NIEUWSBL AD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
1888. No. 83.
Zaterdag 14 April.
Tweede Jaargang.
Beleefd Verzoek.
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Herinnering aan de bewoners van
Zuid-Beveland dat zij deze maand
moeten zorgen voor den ijk.
Goes. (Ook voor Kloetinge, Katten-
dijke, 's Heer Hendrikskindeien en
Wissekerke) heden en Maandag.
16 April. Wolfaartsdijk 17 April.
Heinkenszand, ook voor 's Heer
Arendskerke, 18 April en 19 April
's morgens.
Onzen abonné's in Zuid- en Noord-
Beveland, Staats-Vlaanderen en el
ders, behalve dien op Walcheren,
wordt beleefd verzocht het abonne
mentsgeld van dit blad, over te ma
ken, hetwelk bedraagt
Voor hen die Januaii betaalden en
drie Nos. p. week ontvingen f 0,95.
Voor die twee Nos. ontvingen - 0,65.
Wie sinds October niet voldeden,
zijn i'1,90 of f 1,30 schuldig.
Den 20 April zal over het bedrag
worden beschikt bij hen, die meer
dn één kwartaal verschuldigd zija-
Dt alles geldt niet den abonné's
in Walcherendezen gelieven alle
opgaven en betalingen te doen aan
den uitgever F. P. D'HUIJ te Mid
delburg, doch alle andere abonné's
aan den Uitgever
G. M. KLEMKERK.
Goes, April '88.
JN'og lang niet klaar.
Buitenland.
Vereeniging van Chr. Onder
wijzers en Onderwijzeressen.
DE ZEEUW,
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
P.-ij s per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,02'
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere rege
meer 10 cent.
De Kiesvereenigingen moeten wakker
blijven, zeiden wij in een vorig nummer.
Vooral met het oog op het zeer groote
gewicht van de verkiezingen voor de provin
ciale staten.
Zou het mogelijk zijn dat de liberale
meerderheid in Zeeland door een antiliberale
wordt vervangen
Vraag eerst of het rechtvaardig zou wezen?
Laten wij zien.
Zooals gij weet zijn er in onze provin
ciale staten 42 leden, the tot voor weinige
jaren op een enkele uitzondeiing na, allen
liberaal waren. Thans heeft het door en
door antiliberale Zeeland het zoo ver gebracht
dat van de 42 leden in de provinciale staten
zes tot de antirevolutionaire partij behooren
en hoogstens drie der anderen met onze
vrienden meegaan. Een verhouding dus van
33 tot 9.
Onbillijk voorzeker, als men weet dat van
de vijf Zeeuwsche leden der tweede Kamer
vier beslist tot de anti-liberalen behooren.
Over die onbillijkheid valt echter niet ie
redeneeren. Het is 's volks eigen schuld, dat de
verhouding zoo ongerechtig is. Als er voor
een lid der provinciale staten gestemd moest
worden, kwam men eenvou lig niet op, of
stemde den liberaal.
Een domheid voorzeker, dewijl de Pro
vinciale Staten de leden der Eerste Kamer
kiezen en dus op duim en vinger voor te
rekenen was dat nu het orthodoxe Zeeland
twee liberale leden naar de Eerste Kamer
zou zenden.
Want van een vertegenwoordiging van
alle partijen hebben ook de Zeeuwsche libe
ralen, de besten niet uitgezonderd, nooit
willen weten.
Doch daarover geen woord meer.
Het is nu eenmaal zoo.
Verandering daarin te brengen, is dan
ook alleszins eisch van rechtvaardigheid.
Ja zelfs, 't is ook mogelijk.
Er zijn tijdens de jongste verkiezingen
in Zeeland, met uitzondering van Zierikzee,
uitgebracht ongeveer 4900 stemmen op
liberale candidaten en 8200 op anti liberalen.
Hieruit volgt, dat de kiezers voor de pro
vinciale Staten de partijverhouding aldaar
zoo kunnen wijzigen dat van de 36 leden
minstens 22 anti-liberalen kunnen zijn
terwijl Zierikzee van de zes leden zeker
twee anti-liberalen dient af te vaardigen.
Het kan in Zeeland dus worden 24 anti
liberalen en 18 liberalen.
Reeds in het volgende jaar (1889) woiden
de kiezers geroepen aan dit uitzuiverings-
werk te beginnen. De kiesvereenigingen
moeten van nu af door redevoering en ge
sprek de noodzakelijkheid en de betamelijk
heid daarvan aan het volk duidelijk maken.
