij Samalangan met alle kracht moet op
komen».
Een scheidsgsrecht zal moeten uitmaken
wat er van aan is.
Nienwerkerk. Dinsdag vergaderden de
ingelanden van den polder de Vierbannen
te Capelle.
De jaarwedde van den dijkgraaf werd
op f 500 gebracht. Het dijkgeschot werd
met f 0,50 per II. A. dijk en land ver
minderd. Voor den op 1 Aug. e. k. af te
treden gezworen B. Giljam werd een voor
dracht opgemaakt, de heer Giljam, ondanks
den heftigen tegenstand, werd no 1.
De 4e algemeene vergadering van de
Vereeniging tot christelijke verzorging van
krankzinnigen en zenuwlijders in Nederland,
zal Donderdag 26 April te Utrecht plaats
hebben. Vooraf gaat een openbare samen
komst, waarbjj de heer W. Van Oosterwijk
Bruijn over het onderwerp «De krankzin
nigheid en het huisge/in» zal spreken.
Op de agenda komen o. a. de volgende
punten voorBenoeming van 2 bestuurs
leden, door periodieke aftreding van den
heer L. Lindeboom (herkiesbaar), en het
bedanken van den heer J. G. W. Zahn.
Behandeling van voorstellen van bestuur,
o. a. de vraag of de Vereeniging ook eerlang
de verzorging van doofstommen en blinde
kinderen op zich zal nemen, dan wel, of de
Vereeniging pogingen van anderen daartoe
met ingenomenheid zal begroeten, en van
een der afdeelingen: de 3e klasse worde
gesplitst in 2 afdeelingen A en B. De ver-
pleegkosten bedragen voor klasse 3 A f 300
en voor klasse 3 B f200 'sjaars. St.
St. Maartensdijk. Voor de verkiezing voor
den gemeenteraad kwamen 182 van de
242 kiezers op. Hiervan verkregen de hh.
M. D. Hage, 40 A. Kloet Mz. 32, M. P.
Groenewege 29, J. Hage 22, N. Nelisse
20 en A. Elenbaas 18 stemmen. Herstem
ming alzoo tusschen M. D. Hage en A. Kloet.
Op de voordracht van 't Ministerie,
den Koning aangeboden, Woensdag reeds
meegedeeld, komt voor Marine voor de naam
van den kapitein ter zee H. Dyserinck.
Benoemd met 1 Juli tot gemeente
geneesheer te 'sHcereiikoek de heer G. C.
Schilham, genees-, heel- en verloskundige
te Heinkenszand.
De heer J. Van den Dries te Hein
kenszand staat op de voordracht voor Secre
taris der gemeente Eede.
Mr. E. Fokker te Middelburg is tot
Voorzitter der J.ïberale Unie gekozen. Mr.
E. H. Karsten nad wegens voortdurende
ongesteldheid bedankt.
Krijgt de heer Levy nu nog geen beurt
Waar is hier de dankbaarheid
Een onderwijzer te Workem. die
eenige malen solliciteerde naar eene betrek
king bij 't onderwijs, doch altijd, door den
overvloed, zonder succes, gaat nu als plaats
vervanger bij de nationale militie. En
ondanks dien overvloed heeft de minister
van binneni. zaken weder ter kennis gebracht
van belanghebbenden, dat er aan de Rijks
kweekscholen kweekelingen kunnen geplaatst
worden. De «Christelijke Schoolbode» roept
dan ook uit:
Aan zeven rijkskweekscholen! En dan
komen straks de gemeentelijke inrichtingen
ter opleiding van onderwijzers hare deuren
nog open zetten voor menschen, die gaarne
kosteloos opgeleid worden voor 'n goed baantje.
En als zij klaar zijn? Dan wordt de een
klerk en de ander winkelier en een derde
schipper en een vierde zoekt Amerika of
de Transvaal en een tal wacht geduldig
als volontair, tot het eens zijn beurt
krijgen zal. En die kunstmatige kweekerij
geschiedt op kosten van den staat d. w. z.
wordt betaald van de belastingpenningen
der burgerij.
Die oproeping geschiedt jaarlijks machi
naal evenals bij een klok de wijzer op 12
uur komt te staan.
CONFERENTIE
der HH. Deputaten enz. met Chr. geref.
Kerkeraadsleden op 10 April '88.
(Slot.)
Het punt wegruiming van het door dr.
K. gewraakte statuut der chr. ger. kerken
van 1869 komt aan de orde. Prof. Rutgers
zegt de bezwaren er tegen zijn niet dat de
Geref. kerken te boek staan bij de Regee
ring, maar dat dit is geschied en nog geschiedt
met haar eigen toestemming.
De naam is eerst niet goed opgegeven,
en later, door haar eigen toedoen, dat
bestendigd, krachtens 't «tatuut van 1869.
De plaatselijke kerken hebben haar recht
prijs gegeven niet, dat zij de goederen liet,
want dit zullen wij ook met pleizier doen.
Als een nieuw genootschap kunnen wij
niet mededoen, noch het recht der aloude
kerk opgeven.
Het statuut is ingericht voor één kerk
genootschap, waardoor de gemeenten on-
derdeelen worden. Dit moet leiden tot
hiërarchie, waardoor het geheel de
overmacht krijgt over het deel. De Over
heid zou in dien geest ook besluiten. Dit
kunnen wij niet aanvaarden. Daarom ook
niet kerk maar kerken.
Ds. Gispen zegt een hoogmoedige ge
dachte in zich te hebben voelen opkomen,
namelijk dat hij het nu eens beter weet
dan de professor. Het bezwaar van dr.
Rutgers bestaat niet. Men droome toch
niet van een naiionale publiekrechterlijke
kerk. Sinds 1796 is er geen publieke kerk
meer. Met de werkelijkheid wordt gerekend.
De revolutie werkt door.
En zijn er nu in Gods Woord aanwij
zingen dat de Christ. Geref. kerk niet
staan mag, als zij nu staat, in de staats
rechterlijke vormen van den tijd Een
advokaat kan met ons Reglement bewijzen,
dat elke handeling tegen Dordt in krach
teloos zou zijn. Wij drukken te veel op
scheiden. De Doleerenden hebben zich ook
afgescheiden. Doch als de plaatselijke ge
meente zich mag laten erkennen waarom
dan niet de gezamenlijke kerk als geheel
Als dit statuut vervalt, vervalt niet de kerk.
Wij hebben ons juist opgegeven als wij
waren. Eerst Ger. kerk onder 't Kruis, enz.
de regeering heeft ons eerst genoemd Christ.
Afgescheiden doch dien naam haatten
wij. Nu hebben wij den rechten naam Christ.
Gereformeerd. Dus geen klachten wij
zijn ingeboekt zooals wij waren.
Bovendien plaatselijke toestanden te rege
len, dat mag zelfs de synode niet. Spreker
hoopt op een middelweg. Ds. Beuker acht