Met wat goeden wil zal dan in 1889 de
meerderheid in Zeelands provinciale Staten
kunnen verplaatst worden.
Het is wel jammer dat de wet ook zelfs
onze provinciale Staten tot politieke kies-
collegiën heeft verlaagd; en de partijen
daardoor genoodzaakt zijn, zelfs bij het be
stier onzer provinciale huishouding, naar
Staatkundige en godsdienstige denkwijze
te vragen. Doch dit is niet onze schuld.
Achting en waardeering voor personen
spreke overal waar het kan; bij een ver
kiezing echter is 't niet de persoon dien
men bestrijdt, maar de richting, die hij
volgt; de beginselen die hij belijdt; de be
langen der partij die hij wenscht te versterken.
Daarom was het dan ook zoo weinig
verstandig van een der Zeeuwsche kiesver
eenigingen, bij de aanbeveling van haren
candidaat voor eene staatkundige verkiezing,
van den persoon des candidaats te vertellen,
dat hij «niet doleerde maar zijn kerk ge-
getrouw bleef».
Maar er is meer te doen, dan op het
belang van de Eerste Kamer-verkiezingen
te wijzen.
"Van zijn tegenstander leert een mensch,
een politieke partjj 't meest.
De Zuid Bevelandsche liberalen, geïnspi
reerd door Hoedekenskerke's bekwamen
burgemeester, hebben het goede voorbeeld
gegeven, dat alleszins navolging verdient.
Zij maakten een lijst van werkzaamheden
voor de volgende vier jaar, ook met
bedoeling om de kiezers wakker te houden
tegen de eerstvolgende staten-verkiezing.
Enkele vaagheden in deze tabel kun
nen ons niet beletten, deze met instemming
aan onze vrienden in Zeeland ter overneming
aan te bieden.
Zij luidt:
Deze kiesvereenigingen zullen zich ten
doel stellen
a. Het bespeken en stellen van candi
daten voor het lidmaatschap der Tweede
Kamer, van de Provinciale Staten en den
gemeenteraad.
b. De bespreking van zaken, die betrek
king hebben op het bestuur van Staat,
provincie en gemeente.
c. Het ter lezing geven van en het
houden van besprekingen over belangrijke
artikelen in de bladen van de tegenpartij
zooals De Standaard, De Tijd en
Recht voor Allen.
d. Het ter lezing geven van en het
houden van besprekingen over gewichtige
brochures door kundige personen van ver
schillende politieke richting in het licht
gegeven.
e. Den minder ontwikkelde op onpartijdige
wijze voorlichten omtrent alles wat hij
wenscht te weten of dient te weten.
f. Het in zyn eigen kring bevorderen
van ontwikkeling, beschaving, vaderlands
liefde, rechtvaardigheids- en vrijheidszin en
vooral van eerbied voor het gezag en de wet-
Met verpletterende meerderheid werd in
het departement Dordogne (Frankrijk) de
gecensureerde generaal Boulanger tot af
gevaardigde der kamer gekozen. Het kon
ook wel niet anders, want de Bonepartis-
ten (vrienden van het Keizerrijk) hebben
hem gestemd.
Het is verwonderlijk, hoe het Fransche
volk zoo geheel op eens, een man zoo mid
delmatig, zoo eerzuchtig, zoo oproerig, zoo
kinderachtig als deze oud-minister toont te
zijn, -kan liefhebben en met hem door
dik en dun gaan.
Nu moet gezegd worden, dat wie een wei
nig doordenkt in Frankrijk, zich met wal
ging afwendt van dezen man, die om volks
gunst vleit en door een air van zelfstan
digheid aan te nemen het gezag, de tucht
en de eer der overheid op bedenkelijke
wijze aanrandt.
Alle bladen uit alle partijen haten dan
ook dezen volksmenner.
Een hunner zegtHet is treurig dat
Frankrijk de vreeselijke lessen van 1870
heeft vergeten, waaruit blijkt, dat voor de
leiding eens legers in den moderoen oorlog
uiterlijk innemende eigenschappen waarde
loos zijn, een wetenschappelijke geest daar
entegen alles vermag. Het leger van Frank
rijk heeft gedurende 18 jaar de bedrijvig
heid eener bijenkorf getoond, liet heeft
vestingen gebouwd, plannen uitgewerkt,
de artillerie tot stand gebracht, enz. Bou
langer daarentegen is niet de eerste soldaat,
maar de eerste kwajongen van Frankrijk.
Zelfs den naam dat hij een goed republi
kein is, mist hij. Hij is niets. Hij is desnoods
de man van alle partijen, mits hij er maar
wel bij vaart.
Een ander blad schrijft: «Wilt gij een
zucht ontlokken aan eene mummie. Gij
kunt het evenmin, als een republikeinsche
verklaring aan den generaal. Hij behoort
aan niemand. Hij is de man van allen, of
liever: hij is zichzelf. Zijn naam is vol
doende.
Zijn naam omvat, in al zijn omvang
den vrede, den oo. log, de dictatuur. Monck
of Bonaparte, de orde of de verwarring.
Welk een slaadje, lieve vrienden
De Noordewind zei eens tot den Zuide-
wind«ik heb alle weerhanen voor mij.»
«Ik ook», antwoordde de ander. Wie weet
niet dat Bonaparte, voordat hij eerste consul
werd en later keizer, de Jacobijnenmuts
droeg en bevriend was met Robespièrre
Een ander zegt: «Maar die man, al is
hij over het paard gelild, al is hij gevaarlijk,
is toch een kracht, omdat hij een aanta]
van onze volksvereenigingen en een deej
van onze jeugd voor zich heeft.»
Toen Boulanger generaal was in Tunis,
trad hij in een openlijken strijd met de
burgerlijke overheden, toen hij minister
van oorlog was, mengde hij zich in partij
twisten. En toen hij als minister was af
getreden, zag men hein pronken voor den
grooten hoop, door wien hij zich liet be-
wierooken, ten schande voor het leger, dat
hij vertegenwoordigde. Daarna zag men hem
ongehoorzaam worden aan zijne meerderen
en de krijgstucht ondermijnen.
En thans verlaagt hij zich tot de ellendige
rol van een opzweeper, die voor het algemeen
stemrecht wordt gebracht door de onder
nemers van een volksstemming.
Er gaat kracht uit van Boulanger, zeer
zeker. Maar een kracht die te Parijs reeds
belachelijk is en in Europa verachtelijk
wordt gevonden.
Ook Boulanger overleeft zijn roem.
Wat de Bismarck-crisis betreft, deze kan
men als geüindigd beschouwen. Eergisteren
had de rijkskanselier een sameuspreking
van een uur met den keizer, waarop 's avonds
laat nog een briefwisseling gevolgd is. Gis
teren had Bismarck opnieuw een onderhoud
met den Keizer, en toen had de eigenlijke
beslissing plaats. Keizerin Victoria heeft aan
al de bezwaren van Bismarck toegegeven,
zoodat het huwelijksvoornemen van Alexan
der van Battenberg, oud-vorst van Bulgarjje
en neef van Rusland's keizer, met de prinses
Victoria voorloopig is uitgesteld.
Aan Alexander werd uit Charlottenburg
te verstaan gegeven dathij zijn voorgenomen
reis naar Berlijn om het aanzoek naar de
hand van de prinses voor goed heeft te laten
varen.
De keizer had in den laatsten tijd slechte
nachten. Zijn toestand is echter nog nieJ
zorgelijk.
13 April '88.
Op het program van werkzaamhede
voor de 35e algemeene vergadering dei
vereen, van Chr. Ondewijzers en Ónder
wjjzeressen in Nederland, op 22 en 2-
Mei te Arnhem komen o. a. de volgend
punten voor
Benoeming van een lid van het hootd
bestuur. Aan de orde van aftreden is| d
heer H. Bjjleveld. Het volgende viertal i
opgemaakt; H. Bjjleveld, J. Klein, H. B
van Lummel en J. Smelik.
Voorstel van de afd. Dordrecht, dat d
vereen, bij de regeering aanhoude tot weg
neming van den vaccine-dwang.
Voorstel van de afd. Groningen, om he
hoofdbestuur met een te vermeerderen, te
voorkoming van staking der stemmen
DrietalJ. Breetveld te Groningen, J. Hasper.
te Bedum en A. C. W. Scheffer te Harlingen
Namens het hoofdbestuur werd den
Maart aan Prof. J. Woltjer een schrijve
gezonden om hem dank te betuigen voo
den uitnemenden dienst, door hem aan d
Chr. School bewezen, in de uitgave va
de studie over het doel van het Ch
Nationaal onderwijs. Prof. Woltjer ze
in zijn antwoord dank voor de belangste
ling en hoopt een handboek der J Ch
paedagogiek voor Nederl. onderwijzers
schrijven,
